جنگ قدرت در آمریکا

گروه بین الملل: امیرعلی ابوالفتح کارشناس مسائل آمریکا نوشت:  در تاریخ جدال های سیاسی امریکا، روز چهارم فوریه 2020 به یادگار باقی خواهد ماند؛ روزی که در آن، رییس جمهوری امریکا از دست دادن با رییس مجلس امتناع کرد و رییس مجلس نیز در مقابل دیدگان همگان ، متن سخنرانی رییس جمهوری را پاره کرد.

این اتفاق نادر درحالی رخ داد، که دونالد #ترامپ سومین نطق سالیانه خود درکنگره را در مقابل تمامی اعضای کنگره، کابینه، دیوان عالی فدرال و تعداد دیگری از مهمانان بلندمرتبه داخلی و خارجی انجام می داد. با این حال، رییس جمهوری امریکا در اقدامی مغایر با عرف سیاسی، از دست دادن با نانسی #پلوسی ، رییس مجلس که به اتفاق مایک پنس، رییس سنا، ریاست جلسه را برعهده داشت، خودداری کرد. در مقابل نیز پلوسی متن سخنرانی ترامپ را پاره کرد؛ آن هم درحالی که ترامپ هنوز جایگاه سخنرانی را ترک نکرده بود.

اتفاق روزسه شنبه در کنگره امریکا فقط یک دعوای سیاسی میان دو مقام ارشد امریکا یا حتی دعوای مرسوم دو حزب سیاسی این کشور نبود؛ بلکه رویارویی تمام عیار دو قوه مجریه و مقننه در امریکا را به نمایش گذاشت. ترامپ به نمایندگی قوه مجریه، تلاش کرد با دست ندادن با عالی ترین مقام منتخب کنگره، قوه مقننه امریکا را تحقیر کند. درمقابل نیز عالی ترین مقام منتخب کنگره یعنی رییس مجلس نمایندگان با پاره کردن متن سخنرانی رییس جمهوری، عالی ترین مقام اجرایی کشور را تحقیرکرد.

البته از ماه ها پیش این تحقیرها شروع شده بود. ترامپ در توئیت های خود به کرات نانسی پلوسی را دیوانه خوانده بود و به نیمی از اعضای کنگره که به حزب دموکرات تعلق دارند، القابی همچون هیچ کاره ، تبل و بی خاصیت داده بود. متقابلا نیز دموکرات ها به رهبری پلوسی، استیضاح رییس جمهوری را کلید زدند و در طرح اتهامات خود، ترامپ را فردی قانون شکن، مستنبد و عروسک دست خارجی ها لقب دادند. در تاریخ معاصر امریکا، این اندازه کینه و نفرت میان مقامات ارشد کاخ سفید و کنگره و همچنین میان سران دو حزب بزرگ امریکا دیده نشده است.

این درحالی است که نویسندگان قانون اساسی امریکا برای پیشگیری از تسلط یکی از قوا بر دیگر قوای تشکیل دهنده نظام سیاسی این کشور، قاعده " نظارت و توازن " را برقرار کرده اند. بر اساس این قاعده، هر یک از قوای سه گانه، از اختیارات محدود برخوردار هستند و توسط قوای دیگر نظارت می شوند. با این حال، از همان آغازین سال های تاسیس ایالات متحده امریکا، جدال میان رییس جمهوری و کنگره برای کسب اختیارات بیشترآغاز شد. اما تا حدود 20 سال پیش، مقامات سیاسی و سران احزاب اغلب تلاش می کردند از تصاعد اختلافات، حداقل درمقابل دیدگاه شهروندان خودداری نمایند.

با ظهور جریان راست افراطی به نمایندگی ترامپ در امریکا در پی انتخابات سال 2016 ، تمامی موانع برای جنگ تمام عیار قدرت در امریکا برداشته شد. این جنگ تا جایی پیش رفته که به تعطیلی 21 روزه دولت فدرال ، استیضاح رییس جمهوری و نهایتا اتفاقات روز سه شنبه در کنگره منجر شده است. ادامه این وضعیت درآینده ، تنش ها در امریکا را بیش از پیش شدت خواهد بخشید و چه بسا به نابودی قاعده " نظارت و توازن " به عنوان اصلی ترین عامل ثبات بخش سیاسی - حقوقی در امریکا بیانجامد.

این اختلافات تا جایی پیش رفته است که رکس تیلرسون ، اولین وزیر خارجه در دولت ترامپ در نشستی پس از کناره گیری از دولت، وضعیت امریکا را به دوران پیش از جنگ داخلی در سال 1860 تشبیه کرد و توصیه کرد: «سران کشور و احزاب گفتمانی عقلانی و متمدنانه اتخاذ کنند».

توصیه ای که روز به روز کم رنگ تر می شود.