مهران مدیری و جواد رضویان برای تلویزیون سریال می‌سازند

به گزارش بولتن نیوز، آنچه که ما متناسب با ماه مبارک رمضان می‌بینیم و از بزرگان‌مان یاد گرفتیم یا به ما توصیه کردند این طور نبوده که تنها در کاری متناسب با ماه مبارک رمضان، سفره افطار پخش بشود یا دعای سحر بخوانند. اگر این المان‌ها وجود داشته باشد خوب است ولی بارها گفتند محتوای نمایشی درباره عدالت ساختید می‌توانید این محتوا را در رثای حضرت امیر(ع) پخش کنید و یا کاری در باب حدود دینی و تمسک به شریعت تولید شد، می‌تواند در مناسبت‌ها روی آنتن برود. حتی احساس ما این است کاری با این رویکرد ساخته بشود تناسب بیشتری به مناسبت‌های دینی دارد نه الزاما از آن مولفه‌های ظاهری استفاده شود. باز هم اشاره می‌کنم اگر استفاده شود این تناسب را جدی‌تر می‌کند. اما در عین حال وقتی آنها نباشد معنی‌اش این نیست که متناسب با آن ایام و مناسبت نیست.

اما چرا آنقدر به تلویزیون هجمه شد؟

هجمه‌های علیه تلویزیون چند دسته‌اند. دسته‌ای که هجمه کردن یکی از مشاغل‌شان به شمار می‌رود و حتماً باید نقدها و تذکرهایشان را مطالعه و بررسی کرد. یک دسته از انتقادات و ایرادات به همین نکته بنده برمی‌گردد که چرا از موقعیت معنوی و لطیف ماه مبارک رمضان استفاده نشد و آنقدر به کارهای تلخ و سخت توجه شد؟ انتقاد واردی است. بخشی از انتقادات برخی از سریال‌ها به نوع تصویربرداری، کارگردانی، عوامل و سلیقه و سبک کاری در پرداخت موضوع برمی‌گشت که یک بخشی از این انتقادات هم وارد است. گروهی از این هجمه‌ها با ذهنیت و پیش‌فرض‌های منتقدین همراه بود که از بسیاری نکات ارزشمندشان بهره بردیم و بسیار مفید هستند. اما گاهی معتقد بودند به طورکل این سریال‌‌ها چه از نظر تصویربرداری، کارگردانی و چه‌ قصه و زمان پخش همه ضعیف هستند و صرفاً به طور کلی گفته بودند تلویزیون افت کرده و کار خوب تولید نمی‌کند و دلایل مستدلی هم ارائه نکردند.

مردم سریال‌های ماه رمضان را جدی می‌گیرند

این دسته هجمه به نظر می رسد در چارچوب نقد به هر قیمت یا نادیده گرفتن کل زحمات، قرار می‌گیرد. ناگفته نماند که موقعیت پخش سریال در ماه مبارک رمضان همچون نوروز توجه بسیاری را نسبت به خودش جلب می‌کند. طبیعتاً بخش زیادی از مردم و مخاطبین این سریال‌ها را می‌بینند و با طیف وسیعی از انتظارات و توقعات مواجه هستیم که این آثار خوشایند برخی است و برخی هم از این آثار رضایت ندارند. در این داد و ستد و رفت و آمد، موضوع بالا بردن کیفیت و تقویت سریال‌ها جدی‌تر می‌شود. در مجموع، کیفیت سه سریال ماه مبارک رمضان نسبت به سریال‌های رمضانی سال قبل، کیفیت بالاتری از جهت دراماتیک و نمایشی داشتند.

سریال‌های رمضان اسپانسر نداشتند

* یکی از مسائلی که در رابطه با حوزه سریال‌سازی بحث می‌شود موضوع اسپانسرهاست. شما در جایی گفتید موشکافانه‌تر و دقیق‌تر از گذشته بر روی مسئله سرمایه‌گذاران سریال‌های نمایشی نظارت می‌شود. با این تفاسیر، رویه‌تان در برخورد و مواجهه با اسپانسرها در سریال‌های تلویزیونی چگونه خواهد بود؟

قبل از هرچیز باید بدانید هیچ‌کدام از سریال‌های رمضانی امسال اسپانسر نداشتند و هزینه‌های تولید آن کاملاً از بودجه‌های سازمان صداوسیما تأمین شد. الان دو سالی است تقریباً به جز چند بخش دولتی که بیشتر به آموزش عمومی قائلند همچون بیمه، سازمان انتقال خون، وزارت بهداشت، حوزه‌های امنیتی و... به جز این سه چهار حوزه که بیشتر به جنبه‌های آگاهی‌بخشی و اطلاع‌رسانی می‌پردازند از هیچ منبع دیگری اسپانسر نگرفتیم و الان در کارهای ما حضور دارند.

اسپانسرهای خصوصی در سریال‌های تلویزیون حضور ندارند

تمام حجم کاری که الان در دست تولید قرار دارد حجم قابل توجهی است و کارهایی که تولید و پخش شده هیچ‌کدام اسپانسر خصوصی از شرکت، موسسه یا اتفاقاتی که در شبکه نمایش خانگی یا در سینما می‌افتد در آن‌ها وجود ندارد. در مجموع کل اسپانسرهایی که در حوزه نمایش سیما کار می‌کنند نهادهایی هستند که دغدغه آموزش و اطلاع‌رسانی دارند ولی عمدتاً بودجه‌شان را صداوسیما تأمین کرده است.

واکنش به تکراری بودن «برادر جان»

* بسیاری انتقاد کردند که چرا سریالی تحت عنوان «برادر جان» بایستی همان سوژه سال قبل سریال «رهایم نکن» را دوباره امسال تکرار کند. اتفاقاً وقتی شما اشاره می‌کنید که این سریال‌ها از هزینه سازمان صداوسیما تولید شده‌اند پس چرا یک سوژه جدید نباید دستمایه ساخت یک سریال تلویزیونی قرار بگیرد؟

ما یک سریالی به نام «برادرجان» داشتیم موضوع آن حق‌الناس و حلال و حرام داشتیم که در سال‌های قبل هم به سبک و سیاق دیگری به آن‌ها پرداخته شد. البته در ایام دیگری غیر از ماه مبارک رمضان هم شاهد چنین پرداخت‌ها و موضوعاتی بودیم. اما سوال شما این است که چرا دوباره به این موضوع پرداختیم؟ لازم است که به این نکته توجه داشته باشید وقتی یک موضوعی را در دستور کار قرار می‌دهیم مخصوصاً اگر بخواهد در مناسبت دینی روی آنتن برود حتماً بایستی یک ارتباطی با چارچوب فکری، اعتقادی، دینی و شریعت ما داشته باشد. ممکن است در این راستا چندین کار در مذمّت دروغ، خیانت در امانت،‌ رعایت حلال و حرام یا حق‌الناس ساخته شود. اینکه با چه زاویه‌ای با آن مواجه می‌شویم و قرائت‌ جدید آن توانسته یک تازگی جدیدی ایجاد کند مهم است. باید در نظر بگیرید مجموع انبوهی از اتفاقات مختلف در ادبیات نمایشی جهان شکل می‌گیرد که همه‌شان از لحاظ موضوعی، هم موضوع هستند و هرکدام به طور مجزا برای خودشان شاهکارند. هیچ‌کدام نگفته‌اند یکی به آن پرداخته و نیازی نیست دیگری به آن بپردازد.

بحث «برادر جان» در اولویت‌های سیما بود

نکته دوم آن است که تیم نویسنده و سازنده به آن نیاز دارند؛ یعنی ممکن است سعید نعمت‌الله به عنوان نویسنده سریال «برادر جان» این بحث برایش آنی داشته باشد که به این، آنِ لحظه‌ای باید فرصت داده شود در آن زمینه، دست به قلم ببرد تا اتفاقی بیفتد. شاید همین فضا در اختیار شخص دیگری قرار بگیرد و به شخص دیگری که حسّ و اشراف لازم به این موضوع نداشته و ندارد، سفارش داده شود آن اتفاق و خروجی را نداشته باشد. بحث «برادر جان» ضمن اینکه در اولویت‌های ماست و اتفاقاً تا می‌شود موضوع حق‌الناس تولید شود ضمناً در تجربه شخصی و تجربه زیستی نویسنده این سریال هم یک طرح بسیار روشن و زنده داشت که به نظر می‌آمد آن تجربه جدی نعمت‌الله با این نیاز ما هماهنگ بشود تأثیر بهتری داشته باشد. به نظر ما هم تا حدود زیادی این تأثیر در کاری که نوشته شده و براساس آن «برادر جان» ساخته شده پیداست.

سریال‌های رمضان غیرمتعارف هزینه نشدند!

* بحث دیگر موضوع سریال «از یادها رفته» است که هیچ تناسبی با ماه رمضان نداشت؛ تکلیفش با مخاطب مشخص نبود که خانواده‌ها به طور کامل ببینند یا یک شب‌ها و لحظاتی 12 ساله‌ها نبینند. یا در جریان پخش «برادر جان» هنگام افطار مردم از لحظات خشن این سریال آزرده می‌شدند و همچنین عدم کشش مناسب سریال «دلدار» هم یک نقطه ضعف دیگر آثار نمایشی رمضانِ تلویزیون به شمار می‌رود. اینجا هم بسیاری بر روی این نظارت‌های ضعیف و نحوه هزینه‌ها انتقاد داشتند؟

من اشاره کردم هیچ هزینه غیرمتعارفی نسبت به مجموعه‌های تلویزیون خصوصاً «برادر جان» و «دلدار» اتفاق نیفتاده است. هزینه «از یادها رفته» به خاطر آن جنبه تاریخی بودن، لزوم بازسازی چند دوره تاریخی، طبیعی است از کارهای روز متفاوت‌تر است. اگر دقت کرده باشید «از یادها رفته» از جهت فنی، کارگردانی، نورپردازی و صحنه‌پردازی تفاوت قابل توجه و کاملاً آشکاری با کارهای دیگر دارد. پس هزینه «از یادها رفته» فقط با آن دو سریال متفاوت است ولی در مجموع یک هزینه غیرمتعارف و غیرعادی برای آن‌ها انجام نشده است.

«از یادها رفته» قرار نبود رمضانی شود

این که گفتند هزینه‌ای که برای این سریال شد یک ششم سریال «معمای شاه» هم نبوده است یا چرا اجحاف شده 50 قسمت بوده و به 25 قسمت تبدیل شده است؟! وقتی یک سریالی ایده‌پردازی و نوشته می‌شود امکان دارد ده‌ها قسمت و چندین فصل برای آن پیش‌بینی شود ولی در زمان نظارت یک بخش از این بخش‌ها انتخاب شود. «از یادها رفته» بیشتر از 25 قسمتی که روی آنتن رفت، بود. خود ما به جهت اینکه فصول مختلفی پیدا می‌کرد گفتیم در همین محدوده کفایت می‌کند. از ابتدا هم بنا بر این نبود که «از یادها رفته» ماه رمضان پخش شود چون کار تاریخی منتقد رفتار مجرمانه، غیر انسانی و غیر دینی رضا خان در مواجهه با دین‌داران، سنت‌ها، اعتقادها و باورهای اسلامی بود. لذا می‌توانست در بازه‌های زمانی دیگر همچون دهه فجر، پخش شود. با مشکلی که برای آن کار طنز پیش آمد به این نتیجه رسیدیم «از یادها رفته» با توجه به زمینه‌های دینی و موقعیت‌های مسجد گوهرشاد به آنتنِ نمایشی ماه مبارم رمضان برسد.

مقایسه با «معمای شاه» شاید پوپولیستی باشد

مقایسه کردن این کار با سریال «معمای شاه»، مقایسه درستی نیست هم از جهت زمان تولید و هم از جهت محتوا و کیفیت تولید و همچنین عوامل آن، اصلاً قیاس اصول و منطقی نیست. مثل اینکه الان کاری به نام «سلمان» را در دستور کار داریم و این اثر نمایشی را با سریال «مختارنامه» مقایسه کنیم؛ این کار هوشمندانه و شاید پوپولیستی(عوام‌گرایانه» باشد که این سریال‌ها را در کنار هم بگذاریم و مخاطب سردرگم بشود. در صورتیکه سریال‌ها باید به طور جداگانه و مجزا بررسی شوند تا به زمینه‌های واقعی آن‌ها پی ببریم.

سریال سلمان(ع) تابستان کلید می‌خورد

* معاون سیما در نشست خبری اواخر سال 97 اعلام کرد که قرار است به سریال‌های الف ویژه و فاخر جدی‌تر، توجه شود و سریال‌های سطحی کمتر ساخته شوند. در تلویزیون 98 به چه سریال‌هایی بیشتر بها داده می‌شود و آیا می‌توانیم هرچه زودتر شاهد سریال‌های جدید قرآنی باشیم؟

ما الان دو سریال الف ویژه داریم؛ سریال‌های بی‌سابقه در کشور همچون «سلمان» داود میرباقری که مطابق برنامه جلو می‌رود و ان‌شالله تابستان امسال تصویربرداری آن آغاز خواهد شد. سریال دوم «موسی(ع)» هست که با یک توقفی به دنبال کسالت جمال شورجه کارگردان آن، مواجه شد. گرچه پروژه در ابعاد دیگر همچون متن، صحنه و پشت دوربین کارشان را جلو می‌برند و حتی کار طراحی لوکیشن‌ها هم انجام می‌شود. هرچه زودتر کارگردان به گروه بپیوندد «موسی(ع)» هم زودتر کلید می‌خورد. این پروژه‌های الف ویژه، چند ساله و بین المللی هستند که امیدوارم برای آن‌ها اتفاقات خوبی بیفتد.

شهید صیاد شیرازی را در نیمه دوم سال کلید می‌زنیم

سریال‌های فاخر دیگری را در دست تولید داریم که البته ابعادشان از الف‌ویژه کوچکتر است. زیرا اساساً ساخت آن پروژه‎های الف ویژه یک بودجه و برآورد سنگینی را می‌طلبد. در این شرایط ساخت این دو پروژه الف ویژه هم غنیمت است. در مولفه‌های فاخر چند کار تولید می‌شود یکی از آن‌ها با مشارکت ارتش، خانواده شهید صیاد شیرازی و جمع قابل توجهی از نیروهای انقلابی و جدی پای کار، جلو می‌رود به نقاط خوبی رسیده و تصورمان بر این است که اگر مشکلی پیش نیاید بتوانیم در نیمه دوم امسال شهید صیاد شیرازی را کلید بزنیم.

«طلاق» ابوالقاسم طالبی جلوی دوربین می‌رود

غیر از سریال شهید صیاد شیرازی چند کار دیگر چند ماه آینده به تصویربرداری و مرحله ساخت می‌رسند. سریال «جشن سربرون» است که مجتبی راعی کارگردانی می‌کند. سریالی که چند مقطع تاریخی را از قبل از انقلاب مشروطه تا خرداد 42 روایت می‌کند. کاری کاملاً تاریخی و سنگین است، قصه بسیار جذاب و خوبی دارد و امیدواریم کار بسیار خوبی بشود امیدوارم تا پایان سال بخش عمده‌ای از آن برسد. از جهت دیگر امیدواریم سریال «طلاق» ابوالقاسم طالبی نیز به مرحله تصویربرداری برسد. علاوه بر «جشن سربرون»، «نفوذ» جواد شمقدری حدود 450 دقیقه‌اش باقی مانده تا این سریال 40 قسمتی آماده پخش برای امسال بشود. یک کار برون مرزی هم با مشارکت لبنان به مرحله تصویربرداری می‌رسد که جنبه‌های سیاسی جدی را به تصویر می‌کشد.

«پایتخت6» برای نوروز و «نون.خ2» برای رمضان

* یکی از اتفاقات راهبردی برنامه‌ریزی طولانی‌مدت برای آنتن مناسبتی تلویزیون است. خوشبختانه شبک یک اعلام کرد سریال «پایتخت 6» را برای نوروز 99 آماده می‌کند و «نون.خ2» را روی آنتن رمضانی می‌برد.

این سیاستی بوده که امسال اتفاق افتاده و شبکه یک پیشگام شده است. شبکه دو و شبکه سه هم پیشنهادهایی دادند ولی به اندازه شبکه یک جلو نرفته‌اند. برای نوروز 99 «پایتخت6» و ماه رمضان «نون.خ2» هر دو کارهای مقدماتی‌شان انجام شده و عوامل هم چون از قبل هویت داشتند و از پیش تعریف شده‌اند یک گام بلندی برداشته شده است و بحث‌های مالی‌شان هم مرتفع شود کارها زودتر پیش خواهند رفت. شبکه دو و شبکه سه هم برای نوروز و رمضان سال آینده کاندیداهایی دارند و معرفی کردند باید نهایی شود. شبکه یک از بقیه یک قدم جلو رفته ولی فاصله زیادی ندارند به زودی جزئیات این شبکه‌ها هم اعلام خواهد شد.

تلویزیون با همه تولیدکنندگان آثار نمایشی کار می‌کند

* وقتی با تهیه کنندگان و کارگردانان صحبت می‌کنیم اعتقاد دارند سریال‌سازی ضعیف می‌شود به کنارگذاشتتن کاربلدها برمی‌گردد؛ یا می‌گویند کارها بیشتر به تهیه‌کنندگان خاص واگذار می‌شود یا یکسری از تهیه‌کنندگان که کارنامه ضعیفی دارند دوباره کار به آن‌ها سپرده می‌شود. نظر شما در این باره چیست؟

این را قبول دارم همان طور که به برخی از کارگردانان ضعیف ما کار دادیم. این موضوع فقط منحصر به تهیه‌کنندگان نیست. همان طور که گاهی اوقات بازیگران ضعیف جلوی دوربین ما رفتند. این طور نیست که یک رویه‌ای باشد کار به تهیه کننده، کارگردان و بازیگر ضعیف بدهیم. ممکن است در مجموعه‌ای که تولید می‌شود یک کار ضعیف دربیاید کارگردانی‌ها و تهیه‌کنندگی‌ها هم خروجی ضعیفی داشته باشند؛ این طبقه‌بندی‌ها درست نیست. وقتی به آثار در جریان تولید و حتی پخش شده یک نگاه اجمالی داشته باشیم می‌بینیم همه نوع قشر جوان و قدیمی در کنار هم کار می‌کنند. نمی‌توانیم بگوییم قدیمی‌ها کنار گذاشته شدند و آدم‌های جدید روی کار آمده‌اند یا به جوان‌ها کار واگذار نمی‌شود و بیشتر قدیمی‌ها یا به قولی یک عده خاص بیشتر کار می‌کنند. انصافاً این رنگین‌کمان در واگذاری کار تولید سریال، متنوع است. این را قبول دارم بین‌شان آدم‌های ضعیف وجود داشته و یا عملکرد ضعیف وجود دارد. در میان تهیه‌کنندگان آدم‌هایی داریم کارهای قبلی‌شان کارهای خوبی بوده و یا کار تازه‌اش را نمی‌پسندم. کارگردانی سراغ دارم کارش خوب بوده و الان در پروژه جدید کارش متوقف شده است. این را نمی‌توان الگو قرار داد به نابلدها کار سپردید سریال‌های تلویزیون ضعیف شده است. تقریباً ‌همه کسانی که در عرصه تولید نمایشی دست‌اندرکاراند در تلویزیون کار می‌کنند. شاید یک شخصی همچون "حسن فتحی" از ما فاصله دارد و درگیر شبکه نمایش خانگی است.

حسن فتحی با تلویزیون کار می‌کند

* قرار است تلویزیون با حسن فتحی کار کند یا درست است که می‌گویند او با تلویزیون قهر کرده است؟

حسن فتحی با ما قراردادی داشت ولی کار نمایش خانگی را در نظر دارد که باعث شده فرصت نکند به اجرای تعهد ما برسد. قرارداد بستیم و نام آن «ده پهلوان» است. واقعاً کار شبکه نمایش خانگی یک جریانی شده که متأسفانه در فضای تولید، تأثیر منفی از جهت نرخ و قیمت عوامل گذاشته و باعث شده آدم‌های آموزش دیده که برای تلویزیون کار می‌کردند به این سمت و سو بروند. این ظرفیت‌هایی که تلویزیون می‌توانست با آن‌ها بهتر دیده شود را شبکه نمایش خانگی تضعیف کرده است. این رقابت جدی است اما در آنجا پول و امکانات بیشتری وجود دارد.

* متأسفانه در شبکه نمایش خانگی خیلی فضای آلوده و بدی به مخاطب القاء می‌شود.

تولید در تلویزیون و شبکه نمایش خانگی برای مخاطب یک حسّ دو گانه‌ای ایجاد می‌کند و مردم را به لحاظ فرهنگی به حالت یک بام و دو هوا درمی‌آورد. بالاخره روی آثارِ شبکه نمایش خانگی، مُهر جمهوری اسلامی خورده و مردم چارچوب‌ها را با‌ آنچه در تلویزیون مراعات می‌شود، نمی‌بینند. این خودش مشکلات عدیده‌ای را برای مخاطب و بیننده به وجود می‌آورد.

سیدجواد رضویان و سیامک انصاری با هم سریال می‌سازند

* این روزها خبرهایی از حضور دوباره مهران مدیری به عنوان کارگردان و ساخت سریال توسط سیامک انصاری و سیدجواد رضویان به گوش می‌رسد. چقدر صحت دارد؟

سیامک انصاری و جواد رضویان پروژه‌ای تعریف کردند و در حال نگارش هستیم و برآورد تولید آن نیز تعیین شد. نام موقت این سریال تلویزیونی «نیوجرسی» است. ماجرای این سریال به بلوک‌های سیمانی شهرداری‌ها برمی‌گردد که جلوی مغازه‌هایی می‌گذارند مالیات و عوارض نمی‌دهند. دغدغه اصلی این سریال، مسائل شهری است و نباست مشکلی پیش نیاید هرچه زودتر جلوی دوربین برود.

مهران مدیری برای تلویزیون سریال می‌سازد

با مهران مدیری توافق اولیه بر سر ساخت یک سریال 30 قسمتی انجام شده است. البته برنامه «دورهمی» هم امیدواریم هرچه زودتر روی آنتن برود که جزئیات بیشتر آن را شبکه نسیم اعلام خواهد کرد. از طرفی دیگر امیدواریم ساخت این سریال 30 قسمتی هرچه زودتر مهیای تصویربرداری و ساخت بشود تا بعد از مدت‌ها کار دیگری به عنوان کارگردان سریال تلویزیونی، مردم از مهران مدیری ببینند.

در مورد سریال «گاندو» نکته‌ای منعکس نشده است

* به عنوان حسن ختام انتقادهایی که به ساخت سریال‌هایی می‌شود موضوعات نظامی سرمنزل و هدف اصلی‌شان است؛ نظر شما در این باره چیست؟

تقریباً هر صنفی که درباره دغدغه‌اش کاری ساخته می‌شود دلش می‌خواهد یک طوری در آن کارشناس و حضور محتوایی داشته باشد. مثلاً درباره پزشکی، جامعه پزشکان این توقع را دارند بحث‌های روانشناختی، یک جامعه‌شناس کارشناس کار باشد و همچنین در موضوعات دیگر. طبیعی است این را نقطه مثبت کار می‌دانم و شیوه عمل و اجرا را متفاوت می‌دانم. باید از اطلاعات دقیق و درست صنف استفاده کنیم حرف غلط به مردم نزنیم. این توقع بی‌جایی نیست که از ما می‌خواهند به عنوان کارشناس حضور داشته باشند یا با آن صنوف موردنظر مشورت شود. اما روش، روشِ ساده‌ای نیست که وقتی مباحث امنیتی، نظامی و یا آموزشی در دست ساخت قرار می‌گیرد یک کارشناس از آنجا به پروژه ضمیمه بشود. این قدری ما را دچار مشکل و کُندی در کار می‌کند. دوستان به شیوه انتقال اطلاعاتی‌شان به متن کار ما ایراد دارند مگر نه ما نسبت به اطلاعاتی‌شان و حضور کارشناسی‌شان هم راغب هستیم، هم معترفیم و هم نیاز داریم. در مورد سریال «گاندو» هنوز نکته‌ای منعکس نشده ولی توقع دارم نکاتی به ما بگویند که برای ساخت سریال‌هایی از این دست بیشتر به ما کمک کند.