خداوند ازدواج را مقدم بر طلاق مطرح کرده است

گروه دین و اندیشه: حجت الاسلام دکتر سوزنچی از اساتید دانشگاه، هر روز یک آیه قرآن را با ترجمه و چند حدیث تفسیری و چند نکته در تدبر آن آیه منتشر می کند. بولتن نیوز نیز در راستای ترویج چنین اقدامات ارزشی این سلسله مطالب را به صورت روزانه منتشر می کند.

به گزارش خبرنگار بولتن نیوز، در مطلب امروز به آیه 49 سوره احزاب پرداخته شده و در آن آمده است:

يا أَيُّهَا الَّذينَ آمَنُوا إِذا نَكَحْتُمُ الْمُؤْمِناتِ ثُمَّ طَلَّقْتُمُوهُنَّ مِنْ قَبْلِ أَنْ تَمَسُّوهُنَّ فَما لَكُمْ عَلَيْهِنَّ مِنْ عِدَّةٍ تَعْتَدُّونَها فَمَتِّعُوهُنَّ وَ سَرِّحُوهُنَّ سَراحاً جَميلاً

سوره احزاب (33) آیه 49

ترجمه
ای کسانی که ایمان آوردید! هنگامی که با زنان مومن ازدواج کردید، سپس طلاقشان دادید پیش از آنکه با آنان آمیزش کنید، پس به خاطر شما عِدّه‌ای بر عهده آنان نیست تا حسابش را داشته باشید؛ پس آنان را [از اموال خود] بهره‌مند سازید و خوش و خرم رها کنید.

حدیث
1) از امام باقر ع روایت شده است که درباره آیه‌ی «پس آنان را بهره‌مند سازید و خوش و خرم رها کنید» فرمودند: بهره‌مندشان سازید یعنی آن مقدار که به لحاظ عرفی در توان شما هست، به زیبایی و نیکویی سهمی به آنان بدهید؛ چرا که آنان با سختی و ناراحتی و غصه‌ای بزرگ و سرزنش دشمنان [به خانه پدری‌شان] برمی‌گردند؛ و خداوند کریم و بزرگوار است و حیا دارد و اهل حیا را دوست دارد؛ همانا بزرگوارترین شما، کسانی‌اند که بیش از همه همسران خود را بزرگ می‌دارند و اکرام می‌کنند.و نیز از امام صادق ع روایت شده است:همانا بهره‌مند ساختن زنان مطلقه، واجب است.تهذيب الأحكام، ج‏8، ص141

2) از امام صادق ع روایت شده است: زنی که همسرش او را در حالی که غایب است [= در مسافرت است] طلاق داده، اگر از روز طلاق دادن باخبر است، عِدّه را از همان روز نگه دارد؛ و اگر نمی‌داند، عده‌اش را از روزی که خبر به او می‌رسد نگه دارد؛ اما کسی که همسرش از دنیا رفته، عزادار است، پس عده‌اش را، نه از روزی که همسرش می‌میرد، بلکه از روزی که خبر به او می‌رسد باید نگه دارد؛ چرا که او به استقبال عزا می‌رود؛ در حالی که زنی که طلاق داده شده، عزایی ندارد، پس از همان روزی که طلاق داده شده، عده‌اش شروع می‌شود؛ و اگر هم این طلاق قبل از آمیزش بوده، بلافاصله از هم جدا می‌شوند [و عده‌ای ندارد] و اگر دلش خواست بلافاصله می‌تواند ازدواج کند که خداوند عز و جل می‌فرماید: «سپس طلاقشان دادید پیش از آنکه با آنان آمیزش کنید، پس به خاطر شما عِدّه‌ای بر عهده آنان نیست تا حسابش را داشته باشید.»

و از امیرالمومنین ع و امام باقر ع و امام صادق ع روایت شده است که فرمودند: زن مطلقه ایام عده‌اش را تنها در خانه همسرش سپری می‌کند و تا زمانش به پایان نرسیده است از آن خانه بیرون نمی‌شود. دعائم الإسلام، ج‏2، ص286-287

3) از امام صادق ع روایت شده است:هنگامی که مردی همسرش را قبل از آمیزش طلاق می دهد، کاملا از هم جدا می‌شوند و زن هر لحظه که خواست می‌تواند ازدواج کند، و اگر مهریه‌ را تعیین کرده‌اند نصف مهریه برای اوست و اگر مهریه‌ای تعیین نکرده‌اند، باید که آن زن را بهره‌مند سازد.الكافي، ج‏6، ص106

4) شخصی خدمت امام سجاد ع آمد و گفت: من امروز گفتم: با فلانی ازدواج می‌کنم و او را طلاق دادم. [یعنی در ضمن خواندن صیغه عقد، صیغه طلاق را هم خواندم]حضرت فرمود: برو و به زندگی با همسرت ادامه بده که خداوند ازدواج را مقدم بر طلاق مطرح کرده است و سپس این آیه را خواند «هنگامی که با زنان مومن ازدواج کردید سپس طلاقشان دادید»مجمع البيان، ج‏8، ص571

تدبر

1️⃣ مهم‏ترين شرط ازدواج، ايمان است. (تفسیر نور، ج9، ص383)

2️⃣ اختيار اولیه طلاق، با مرد است (تفسیر نور، ج9، ص383) و زن با مراجعه به دادگاه می‌تواند طلاق بگیرد.

نکته تخصصی جامعه‌شناختی(قانون در خدمت رشد فرهنگی)

در ذهنیت اغلب افراد، کار اصلی قانون‌گذار، تعیین حد و مرزها به منظور جلوگیری از تجاوز به حقوق دیگران است؛ اما در اسلام، قوانین، کارکرد فرهنگی و تقویت رابطه انسانی را هم تعقیب می‌کنند؛ که نمونه آن احکام مربوط به «طلاق» است.
در منطق اسلام، بنیان خانواده مقدس است و باید تمام تلاش را مبذول داشت تا این بنیان از هم نپاشد؛ اما در عین حال، گاهی پیوند عاطفی لازم بین زن و مرد برقرار نمی‌شود و ادامه زندگی مشترک ممکن نیست.
بدین جهت اسلام طلاق را «حلال مبغوض» (الكافي، ج‏6، ص54‏‏) معرفی کرده است: یعنی، برخلاف اغلب جوامع لیبرال، قوانین مربوط به طلاق را کاملا آزاد و صرفا ناظر به حد و مرزگذاری طراحی ننموده است:تفاوت‌های روانشناختی و جامعه‌شناختی زن و مرد اقتضا دارد که اگر تنها دغدغه حد و مرز نداریم و می‌خواهیم نهاد خانواده را تا حد امکان حفظ کنیم، در طراحی قوانین این تفاوت‌ها را جدی بگیریم و این یکی از عواملی است که موجب شده قوانین اسلام در خصوص چگونگی اقدام به طلاق در مرد و زن متفاوت باشد.
مثلا:به لحاظ روانشناختی، غالباً مردها دیرتر تصمیم می‌گیرند، اما وقتی تصمیم گرفتند، کمتر می‌شود که از تصمیم خود برگردند. برعکس، زنها زودتر دلخواهشان را به تصمیم تبدیل می‌کنند اما به همان سرعت زودتر از تصمیمی که انجام داده‌اند پشیمان می‌شوند.
مردها غالبا عاشقند و زنها معشوق، یعنی محبت غالبا از مردها شروع می‌شود و زنها این محبت را با شدت بیشتری انعکاس می‌دهند.
لذاطلاق در درجه اول، در دست کسی گذاشته شده که دیرتر تصمیم می‌گیرد، کسی که محبت از او شروع می‌شود و اگر محبت طرف مقابلش از بین رفته باشد، با ابراز محبت، امکان احیای مجدد آن را دارد و ... .