انتخابات در نظام سیاسی اسلام ویا به تعبیری بر گذاری انتخابات ومشارکت
مردم در تعیین سرنوشت خویش ، در حکومت مردم سالاری دینی ، با انتخابات
ومشارکت عمومی مردم در انتخاب مسئولین در دیگر نقاط دنیا ، بسیار متفاوت
ومتمایز است.
در سایر مکاتب موجود در جهان هستی و نظام های سیاسی حاکم در دنیا ، نگاهی
که به انتخابات می شود ، یک نگاه صرفاً مادی با صبغه ی فراماسونری ورویکردی
اومانیستی وهویتی لیبرال دمکراسی وماهیتی ماتریالیستی است . که در راستای
منافع طبقه اشراف وسرمایه داران ومتنفذین جامعه تحقق می یابد .
اما از آنجایی که در نظام سیاسی اسلام وحکومت مردم سالاری دینی ؛ بر اساس
جهان بینی توحیدی وفلسفه قانونگذاری در اسلام ، حاکمیت فقط از آن خدا است
وتنها قانون گذار صالح ومقتدر مطلق ، که قادر است تمام نیازمندیهای انسان
را تأمین وتضمین نماید ، فقط خالق انسان ، یعنی پرودگار عالمیان است ، وبا
توجه به نوع حکومت که یک حکومت دینی وایدئولوژیکی با رویکردی توحیدی
وخدامحوراست ، بنابراین کسی می تواند بر مردم حکومت کند که مأذون از طرف
خداوند باشد .
بدینسان ، نگاهی که به انتخابات در نظام سیاسی اسلام وحکومت مردم سالاری
دینی که در جهان معاصر ، تنها نظام مقدس جمهوری اسلامی ایران است که ؛
مبتنی بر احکام نورانی وانسان ساز اسلام ناب محمدی پایه گذاری شده وعلمدار
حکومت دینی ونظام سیاسی مردم سالاری دینی است ؛ یک نگاه عقیدتی ومکتبی
وشریعت محور است که ، بر اساس حدیث نبوی « کُلَّکُم راع وکُلَّکم مسئُول[1] » محقق می گردد .
وقتی رهبر کبیر انقلاب اسلامی وبنیانگذار جمهور اسلامی ایران ، حضرت امام
خمینی (ره) شرکت در انتخابات را یک تکلیف الهی فریضه واجب شرعی اعلام
فرموده اند ودر خصوص اهمیت وضرورت شرکت در انتخابات حجت را بر ملت مسلمان
ایران تمام کرده وفرموده اند :
«امروز شرکت در انتخابات ، نه فقط یک وظیفه اجتماعی وملی است ، بلکه یک
وظیفه شرعی اسلامی والهی است که شکست درآن ، شکست جمهوری اسلامی است ، که
حفظ آن بر جمیع مردم از بزرگترین واجبات وفرایض است ووسوسه در آن ، از
شیطان بلکه شیطان بزرگ است .»[2]
« ... و همین طور در انتخابات توجه کنند ، مردم را توجه بدهید ، به اینکه
می خواهید اسلام را حفظ کنید ، باید منتخبین شما اشخاصی باشند که توجه به
اسلام داشته باشند ، متعهد به اسلام باشند ، بازیگر نباشند ، به شرق وغرب
توجه نداشته باشند . »[3]
« از مسائلی که ما در پیش داریم ، الان قضیه انتخابات رئیس جمهور است . من
کار ندارم کی رئیس جمهور میشود ، به من مربوط نیست ، من خودم یک رأی دارم
به هرکه دلم می خواهد رأی می دهم ، شما هم همین طور . اما اگر بخواهید در
مقابل دنیا اظهار حیات بکنیدکه بگوئید ما بعد از گذشتن چندین سال زنده
هستیم ، باید مشارکت کنید . اگر – خدای نخواسته – از عدم مشارکت شما یک
لطمه ای بر جمهوری اسلامی وارد بشود ، بدانید که آحاد ما ، که این خلاف را
کرده باشیم – خدای نخواسته – مسئول هستیم ؛ مسئول پیش خدا هستیم و مسأله
ریاست جمهور نیست ، مسأله مسأله اسلام است ، مسأله ، مسأله قواعد اسلام است
؛ مسأله ، مسأله حیثیت اسلام است ومسأله ای است که همه باید به آن اهمیت
بدهیم .»[4]
حضرت امام خمینی ، قَدَّسَّ اللهُ وَ نَفسَهُ الذّکیّه ، یکی از راههای حفظ نظام مقدس جمهوری اسلامی ایران را شرکت در امر انتخابات اعلام فرمودند و در اهمیت حفظ جمهوری اسلامی که خون بهای شهدای گرانقدر نهضت اسلامی از 15 خرداد 1342 لغایت امروز است فرموده اند :
((مسئله حفظ نظام جمهوری اسلامی در این عصر و با وضعی که در دنیا مشاهده می
شود و با این نشانه گیریهایی که از چپ و راست و دور و نزدیک نسبت به این
مولود شریف می شود ؛ از اهّم واجبات عقلی و شرعی است ..... حفظ جمهوری
اسلامی ، یک واجب عینی است .... از نماز اهمیتش بیشتر است . ))[5]
در طول عمر پربرکت امام خمینی رضوان الله اعلی علیه ، پس از پیروزی انقلاب
اسلامی و استقرار نظام جمهوری اسلامی ایران ، تصمیمات بسیار بزرگی از طرف
ایشان اتخاذ شده و دستورت بسیار مهمی را صادر فرموده اند ، که بر خلاف میل
باطنی و خواستگاه قلبی آن بزرگوار بوده ، ولی با رعایت قاعده مهم و اهم ،
به خاطر حفظ جمهوری اسلامی و اهمیت فوق العاده حفاظت از این مولود قدسی و
آسمانی ، خواسته قلبی و امیال درونی خود را فدا نمودند ، تا این جمهوری
حفظ شود .
از جمله این تصمیمات بسیار حساس و حیاتی که براستی بر خلاف میل باطنی حضرت
امام (ره) اتخاذ گردید و به جهانیان اعلام شد ، حکم حضرت امام در قبول
قطعنامه 598 در خصوص آتش بس و تعیین تکلیف جنگ تحمیلی بود .
بدون شک مسئله اهمیّت حفظ نظام الهی جمهوری اسلامی و نجات این نظام مقدس و
ارزشمند از خطرات جدی که در صورت تداوم جنگ تحمیلی در آن شرایط بسیار حساس
، اساس و ماهیت و هویت این نظام مقدس را تا سرحد نابودی تهدید می کرد ، و
این حساسیت و اهمیت و خطرات پیش رو را ، به غیر از حضرت امام (ره) شخص
دیگری درک نمی کرد و یا اگر هم در جمع خواص عده ای وجود داشت که نگران بعضی
از مسائل بودند ، نگرانی و حساسیت آنها فقط در حد اطلاعاتی بود که از
اوضاع و احوال داشتند و هرگز نگرانی و حساسیت آنها ؛ با نگرانی ها و
حساسیتهای حضرت امام قابل قیاس نبود ، لذا همة این مسائل در پذیرش قطعنامه
598 و اعلام آتش بس در این تصمیم گیری نقش به سزایی داشته است.
حضرت امام خمینی (ره) خود در این خصوص فرموده است :
« و اما در مورد قبول قطعنامه که حقیقتاً مسئله بسیار تلخ و ناگواری برای
همه و خصوصاً برای من بود ، این است که من تا چند روز قبل معتقد به همان ،
شیوه دفاع و مواضع اعلام شده بودم ، و مصلحت نظام و کشور و انقلاب را در
اجرای آن می دیدم ، ولی به واسطه حوادث و عواملی که از ذکر آن فعلاً
خودداری می کنم .... با قبول قطعنامه و آتش بس موافقت نموده و در مقطع
کنونی آن را به مصلحت انقلاب و نظام می دانم .»[6]
نگاهی که حضرت امام به جمهوری اسلامی داشتند ، صرفاً یک نگاه سیاسی و یا
نگاه به یک نظام سیاسی محض ، آن هم نظام سیاسی کلاسیک و مصطلح و علمی که
سیاست دانها و سیاست مدارهای مدرن وکارشناس های علوم سیاسی امروزی آن را
تعریف نموده و می شناسند نبوده است ، بلکه نگاه آن بزرگوار ، به جمهوری
اسلامی ، یک نگاه مکتبی و مذهبی مبتنی بر جهان بینی توحیدی و منطبق براحکام
ومبانی اسلام ناب محمدی (ص ) بوده است .
با التفات به اینکه در مکتب و منطق حضرت امام (ره) سیاست همان دیانت و
دیانت همان سیاست است ،لذا بر همین اساس به سختی می توان در بیانات و
فرمایشات آن امام فقید بین مسائل سیاسی و مکتبی در امور حکومتی و یا بین
مسائل دینی و سیاسی را تفکیک و تمیز نمود .
بدیهی است که از نگاه امام راحل ، جمهوری اسلامی همان قدر اهمیت داشت که
اسلام ارزش داشت ، و از آنجایی که در تاریخ سیاسی اسلام ، جمهوری اسلامی
ایران ؛ نخستین نظام سیاسی و مکتبی است که ، پس از 14 قرن سکوت و در حاشیه
بودن اسلام ، داعیه تشکیل حکومت اسلامی و تبعیت و پیروی از احکام و فرامین
دین مبین اسلام را دارد ، بر این اهمیت به طور مضاعفی افزوده است .
از طرفی چون از دیدگاه حضرت امام (رض ) یکی از مأموریتها و رسالت های مهم
سیاسی و مکتبی نظام جمهوری اسلامی این بود که ؛ در صورت پایدار بودن نظام
جمهوری اسلامی و تأمین امنیت آن ، پس از 14 قرن سکوت ، دوباره از طریق به
اهتزاز در آمدن پرچم جمهوری اسلامی ایران ، از زبان مسئولین و نمایندگان و
سفیران جمهوری اسلامی ایران ، در تمامی کشورهای دنیا ندای اسلام خواهی و
اسلام مداری و حکومت دینی و مردم سالاری دینی وسرانجام بیداری اسلامی طنین
انداز خواهد شد ، که مایه امیدواری مسلمانان جهان خواهد بود . معتقد بودند
که ، ایران به ام القرای اسلامی و پایتخت دینی و مکتبی و معنوی دنیا ،
ارتقا موقعیت پیدا خواهد نمود ، لذا این مسائل نیز درجه اهمیت حفاظت از
جمهوری اسلامی را بالاتر برده و موجب آن شده ، که ازنظر ایشان اهمیت
وضرورت حفظ جمهوری اسلامی در رأس همه امور باشد و هیچ چیزی را مهمتر از
جمهوری اسلامی ندانند .
از دیدگاه حضرت امام (ره ) به عنوان رهبر نهضت اسلامی و بنیانگذار جمهوری
اسلامی ایران و مقام عظمای ولایت ،که اطاعت از فرامین ولایت و وفاداری نسبت
به او بر تک تک ما مسلمانان ایران زمین واجب عینی است ؛ از 15 خرداد 1342
تا زمانی که دعوت حق را لبیک گفتند ، اصل اسلام بود ، آن چه اهمیت داشت
اسلام بود ، آنچه بزرگ و عزیز بود اسلام بود ، آن چه در رأس همة امور بود
اسلام بود و هیچ چیزی از نگاه امام (ره) ، مهمتر و بزرگتر و حساس تر و
عزیزتر از اسلام نبود . و اسلامی هم که مورد توجه و همه چیز امام بود ،
اسلام ناب محمدی (ص) بود .
بهترین و شاه بیت اشعار سیاسی حضرت امام (ره) در تمام عمر سیاسی و مبارزاتی
خود ، چیزی غیر از این نبود که ، اوّلناً اسلاماً ، اوسطنی اسلاماً ،
آخرناً اسلاماً ، یعنی از نظر امام اول و وسط و آخر فقط اسلام است.
به همین لحاظ ازدیدگاه حضرت امام (ره) حفظ مکتب که همانا جمهوری اسلامی را
مکتب خود و ملت مسلمان ایران می دانستند ، از اهم واجبات بوده ، لذا شکست
در جبهة اقتصادی و نظامی ودیگر امورات مادی وامثالهم ، آن قدر که شکست در
مکتب مهم است برای آن بزرگوار اهمیت نداشته است .
امام بزرگوار در این رابطه می فرماید :
«اگر آمریکا بریزد و ما را از بین ببرد ، من به نظرم خیلی چیزی نیست ، البته عظیم است ، اما از او عظیم تر شکست در مکتب است . »[7]
سپس می فرماید :
« الان جمهوری اسلامی یعنی اسلام مهم است و این امانتی است بزرگ که باید از آن حفاظت کنید .»[8]
و در پاسخ به آنهایی که با وعدة آزادی می خواهند ملت را از اسلام و اصول و آرمانهای جمهوری اسلامی جدا کنند می فرماید :
« اگر تمام آزادی ها را به ما بدهند و تمام استقلالها را بدهند و بخواهند
قرآن را از ما بگیرند ، ما نمی خواهیم . ما بیزار هستیم از آزادی منهای
قرآن ، ما بیزار هستیم از استقلال منهای اسلام »[9]
حضرت امام (ره) بر این باور بودند که ، تمام دشمنی های دشمنان و مخالفت
مخالفان داخلی وخارجی ، و بی تفاوتی های بی تفاوت ها وبی بصیرتی بعضی از
خواص ، وغفلت بعضی دیگر از خواص ؛ در مقابل جمهوری اسلامی ونظام مبتی بر
حاکمیت ولایت فقیه و انقلاب اسلامی ، فقط و فقط به خاطر اسلامیت آن است نه
چیز دیگر ....
به همین خاطر از دیدگاه امام عزیز که انشاء الله با جدش رسول الله (ص)
محشور باشد ، امنیت ایران و امنیت جمهوری اسلامی ، به امنیت کل جهان اسلام
گره می خورد .
اگر دقت کرده باشید در ادبیات حضرت امام ، هرگز از واژه ملت استفاده نمی شد
، و ایشان به جای ملت از واژه امت استفاده می کردند ، چرا که معتقد بودند
دامنه و حوزه کاربری واژه اُمّت ، و یا به تعبیری مخاطب قرار دادن اُمّت
اسلامی ، تمامی مسلمانان جهان را در بر می گیرد ، در حالی که واژه ملّت ،
فقط در حد تمامیّت ارضی و مردم حوزة استحفاظی یک کشور و یک دولت کاربرد
دارد .
لذا حضرت امام (ره) همواره بر امت اسلامی ، خصوصاً امت واحده تأکید داشتند
، و یکی از آرمانها و آرزوهای حضرت امام شکل گیری و تحقق امت واحده اسلامی
؛ مبتنی بر اصول اعتقادی و ایدئولوژی اسلام ناب محمدی بوده که در تمام عمر
مبارکشان ، برای تحقق آن اهتمام و تأکید فراوانی داشتند .
شرکت در انتخابات و حضور اکثریتی امت مسلمان ایران پای صندوقهای رأی و
اهتمام برای انتخاب اصلح ، یکی از بهترین و مؤثرترین راههای حفاظت از
جمهوری اسلامی است و از این طریق می توان پوزه دشمنان و بدخواهان را به خاک
مالید ، لذا از دیدگاه حضرت امام ، عدم شرکت در انتخابات و یا عدم توجه در
انتخاب اصلح و یا بی تفاوتی به این مهم ، گناه بوده تا جایی که ممکن است
این گناه داخل در گناهان کبیره هم باشد .
ضرورت مهندسی فرهنگ انتخابات :
بنابراین ، وقتی از دیدگاه حضرت امام (ره) مطمئن ترین ، کلیدی ترین ، حساس
ترین وبرترین وبهترین راه حفظ نظام مقدس جمهوری اسلامی ، از خطرات وتوطئه
های وفتنه ها ، شرکت مردم در انتخابات و حضور حداکثری آنها در پای صندوقهای
رأی و اهتمام و دقت نظر در انتخاب اصلح و جلوگیری از افتادن جمهوری اسلامی
به دست نامحرمان ونا اهلان می باشد ، و این موضوع به عنوان یکی از بهترین
اصول ایمنی و حفاظتی از نظر امام بسیار حائز اهمیت بوده است ؛ طوریکه در
وصیت نامه سیاسی عبادی خود خطاب به مردم مسلمان ایران فرموده اند :
«وصیت من به ملت شریف آن است که در تمام انتخابات ، چه انتخابات رئیس جمهور
و چه نمایندگان مجلس شورای اسلامی و چه انتخاب خبرگان برای تعیین شورای
رهبری یا رهبر ، در صحنه باشند ، .... از این قرار عدم دخالت ملت ، از
مراجع و علمای بزرگ تا طبقه بازاری و کشاورز و کارگر و کارمند ، همه و همه
مسئول سرنوشت کشور و اسلام می باشند ، چه در نسل حاضر و چه در نسل های
آینده ، و چه بسا که در بعضی مواقع عدم حضور و مسامحه ، گناهی باشد که در
رأس گناهان کبیره باشد .» بنابراین
ضرورت دارد ، که برای این مهم ، فرهنگ سازی شود ، وفرهنگی مبتنی بر
خواستگاهها ودیدگاههای حضرت امام راحل و منطبق با اندیشه های سیاسی وفقهی
رهبر فرزانه انقلاب اسلامی حضرت امام خامنه ای عزیز ، مهندسی واجرا.گردد .
فرهنگ انتخابات در نظام جمهوری اسلامی باید ، همرنگ فرهنگ غنی دینی ومنطبق
با مکتب اسلام ناب محمدی (ص) باشد . فرهنگ انتخابات باید ، متأثر از فرهنگ ا
یثاروشهادت در ایران اسلامی باشد . فرهنگ انتخابات باید با خلق وخوی
اسلامی وفرهنگ ایرانی اسلامی همخوانی داشته باشد . در فرهنگ انتخابات ،
نباید هیچ رگه وآثاری از فرهنگ غرب وشرق ، تفکرات مادی ، ایده های لیبرال
دمکراسی ، توهمات سیاسی مدرنیته وفرهنگ تجاری ومعامله گرایانه ای که در
انتخاباتهای غربی رایج است وجود داشته باشد .
فرهنگ انتخابات باید با رویکرد تکلیف گرایانه و شریعت محور ، مهندسی شود ،
طوریکه مردم را به سمت وسوی انجام تکلیف برای رضای خدا سوق دهد وزمینه را
برای نگاه مکتبی مردم ، به انتخابات ومطالبه توقعات وانتظارات مکتبی از
نامزدهای انتخاباتی فراهم نماید .
بدیهی است که فرهنگ سازی برای انتخابات در نظام اسلامی ، بدون دخالت مجلس
شورای اسلامی وبدون همکاری شورای محترم نگهبان وایضاً بدون هماهنگی با
دستگاههای امنیتی وقضایی وانتظامی محقق نخواهد شد .
برای داشتن یک فرهنگ غنی انتخاباتی که زیبنده نظام اسلامی ومردم مسلمان
ایران اسلامی ، باشد و این فرهنگ بتواند ، دغدغه ها ونگرانیها ومطالبات
امام راحل ومقام معظم رهبری را در حفظ نظام مقدس جمهوری اسلامی وجلوگیری از
راهیابی نا اهلان ونامحرمان به حریم مقدس نظام تأمین ومحقق گرداند ، باید
از قانون انتخابات شروع کرد . یعنی بدواً باید قانون انتخابات جمهوری
اسلامی ایران ، بر اساس فرهنگ ومکتب امام خمینی و منطبق با اندیشه های
اسلامی وسیاسی وفقهی حضرت امام خامنه ای طراحی تدوین شود. تا بستر مناسب
را برای ایجاد فرهنگ انتخاباتی که زیبنده نظام اسلامی ما باشد فراهم گردد .
اولین قدم که از وظایف مجلس شورای اسلامی است ، که بیش از اندازه درباره آن
کوتاهی وبی توجهی شده است . این است که قانون ثبت نام افراد برای
انتخابات ریاست جمهوری را در شأن نظام اسلامی ومردم شریف اسلامی ایران
اصلاح وویرایش نمایند . تا موقع ثبت نام کاندیداها فجایعی که هرساله تکرار
شده است مشاهده نشود . وانتخابات مورد تمسخر قرار نگیرد . حداقل شرایط سنی
وتحصیلی برای کاندیداهای ریاست جمهوری تعیین کنند. ویک تعریف علمی وکاربردی
وشفاف از رجل سیاسی ومذهبی ارائه دهند .
با توجه گستردگی وتنوع معیارها برای تشخیص نامزد اصلح ویا با توجه به تفاوت
قرائت ها از «اصلح » واینکه در عرصه انتخابات هرکس خودش را اصلح تر از
رقیب می داند ، مجلس باید قانونی وضع کند که ، معیار ها ومصادیق اصلح را ،
از تعریفی که امام خمینی (ره) از اصلح ارائه داد ه اند ، وشاخص هایی که
امام خامنه ای برای اصلح انقلابی برشمرده اند استنباط واستخراج واقتباس
نماید ، وویژگیها ی فرد اصلح را بطور قطعی ، نه مصداقی ، احصاء ومعرفی کند .
تا دیگر محل اختلافی نباشد . واز طرفی به هنگام تعیین وتأئید صلاحیتها ،
وانتخاب اصلح ، کار برای شورای نگهبان ومردم شریف ایران اسلامی راحت باشد .
« اصلح شخصی است که تعهد به اسلام دارد ، اعتقاد به قوانین اسلامی دارد و
در مقابل قانون اساسی خاضع است و اصل 110 آن را که ظاهراً واجب ولایت فقیه
است معتقد است و وفادار است نسبت به او ، یک همچون شخصی را شما انتخاب کنید
. »[10]
در شرایط حساس و بسیار سخت کنونی که دلیل دشمنی دشمنان و مخالفت مخالفان
نسبت به جمهوری اسلامی ایران ، تنها بخاطر اسلامیت نظام است ، و این
دشمنان به تازگی فهمید اند که ، بیداری اسلامی که در جهان اسلام به راه
افتاده وکاخ های فراعنه زمان را لرزانده است ، و طواغیت وفراعنه زمان را ،
یکی پس از دیگری ساقط وروانه جهنم نموده وخواهد نمود ، محصول صدور انقلاب
اسلامی و روشنگریهای رهبر فرزانه انقلاب اسلامی می دانند ، لذا نهایت تلاش
خودرا برای ناکار آمد نشان دادن حکومت دینی و جلو گیری از پیشرفت آن ، واز
همه مهمتر ، جدا نمودن امت مسلمان از حبل الله وعروه الوثقای خود بکار می
بندد .
انتخابات روزنه ای است که ، همیشه وهمواره ، دشمنان می توانند ، از آن به
داخل نظام سرک بکشند ، وتا حدودی آنهارا برای تحقق اهداف شومشان امیدوار
سازد . بدیهی است که اگر فکری برای انتخابات نشود ، وبا فرهنگ سازی ومهندسی
اسلامی ، این روزنه برای همیشه به روی دشمنان وبد خواهان نظام بسته نشود ،
مشکلات مربوط به انتخابات و خطر دسترسی وراه یابی نا اهلان ونامحرمان به
حریم وناموس انقلاب اسلامی همچنان در جای خود باقی خواهد ماند .
سخن آخر : توصیه به ملت بزرگ ایران اسلامی
از دیدگاه حضرت امام ، انتخابات به عنوان بهترین فرصت برای تثبیت و امنیت
هر چه بیشتر نظام جمهوری اسلامی حائز اهمیت است . و یکی از رموز موفقیتها
بشمار می رود . تا با حضور اکثریتی ، قدرت مردمی و مردمی بودن نظام و مکتبی
بودن مردم و مکتبی بودن نظام را به رخ دشمنان بکشانیم .
ولی اگر احساس تکلیف نکنیم و از مسیری که حضرت امام برایمان ترسیم نموده
اند و مقام معظم رهبری چراغ راهنمای آن مسیر هستند خارج شویم و موجبات
تقویت نامحرمان و دسترسی آنها به ناموس انقلاب را فراهم کنیم و خدای
ناخواسته فرد غیر صالح را به جای اصلح انتخاب کنیم ، بدون شک چنین
انتخاباتی نتیجة معکوس خواهد داشت و به پدیدة شوم و راهی منفور برای هجوم
دشمنان و نامحرمان برای نابودی جمهوری اسلامی تبدیل خواهد شد .
انشاء الله که امت مسلمان ایران ، موقعیت حساس کنونی را درک نموده و با یک
نگاه و ایده مکتبی با حضور اکثریتی خود و انتخاب نمایندگانی از تبار امام و
همراهان و یاوران مقام عظمای ولایت و رهبر معظم انقلاب و از جنس شهیدان و
همدرد محرومان و کسی که در راه خدمت به مردم و اسلام ، خستگی و شب و روز را
نمی شناسد ، به حفظ جمهوری اسلامی همت گمارند .