گروه اجتماعی: بم مهمترین شهر در استان کرمان در جنوب شرقی ایران است. این شهر دومین شهر به لحاظ وسعت بعد از کلانشهر کرمان در استان است. شهر بم تنها شهر ایران ثبت شده در میراث جهانی است.
زمین لرزه بم
به گزارش بولتن نیوز، مینلرزه بم، زمینلرزهای سهمگین بود به شدت ۸/۶ ریشتر که در ساعت ۵:۲۶ بامداد ۵ دی ۱۳۸۲ شهر بم را لرزاند. کشتهشدگان، این زمینلرزه در آمارهای مختلف، بین ۳۲٬۰۰۰ تا ۴۳٬۰۰۰ و زخمیها حدود ۰۰۰/۷۰ نفر بیان شدهاند. همچنین در این زمینلرزهٔ ویرانگر، ارگ تاریخی بم تا حدود زیادی تخریب شد.
یادآوری تلخصبح روز جمعه پنجم دیماه 1382 با لرزش زمین از خواب برخاستم. بزرگی زلزله به قدری بود که تصور میشد که یکی از مناطق کرمان تحت تاثیر این حادثه تخریب شده باشد. ساعاتی زلزله گذشت و اولین خبرها حکایت از این داشت که بم مرکز زلزله است. تصاویر پخش شده محدود و مبهم بود. هنوز هیچ خبری در خصوص وسعت ماجرا روی هیچ تلکس خبری منتشر نشده بود. با تعدادی از دوستان تصمیم گرفتیم به سمت بم حرکت کنیم. چند دقیقهای از ظهر گذشته بود.
از برخی منابع شنیده بودم که جاده بم یک طرفه است. با یکی از مسئولان استانداری تماس گرفتم و او تاکید کرد که راه برای عبور خبرنگاران باز است. وقتی وارد جاده شدیم ترافیک زیادی مشاهده میشد و خبری هم از تدابیر ترافیکی نبود. گویا حجم جمعیت مانع ایجاد محدودیت شده بود. وارد جاده شدیم و در مورد میزان خسارات در حال گمانه زنی بودیم. تصورمان این بود که میتوانیم با هماهنگی فرمانداری برای استراحت به یکی از هتلهای نزدیک شهر بم برویم. خیال باطلی بود؛ چون نمیدانستیم در بم چه اتفاقی افتاده است.
چند دقیقهای در راه خوابم برد. وقتی بیدار شدم اتومبیلهایی را دیدم که صندوق عقب آنها مملو از اجساد کشته شدگان بود. برخود لرزیدم. شواهد حکایت از فاجعهای مهیب میداد. هتل مد نظرمان که ساختمان تازه سازی داشت دستخوش تخریب قرار گرفته بود. این موضوع تصور قبلی ما را باطل میساخت. مردم روستاهای اطراف بم به کنارهها جاده آمده بودند. حالا دیگر نخلهای سربلند و دلسوخته بم از انتهای آسمان هویدا شده بودند.
وارد شهر شدیم. خدای من در این شهر چه اتفاقی روی داده است. شهر ویران شده بود. مردم مضطرب بودند و ملتهب. آسمان دل گرفته بود و زمین قرار نداشت. من در آن ساعات اولیه زلزله مادرانی را دیدم که دنبال فرزندان خود بودند. فرزندان خردسالی که اعضای خانواده خود را از دست داده بودند. در گوشه و کنار از کشتهها پشته برپا شده بود. هرکس جسد عزیزش را به نزدیک محل آورده بود تا او را مهیای تدفین کند. حالا دیگر عصر جمعه 5/10/82 بود. هوا روی به سردی میگرائید. در شهر قدم میزدیم. تا شاید بتوانیم کاری انجام دهیم اگر جائی موثر بودیم وارد میشدیم. کامیونی از کنار ما گذشت قدری بیسکوئیت و آب به ما داد. اما اندوه مستولی شده برما اجازه نمیداد غذایی بخوریم و آبی بنوشیم. ترجیح دادیم سهم آب و بیسکوئیت خود را در اختیار زلزلهزدگان قرار دهیم.
ارتباطات تلفنی به سختی ممکن بود. اگر اشتباه نکنم در یکی از مراکز دولتی بم آنتن بی تی اسی برپا شده بود که امکان ارتباط را میداد. به آنجا رفتم تعداد زیادی از مردم نیاز به کمک داشتند. با کرمان تماس گرفتم تا از سلامتی خود خبر بدهم تماس که برقرار شد گریه امانم را برید. تماس را قطع کردم. با خود فکر میکردم که چه میتوانم در این موقعیت حساس انجام دهم. با یکی از نمایندگان استان کرمان که رابطه دوستانهای داشتم تماس گرفتم. وقتی گفت در تهرانم با لحنی پر از خشم گفتم اینجا یک شهر ویران شده شما درتهران چه میکنید؟ بعدها از نحوه سخن گفتنم شرمسار شدم.
اما چه میتوان کرد که به اراده من نبود. آن نماینده سعی کرد مرا آرام کند و گفت که کلیه هواپیماهای شرکت ماهان در مسیر بم- تهران و بم- کرمان در ترددند. کلیه امکانات هوائی ارتش و هوانیروز و سپاه و سایر نهادهای نظامی و انتظامی به بم انتقال یافته است. خبر داد که وزیر کشور در راه بم است و رئیس جمهور به صورت لحظه به لحظه اخبار بم را دنبال میکند و دستورات لازم را صادر میکند و به زودی عازم بم است. آرام نداشتم وارد شهر شدیم. هوا داشت تاریک میشد. به سمت فرودگاه حرکت کردیم. فرودگاه ویران شده بود. چیزی از اتاق کنترل ترافیک هوائی باقی نمانده بود.
در آنجا یکی از دوستانم را دیدم که در قالب گروههای امدادی به بم آمده بود. او را در آغوش گرفتم و حسابی گریه کردم. برق نبود و تاریکی بیداد کرد. گوشه به گوشه فرودگاه از مجروحان زلزله پر شده بود. گامها را طوری بر میداشتیم که در تاریکی برای کسی دردسری درست نشود. وارد باند فرودگاه شدیم. فرودگاهی که ظرفیت چند هواپیما را داشت تعداد زیادی هواپیمای مسافربری و نظامی مانند ایلیوشین و سی 130 را در خود جای داده بود. دیدن حاج قاسم سلیمانی برایم آرامش بخش بود. چشمانش به سرخی گرائیده بود.
فریادهای زنی نظرم را به خود جلب کرد. از درد در خود میپچید. پزشکی را پیدا کردیم و بر بالینش آوردیم. پزشک از او میپرسید چه مشکلی دارد؟ سروصورتش خاکآلود بود. دکتر عصبانی شد و گفت چرا نمیگوئی چه مشکلی داری؟ زن با لحنی که حجب و حیا در آن موج میزد در گوش پزشک چیزی گفت. پزشک با هیجان برخاست و درخواست کرد که این زن را به صورت ویژه به تهران یا کرمان منتقل کنند. هماهنگ شد و در اولین هواپیمائی که عازم کرمان بود قرار گرفت. چند دقیقهای گذشت. یک نفر خبر آورد که آن زن باردار در هواپیما جانباخته است.
زلزله بم دلخراشترین حادثه یک دهه گذشته است. زلزلهای که باعث شد تمام بنیان اجتماعی، فرهنگی و اقتصادی بم فرو بریزد. حادثه بم تلخ بود. اما صحنههای زیبایی را هم خلق کرد که میتوان از آن به عنوان تابلوهای ایثار یاد کرد. مردمی که به صحنه آمدند و با کمکهای خود به یاری مردم زلزله شتافتند. هنرمندان و ورزشکارانی که آمدند تا آنچه را که در توان دارند به مردم بم هدیه دهند. خبرنگارانی که از داخل و خارج آمدند تا این صحنهها را به دنیا مخابره کنند. مسئولانی که صادقانه به میدان آمدند تا مرهمی بر زخمهای مردم باشند. اینها همه روی زیبای این حادثه تلخ بود.
به نظر میرسد که با گذشت نزدیک به یک دهه از زلزله هولناک بم بایستی همه کسانی که در آن حادثه حاضر بودند و به فراخور مسئولیت مشغول به خدمت بودهاند به بیان دستاوردهای امدادرسانی و مدیریت بحران بپردازند و با مستندسازی مدیریت بحران و مکتوب کردن آن و ارائه آن به دستگاههای مسئول تجربه را به نسل آینده منتقل کنند تا در صورت رخ داد حادثهای اینچنین بتوانند با اتکا به تجربه پیشنیان بحران را مدیریت کنند.
سفر غیر منتظره رهبر انقلاب به بمحضرت آیت الله خامنه ای رهبر معظم انقلاب اسلامی صبح امروز بصورت غیر منتظره و بدون اعلام قبلی به شهر زلزله زده بم رفتند و در بازدید چهارساعته از مناطق مختلف این شهر درمورد مشکلات و مسائل زلزله زدگان با آنان گفتگو کردند و از نزدیک در جریان مسائل و واقعیات شهر زلزله زده بم قرار گرفتند. حضرت آیت الله خامنه ای رهبر معظم انقلاب اسلامی سپس در جمع مردم بم در مسجد جامع این شهر هدف از این سفر را عرض تسلی به مردم مصیبت دیده بم بیان و خاطر نشان کردند :
مصیبت مردم بم مصیبت همه ما است و در حقیقت این داغ برهمه مردم و برهمه کسانی که احساس اسلامی و انسانی دارند وارد شده است . ایشان با تاکید بر اینکه هم مردم منطقه و هم مسئولین در مسئله زلزله بم دارای وظایف سنگینی هستند افزودند : تاکنون اقدامات با ارزشی از جانب مسئولان انجام گرفته اما هنوز کارهای زیادی باقیمانده که باید با همت دو تلاش مسئولان و همکاری و همدلی مردم انجام گیرد . مقام معظم رهبری با تاکید براینکه اگر مصیبتها موجب بیداری و همت و تلاش و جبران غفلتها شود یک نعمت خواهد بود خاطر نشان کردند : این مصیبتها باید مارا به خدا نزدیک تر و عزم و توکل و همبستگی مردم به به ویژه جوانان را برای کار و تلاش و ساختن مجدد بم مضاعف کنند . حضرت آیت الله خامنه ای با تاکید بر اینکه در این مقطع مهمترین وظیفه مسئولان جبران کمبودها است افزودند : در مرحله بعد که مرحله بازسازی بم است باید بم از میان ویرانه ها باعزت و افتخار و استحکام سربلند کند.
ایشان در پایان به اشاره به همکاری مردم و مسئولان به عنوان یکی از ویژگی های نظام اسلامی به مردم منطقه توصیه کردند با همکاری و همدلی بیش از پیش با مسئولان آنان را در انجام وظایف خود یاری نمایند . مقام معظم رهبری همچنین با حضور در بهشت زهرای بم ضمن گرامیداشت قربانیان زلزله بم برای آنان طلب مغفرت و رحمت الهی کردند. حضرت آیت الله خامنه ای همچنین در جمع مسئولان حاضر در منطقه ، با اشاره به بازدید خود از مناطق مختلف شهر بم تاکید کردند : دراین بازدید ضمن آنکه آثار تلاشها و زحمات انجام گرفته مشهود بود ، اما مشخص گردید هنوز کارهای زیادی انجام نگرفته است . ایشان با تاکید برلزوم سازماندهی و هماهنگی بیش از پیش جهت برطرف کردن مشکلات مردم زلزله زده بم افزودند : حادثه زلزله بم غم بزرگی است که ساماندهی کمک رسانی و تسریع در انجام امور اولیه و سپس بازسازی بم ، تا حدودی تسلای این مصیبت خواهد بود . مقام معظم رهبری با اشاره به ضرورت تکمیل برپایی هرچه سریعتر اردوگاهها تاکید کردند :
همزمان باید در خصوص نصب اتاقک های از پیش ساخته شده و همچنین سازه های ضد زلزله سریعا اقدام شود . رهبر معظم انقلاب تاکید کردند : آوار برداری نیز باید سریعا انجام شود تا مردم یقین پیدا کنند که کار بازسازی آغاز شده است . ایشان با اشاره به گلایه مردم برخی مناطق بم در مورد نحوه توزیع برخی اقلام مورد نیاز بر لزوم دقت بیش از بیش برای توزیع عادلانه اقلام مورد نیاز مردم خاطرنشان کردند : آب سالم و بهداشتی نیز در دسترس عموم مردم نیست و باید این مسئله بصورت جدی پیگیری و حل شود . حضرت آیت الله خامنه ای بر لزوم توجه بیش از پیش به مسائل بهداشتی ، روانی و عاطفی مردم بم تاکید کردند . مقام معظم رهبری ضمن قدردانی از تلاش ها و زحمات انجام گرفته بر لزوم کمک گرفتن از نیروهای بسیجی جهت یاری ستادهای معین تاکید کردند و افزودند : گروههای آموزش دیده بسیجی می توانند با خدمات رسانی سریع و فراگیر در بم ، مشکلات کنونی در نحوه کمک رسانی را بر طرف نمایند .
ایشان با تاکید بر اینکه فرمانداری بم باید بعنوان مرکزیت امور در این منطقه قرار گیرد ، خاطر نشان کردند : ستادهای معین و هلال احمر باید بصورت منظم و سازماندهی شده با فرمانداری بعنوان مسئول شهر در ارتباط باشند. حضرت آیت الله خامنه ای در پایان سفر به بم در گفتگوی کوتاهی با واحد مرکزی خبر در خصوص هدف از سفر مجدد خود به بم خاطر نشان کردند : همانگونه که در دیدار اعضای هیات دولت تاکید شد ، فوق العادگی حادثه بم نباید به فراموشی سپرده شود و این سفر نیز به همین دلیل انجام گرفت . ایشان افزودند : دربازدیدی که از شهر بم صورت گرفت ضمن آنکه آثار کارهای انجام گرفته مشهود بود، مشخص گردید کارهای زیادی هنوز انجام نگرفته است . مقام معظم رهبری در پایان سفر خود به بم ، بعد از ظهر امروز به تهران بازگشتند.