پدر امداد و نجات ایران

محمدصفرلفوتی،سرپرست پایگاه خبری بولتن نیوز در استان مازندران:حاج بیژن دفتری بشلی (۱ فروردین ۱۳۲۷ سوادکوه، استان مازندران-۱۳ آذر ۱۳۹۲، تهران) پدر امداد و نجات ایران و یکی از بنیانگذاران طرح شبکه امداد و نجات جمعیت هلال احمر جمهوری اسلامی ایران، بود.
او مدت دو دوره جمعا شانزده سال به عنوان رییس سازمان امداد و نجات ایران فعالیت کرده‌بود. همچنین مدیریت بیمارستان شهرستان قائمشهر (شاهی)، معاونت امداد استان مازندران، مدیر عامل جمعیت هلال احمر استان مازندران، معاونت خدمات امدادی هلال احمر کل کشور، قائم مقام معاونت اداری و مالی هلال احمر ایران، اولین مدیر عامل هلال احمر استان تهران ورییس شورای سیاست گذاری پایگاه اینترنتی مطالعات مدیریت بحران را در سوابق مدیریتی و امدادی خود داشت که به دلیل برخورداری از تجربه حضور، مدیریت، فرماندهی و امدادگری در اکثر زلزله‌ها، سیل‌ها و حوادث طبیعی در طول سه دهه گذشته ایران ، برخی از همکاران و شاگردانش از او به عنوان «چهره ماندگار و پدر امداد و نجات هلال احمر ایران» نام می‌برند. کتابی تحت عنوان زندگی‌نامهٔ بیژن دفتری در سوانح توسط معاونت پژوهشی مؤسسه علمی کاربردی هلال احمر ایران در مورد وی به عنوان یک الگوی مدیریت بحران منتشر شده است.


پیشینه

حاج بیژن دفتری بشلی در خانواده‌ای متدین از مازندران و از توابع شهرستان‌های سوادکوه و قایمشهر (شاهی) دیده به جهان گشود. او نتیجه مرحوم میرزارفیع سوادکوهی و نوه مرحوم میرزا یحیی خان سوادکوهی سر رشته دار سوادکوه می‌باشد. پدر وی مرحوم چنگیزخان دفتری بشلی از مالکین (نظام ارباب رعیت) آن زمان می‌باشد. همچنین وی داماد مرحوم صفر لفوتی ازنمایندگان خوشنام و مردمی مازندران در مجلس شورای ملی که همچنان خوبی‌ها و الطافی که در حق مستضعفین و محرومین جامعه بویژه قشر کارگری داشت زبانزد پا به سن گذاشته‌ها و مردمان آن دیار می‌باشد.
حاج بیژن دفتری دوران تحصیلات ابتدایی و متوسطه را در همان شهر گذراند. پس از اخذ دیپلم متوسطه وارد کادر نظامی ژاندارمری ایران شد ولی در همان عنفوان جوانی به بیماری صعب العلاج سارکوم روده باریک مبتلا شد و چون امیدی به بهبودی نداشت، از ادامهٔ خدمت در ژاندارمری انصراف داد. پس از عمل جراحی و بهبودی نسبی، علاقه‌مند شد تا باقیمانده حیات خود را صرف خدمات انسان دوستانه کند.

تحصیلات

لیسانس علوم اجتماعی و فوق لیسانس مدیریت از دانشگاه تهران

سوابق اجرایی

مدیر بیمارستان شهرستان قائمشهر(شاهی)، معاونت امداد جمعیت هلال احمراستان مازندران، مدیرعامل جمعیت هلال احمر استان مازندران، معاونت خدمات امدادی جمعیت هلال احمر کل کشور، قائم مقام معاونت اداری و مالی جمعیت هلال احمر ایران، اولین مدیر عامل جمعیت هلال احمر استان تهران و رییس سازمان امداد و نجات جمعیت هلال احمر جمهوری اسلامی ایران

فعالیت‌های ماندگار

یکی از بنیانگذاران طرح شبکه امداد و نجات ایران – یکی از بنیانگذاران امدادهای جاده‌ای، هوایی، دریایی و کوهستان هلال احمر ایران – یکی از بنیانگذارات و مدیران دانشگاه علمی کاربردی سوانح طبیعی ایران – یکی ز بنیانگذاران و مدیران موسسه علمی کاربردی هلال ایران – یکی از بنیان‌گذاران و اعضای شورای سیاست گذاری پایگاه علمی تحلیلی مطالعات مدیریت بحران

سوابق آموزشی

عضو هیئت علمی دانشگاه علمی کاربردی سوانح طبیعی ایران عضوهیات علمی موسسه علمی کاربردی هلال ایران عضو هیئت علمی گروه سوانح موسسه مقاوم‌سازی ایران مدرس دانشکده علوم ایمنی و آتش‌نشانی کشور و تدریس دوره‌های امداد رسانی و دوره های برنامه ریزی مدیریت بحران برای پرسنل جمعیت هلال احمر کشورهای عراق، افغانستان، ارمنستان و آذربایجان که به عنوان ماموریت اداری از طرف جمعیت هلال احمر جمهوری اسلامی ایران انجام داد.

سوابق پژوهشی

برنامه ریزی یکپارچه مدیریت بحران، طرح جامع مدیریت بحران تهران بزرگ، طرح آمادگی برای بحران تهران بزرگ، طرح و سازماندهی شبکه امداد و نجات کشور، طرح جامع مقابله با بحران برای کشور سودان و همکاری با برنامه عمران سازمان ملل، سازمان جهانی بهداشت و سازمان آوارگان و پناهندگان خارجی از مهمترین سوابق پژوهشی وی هستند.(IFRC)

فعالیت های امدادی

حضورفعال در زلزله رودبار و منجیل ۱۹۹۰، زلزله ترکیه ۱۹۹۴، زلزله بجنورد ۱۹۹۶، زلزله اردبیل ۱۹۹۶، زلزله قائن ۱۹۹۶، سیل نکا ۱۹۹۹، سیل گلستان ۲۰۰۰، زلزله بم، زلزله زرند، سیل جیرفت و کهنوج و گلستان ۲۰۰۵ و همکاری نزدیک با سازمان‌های بین‌المللی کمیساریای عالی سازمان ملل برای پناهندگان، WHO، UNDP، UNOCHA، IFRC مدیریت عملیات بحران با سی و پنج سال سابقه خدمتی، مدیریت امداد جبهه‌ها در دوران جنگ ایران و عراق و مناطق بمباران شده و ایجاد اردوگاه‌های اسکان اضطراری در مناطق جنگی
حاج بیژن دفتری بشلی ، ابتدا مدتی مدیریت بیمارستان شهرستان قایمشهر در شرق استان مازندران را بر عهده گرفت وبا ورود به جمعیت هلال احمر جمهوری اسلامی ایران و بعد از مدت کوتاهی عنوان معاونت امداد جمعیت هلال احمراستان مازندران منصوب شد!
با پیروزی انقلاب اسلامی در سال ۱۳۵۸ در کارهای امدادسوانح مختلف در داخل و خارج استان مازندران مشارکت و فعالیت داشت و با آغاز جنگ تحمیلی، به همراه دیگر همکارانش اقدام به آموزش داوطلبان عازم به جبهه‌ها برای ارایه خدمات امدادی به رزمندگان نمودند.
ایجاد۱۲۰ اردوگاه برای آوارگان و پناهندگان داخلی و خارجی درسال ۱۳۷۰ و جنگ خلیج فارس که مجموعا یک میلیون و پانصدهزار نفرآواره به مرزهای ایران پناهنده شدند و یک نفر از آنها از لحاظ گرسنگی و بهداشت تلف نشده‌اند و برای دنیا و صلیب سرخ جهانی بی سابقه و بی نظیر بود از جمله کارهای مهم مدیریتی مرحوم حاج بیژن دفتری بشلی بود که توانست با بهره مندی از راهنمایی و همکاری و مشارکت همکاران و مدیران بسیار خبره جمعیت هلال احمر ایران، انجام دهد.
ایجاد نقاهتگاه پانصد تختخوابی در خوزستان و۱۰ نقاهتگاه در دیگر استانها و ایجاد پایگاه‌های امدادونجات برای کمک به مصدومان و بیماران و آوارگان جنگی درتهران، فرماندهی عملیات امداد و نجات زلزله مخرب سال۱۳۶۹ در رودبارِ گیلان و زلزله ویرانگرِ بم و استقرار ۱۰ اردوگاه و اسکان ۵۰ هزارنفر از آوارگان کشور جمهوری آذربایجان درخاک آن کشور و امداد و کمک رسانی به دیگرکشورها و برپایی دوره‌های آموزش امدادو نجات برای مدیران هلال احمر کشورهای همسایه با مجوز فدراسیون بین‌المللی صلیب سرخ از جمله خدمات ماندگار حاج بیژن دفتری بشلی درجمعیت هلال احمر جمهوری اسلامی ایران بوده است که البته با کمک و همیاری دیگر افراد خبره هلال احمر ایران انجام شد.
حاج بیژن دفتری بشلی در زمان رخ داد زلزله رودبار، به عنوان معاون امداد و نجات و قائم مقام هلال احمر استان مازندران مشغول کار بود و اولین مدیری بود که پس از زلزله رودبار با تیم امدادی خود وارد این شهرستان شد و فرماندهی امدادرسانی به زلزله‌زدگان را برعهده گرفت و آخرین مدیری بود که پس از ماهها ستاد امدادرسانی رودبار را ترک کرد، و به همین بهانه بلافاصله به عنوان معاونت خدمات امدادی هلال احمر کل کشور منصوب و ارتقای پستی شد. او هفت سال در این سمت بود و حوادث بزرگی مانند سه زلزله پی‌درپی بجنورد، اردبیل و قائنات در کمتر از چهار ماه اتفاق افتاد. وی مدتی نیز قائم مقام معاونت اداری و مالی هلال احمر بود و با تاسیس هلال احمر استان تهران، به عنوان اولین مدیرعامل آن منصوب گردید. سپس با پیشنهاد برخی از خبرگان امداد و نجات ایران و بهره مندی از روند دیگر کشورها طرح شبکه امداد و نجات کشور را در ایران مشابه سازی نمود و زمانی که نابسامانی در زلزه آوج بسیار وسیع بود، مامور سر و سامان بخشیدن به امداد رسانی این زلزله شد و پس از آن به مدت دو دوره به عنوان رییس سازمان امداد و نجات جمعیت هلال احمر جمهوری اسلامی ایران فعالیت نمود.
دفتری در زلزله بم، با وجود پنومونی شدید در بستری دیابتیک و در شرایط سخت انتقادها، منطقه را ترک نکرد و در نهایت به عنوان رئیس امدادگران ، مسیولیت سهل انگاری های پیش آمده را بر عهده گرفت.
می توان گفت که شاید او از نخستین مسوولینی باشد که نسبت به زلزله استان تهران هشدار داد، وی در این خصوص گفت:
مگر چه چیزی با ارزش‌تر از جان انسان داریم که برای آن سرمایه‌گذاری نمی‌کنیم. دوری انبارهای اقلام امداد و نجات از بافت شهری با توجه به پیچیدگی حمل و نقل در شرایط بحران، نگرانی عمده‌ای است که تدبیر امروز متولیان دخیل در امر مدیریت بحران و سوانح را نیاز دارد. با توجه به وسعت شهر تهران و اینکه اکثر انبارهای امداد و نجات جمعیت هلال احمر در خارج از شهر هستند باید ازهم اکنون با مشارکت شهرداری و سازمان مدیریت بحران کشور، محیط‌ها و اماکن مناسب برای ذخیره اقلام امداد و نجات از قبیل چادر، موادغذایی، مواد بهداشتی، سوخت و نظایر آن در محله‌های شهر مشخص و تجهیز شود چرا که با وقوع زلزله شدید مسیری که اکنون یک ساعته طی می‌شود ممکن است یک تا دو روز طی شود و این یعنی از دست دادن زمان طلایی در نجات حادثه دیدگان! باید فرصت امروز را دریابیم که هنوز حادثه رخ نداده و توان مقابله را در شهر تهران افزایش دهیم و این که مدام می‌گویند قیمت زمین در تهران برای ایجاد انبارهای امداد و نجات گران است و ساخت این مجموعه‌ها هزینه دارد، پرسش این است مگر چه چیزی با ارزش‌تر از جان انسان داریم که برای آن سرمایه‌گذاری نمی‌کنیم.

فعالیت‌های اواخر زندگی

حاج بیژن دفتری بشلی یک از افرادی بود که ترویج فرهنگ ایمنی و خودامدادی را مطرح و مانند بسیاری دیگر آن را پایه امدادرسانی مؤثر و موفق دانست و پس از بازنشستگی نیز به تدریس، تحقیق و مشاوره ادامه می‌دهد.
دفتری بشلی که از سنین جوانی با بیماری صعب العلاج سارکوم روده باریک دست و پنجه نرم نمود، یک سال اخیر با بدخیم شدن بیماری اش، با سفارش مسوولین نظام جمهوری اسلامی ایران زیر نظر مجرب ترین پزشکان بارها تحت عمل جراحی روده، معده و شیمی درمانی قرار گرفت. وی مجدد در ۴ آذر ۱۳۹۲ در بیمارستان خصوصی ! ابن سینای تهران بستری گردید.بنا برگفته سعید دفتری بشلی که  تا پایان عمر از ملازمان و همراهان ایشان بود:
در هنگام ملاقات ، ایشان در نهایت ضعف از ما سراغ وضعیت مردم خانقین و کرمانشاه الخصوص مردم قصر شیرین و سر پل ذهاب راکه به تازگی دچار زلزله شده بود می‌گیرند به پدر امدادونجات ایران و پیر امداد جهان اطمینان می‌دهیم امروز شاگردانش هریک خود استادی بی نظیر هستند و ایشان با تبسمی شیرین و از سر رضایت آرام می‌گیرد


حاج بیژن دفتری بشلی، معروف به پدر امداد و نجات ایران، درساعت ۱۹:۳۰ عصر روز چهارشنبه ۱۳آذر۱۳۹۲ در بیمارستان خصوصی ابن سینای تهران، به دیار باقی شتافت! در صبح جمعه۱۵آذر۱۳۹۲ پیکر وی از تهران به شرق استان مازندران منتقل و سپس در روز شنبه ۱۶آذر۱۳۹۲ ساعت۹صبح از مقابل مسجد جامع شهرستان قایمشهر(شاهی)تا مصلی جمعه آن شهر برفراز دستان داوطلبان و امدادگران و مردم تشیع و پس از اقامه نماز برپیکر پاکش توسط آیت الله معلمی امام جمعه شهرستان قایمشهر و نماینده مردم مازندران در چهارمین و پنجمین دوره مجلس خبرگان رهبری ، به زادگاه پدری اش روستای مهدی آباد واقع در شهرستان سوادکوه شمالی منتقل و باحضور گسترده مسوولین کشوری، نظامی و انتظامی ، لشگری، استانی و روحانیون ، بسیجیان ، اعضای سپاه پاسداران انقلاب اسلامی و همچنین امدادگران و شاگردانش طی مراسمی با عنوان"خداحافظی با مرد میدان‌های بحرانی" به خاک سپرده شد
در آیین سومین روز درگذشت حاح بیژن دفتری بشلی ، آیت الله عبدالله نظری خادم الشریعه از مراجع تقلید مجتهدین و روحانیون مازندران و حوزه علمیه قم سخنرانی نمود.وی طی سخنانی ضمن پرداختن به صفات اخلاقی و خدمات امدادی مرحوم حاج بیژن دفتری بشلی ، گفت:
مرحوم دفتری عاشق خدا و مردم بود به همین دلیل هرگز فراموش نمی‌شود مرحوم دفتری الگوی کامل از یک انسان مومن و خیرخواه بود.
در این مراسم پیام‌های تسلیت محمد فرهادی رئیس وقت جمعیت هلال احمر نظام جمهوری اسلامی ایران ،ربیع فلاح جلودار استاندار وقت استان مازندران، آیت‌الله غیوری نماینده وقت ولی مطلقه فقیه در جمعیت هلال احمر کشور و آیت‌الله نورالله طبرسی نماینده وقت ولی مطلقه فقیه در هلال احمر استان مازندران و نماینده ولی مطلقه فقیه در استان مازندران و نماینده چندین دوره مجلس خبرگان رهبری ، قاسم احمدی‌لاشکی نماینده نهمین و دهمین دوره مجلس شورای اسلامی شهرستان های نوشهر چالوس کلاردشت و دبیر وقت مجمع نمایندگان مجلس شورای اسلامی استان مازندران و نمایندگان شهرستان های ساری، قایمشهر (شاهی)،سوادکوه ، درمجلس شورای اسلامی، قرائت شد.

تجليل و رونمايي از تمبر يادبود

دراردیبهشت ماه۱۳۹۳ در آیین تجلیل از امدادگران، نجات‌گران، جوانان و داوطلبان جمعیت هلال احمر مازندران که در سالن آمفی تئاتر هلال‌احمر شهرستان ساری با حضور مسئولان کشوری و استانی برگزار شد،با همت اداره‌کل پست مازندران ، از تمبر یادبود مرحوم حاج بیژن دفتری بشلی نیز رونمایی شد.

در این مراسم مدیرعامل جمعیت هلال احمر مازندران،خدمات شایسته مرحوم دفتری در مواقع بروز بحران و امداد و نجات را برگ زرینی در تاریخ نظام جمهوری اسلامی ایران دانست.
همچنین سید هادی حسینی نماينده شهرستان های قائمشهر، سوادکوه، جویبار و سیمرغ در مجلس شوراي اسلامي با اشاره به افتخارات متعدد مرحوم حاج بیژن دفاری بشلی خاطرنشان کرد:
اين مرد بزرگ پرچمدار هلال احمر کشور و از جنس بسيجيان بوده است! حاج بيژن دفتري بشلی نامي ماندگار بوده و حضور وي هنوز در بين ما حس مي شودو بايد الماني از اين اسطوره امداد و نجات در زادگاهش سوادکوه ايجاد شود.

فقط شعار بود!!!

گرچه هنوز هیچ اتفاقی نیافتاده و متاسفانه همه حرف ها در حد و اندازه شعار باقی مانده است و گویا همگان از مراسم درگذشت مرحوم دفتری ،  فقط به فکر بهره برداری های انتخاباتی و تبلیغاتی بوده اند و نه تنها هیچ المانی برای زنده نگه داشتن خاطره و نام  پدر  امدادو نجات ایران در زادگاهش ساخته و نصب نشد بلکه خیابان و بلواری هم به نام این بزرگ مرد میدان های بحرانی نام گذاری نگشته است و جادارد از رییس جمهور محترم و استاندارمازندران دراین خصوص بخواهیم تا پیگیری ها و بررسی ها و دستورات و اقدامات لازم را هرچه سریعتر صادر کنند.