نجات آب‌های زیرزمینی درقالب اقتصادمقاومتی

به گزارش بولتن نیوز، بر اساس برنامه ریزی‌ها، از پایان برنامه ششم توسعه در یک برنامه ۲۰ ساله قرار است افت پنج میلیارد و ۷۰۰ میلیون مترمکعبی سالیانه آب های زیرزمینی کشور به صفر برسد؛ البته مشروط به آنکه در مدت برنامه ششم توسعه برداشت از این آبها ۱۱ میلیارد مترمکعب کاهش یابد.

همچنین قرار است که امسال در قالب سیاست اقتصاد مقاومتی یک میلیارد مترمکعب از حجم برداشت کنونی آبهای زیرزمینی کاهش یابد و این در شرایطی است که سالیانه تا ۹ میلیارد مترمکعب بیش از ظرفیت اکولوژیکی از منابع آب زیرزمینی کشور استفاده و برداشت می شود به طوری که در سه دهه گذشته ۱۵۰ میلیارد مترمکعب از منابع راهبردی آبهای زیرزمینی بیش از توان اکولوژیک مصرف شد که بخشی از آن ناشی از بروز خشکسالی ها، توسعه فعالیتهای کشاورزی، شهرنشینی و توسعه ساخت و سازها بود.

در این بین بسیاری از مسوولان آبی معتقدند که با بهتر شدن شرایط نقدینگی اثربخشی اعتبارات بیشتر خواهد شد؛ به گفته حاج رسولی‌ها، مدیر عامل شرکت مدیریت منابع آب ایران امسال آخرین سال برنامه پنجم توسعه است، اگر به سال‌های گذشته بنگریم، سالانه حدود ۳۰۰۰ تا ۴۰۰۰ حلقه چاه غیرمجاز مسدود می‌شد و بین ۲۰۰ تا ۳۰۰ میلیون متر مکعب صرفه‌جویی صورت می‌گرفت.

وی با بیان اینکه در سال ۱۳۹۴ تعداد چاه‌های غیرمجاز مسدود شده ۷۸۰۰ حلقه بود که براساس هدف‌گذاری ما در سال آینده این تعداد به ۲۰ هزار حلقه چاه خواهد رسید، اظهار کرد:در این راستا ۸۰۰ گروه گشت و بازرسی در حریم رودخانه‌های کشور مستقر شده‌اند که از حفر چاه‌های غیرمجاز جلوگیری خواهند کرد.

مدیرعامل شرکت مدیریت منابع آب ایران با بیان اینکه در این زمینه ایجاد تشکل‌ها و شوراهای حفاظت دشت مورد توجه قرار گرفته است، عنوان کرد: نصب کنتورهای اندازه‌گیری برقی و فعال به عنوان یکی از برنامه‌های ما در سال ۱۳۹۵ در دستور کار قرار گرفته است. به طور میانگین سالانه بین ۴۰۰۰ تا ۵۰۰۰ کنتور نصب می‌شد اما امسال با توافقی که با شرکت توانیر صورت گرفت، قرار است ۵۰ هزار کنتور در بخش برق و ۷۰۰۰ کنتور در بخش آب نصب شود.

حاج رسولی‌ها با اشاره به بحران آب در منطقه اضافه کرد: سالانه ۵ میلیارد مترمکعب کسری مخزن داریم و اگر همه این تلاش‌ها انجام شود، باز هم ۴ میلیارد و ۷۰۰ میلیون مترمکعب کسری در مخازن آب خواهیم داشت.

مدیرعامل شرکت مدیریت منابع آب ایران میزان برداشت‌های غیرمجاز آب را ۱۲۰ میلیارد متر مکعب عنوان کرد و افزود: این خسارت طی یک برنامه ۲۰ تا ۲۵ سال باید به مخازن آبی بازگردد.

حاج رسولی‌ها با اشاره به افزایش بودجه‌های عمرانی حوزه آب تصریح کرد:  در سال ۱۳۹۱ میزان بودجه عمرانی فصل منابع آب ۳۰۰۰ میلیارد تومان بود که تنها ۳۰ میلیارد تومان از آن به تعادل‌بخشی منابع آبی اختصاص می‌یافت. سال ۱۳۹۵ بودجه فصل منابع آب ۲۰۰۰ میلیارد تومان بود که از این میزان ۴۰۰ میلیارد تومان به تعادل بخشی منابع آبی اختصاص یافته است.

وی یادآور شد: سال گذشته ۳۸ درصد از اعتبارات این حوزه دریافت شده اما در بخش تعادل‌بخشی منابع آبی ۴۰ تا ۴۳ درصد از اعتبارات تخصیص یافته است. همچنین در بخش مهندسی رودخانه‌ها میزان اعتبارات در سال گذشته تنها ۷ میلیارد تومان بود که امسال این اعتبار به ۱۰۰ میلیارد تومان افزایش یافته است.

برای حل مشکل آب های زیرزمینی شورای عالی آب ۱۵ پروژه تعادل‌بخشی ارایه کرده که ۱۱ پروژه از آن بر عهده وزارت نیرو، ۳ پروژه بر عهده  وزارت جهادکشاورزی و یک پروژه نیز به مرکز تحقیقات زمین‌شناسی واگذار شده است.

براساس این طرح، سال گذشته ۴۷۵ میلیون مترمکعب از منابع آب زیرزمینی کنترل شد. در چهار سال آینده نیز باید ۱۱ میلیارد مترمکعب و پس از ۲۰ سال ۱۱۰ میلیارد مترمکعب اضافه برداشت از منابع آب زیرزمینی کنترل شود.

در این طرح دولت در مجموع ۸۰۰ میلیارد تومان اعتبار برای حفاظت از آبهای زیرزمینی و آبهای سطحی متصل به آنها پیش بینی کرده و طرح هایی همچون نصب کنتورهای حجمی و هوشمند، نظارت بر دستگاه‌های حفاری، شناسایی چاه‌های غیرمجاز و... در نظر گرفته است.

همچنین برای کاهش یک میلیارد مترمکعبی از حجم برداشت کنونی آبهای زیرزمینی امسال ۵۷ هزار کنتور هوشمند و ۷۰۰۰ کنتور حجمی در حال نصب بوده و بیش از ۱۰۰۰ نقطه از آبهای سطحی کشور به سیستم‌های اندازه گیری تجهیز شده است.