سیاست آشتی برای جبران کینه‌های شکست

به گزارش بولتن نیوز،حسابرسی از سیاست خارجی بلندپروازانه اردوغان، به‌سرعت این رویکرد اضطراری را برای وی مطرح می‌کند که در مقابل اولویت‌های راهبردی آمریکایی و غربی، نمی‌تواند نقش اول داشته باشد و پیچیده شدن و متراکم شدن مشکلات درون‌حزبی و در سطح ملی با کردها و جناح‌های سیاسی رقیب، ضرورت یک بازنگری را گوشزد می‌کند. خصوصاٌ اینکه با وجود کارویژه‌های حکومت اخوانی ترکیه برای آمریکا و غرب در ائتلاف‌های منطقه‌ای، در صورت  غیرقابل‌تحمل شدن سیاست‌های اردوغان، کابوس کودتای نظامیان برای وی، در دستورکار آمریکا قرار خواهد گرفت.

زلزله خروج از اتحادیه اروپا و پیامدهای رفراندوم در انگلیس که رگه‌های ملی‌گرایی افراطی و قومیتی و حتی مذهبی، رویای پیوستن ترکیه به این اتحادیه را نیز برای اردوغان تلخ کرده و خصوصاً اینکه مزیت‌های مناسبات منطقه‌ای و یا روابط با روسیه نیز برای اردوغان در مسیر پرهزینه‌ای قرار گرفته است. لذا، ادامه دنبال کردن سیاست‌های قبلی برای اردوغان غیرممکن نشان می‌دهد. مشکلات اردوغان به‌حدی است که هم از پیوستن عذرخواهی می‌کند و هم از شروط خود با رژیم صهیونیستی به‌شدت کوتاه آمده و به هر دو طرف امتیاز می‌دهد.

اردوغان برای کسب یک نقش فعال و پرسود منطقه‌ای در فلسطین و در رقابت با مصر، حاضر شده تا حماس را نیز بخشی از معامله خود قرار دهد، ولی نگاه به ترکیه، محدود به مناسبات اقتصادی، سیاسی و امنیتی جاری نیست و با این امید که اردوغان ضعیف را در مؤلفه‌های راهبردی منطقه به‌کار گیرد.

مهم‌ترین اولویت‌ صهیونیست‌ها که با آمریکا و آل سعود اشتراک‌نظر دارند این است که اردوغان تا چه حد آماده است از ظرفیت‌های خود علیه اعضای محور مقاومت استفاده کند و اگرچه نمی‌تواند در یک بلوک امنیتی‌ـ‌نظامی با عربستان و علیه ایران خود را تعریف کند، ولی به‌هر‌حال باید فصل مشترک زیادی بین خود و تیم اسرائیلی و سعودی در منطقه از خود نشان دهد.

عذرخواهی از پوتین و سفر سراسیمه چاووش اوغلو به مسکو نیز به‌جز پشت سر گذاشتن بحران روابط با روسیه، برای کاهش هزینه‌های رخدادهای بزرگ نظامی و احتمالی در شمال سوریه است که ممکن است بین روسیه و آمریکا (و ناتو) رخ دهد. مضافاً اینکه برای مهار و مدیریت تنش امنیتی‌ـ‌نظامی با پ ک ک، بر روی نفوذ روسیه بیش‌تر از آمریکا حساب باز کرده است.

اگر بحران‌های امنیتی در درون ترکیه و یا مرزهای جنوبی در عراق و سوریه، به شرایط ویژه کشیده شود و توافقات با اتحادیه اروپا در مورد آوارگان سوری هم به آرشیو برود، اقتصاد توریستی ترکیه، سرنوشت قابل قبولی در کارنامه سیاسی اردوغان ثبت نمی‌کند و او از یک بازیگر فعال و موفق در محیط درونی و منطقه‌ای، به یک مدیر بحران و یک رهبر ناکارآمد تبدیل خواهد شد.

مضافاً اینکه اردوغان نمی‌تواند از بهره‌های اقتصادی بازار مواد غذایی و... در روسیه و خط انتقال گاز روسیه به ترکیه و قبرس و سپس اروپا چشم‌پوشی کند و آن را عنصر مهمی در اقتصاد ملی و قدرت چانه‌زنی در قبال اروپا می‌داند. بدیهی است که روس‌ها هم مطالبات روشن اقتصادی و امنیتی‌ـ‌نظامی از اردوغان دارند و عدم توازن در شرایط دو طرف موجب می‌شود تا اردوغان، نسبت به این مطالبات سخت‌گیری نکند.

خاصیت آشتی‌جویانه و اضطراری رویکردهای اردوغان چه در قبال روسیه و چه در قبال رژیم صهیونیستی و همزیستی و همراهی و با آل سعود برای تسهیل اهرم‌های ضد امنیت ملی ایران و در پروژه کردهای کومله و دمکرات و پژاک دنبال می‌شود و از حمایت اسرائیل و آمریکا نیز برخوردار است، ضمن اینکه به اوضاع نابسامان اردوغان دلالت دارد، ولی از سوی دیگر موجب نگرانی امنیتی برای ایران خواهد بود.

اردوغان عامل شکست خود در عراق و سوریه را با مواضع ایران و نبردهای مقاومت در عراق و سوریه مرتبط می‌داند و خشم و کینه خود را در رویکرد بازبینی سیاست‌های جدید، در مسیرهای خطرناک جدید قرار داده که برای ایران قابل‌تحمل نیست. این مسیرهای خطرناک از سوی رژیم صهیونیستی و رژیم سعودی سرمایه‌گذاری شده‌اند و در حالی به سراغ اردوغان رفته‌اند که با کم‌ترین هزینه، بیش‌ترین بهره‌برداری از وی را امکان‌پذیر نمایند. ملاحظات امنیتی ایران در این رویکرد برای اردوغان قابل‌چشم‌پوشی نیست.