یادگیری در مغز از کجا آغاز می‌شود؟

به گزارش بولتن نیوز ،  مغر دو نوع سلول دارد؛ نورون و گلیا. با این که اغلب سلول‌های مغزی (90درصد) از نوع گلیا هستند؛ اما در حال حاضر برای ما عملکرد 10 درصد باقیمانده نورون‌ها بسیار روشن‌تر است. نورون‌ها بیش از سلول‌های دیگر در مغر، مورد مطالعه قرار گرفته‌اند.

 قطر هر نورون 50 میکرون است. مغز شما هرروزه تعدادی از سلول‌های خود را در اثر تضعیف، تحلیل و عدم استفاده از دست می‌دهد. دانشمندان در مورد تعداد دقیق این سلول‌های اختلاف نظر دارند و این عدد را بین 10000 و 100000 در هر روز تخمین زده‌اند. تعداد نورون‌ها برای طول زندگی انسان کافی است؛ حتی اگر انسان هرروزه نیم میلیون نورون از دست بدهد، قرن ها طول می‌کشد تا کاملا عقل خود را از دست بدهد.

فراوان‌ترین سلول‌های مغزی، نورون رابط یا گلیا نام دارند. این سلول‌ها جسم سلولی ندارند. در مغز انسان، حدود 1000 بیلیون از این نوع سلول وجود دارد. نقش سلول‌های گلیا تشکیل مانعِ خون-مغز، انتقال مواد مغذی و تنظیم دستگاه ایمنی و همچنین جمع‌آوری سلول‌های مرده و کمک به استحکام مغز است.


گرچه تعداد این نورون‌ها بسیار کمتر است؛ اما نقش این سلول‌ها در کار مغز، بسیار حیاتی است. نورون از یک جسم سلولی فشرده، دندریت و آکسون تشکیل شده است. این سلول‌ها مسئول پردازش اطلاعات و رد و بدل کردن علائم شیمیایی و الکتریکی هستند. در مقایسه با دیگر سلول‌های بدن، دو ویژگی اساسی نورون‌ها از این قرار است: نخست آنکه، بنا بر تحقیقات جدید در موسسه سالک در لاجولای کالیفرنیا، برخی نواحی مغز می‌توانند نورون‌های جدید بسازند. دوم آنکه، یک نورون عادی در حال کار به طور دائم مشغول ارسال، هماهنگی و تولید اطلاعات است؛ یعنی محلی برای نشو و نمای واقعی.

گرچه جسم سلولی قادر به حرکت است؛ اما اغلب نورون‌ها در بزرگسالان ثابت هستند و فقط آسکون‌ها را به اطراف می‌فرستند. نورون ممکن است چند دندریت یا رشته داشته باشد؛ اما تنها یک آکسون دارد. آکسون شاخه‌ای نازک و بلند است که با دندریت‌های دیگر در ارتباط است. بیشتر آکسون‌ها فقط با دندریت مرتبط هستند.


آکسون دو وظیفه مهم بر عهده دارد؛ هدایت اطلاعات به شکل تحریک الکتریکی و انتقال مواد شیمیایی. بلندترین آکسون‌ها (که در طول نخاع قرار دارند) ممکن است یک متر طول داشته باشند؛ اما اغلب آنها حدود یک سانتی‌متر هستند. آکسون هر قدر ضخیم‌تر باشد، الکتریسیته و اطلاعات را بهتر هدایت می‌کند.


چگونه یاد می‌گیریم؟

بهترین کاری که مغز انجام می‌دهد، یادگیری است. یادگیری مغز را تغییر می‌دهد؛ زیرا مغز می‌تواند با هر رفتار، تجربه یا تحریک جدید خود را از نو عصب کِشی کند. دانشمندان نه به طور کامل اما تا حدی می‌دانند که چه اتفاقی رخ می‌دهد. نخست نوعی محرک فرآیند را در مغز شروع می‌کند. این محرک می‌تواند یک فکر بکر یا تجربه‌ای جدید باشد؛ مانند حل کردن یک پازل. سپس، این محرک در چند سطح، رده‌بندی و پردازش می‌شود. در پایان توان بالقوه‌‌ی حافظه شکل می‌گیرد.

این بدان معناست که قطعات به گونه‌ای سرجای خود قرار می‌گیرند که حافظه به راحتی می‌تواند فعال شود. ما به عنوان آموزشگر، باید مبانی این مراحل را بررسی کنیم، شاید که به بینش‌های مفیدی در مورد نحوه یادگیری دانش‌آموزان دست یابیم.


منبع:مجله علمی ایران