گروه فرهنگ و هنر: هر ساله تعداد زیادی از عناوین تازهمنتشر شده به نمایشگاه کتاب راه مییابند که مخاطبان خود را دارد؛ کتابهایی با موضوع داستان، نقد ادبی، علمی، کشاورزی، طب سنتی و ... ، اما در این میان کتابهای شعر عمدتاً مشتاقان بسیاری دارد که مخاطبانش فقط اهالی شعر و ادبیات نیستند، اصولاً هر ایرانیای ذوق ادبی دارد.
در بیست و نهمین دوره نمایشگاه کتاب تهران نیز کتابهای شعر جدیدی برای اولینبار به این ماراتن 10 روزه راه مییابند. به نظر میرسد در سال جاری تعداد کتابهای شعر از شاعران نامآشنا، بیش از سال گذشته باشد. کتابهای شعر امسال یک ویژگی دیگر هم دارند و آن تنوع افرادی است که در این زمینه فعالیت کرده و کتاب خود را به چاپ رساندهاند. از جمله این گروهها، سیاسیون شعر دوستی هستند که توانستند کتاب خود را به چاپ برسانند. غلامعلی حداد عادل، نماینده مردم تهران در مجلس و رییس فرهنگستان زبان و ادب فارسی، از جمله این شاعران اهل سیاست است. «هنوز هم» عنوان کتابی است از او که از سوی انتشارات سوره مهر در نمایشگاه کتاب توزیع میشود و در خود سرودهها با مضامین مختلف و قالبهای گوناگونی جای داده است.
تنوع قالبها و مضامین از جمله ویژگیهای کتاب شعر نماینده مردم تهران است که به نظر برخی از کارشناسان شعر، این یکی از مزیتهای کتاب محسوب میشود. رییس فرهنگستان زبان و ادب فارسی در کتاب خود سعی کرده تا با زبانی پیراسته و استوار سخن بگوید. به گفته فاضل نظری؛ مجموعه «هنوز هم» شناسنامهدار است و از سرچشمههای کهن برآمده است.
مرتضی امیری اسفندقه که شاعری نامآشنا در حوزههای مختلف به ویژه قصیده و نمایی است، نیز چند مجموعه شعر جدید برای نمایشگاه کتاب تهران آماده کرده است. «سیاه مست سایه تاک» از جمله این کتابهاست که در بردارنده 100 قصیده از این شاعر است. بخشی از این قصاید در سالها پیش سروده شدند، اما بخش قابل توجهی از آنها سرودههای منتشر نشده و اشعار تازه این شاعر است. او همچنین مجموعهای دیگر شامل 300 رباعی با نام «طرح بهار تازه» را نیز در نمایشگاه کتاب به همراه دارد. او البته گفته است که امکان دارد نام این دو اثر با یکدیگر عوض شود.
از جمله ویژگیهای شاعران امروز، زنده کردن قالبهایی است که سالها به فراموشی سپرده شده بود. از این نظر، امیری اسفندقه خود یکی از این دست از شاعران است. او کتابی در قالب قطعه منتشر میکند که در موضوعات مختلف اخلاقی، سیاسی، اجتماعی و عاشقانه سروده شدهاند. مجموعه حاضر که «کلانه» نام گرفته است، در خود نوآوریهایی نیز دارد و شاعر در روش قدما باقی نمانده است. ورود موضوعات جدید در پیکره قطعه و افزایش تعداد ابیات تا 34 و ... از جمله ویژگیهای این کتاب است. «هیس گلها خوابند» نام دیگر مجموعه جدید اوست که دربردارنده سرودههای نیمایی این شاعر است.
«درباره تو» عنوان کتاب جدیدی است از میلاد عرفانپور که از سوی سوره مهر در نمایشگاه کتاب توزیع میشود. عرفانپور که در رباعیسرایی شناخته شده است، در این اثر نیز 60 رباعی در موضوعات مختلف را ارائه کرده است.
علیمحمد مؤدب نیز از دیگر شاعرانی است که برای بیست و نهمین دوره نمایشگاه کتاب، منظومه «دستخون» را دارد. این اثر روایتی است داستانی با زبان شعر از هویت و تاریخ ایران در سه دهه گذشته. زبان صمیمی و ذوق شاعرانه در پرداختن به موضوعات تاریخی و ... از جمله ویژگیهای این اثر است. به گفته محمود اکرامیفر؛ این شعر صد درصد بومی است و از ویژگی های آن میتوان به آشناییزدایی با ترکیب بندیهای جدیدی که مودب در آن به کار برده است، اشاره کرد.
مجموعه شعر «کتاب»، اثر فاضل نظری، از جمله آثاری است که امسال برای اولینبار در نمایشگاه کتاب توزیع میشود. این اثر که پنجمین دفتر شعر نظری محسوب میشود، توسط انتشارات سوره مهر به چاپ رسیده و شامل 40 غزل با مضامین عاشقانه، عارفانه و اجتماعی است.
فاضل نظری درباره علت نامگذاری این دفتر شعر به نام «کتاب» گفته است: «کتاب پیش از هر چیز نام معجزه پیامبر عزیزمان است و من با این نامگذاری درصدد بودم تا اهمیت این معجزه را یادآوری کرده باشم. از سویی دیگر انتخاب این نام، تلاشی برای نشان دادن اهمیت کتاب و کتابخوانی است».
علاوه بر کتابهای شعر، بازار پژوهشهای شعری نیز داغ است. از جمله کتابهایی که در این قالب در حوزه شعر منتشر شدهاند، کتابی است از مریم جعفری آذرمانی که با عنوان «معنای دیگر» از سوی انتشارات فصل پنجم به چاپ رسیده است. جعفری در این کتاب به تحلیل معانی ضمنی اشعار منزوی براساس نظریه تحلیل گفتمان پل گرایس پرداخته است.
از انتشارات فصل پنجم کتاب دیگری نیز در بخش پژوهش منتشر شده که به قلم بهروز ثروتیان درباره شعرهای محمدعلی بهمنی نوشته شده است. این اثر با عنوان «لذت بهتزدگی در شعر محمدعلی بهمنی» به چاپ رسیده است.
فصل پنجم که ناشر تخصصی در حوزه شعر است، چند مجموعه شعر با عناوین «دومان» سرودههای منتشر نشده حسین منزوی، «عاشقانههای پستی» اثر حمیدرضا شکارسری، «ضربان» اثر مریم جعفری آذرمانی و «بوی چمدان میدهم» اثر رضا احسانپور را منتشر میکند.
در حوزه شعر آیینی نیز چند عنوان کتاب برای نخستینبار در نمایشگاه عرضه میشود که از جمله این موارد کتابی است از علی انسانی با عنوان «گل و گلاب». این اثر شامل سرودههای انسانی در موضوعات مختلف شعر آیینی در رثای اهل بیت(ع) است. غلامرضا سازگار نیز برای این دوره نمایشگاه کتاب جدیدی با عنوان «صدف نبوت 8» شامل سرودههای جدید در رثای حضرت زهرا(س) را دارد. این اثر از سوی دفتر هنر و ادبیات هلال منتشر شده است.
مجموعه «مراثی خوشدل» شامل نوحهها و مراثی منتشر نشده از شادروان علیاکبر صلحخواه معروف به خوشدل تهرانی نیز از جمله کتابهای شعری است که در نمایشگاه عرضه میشود. این اثر به کوشش مهدی آصفی روانه بازار کتاب شده است.
مجموعه «مراثی خوشدل» ابتدا بر تاریخ نوحهسرایی مشهورترین شاعر نوحهسرای معصر در قالب یک جلد کتاب مروری دارد. سپس مخاطب میتواند با مطالعه اشعار این کتاب، به معرفت و ادب یکی از پیشکسوتان این حوزه دست یابد. همچنین تعدادی از سرودههای ارائه شده در این کتاب، اشعاریست که سالهای سال است در هیئات مذهبی خوانده میشود. از این حیث، آشنایی با شاعر این سرودهها و سبک وی و همچنین مطالعه دیگر سرودههای این شاعر از دیگر مواردی است که میتوان با مطالعه این کتاب حاصل شود.
بیست و نهمین دوره نمایشگاه بینالمللی کتاب تهران از روز پانزدهم تا بیست و پنجم اردیبهشتماه در شهر آفتاب میزبان علاقهمندان به کتاب و کتابخوانی است.