بهینه سازی مصرف انرژی نیازمند انقلاب است

گروه اقتصاد مسکن: الهام صمدزاده: جلوگیری از اتلاف انرژی و مصرف بهینه آن در صنعت ساختمان سازی، یکی از مهم ترین موضوعاتی است که در چند دهه اخیر مورد توجه کشورهای صنعتی قرار گرفته و اهمیت این موضوع از سال های نخست دهه 1950 یعنی زمانی که تقاضا برای عرضه ذخایر نفتی و انرژی ناشی از آن رشد چشمگیری یافت، پدیدار شد.

به گزارش بولتن نیوز، گفتنی است بخش مسکن با مصرف بیش از 40 درصد انرژی، بزرگترین مصرف کننده در کشور محسوب می شود. همچنین باید متذکر شد که میانگین مصرف انرژی ساختمان ها در ایران، بیش از 5/2 برابر متوسط مصرف جهانی است.

طبق بررسی های به عمل آمده در فصل تابستان حدود 25 درصد مصرف برق توسط کولرهای آبی و گازی انجام می شود و همچنین منازل مسکونی در ایران حدود 5 الی 10 درصد انرژی را به اشکال گوناگون هدر می دهند. از این رو کاهش مصرف انرژی در بخش ساختمان تاثیر بسزایی بر کل مصرف انرژی کل کشور خواهد داشت و همچنین کاهش مصرف انرژی ساختمان ها از نقطه نظر اقتصادی و زیست محیطی امری اجتناب ناپذیر قلمداد می شود.
بدیهی است فعالیت های اقتصادی و تولیدی در کشور، خود یکی از مصادیق اسراف در مصرف انرژی در جهان به شمار می رود. بدین طریق می توان با به کار گرفتن ابتدایی ترین تمهیدات در جهت صرفه جویی مصرف گام مثبتی در اقتصاد کشورانجام داد.

در واقع مهم ترین مزیت سیستم های جدید مصرف بهینه انرژی قابلیت نصب ساده آنها بر روی شبکه های کامپیوتری و کنترل سیستم بدون نیاز به کابل کشی پرهزینه و استفاده از تجهیزات گران قیمت است. بدین معنا که با در نظر گرفتن میزان مصرف انرژی با توجه به روشنایی روز و دمای بیرون سیستم قادر است یک مدل مصرف ارزان قیمت را همراه با صرفه جویی در انرژی انتخاب نماید.

آنچه مسلم است صرفه جویی و بهینه سازی مصرف انرژی که بیشتر مرتبط با انرژی های تجدید ناپذیر می باشد از یک جهت به دلیل محدود بودن منابع چنین انرژی حائز اهمیت است و از طرف دیگر موجب کاهش آلودگی محیط زیست می شود. چرا که اثر مخرب آلودگی محیط زیست بر انسان موجب شده تا با رویکرد به مصرف انرژی های تجدید پذیر این اثر را کاهش می دهد.

ساختمان یکی از بزرگترین بخش های مصرف کننده انرژی در اکثر جوامع محسوب می شود. توجه به فناوری های ساختمان به منظور صرفه جویی و بهینه سازی مصرف انرژی به میزان بسیاری موثری می تواند در این راستا نقش سازنده داشته باشد.البته باید این نکته را نیز یاد آور شد که مصرف زیاد انرژی به هیچ وجه به معنی آسایش در ساختمان نیست.

صرف نظر از قسمت های مختلف ساختمان عواملی چون نحوه استقرار و فرم ساختمان نیز در میزان اتلاف انرژی نقش موثری را دارد. نحوه استقرار و فرم ساختمان از دو جهت تابش خورشید و وزش باد می تواند اتلاف انرژی را کاهش دهد.

به دلایل شرایط اقتصادی، اجتماعی و فرهنگی در ایران راه های ارزان قیمت کاهش مصرف انرژی در ساختمان ها از اهمیت ویژه ای برخوردار است.یکی از روش های کم و یا حتی بی هزینه کاهش مصرف انرژی در ساختمان ها،روش تغییر نگرش در شهر سازی و معماری است.

جالب است بدانیم که روش های شهرسازی و معماری کاهش دهنده مصرف انرژی،روش های پایداری بوده و از نظر اقتصادی و زیست محیطی مناسب تر از دیگر روش ها محسوب می شود.

تدوین ضوابط برنامه ریزی و طراحی شهری متناسب با اقلیم که برای آن هیچ ضابطه خاصی وجود ندارد، باعث صرفه جویی انرژی از طریق برنامه ریزی و طراحی شهری صحیح و متناسب با اقلیم می شود.

پس از گذشت 11 سال از تهیه و تدوین مبحث 19 مقررات ملی ساختمان که بر بهینه سازی مصرف انرژی در ساختمان تاکید دارد می گذرد که تا به امروز اجرای این مهم محقق نشده است. البته باید خاطر نشان کرد که بهینه سازی انرژی در بخش های حمل و نقل تولید و کشاورزی ضروری است اما به آسانی و سهولت در بخش مسکن نیست.

البته باید یادآور شد که مبحث 19 مقررات ملی ساختمان با عنوان صرفه جویی در مصرف انرژی تقریبا تنها بخشی از مقررات ملی ساختمان است که به کاهش مصرف انرژی ساختمان ها می پردازد. ازاین رو تنها وجود مقررات ساختمانی برای کاهش عمده انرژی ساختمان ها در کشوری همچون ایران کافی نبوده و نیازمندطرح مقرراتی است که معماری و شهرسازی را هدف قرار دهدبه عبارت ساده تر، برای اجرای بهینه سازی مصرف انرژی در ساختمان، امروزه نیازمند انقلاب کیفی سازی در ساخت و ساز مسکن هستیم.