معاون ارزی بانک مرکزی: شرایط بازار ارز بعد از اجرای برجام کاملاً متفاوت خواهد بود

مشروح این گفت و گو را در ادامه بخوانید.

گفته می‌شود که به زودی روز اجرای برجام فرا می‌رسد. آیا شما آماده این روز هستید؟
از بدو توافق ژنو و اعلام برجام بانک مرکزی اقدام های خود را برای فراهم‌سازی مقدمات لازم برای اجرایی شدن برجام آغاز کرد. در این مدت با بانک‌های مختلف مذاکره شده و هماهنگی برای ورود به دوره پساتحریم به عمل آمده است و پس از روز اجرای برجام عملیاتی خواهد شد. با مؤسسات بیمه صادراتی کشورهای مختلف هم صحبت شده و خوشبختانه استقبال بسیار خوبی از برداشتن تحریم‌ها به عمل آورده‌اند و آماده همکاری هستند. انتظار ما این است که سطح همکاری مؤسسات مزبور در مدت کوتاهی به سطح سال‌های قبل از تحریم‌ها و حتی بالاتر از آن برسد. در این مدت همایش‌هایی در سطح واحدهای بین‌الملل بانک‌ها، بخش نظارتی بانک مرکزی و بخش ارزی با مشارکت بانک‌های خارجی برگزار شده است، این همایش‌ها به منظور آشنایی مدیران و مسئولین بانک‌های ایرانی و خارجی و ایجاد هماهنگی بین آن‌ها صورت گرفته و نتایج بسیار خوبی داشته است، به نحوی که بانک‌های ایرانی را قادر ساخته بلافاصله پس از اجرای برجام امکان گشایش اعتبارات اسنادی را داشته باشند.

بعد از اجرای برجام، انتظار چه تحولاتی را دارید؟
با استقرار روابط بانکی و کارگزاری بین بانک‌های ایرانی و خارجی، امکان استفاده از ابزارهای متداول پرداخت از قبیل گشایش اعتبارات اسنادی، بروات اسنادی امکان‌‌پذیر خواهد بود. صدور ضمانت نامه وحوالجات توسط بانک‌های ایرانی و خارجی انجام خواهد شد. ارتباطات بین‌المللی از طریق مجاری رسمی و کانال‌های بانکی شکل خواهد گرفت و هزینه نقل و انتقالات و پرداخت‌های ارزی کاهش خواهد یافت. به نظر اینجانب قیمت تمام شده واردات حداقل ده درصد کاهش خواهد داشت. ریسک واردکنندگان ایرانی کاهش قابل توجهی خواهد داشت و واردات مراحل عادی خود را طی خواهد کرد. به سیستم‌های پرداخت بین‌المللی متصل خواهیم شد و نیاز به حمل فیزیکی اسکناس به میزان قابل توجهی کاهش خواهد یافت.

امکان دریافت خطوط اعتباری کوتاه‌مدت، میان مدت و بلندمدت فراهم خواهد شد. محدودیت فروش نفت برداشته و موجب افزایش درآمدهای نفتی خواهد شد. دارایی‌های بلوکه شده ایران آزاد خواهد شد و در دسترس قرار می گیرد. درآمدهای حاصل از فروش نفت به طور آزادانه قابلیت نقل و انتقال خواهد داشت. انجام معاملات ارزی و مدیریت ذخایر ارزی به صورت کاملاً طبیعی وبه طور عادی صورت خواهد گرفت.

آیا سوئیفت بلافاصله پس از اجرای برجام برقرار خواهد شد؟
اتصال بانک‌ها به سوئیفت مستلزم طی تشریفاتی است که ممکن است چند هفته‌ای به طول انجامد. با مقامات سوئیفت مذاکره می‌کنیم که، بتوانیم این مدت را کاهش دهیم. خوشبختانه مقامات سوئیفت نظر مساعد دارند و ما امیدواریم که بانک‌های ما هرچه سریع‌تر به سوئیفت وصل شوند. البته ‌اکنون 14 بانک ما به سوئیفت مجهز بوده و از خدمات آن بهره‌مند هستند و می‌توانند بسیاری از خدمات بانکی را ارائه کنند. این در حالی است که پنج بانک نیز در آخرین مراحل اتصال به سوئیفت هستند.

این روزها قیمت ارز بالا رفته است. به نظر می‌رسد بانک مرکزی نتوانسته است کنترل مؤثری در بازار داشته باشد؟
شما شرایط موجود را ملاحظه کنید قیمت نفت به پایین‌ترین سطح خود در 7، 8 سال گذشته رسیده است. تنش‌ها در منطقه افزایش یافته است؛ این وضعیت رفتارهای هیجانی را تشدید می‌کند و بر بازار اثر منفی می‌گذارد. علی‌رغم آن بازار و آثار نامطلوب عوامل منفی کنترل شده است. توجه داشته باشیم که در سال 1391، قیمت دلار به 3900 تومان هم رسید، در حالی که قیمت هر بشکه نفت بالای صد دلار بود. این تنش‌های سیاسی هم در منطقه نبود. مضافاً نرخ برابری دلار در برابر سایر ارزها به ویژه یورو در حضیض بود در آن زمان هر یورو برابر با 1.30 تا 1.35 دلار بود، در حالی که حالا دلار در برابر همه ارزها تقویت شده است. در مقابل یورو نزدیک 30 درصد تقویت شده است. آن زمان دامنه نوسانات خیلی وسیع بود حالا این دامنه کوچکتر شده است. بلی نرخ به 3700 تومان نزدیک شد اما آنچه که در عمل اتفاق می‌افتد سامانه سنا نشان می‌دهد .
سامانه سنا برای شفافیت بازار هر یک ساعت یک بار میانگین موزون نرخ‌های خرید و نرخ‌های فروش را هر کدام به طور جداگانه محاسبه و گزارش می‌کند و از طریق پایگاه اینترنتی sanarate در اختیار عموم قرار داده می‌شود. اگر بخواهیم تحولات نرخ ارز را دنبال کنیم و تحلیل کنیم باید به این پایگاه مراجعه کنیم که جامعیت دارد و آنچه را اتفاق افتاده منعکس می‌کند. انجام یک یا چند معامله کوچک در مقیاس 3700 تومان و یا معاملات فردایی چند دلال نمی‌تواند منعکس‌کننده نرخ ارز باشد.
آنچه در این بازار و شرایط خاص مهم است و باید مورد توجه قرار گیرد پرهیز از التهاب‌آفرینی و ایجاد هیجان کاذب در بازار است، که برخی‌ها در ایجاد التهاب در جستجوی منافع شخصی هستند. بازار ارز ما نیاز به آرامش دارد و قطعاً‌ آثار هیجانی، بلندمدت نمی‌تواند باشند و به محض فروکش کردن هیجانات مذکور و عوامل غیر بنیادین، به حالت طبیعی خود برخواهد گشت. این روزها مواجه با اجرا شدن برجام و اخبار مربوط به آن است. فکر می‌کنم در شرایط بعد از اجرای برجام، وضعیت کاملاً متفاوت خواهد بود.