نگاهی آماری به تابستان بورس

گروه بورس-این تحلیل به بررسی و تحلیل روند آمار و اطلاعات و اخبار بازار سرمایه از ابتدای سال تا تاریخ 31 شهریور 1394 در مقاطع سه ماهه و 6 ماهه می‌پردازد. گزارش از دو بخش آمار و اطلاعات و عوامل موثر بر بازار (عوامل کلان و عوامل موثر بر صنایع) تشکیل شده است.

چکیده گزارش به شرح زیر است:

به گزارش بولتن نیوز، شاخص کل بورس در پایان شهریورماه سال جاری به 61,577 واحد رسید که در مقایسه با پایان خردادماه 3.50 درصد کاهش داشته است. شاخص کل بورس، فصل تابستان را با خوش‌بینی نسبت به مذاکرات هسته‌ای با افزایش آغاز کرد و با دستیابی به توافق هسته‌ای در تاریخ 23 تیر ماه شاخص به حدود 69,433 (معادل 8.8 درصد نسبت به ابتدای تیر ماه) رشد یافت. پس از توافق هسته‌ای با وجود انتظار برای ادامه افزایش شاخص تا پایان دوره مورد بررسی (پایان شهریور ماه) شاخص روندی نزولی در پیش گرفت که مهمترین دلایل آن را می‌توان گزارش‌‌های ضعیف سه ماهه ابتدای سال، تقسیم سودهای نامناسب در مجامع و ناتوانی در پرداخت سود توسط برخی از شرکت‌ها، ورود بانک‌ها به مجامع و انتظار تقسیم سود کم، افت قیمت نفت، افت قیمت فلزات اساسی، وضعیت ناامید‌کننده اقتصادی کشور چین و اقتصاد جهانی، ادامه رکود درکشور و خطر تعدیل‌های منفی در 6 ماهه دانست. لازم به ذکر است که در این دوره اتفاقات مثبتی نیز مانند بازگشت دلارهای بلوکه شده، مقدمات رفع تحریم و ورود سرمایه‌های خارجی به بازار سرمایه روی داد که می‌توانند امید بخش بازگشت رونق به بازار و اقتصاد کشور دانست.

در پایان شهریور ماه 1394، ارزش بازار نسبت به پایان خردادماه سال 1394 حدود 5.49 درصد کاهش داشت. متوسط ارزش هر معامله‌ی نرمال در سه ماهه دوم سال 1394 حدود 32 میلیون ریال بوده است. در این دوره 3 ماهه، تغییر ارزش بازار صنعت محصولات شیمیایی 8.14 درصد، بانک‌ها موسسات اعتباری و سایر نهادهای پولی 5.61- درصد، فلزات اساسی 30.11- درصد، شرکت‌های چندرشته‌ای صنعتی 21.89- درصد، مخابرات 9.49- درصد، فرآورده‌های‌ نفتی، کک و سوخت هسته‌ای 12.58- درصد و استخراج کانه‌های فلزی 30.49- درصد بوده است. در تاریخ 31 شهریورماه 1394، صنعت محصولات شیمیایی 25.75 درصد، بانک‌ها موسسات اعتباری و سایر نهادهای پولی 13.44 درصد، مخابرات 8.28 درصد، شرکت‌های چند رشته‌ای صنعتی 7.33 درصد، فلزات اساسی 7.33 درصد، و فراورده‌های نفتی، کک و سوخت هسته‌ای 5.43 درصد از ارزش بازار را در اختیار دارند. ارزش اسمی بازار در پایان شهریورماه 1,029,281 میلیارد ریال بوده است که در مقایسه با پایان اسفندماه سال گذشته 7.9 درصد رشد داشته است.

در سه ماهه دوم سال 1394، حجم کل معاملات حدود 41,612 میلیون سهم و ارزش کل معاملات در حدود 89,064 میلیارد ریال بوده است که نسبت به سه ماه اول سال 1394، به ترتیب 14.28 درصد و 0.89 درصد کاهش داشته است. بررسی حجم کل معاملات سه ماهه دوم سال 1394 نسبت به سه ماهه دوم سال 1393 نیز، افزایش 24.4 درصدی را نشان می‌دهد و در این دوره ارزش معاملات نرمال حدود 8/10 درصد نسبت به مدت مشابه سال گذشته کاهش یافته است. در سه ماهه دوم سال 1394 ارزش معاملات سهام نسبت به سه ماه دوم سال 1393 حدود 3.9 درصد کاهش داشته است.

در 6 ماهه ابتدای سال 1394، صنعت بانک‌ها، موسسات اعتباری و سایر نهادهای پولی با ارزشی معادل 30,519,029 میلیون‌ریال 17 درصد از کل ارزش معاملات در این دوره را به خود اختصاص داده است. پس از این صنعت، صنعت خودرو و ساخت قطعات با ارزشی بالغ بر 24,927,536 میلیون‌ریال 13.93 درصد، صنعت محصولات شیمیایی 11.19 درصد، صنعت عرضه برق، گاز ، بخار و آب گرم 7.82 درصد و صنعت فرآورده های نفتی، کک و سوخت هسته‌ای 6.33 درصد از ارزش معاملات کل بازار این دوره را به خود اختصاص داده‌اند. در 6 ماهه سال 1394 سرمایه‌گذاران حقیقی 51 درصد از ارزش خریدها و 49 درصد از ارزش فروش‌ها را در این دوره در اختیار داشته‌اند و در سه ماهه دوم سال 1394، سرمایه‌گذاران حقیقی حدود 46 درصد از ارزش کل خریدها و 44 درصد از ارزش کل فروش‌ها را به خود اختصاص داده‌اند. بررسی ارزش خرید و فروش سرمایه‌گذاران حقیقی در سه ماهه دوم نسبت به سه ماهه اول سال 1394 نشان می‌دهد که این سرمایه‌گذاران بیشتر نقش خریدار را داشتند.

علاوه بر آن، در دوره سه ماهه دوم سال 1394، می‌توان به اقداماتی همچون نامه وزیر اقتصاد به معاونین و سازمان‌های تابعه، 20 راهکار اتاق بازرگانی برای خروج از رکود، تفحص مجلس از سازمان بورس، صدور مجوز برای سه صندوق سرمایه‌گذاری جدید، تصویب اساسنامه صندوق تثبیت بازار سرمایه و اوراق مرابحه مبتنی بر سهام در کمیته تخصصی فقهی سازمان بورس و تصمیمات مهم صندوق توسعه بازار اشاره کرد. در این دوره، مدیر جدید نظارت بر بورس‌ها و بازارهای سازمان بورس و تغییر و جابجایی 5 مدیر میانی، مدیرعامل بورس کالا، مدیرعامل شرکت سپرده‌گذاری مرکزی اوراق‌بهادار و تسویه وجوه (سمات) تعیین شد.

همچنین شاهد راه‌اندازی سایت جدید کدال و آغاز به کار کدال پلاس، معاملات قراردادهای آتی شرکت‌های ایران‌خودرو و مپنا، راه‌اندازی صندوق اختصاصی بازارگردانی بانک سینا، تغییر نمایش قیمت‌ها از درصد به واحد در بازارهای بدهی، دو تغییر مهم در سفارشها، حضور سرمایه‌گذاران خارجی در ایران و اصلاح و اجرای قانون هدفمندی در برنامه ششم بودیم. در حوزه اخبار هسته‌ای نیز، شاهد توافق مذاکرات هسته‌ای در وین، تأیید پیش‌نویش قطعنامه توافق هسته‌ای ایران و گروه 1+5 در شورای امنیت سازمان ملل، تصویب بیانیه شورای حکام آژانس بین‌المللی اتمی و ممنوعیت رفع تحریم‌ها در کنگره امریکا بودیم.

علاوه بر این موارد، عوامل دیگری نیز بر برخی از صنایع مهم بورس اثر‌گذار بودند. از آن جمله می‌توان به صنایع محصولات شیمیایی، فرآورده‌های نفتی، کک و سوخت هسته‌ای، فلزات اساسی، استخراج کانه‌های فلزی، سیمان، خودرو وساخت قطعات، انبوه‌سازی، املاک و مستغلات، حمل و نقل، بانک‌ها و موسسات اعتباری، خدمات فنی و مهندسی، و مخابرات اشاره کرد.

صنعت محصولات شیمیایی- تعیین میزان تخفیف پلکانی خوراک گاز و مایع مصرفی واحدهای پتروشیمی، ابلاغ آیین‌نامه نرخ خوراک گاز پتروشیمی‌ و سوخت مجتمع‌های مختلف به امضای معاون اول رئیس جمهور، حکم لغو تحریم سه شرکت پتروشیمی از سوی اتحادیه اروپا، همکاری نفتی میان ایران و یک شرکت ایتالیایی و انتقال پتروشیمی جم از فرابورس به بورس از اخبار مهم این صنعت است.

صنعت فرآورده‌های نفتی، کک و سوخت هسته‌ای- از اخبار مهم این صنعت می‌توان به گشایش نماد 5 پالایشگاه، توضیح معاون عملیاتی بازار شرکت بورس درباره معاملات دو پالایشگاه، به بهره‌برداری رسیدن پالایشگاه قطران زرند و بلامانع بودن صادرات گاز مایع شرکت‌های گازی و پتروشیمی اشاره کرد.

صنعت فلزات اساسی- از اخبار مهم در این صنعت می‌توان به توقف عرضه مازوت به کارخانه‌های فولادی، تأیید خبر کاهش 20 درصدی قیمت مواد اولیه تولید آلومینیوم از سوی رئیس اتحادیه صنایع آلومینیوم و انفجار در ذوب‌آهن اصفهان اشاره نمود. علاوه بر این عوامل اثرگذار بر این صنعت نیز مورد بررسی قرار گرفت.

صنعت استخراج کانه‌های فلزی- در این صنعت به تعیین دستوری نرخ فروش گندله از سوی وزیر صنعت، معدن و تجارت و اثر آن برروی دو شرکت معدنی، بهره‌برداری از کارخانه تولید کنسانتره و فاز 2 کارخانه توسعه تغلیظ مجتمع مس سرچشمه اشاره شده است. علاوه بر این حذف عوارض صدور سنگ‌آهن کنسانتره در شورای اقتصاد از دیگر اخبار این صنعت بود.

صنعت سیمان- از مهم‌ترین اخبار این صنعت در این دوره می‌توان به اثرات کاهش بودجه عمرانی بر روی صنعت سیمان، خروج قیمت این محصول از شمول قیمت‌گذاری دولت به واسطه مصوبه ستاد هدفمندسازی یارانه‌ها و تغییر تعرفه‌های گمرکی کشور عراق و اثر آن بر صادرات سیمان اشاره کرد.

صنعت خودرو و ساخت قطعات- در این دوره، از مهم‌ترین اخبار این صنعت می‌توان به استقرار کارشناسان شرکت پژو در شرکت ایران‌خودرو قبل از سفر وزیر امور خارجه این کشور به ایران، خبر شرکت بنز مبنی بر واریز 42 میلیون غرامت به ایران خودرو، موافقت بانک‌مرکزی برای پرداخت تسهیلات به دو شرکت خودروسازی و کاهش تولید شرکت ایران‌خودرو اشاره کرد.

صنعت انبوه‌سازی، املاک و مستغلات – بر‌اساس اخبار مربوط به این صنعت در دوره مورد بررسی مشمول بودن مالیاتی خانه‌های مسکونی براساس قانون اصلاح مالیات‌های مستقیم و اطلاعات مربوط به ساخت و ساز نسبت به سال گذشته می‌باشد.

صنعت حمل و نقل، انبارداری و ارتباطات- از اخبار مهم این صنعت می‌توان به امضای قرارداد میان راه‌آهن ایران و شرکت طراح فرانسوی، خروج مدیران و شرکت‌های کشتی‌رانی از لیست تحریم‌های یک‌جانبه امریکا، آغاز به کار شرکت بزرگ کشتی‌رانی فرانسوی در ایران، پهلو گرفتن نخستین کشتی بزرگ خط مستقیم کانتینری در بندر شهید رجایی و رتبه 78 بندر شهیدرجایی در رتبه‌بندی جهانی اشاره کرد. از سویی شاهد تصویب تأسیس صندوق توسعه حمل و نقل و تضمین خرید خدمت در شورای تأمین مالی وزارت ره و شهرسازی بودیم.

صنعت بانک‌ها و موسسات اعتباری- از مهم‌ترین اخبار این صنعت می‌توان به مصوبه شورای پول و اعتبار مبنی بر عدم ارتباط میان بدهی‌های بانک‌ها با تسهیلات‌دهی آنان، تصویب طرح استسفاریه قانون پولی و بانکی کشور، اتصال 5 بانک به سوئیفت، تعریف مأموریت جدید حسابرسان مستقل بانک‌ها و تغییر مدیرعامل پست‌بانک اشاره نمود. همچنین، امضای تفاهم‌نامه بانک ایتالیایی با وزارت اقتصاد و بانک‌مرکزی ایران، تصمیم جدید دولت مبنی بر مالیات بانک‌ها در ازای دارایی‌های مازاد به فروش نرفته و تفاهم‌نامه همکاری میان بانک تجارت و شرکت ملی گاز ایران و ابلاغیه قانون اصلاحیه مالیات‌های مستقیم مبنی بر قرار گرفتن ارائه اطلاعات از سوی بانک‌ها به سازمان امور مالیاتی نیز از دیگر اخبار مهم این صنعت می‌باشد.

صنعت خدمات فنی و مهندسی – بر اساس اخبار مربوط به این صنعت در طی دوره مورد بررسی، امضا تفاهم‌نامه میان دو شرکت ایرانی و اسپانیایی به منظور صادرات و اجرای خدمات فنی و مهندسی و امضا قرارداد همکاری میان شرکت اسپانیایی و شرکت صانیر، جزییات مربوط به قرارداد شرکت مپنا با کشور عراق شد.

صنعت مخابرات - از مهمترین اخبار این صنعت در این دوره می‌توان به افزایش ظرفیت انتقال کشور و برآورده‌شدن زیرساخت‌های نسل 3 و 4 تلفن همراه، معرفی اعضای هیأت‌مدیره جدید شرکت مخابرات و اعلام زمان و مهلت خریداری اسناد مزایده بلوک سهامداری مدیریتی و عمده مخابرات اشاره کرد. همچنین در این دوره اوراق اختیار فروش تبعی سهام شرکت مخابرات و ارتباطات سیار ایران نیز در بورس تهران عرضه شد.