تولید دانش محور موفقیت اقتصاد مقاومتی را تضمین می کند

گروه اقتصادی – بسیاری از کارشناسان اقتصادی معتقدند که محور اصلی برنامه های توسعه و راهبردهای اتکا به توان داخلی اقتصاد، براساس محوریت دانش است و اقتصاد دانش محور و برنامه های توسعه دانش بنیان، به جای اقتصاد سرمایه محور، پول محور و امکانات فیزیکی نشسته است. 

به گزارش بولتن نیوز، این کارشناسان می گویند که درگذشته، ساخت و سازهای فیزیکی، جاده و طرح عمرانی، کارخانه ها و سد و مجتمع های بزرگ مورد توجه بود تا با امکانات فیزیکی، کارخانه ها و واحدهای اقتصادی، تولید کالا و ثروت کشور افزایش یابد. 

اما در دو دهه اخیر، دانش محور بودن، استفاده از فناوری های پیشرفته و دارای ارزش افزوده بالا، جای رشد امکانات فیزیکی را گرفته است.  

به عنوان مثال، فروش طرح ها و برنامه ها، فناوری نانو، نرم افزارها، توسعه گردشگری و برنامه های مناسب گردشگری، صنایع هوافضا، ماهواره و مخابرات، تلفن همراه، اینترنت و رایانه و... به شدت رشد کرده و جایگزین تولید فولاد، آلومینیوم، لاستیک، مس و... در تولید ارزش افزوده صنعتی شده است. 

براین اساس، دانش بنیان  بودن و دانش محوری یکی از سیاست های اصلی اقتصاد مقاومتی است و از طریق آن ایران می تواند به جای فروشنده مواد خام، نفت وگاز و مواد معدنی و سنگ آهن و... به تولید کالاهای دارای ارزش افزوده در کشاورزی، صنایع غذایی، دارویی، گیاهان دارویی، گردشگری، صنعت، و.... شود و از مزیت انرژی و نیروی کار ارزان برای ایجاد پایگاه های منطقه ای شرکت های معتبر جهان نیز بهره ببرد و شرکت های بزرگ با مشارکت طرف ایرانی، به خلق ثروت مبتنی بر توسعه دانش بنیان اقدام نمایند. 

پیمودن چرخه علم تا ثروت به ویژه در بخش های دارای مزیّت در محورهای مختلف قابل بررسی است و مسوولان و برنامه ریزان کشور باید به آن توجه کنند و به خصوص در بخش های فرهنگی، آموزشی، گردشگری، نفت وگاز و... که مورد توجه کشورهای جهان است، به سرمایه گذاری و برنامه ریزی اقدام نمایند. 

توفیقات صنایع دفاع، سلول های بنیادی، نانوتکنولوژی و دارویی، دستاوردهایی بوده که در سال های اخیر، ایران در آنها موفقیت بسیاری داشته و ایران می تواند دراین زمینه پیشرفت زیادی داشته باشد، از آنجا که ایران مزیت های بسیاری در طبیعت خود دارد و از خلیج فارس و دریا گرفته تا کویر و آب و هوای مختلف راداراست لذا می توان متناسب با اقلیم و طبیعت ایران، به رشد فناوری های دانش بنیان اقدام کرد و از مزیت های کم نظیر کشور بهره برد. 

براین اساس، نقش شرکت های دانش بنیان در استحکام ساخت درونی نظام و اقتصاد مقاومتی حایز اهمیت است و دولت باید از آنها حمایت کرده و شرایط را برای رشد و توسعه آنها فراهم کند تا به تدریج شرکت هایی بزرگ وصاحب برند را شاهد باشیم که رشد ثروت و ارزش افزوده را خلق نمایند.  

در این مسیر باید به نقش شاخه های مختلف فناوری در اقتصاد مقاومتی توجه کرد و تهدیدها و فرصت ها را شناخت و به خصوص در بخش رو به رشد فناوری اطلاعات و مخابرات باید سرمایه گذاری جداگانه ای انجام شود. 

در حال حاضر شرکت های بسیاری در ایران مشغول امور مخابرات و فناوری اطلاعات هستند و تعداد زیاد این شرکت ها اگر مبتنی بر رشد اطلاعات دانش بنیان باشد می تواند ضمن ارزش افزوده و ثروت بیشتر، درآمد بیشتری ایجاد کند  و اشتغال بیشتر فراهم شود. 

همچنین بعد از فناوری اطلاعات و مخابرات، نقش فناوری موشکی و  فضایی در افزایش ساخت درونی قدرت و اقتدار درونی نظام حایز اهمیت است . این صنعت در دنیای امروز سهم عمده ای در ایجاد اقتصاد دانش بنیان دارد و می تواند مزیت نسبی بزرگی برای اقتصادایران محسوب شود و سایر کشورها نیز از دانش ایران برای ماهواره و موشک و مسائل فضایی بهره ببرندو درامد زیادی برای ایران ایجاد کند. 

از سوی دیگر،  نقش فناوری هسته ای در افزایش ساخت درونی قدرت و اقتدار درونی نظام بسیار مهم است زیرا ایران به کشورهای صاحب دانش هسته ای پیوسته و می تواند این موفقیت و دانش را به سایر کشورها انتقال دهد و ازدستاوردهای آن در سایر زمینه ها استفاده کند و در نتیجه اقتصاد را تقویت کند و درآمد کشور را بالا ببرد و خدمات به مردم، امور درمانی و دارو .... را افزایش دهد. 

همچنین نقش فناوری نانو در افزایش ساخت درونی قدرت و اقتدار درونی نظام حایزاهمیت است و این فناوری دارای ارزش افزوده بسیار و حوزه گسترده کاری است و می تواند ثروت عظیمی ایجاد کند. 

از سوی دیگر،  نقش فناوری بیوتکنولوژی در افزایش ساخت درونی قدرت و اقتدار درونی نظام را داریم و این فناوری، در زمینه های مختلف قادر به ایجاد فرصت شغلی، پیشرفت در صنایع دارویی و غذایی و پزشکی و صنایع مختلف دیگر است. 

به موضوع صنعت برق ایران، نیز توجه ویژه داشت. ارزانی برق، مصرف بالا، جانمایی غلط بسیاری از نیروگاه ها که با مصرف زیاد آب و خشک شدن روستاهای اطراف مواجه شده اند، موجب شده که این صنعت با هدر روی منابع مالی، مواجه شود و سرمایه گذاری و درآمد هزینه آن مناسب نیست. 

لذا باید با استفاده ازتجربه کشورهای دیگر، صنعت برق را دوباره طراحی کرد و در محل های مناسب نیروگاه هایی با مصرف کم آب و مصرف بهینه سوخت و انرژی و گاز، راه اندازی کرد و به بازسازی نیروگاه های قدیمی پرداخت و حتی به صادرات برق اقدام کرد و از دانش جدید در راستای ارتقای صنعت برق کشور استفاده کرد. 

نقش صنعت برق و نیروگاه سازی در ساخت درونی و افزایش اقتدار نظام بسیار حایزاهمیت است و می تواند بستر سازی عمیقی در توسعه اقتصاد کشور باشد. 

نقش علم و فناوری در تولید درون زا و استحکام ساخت درونی قدرت نیز باید مورد توجه باشد و از آموزش و پرورش گرفته تا آموزش فنی و حرفه ای و دانشگاه ها، و خطوط تولید، باید موضوع علم و فناوری و تولید دانش بنیان مورد توجه باشد تا به  جای تولید صنعتی سنتی و قدیمی و پر هزینه، تولید دانش بنیان را شاهد باشیم. 

نقش انتقال فناوری و وابستگی فناوری کشور به خارج در آسیب پذیری کشور نیز باید بررسی شود و از طریق انتقال دانش و فناوری تولید، باید وابستگی به خارج کشور به تدریج کاهش یابد. 

از سوی دیگر باید به نقش دستاوردهای فناوری دریایی کشور نیز توجه شود و از مزیت دریای عمان و اقیانوس هند، خلیج فارس و دریای خزر و دریاچه های داخلی استفاده شود و به بسیاری از تولید و صنایع دانش بنیان مانند صنایع غذایی، دارویی و... با استفاده از مزیت دریاها توجه شود. 

همچنین نقش دستاوردهای فناوری هوایی هواپیما سازی و اورهال نیز حایز اهمیت است و از آنجا که خدمات گردشگری، مسافری، حمل و نقل کالا و... به هواپیمایی وابسته است، هر گونه توسعه دانش بنیان درامور هوایی می تواند ارزش افزوده و درآمد و ثروت حاصل از حضور بخش هوایی داخلی را تقویت کند و نیاز کشور به خارج را کاهش دهد و حداقل در بخش اورهال، باید با اتکای به داخل کشور عمل کنیم.