انتشار سومین شماره ماهنامۀ «فرهنگ امروز»

سرمقاله این شماره که به همین مناسبت نگاشته شده‌است با طرح این پرسش که چه نسبتی میان تلقی کارخانه‌ای از دانشگاه و افزایش وقوع انتحال وجود دارد؟ زمینه و زمانه سرقت فکری را بررسی کرده است. در این پرونده احمد بستانی با بحث از چیستی و علل این پدیده شوم ملاحظاتی را در باب معضل انتحال و فرمالیسم یعنی اهمیت یافتن مدرک به جای دانش گشود.

همچنین ناصر فکوهی در یادداشتی بلند ابتدا به نقطه نظر خود در خصوص مفاهیم مرتبت با سرقت علمی اشاره کرد سپس فراتر از اشکال رایج این فرآیند به سراغ آسیب شناسی اشکال پیچیده تر و ظریف تر این پدیده در موقعیت کنونی رفت.

فرهنگ امروز در ادامه در مصاحبه ای با غلامرضا ذاکرصالحی به بررسی زمینه‌های اجتماعی و آموزشی تقلب و سرقت علمی پرداخته است. محمد ایمانی هم با بررسی نقطه کانونی درد انتحال در بنیادهای انتحال فلسفی به تامل پرداخته است.

دستبردهای فکری شخصیت‌های معروف به طور مثال ولادیمیر پوتین و فرید زکریا، اسلاوی ژیژک، صادق هدایت، مارتین لوترکینگ، هلن کلر و ... موضوع گزارش دیگری است که در این پرونده به آن پرداخته شده است. در پایان این پرونده هم برخی از اساتید دانشگاهی از به سرقت رفت آثار و مقالات خود به تجربه نگاری‌هایی خواندنی پرداخته‌اند.

سرویس اندیشه فرهنگ امروز هم به «مواجهه نو با یک میراث کهن» یعنی عرفان پرداخته است و بررسی می‌کند که چگونه عرفان می‌تواند زیست جهان مدرن را بسازد.

این پرونده که به مناسبت زادروز مولانا تدارک دیده شده گامی است در جهت بازخوانی، سنجش و نقد این میراث بزرگ همراه با نیم‌نگاهی به تجارب مشابه و متناظر با آن در بیرون از قلمرو فرهنگ و تمدن ایران. مهم‌ترین بخش این پرونده دو گفت و گوست یکی با فرهنگ رجایی درباره کارکرد عرفان و دیگری با داریوش شایگان درباره میراث عرفانی‌ما در دوران مدرن. مهدی معین‌زاده، عباس منوچهری، مهدی صدفی، یحیی یثربی، رضا بهشتی‌معز، رضا آراسته، هادی وکیلی، حسین کمالی سایر افرادی هستند که برای این پرونده دست به قلم برده‌اند. همچنین ترجمه مقدمه اریک فروم بر کتاب «مولوی صوفی ایرانی» نیز در این پرونده ترجمه شده است.

فرهنگ امروز با گشودن پرونده‌ای با عنوان «مطرودین؛ صدای خاموش سینمای ایران» نگاهی به سینمای ایران در دهه های 40 و 50 انداخته است. دبیر این پرونده در ابتدای پرونده، تحفه سینمای ایران را در سه برداشت بررسی کرده است. در این پرونده سعید عقیقی با عنوان «خالی نکند از می دهنم» یادداشتی درباره محمدرضا اصلانی که از پیشگامان سینمای موج نو در ایران است نوشته است. سپس فرهنگ امروز تلاش می‌کند در مصاحبه با محمدرضا اصلانی تاریخ سینمای موج نو در ایران را اندکی از هاله ابهام خارج کند. از دیگر یادداشت‌های این پرونده بحران هویت و سینمای موج‌نو ایران از مهدی ملک، سهراب شهیدثالث اتفاق ساده سینمای ایران نوشته امید روحانی است. محمد شهبا هم در یادداشت موج نو سینمای ایران: بدیهی پنداشتن امر غیر بدیهی به نقد این نگاه پرداخته که سخن از موج نو سینمای ایران به سخن از امری بدیهی و آشکار تبدیل شده است.ترجمه یک گفت‌وگو با سهراب شهیدثالث و مقالاتی با عناوینی چون «مفهوم طرد در فیلم گاو مهرجویی»، «سانسور و طرد سینمای متفاوت ایران» و «سیاست‌های نگاه در سینمای ایران» نیز از دیگر مطالبی است که در این پرونده گنجانده شده است.

پرونده حوزه که در جلد پیشین پرونده‌ای ناتمام بود در این شماره با چند مصاحبه مفصل به تفصیل از توسعه فقه سخن گفته و با طرح این پرسش که چرا امروز نیازمند نظریه‌های فقیهانه در جامعه اسلامی هستیم؟ نسبت فقه و شریعت را بررسی کرد. فرهنگ امروز در مصاحبه با داود فیرحی در خصوص بازکاوی مشرب‌های مختلف فقهی به خطری به نام ایدئولوژیک شدن فقه پرداخته است. همچنین محمدحکیمی در مصاحبه‌ای از محدود ساختن برخی آیات و روایات در دایره اخلاق و اعتقادات گلایه می‌کند. محمد موسوی بحنوردی نیز در یک مصاحبه ضمن تاکید بر عنصر زمان و مکان در اجتهاد این باور را اذعان کرده که تحول در فقه تنها از راه وسعت گستره موضوعات قابل تصور خواهد بود. جریان شناسی مواجهه با فقه شیعی در گفت‌وگو با منصور میراحمدی، و چگونگی توسعه فقه در گفت‌وگو با آیت‌الله حائری شیرازی از دیگر مصاحبه‌های این پرونده است. همچنین مهدی نصیری در گفت‌وگویی به صراحت با ایده توسعه فقه مخالفت کرده است.

«هزارتوی دانش» عنوان سرویس پیشخوان این نشریه است که در آن پرونده‌ای در باب وضعیت دانشنامه‌نویسی در ایران گشوده شده است. پرسش از این مساله که انتظار جامعه علمی از دانشنامه نویسی چیست؟ و برای پاسخ گویی به این انتظار چه شیوه‌ای را باید پیش گرفت مسایل اصلی این پرونده است که در چند مصاحبه با مدیران علمی و اجرایی دانشنامه‌های مطرح کشور تلاش شده تا بدان‌ها پاسخ داده شود. عبدالحسین آذرنگ، حسن انوشه، صادق سجادی، حسن طارمی‌راد و انشاالله رحمتی از اساتیدی بودند که در این خصوص با فرهنگ امروز به گفت‌وگو نشسته‌اند. همچنین در این پرونده در یادداشتی تاریخچه دانشنامه‌نویسی در ایران و جهان بررسی شده است. «برج بابلِ دانش» یادداشت دیگری است که در خصوص تاثیر دانشنامه دیدرو بر دوران روشنگری در اروپا در این نشریه به چاپ رسیده است. همچنین در بخش پیشخوان چند کتاب مورد نقد قرار گرفتند که از جمله آن‌ها می‌توان «هوسرل، اخلاق، دریدا» به قلم حسن فتح‌زاده، «شبکه‌های خشم و امید» نوشته مانوئل کاستلز، «فقه و سیاست در ایران معاصر» داوود فیرحی و چند کتاب دیگر را نام برد.

این نشریه در بخش گزارش خود مصاحبه‌ای با دکتر صادق آیینه‌وند رییس گروه تاریخ شورای تحول علوم انسانی ترتیب داده و تلاش می‌کند تا برخی از اقدامات صورت گرفته در کارگروه تاریخ شورای تحول را از زبان رییس آن جویا شود. همچنین در مطلبی با عنوان حمله آدورنویی به ستاره‌پروری به اظهارات یوسف اباذری در خصوص پدیده مرتضی پاشایی و واکنش‌هایی که این اظهارات در پی داشت، پرداخته است. ارائه گزارشی از چند نشست از جمله نقد آرا و اندیشه‌های محمد عابدالجابری، نشست ترجمه‌شناسی قرآن کریم رویکرد نظری و کاربردی، نشست هگل و سیاست در موسسه پرسش، گزارشی از همایش روز جهانی فلسفه و چند نشست دیگر از دیگر موضوعات بخش گزارش است. همچنین در بخش بولتن خارجی به مناسبت درگذشت روی باسکار بنیان گذار رئالیسم انتقادی مطالبی به چاپ رسیده است.