چگونه با فراموشی مقابله کنیم؟

گروه دانش و فناوری -  از دست دادن دائمی یا موقتی توانایی یادآوری و بازشناسی چیزی را فراموشی می‎گویند. فراموشی تا اندازه ای پدیده ای عادی است. اگر تمام مطالب در ذهن نگهداری شوند، فرصتی برای یادگیری مطالب جدید باقی نمی ماند. طبیعی است مطالبی را که دیگر به کار نمی آیند یا جزییات بی اهمیت موقعیت ها، فراموش شود. فراموشی، زمانی بیمارگونه تلقی می شود که فرد قادر به یادآوری و بازشناسی مسائل و موضوعات مهم و سرنوشت ساز نباشد.


به گزارش بولتن نیوز به نقل از ایسنا ، حافظه یکی از آسیب پذیرترین و حساس‎ترین فرآیندهای ذهنی بشر بوده و بشدت تحت تأثیر شرایط زندگی فرد است.

حافظه به محض وجود کوچکترین مقادیر اضطراب، افسردگی ، فشار روانی (استرس)، اشتغال فکری و... دچار آسیب می شود که این آسیب با توجه به میزان و شدت ناراحتی روانی فرد افزایش می یابد.

یک تحقیق مربوط به دانشگاه UCLA که در سال 2006 در American Journal of Geriatric Psychiatry چاپ شد نشان می‎دهد که انسان‎ها می‎توانند قابلیت‎های شناختی و کارایی حافظه شان را با تغییرات ساده‎ای در شیوه زندگی مانند تمرین‎های حافظه، تغدیه سالم، تناسب اندام و کاهش استرس بالا ببرند.

سعید طهماسبی کار شناس ارشد اداره مشاوره معاونت اجتماعی فرماندهی انتظامی لرستان در رابطه با راه‎های مقابله با فراموشی گفت: برای بهسازی حافظه و کاستن از میزان فراموشی باید مطالب یادگیری را به صورت معنی دار آموخت و محتوای حافظه خود را سازمان داد.

وی اضافه کرد: یکی از مشکلات عمده در راه یادگیری که از عوامل فراموشی است، جابجایی اطلاعات و قاطی شدن آنها در یکدیگر است. در صورت تنظیم و سازماندهی اطلاعات، این عامل مخرب از بین رفته و حافظه انسجام کافی پیدا می کند. در ضمن می توان با تلاش اندکی، میزان بسیار زیادی اطلاعات را از حافظه بدست آورد.

وی ادامه داد: یک راه برای معنا بخشیدن به مطالب ظاهراً بی معنا استفاده از واسطه ها یا میانجی هاست.

طهماسبی افزود: عناصر یا تکالیف یادگیری را می توان به صورت یک سلسله مراتب از ساده به دشوار مرتب کرد به نحوی که یادگیری هر عنصر یا تکلیف به یادگیری تکالیف دیگر مربوط باشد، فایده این عمل این است که یادگیرنده، یادگیری خود را با مطالب ساده آغاز می کند و با یادگیری هر مطلب، پیش نیاز برای یادگیری مطالب بعدی آمادگی کسب می کند.

این محقق اظهارکرد: الگوی یادگیری فعال، الگویی است که می توان با آن یادداری مطالب آموخته شده را طولانی تر کرد. چنین فعالیتی باعث خواهد شد که ارتباط‎های بیشتری مابین مطالب آموختنی برقرار شود که بدین طریق آن ها بهتر رمز گردانی خواهند شد.

وی گفت: یادگیری بخش بخش روشی است که مطالب زیاد به بخش‎های کوچکتری تقسیم شود، چرا که با این روش قسمت‎های قبلی مطالب در تسلط آموخته می شوند و یادگیرنده پس از یادگیری هر قسمت به سراغ قسمت بعدی خواهد رفت.

طهماسبی ادامه داد: با روش پُر آموزی، برای مقابله با مشکل فراموشی از فرد خواسته می شود که مطالب آموخته شده را تکرار کند. بدین طریق اطلاعات بیشتر تثبیت خواهند شد.

این پژوهشگر با بیان اینکه مرور ذهنی تکرار بخش کوچکی از اطلاعات است که بلافاصله بعد از رسیدن آن به حافظه کوتاه مدت صورت می گیرد، تصریح کرد: این عمل باعث باقی ماندن اطلاعات در حافظه کوتاه مدت می شود.

به گفته وی در بسط دادن مطالب، به اطلاعات تازه و نو، از طریق ربط دادن آن ها به اطلاعات حافظه دراز مدت، معنی می بخشیم.

این کار شناس ارشد اداره مشاوره معاونت اجتماعی استان لرستان اضافه کرد: برای این کار لازم است به روابط منطقی مابین مواد و مطالب توجه کرد و مواد و محتوای مطالب را به تجربیات خود ربط داد.

طهماسبی اظهارکرد: باید اطلاعات و ایده های کلی را در ذهن خود ترسیم و ایده های جدید را به مطالب از قبل دانسته خود ربط داد و وقایع را در ذهن دید و شنید.

وی بیان کرد: تکنیک‎هایی که به ما، در به یاد آوردن آنچه حفظ کرده ایم کمک می کند تدابیر یا وسایل یادیار نامیده می شوند. در تکنیک های تدابیر یادیار از تصویر سازی ذهنی استفاده فراوانی به عمل می آید.

وی اضافه کرد: در هنگام خواندن مطالب سعی کنید تصویر ذهنی از آن برای خود بسازید و در صورت امکان عملاً آن را انجام دهید، اگر بتوانید تصاویر مطالب خوانده شده را در ذهن ایجاد کنید خیلی راحت تر می توانید آن ها را بخاطر بسپارید.

طهماسبی خاطرنشان کرد: در روش قافیه سازی باید به طور آهنگین و با استفاده از مواد و مطالب آموزشی، وزن و راه‎های مقابله با فراموشی و بهسازی حافظه، آهنگ خاصی به آن ها ببخشید و بدین طریق یادگیری و یادآوری آن ها را آسان تر سازید.

وی تصریح کرد: در روش مکان یابی به هنگام یادآوری مطالب، مکان اشیاء را در ذهن مجسم کنید. مکان‎های انتخاب شده باید برایتان کاملا آشنا باشند تا یادآوری آن ها به سهولت انجام گیرد.

این مشاور معاونت اجتماعی فرماندهی انتظامی لرستان گفت: در روش کلمه آویز نیز فرد باید لیستی از کلمات هم وزن و قافیه را حفظ کند و پس از آن مابین کلمات لیست و موادی که می خواهد آن ها را به حافظه بسپارد ارتباط برقرار کند.

طهماسبی با اشاره به روش کلمه کلید، اظهارکرد: در این روش با استفاده از یک کلمه آشنا، دو کلمه را به هم ربط داده و آنها را به طور معنادار به حافظه سپارد، برای یادگیری زبان‎های خارجی این شیوه بسیار مفید است.

وی یادآور شد: با استفاده از روش تقطیع نیز می توان اطلاعات را به واحدهای کوچک تقسیم بندی کرد. مثلا برای به یاد سپردن یک عدد ۱۲ رقمی می توان آن را به سه دسته چهار رقمی تقسیم کرد.

این کار شناس ارشد اداره مشاوره افزود: اگر یک لیست از مواد غیرمربوط به هم داشته باشید و بخواهید آن ها را حفظ کرده و بعداً به خاطر بیاورید می توان برای پیوند دادن مابین مواد لیست از روش داستان سازی استفاده کنید.