راهبردهای گروه تندرو در مجلس
مشکل ما در جریان اصولگرایی این است که عده ای می خواهند اصولگرایی را به گروگان خود بگیرند و بگویند اصولگرا و ولایتمدار ما هستیم و دیگران اگر موضع ما را تکرار کردند و ما را قبول داشتند، اصولگرا هستند.
به گزارش بولتن نیوز، مهم ترین بخش از سخنان رئیس فراکسیون رهروان ولایت
برخی می خواهند اصولگرایی را به گروگان بگیرند. تندروها درصدد تنگ کردن دایره انقلاب هستند. برخی حیاتشان در دعوای سیاسی است.
سخت ترین شرایطی که یک دولت می توانست با آن مواجه شود همین دولت یازدهم است.
سطح نخبگی در کشور آنقدر ارتقا یافته است که برخی گله گذاری ها و انتقادها موجب نداشتن تعامل و همکاری نشود.
افترا زدن، تهمت زدن، پرونده سازی و افراد را از قطار انقلاب پیاده کردن، به جای وسیع تر کردن دایره انقلاب، روش های غلطی است که از سوی تندروها انجام می گیرد.
گروه هایی از نزدیکی روحانی و لاریجانی واهمه دارند. برخی تلاش می کنند نشان دهند آقای لاریجانی اصلاً اصولگرا نیست.
کاظم جلالی، رئیس مرکز پژوهش ها و رئیس فراکسیون اصولگرایان رهروان ولایت، از دوره ششم مجلس شورای اسلامی تاکنون نمایندگی مردم شاهرود در مجلس را عهده دار است. در این مدت اتفاقات و تحولات مختلفی در کشور رخ داده که وی شاهد آنها بوده و تجربیات زیادی کسب کرده است. شاید کسب همین تجربیات در دولت ها و مجالس مختلف است که او را مجاب کرده «عقلانیت و اعتدال» مسیر درست پیشرفت کشور است. تحولات درونی فراکسیون اکثریت و برخی تندروی های اخیر در مجلس موضوع گفت وگوی ما با جلالی در محل روزنامه ایران است. او تأکید دارد که این تندروی ها نباید افکار عمومی را نگران کند، چون مجلس کانون تندروی نخواهد شد. به گفته این عضو کمیسیون امنیت ملی و سیاست خارجی مجلس، تندروها درصدد تنگ کردن دایره انقلاب هستند و از همین رو از نزدیکی روحانی و لاریجانی و تقویت جبهه اعتدال واهمه دارند. او حرف هایی هم درباره کیفیت نقش آفرینی جدید علی لاریجانی در جبهه اصولگرایی زد که قابل تأمل است. مشروح این گفت وگو را در ادامه بخوانید.
* **
آقای جلالی! مجلس نهم با دولت دهم و یازدهم همزمان شده است. به نظر شما روابط بین دولت و مجلس در حال حاضر چگونه است؟
نوع تعامل دولت و مجلس با وجود فراز و نشیب هایی که داشته به یک وضعیت متعادل تر و بهتری رسیده است. البته دولت ها و مجالس همیشه دچار اختلاف نظر بوده اند، دلیلش هم این است که نمایندگان با مطالبات مستقیم مردم روبه رو هستند که این مطالبات گاهی شکل و شمایل منطقه ای دارد. از سویی دیگر نمایندگان از اختیارات نظارتی مانند طرح سؤال و استیضاح و تحقیق و تفحص و تذکر هم برخوردار هستند که می تواند چالش برانگیز باشد. همواره افتراقی بین دولت ها و مجالس وجود داشته که اوج آن را می توانیم در رفتار دولت دهم با مجلس هشتم و بویژه مجلس نهم دید. اگر این فراز تاریخی از روابط بین دو قوه را مدنظر داشته باشیم باید گفت قطعاً آرامش خوبی بین دو قوه برقرار شده است. اگرچه فراز و نشیب های موجود را هم نمی توان انکار کرد.
در تعامل بین دولت و مجلس بخش قابل توجهی از تحلیل ها به سمت فراکسیون اصولگرایان رهروان ولایت نگاه دارد که وجه ممیزه خود با فراکسیون اصولگرایان (اقلیت) را در میانه روی می داند. در روزهای اخیر و بویژه بعد از استیضاح وزیر علوم برخی رسانه ها مدعی شدند که فراکسیون اکثریت انسجام اولیه خود را از دست داده است؟
بحث درباره فراکسیون رهروان نیازمند توضیح چند مؤلفه است؛ اینکه نگاه ما به دولت چیست؟ اصلاً فراکسیون اصولگرایان رهروان ولایت چیست؟ روابط داخلی فراکسیون چگونه است و ارتباط فراکسیون با دولت چگونه شکل می گیرد؟
درباره مؤلفه اول و نگاه جریان اعتدالی به دولت، ما قائل به این هستیم که دولت وظایف بسیار سنگینی دارد و به تنهایی نمی تواند از عهده آن برآید لذا همه باید به دولت کمک کنند. شاید بتوان گفت که بعد از انقلاب سخت ترین شرایطی که یک دولت می توانست با آن مواجه شود همین دولت یازدهم است. دولت هم در عرصه داخلی با مسائل و مشکلات متعددی روبه رو است، اوضاع منطقه ای و بین المللی هم برخی فشارها را علیه کشور تحمیل می کند.
اما فراکسیون اصولگرایان رهروان، جمعی است که بیشترین هزینه اعتدال را در طول سال های گذشته پرداخته، با بسیاری از تندروی ها مقابله کرده، انواع و اقسام تهمت ها را شنیده و در این راه بسیاری از اعضای ما و بخصوص آقای دکتر لاریجانی مورد تخطئه تندروها قرار گرفته است. ما معتقدیم که اسلام قائل به اعتدال است و تعالی کشور هم بر اساس عقلانیت است.
درباره روابط درون فراکسیون هم باید گفت که ما یک حزب سیاسی نیستیم و قبل از مجلس نهم شاید خیلی از ما یکدیگر را نمی شناختیم، بعد از ورود به مجلس نهم دیدیم اشتراکاتی داریم و با هم می توانیم کار کنیم اما این به معنای آن نیست که هیچ اختلاف نظری با هم نداریم.
درباره رابطه با دولت هم ما خواهان کمک به دولت هستیم و فکر می کنیم سطح نخبگی در کشور آنقدر ارتقا یافته که برخی گله گذاری ها و انتقادها موجب نداشتن تعامل و همکاری نشود.
با این توضیح می خواهم بگویم که شرایط مجلس نهم از جهاتی خاص است. از سال 90 بودجه عمرانی، بسیار تقلیل یافته و لذا نمایندگان در حوزه های انتخابیه با مطالبات شدید مردمی روبه رو هستند. برای پاسخگویی به این مطالبات منطقه ای به دولت مراجعه می کنند و دولت هم به دلیل تنگناهایی که دارد نمی تواند خیلی از مطالبات را پاسخ دهد. این به صورت طبیعی تصادمی را بین دولت و نمایندگان ایجاد می کند که به فراکسیون ما که معتقد به تعامل و حمایت از دولت هستیم هم آسیب می زند. عکس این قضیه برای فراکسیون اصولگرایان صادق است که منتقد دولت هستند و هر گونه تصادم بین دولت و نمایندگان اقبال به سوی آنها را بیشتر می کند. بنابر این عملکرد دولت در پاسخگویی به مطالبات نمایندگان در انسجام یا نداشتن انسجام فراکسیون رهروان ولایت تأثیر دارد ضمن اینکه در تحلیل ها باید وضعیت اقتصادی کشور، مطالبات نمایندگان و میزان توانمندی دولت برای پاسخگویی به آنها مدنظر قرار گیرد.
نمایندگان مجلس نسبت به مشکلات موجود در کشور و بخصوص کمبود اعتبارات آگاه هستند. فکر نمی کنید بخشی از وضعیت فعلی فراکسیون به مدیریت هیأت رئیسه آن برمی گردد؟
من نقدهایی را که به مجموعه مدیریتی فراکسیون وارد است نفی نمی کنم، نقدهایی هم به خود من به عنوان مسئول کار وارد است. اما درصدد هستیم گام های ترمیمی در این زمینه برداریم. در حال حاضر هم رایزنی هایی با نمایندگان مجلس می شود و در همین ایام تعطیلی جلساتی را با همین هدف خواهیم داشت تا ضعف ها را بررسی و برطرف کنیم.
برخی اعضای فراکسیون اصولگرایان و بویژه جبهه پایداری و رسانه های آنها بعد از استیضاح وزیر علوم ادعا کردند که پایگاه رأی فراکسیون رهروان به نفع فراکسیون اقلیت ریزش داشته است. شما صریح بگویید که فراکسیون اصولگرایان رهروان ولایت چند نماینده اصطلاحاً پای کار دارد که نسبت به تصمیم های تشکیلاتی فراکسیون پایبند است؟
حدود 180 نفر از نمایندگان فرم عضویت در فراکسیون رهروان ولایت را پر کرده و عضو هستند. از این میان حدود 120 نفر به لحاظ تشکیلاتی انضباط و تعهد دارند. در فراکسیون اصولگرایان هم فکر می کنم حدود 70 نفر انضباط تشکیلاتی دارند. در این بین حدود 90-80 نفری هستند که هر چند اکثراً گرایش شان به سمت فراکسیون ما است اما در مواقع مختلف براساس دریافتی که دارند عمل می کنند. من تأکید دارم که خیلی از آرایی که در مجلس داده می شود بر اساس یک نگاه تشکیلاتی صرف نیست. علاوه بر این اساساً کار ایجابی کردن در کشور ما از کار سلبی کردن سخت تر است، منتقد بودن مسیر هموارتری است تا حامی بودن.
در درون فراکسیون اصولگرایان نمایندگان عضو جبهه پایداری هم حضور دارند. به نظر می رسد در یک ساله گذشته عمده فعالیت ها و تحرکات این فراکسیون مانند طرح سؤال از وزرا و کارت زرد به آنها و همچنین استیضاح به نام جبهه پایداری نوشته شده است. وزن گروه پایداری در مجلس واقعاً چقدر است؟
فراکسیون اصولگرایان یک طیف است متشکل از گروه های مختلف، از جبهه پایداری گرفته تا جمعیت ایثارگران و رهپویان و برخی نمایندگان مستقل. در گذشته بین پایداری و ایثارگران اختلافات شدیدی بود تا جایی که در مقطعی آقای روح الله حسینیان در مجلس علیه علیرضا زاکانی موضعگیری کردند. آنچه موجب تجمیع اینها شد موضوع انتخابات هیأت رئیسه مجلس نهم و مخالفت با ریاست دکتر لاریجانی بود که آنها را متحد کرد. به نظر می رسد در طول 2 سال گذشته جبهه پایداری عملاً با کارت ایثارگران و رهپویان بازی کرده و آنها را به حاشیه رانده است. البته ایثارگران با راه نیافتن دبیر کل خود (حسین فدایی) به مجلس به حاشیه رانده شده بود. رهپویان هم در مجلس نهم با جبهه پایداری همکاری کرد اما در ذیل این جبهه تعریف شدند. اعضای جبهه پایداری در مجلس تعداد قابل توجهی نیستند ولی به هر حال درون فراکسیون اصولگرایان قرار دارند و به خاطر تصادم های احتمالی بین نمایندگان و دولت، آنها از این اختلافات برای یارگیری موضوعی استفاده می کنند.
این منتقدان دولت که در فراکسیون اصولگرایان جمع شده اند عمدتاً حامیان دولت قبل هستند که به طور مستقیم یا غیرمستقیم در فراهم شدن شرایط فعلی دخیل هستند. آنها نه تنها در برابر تلاش های معطوف به رفع یا کاهش مشکلات سکوت نمی کنند، بلکه گاهی سنگ اندازی هم می کنند. به نظر شما مبنای کنشگری سیاسی آنها چیست؟
خیلی روشن است که بخشی از مشکلات فعلی ریشه در گذشته دارد و بخشی از اصولگرایی هم مسبب این وضعیت بوده است. روندی که برخی در پیش گرفته اند کوبیدن بر طبل اختلافات است و به نظر من این شیوه به کارآمدی نظام آسیب می زند. واقعیت این است که ما از سوی این گروه ها کمتر کار ایجابی می بینیم، طرحی، راهکاری یا ایده ای برای برون رفت از وضعیت و مشکلات فعلی نمی بینیم. همیشه روی زخم ها نشسته اند. گویی منفعت آنها تنها در دعوای سیاسی است. افترا و تهمت زدن، پرونده سازی و افراد را از قطار انقلاب پیاده کردن، به جای وسیع تر کردن دایره انقلاب، روش های غلطی است که از سوی تندروها انجام می گیرد. این دلسوزی برای کشور نیست اما برای اینکه ببینیم چرا چنین روشی انجام می شود، به نظرم باید افراد را تقسیم کرد. بعضی ها که بیشتر هوادارند، آدم های سالم و دغدغه مند هستند اما برخی از سردمداران این جریان آنها را نسبت به بقای انقلاب و خیانت به آن می ترسانند.
همین جریان در روزهای اخیر تحرکات نسبتاً مشترکی علیه رئیس جمهوری و رئیس مجلس داشتند. اینکه دو چهره برجسته اعتدالی کشور مورد هجمه قرار می گیرند معنای خاصی دارد؟ برخی معتقدند تندروها از همگرایی و همکاری بین روحانی و لاریجانی واهمه دارند.
این نکته قابل توجهی است. برخی به جای اینکه از همگرایی رؤسای قوا شاد باشند و بر اساس بیانات رهبری در جهت تحکیم آن گام بردارند، می خواهند رؤسای قوا از همدیگر دور باشند.
در طول یک سال گذشته آقای دکتر لاریجانی بر اساس دریافت درستی که از شرایط داخلی کشور و شرایط منطقه ای و بین المللی دارند، رویکرد تعامل با آقای روحانی رئیس دولت را اتخاذ کردند. نفس این رویکرد بسیار میمون و مبارک است ضمن اینکه مزاج هر دو بزرگوار یک مزاج معتدل و کم هیاهوست. طبیعی است که هر دو تلاش می کنند روابط را مدیریت کنند و سود این روابط حسنه به نفع کشور است. آیت الله آملی لاریجانی هم همین سهم و تلاش را دارند تا رؤسای قوا تعامل خوبی داشته باشند. اما برخی این تلاش ها را برنمی تابند و نزدیکی و همگرایی رؤسای قوا را به ضرر خود می دانند. من در روزهای اخیر دیدم تحلیل های کاملاً غلطی می نوشتند و در آدرس های غلط می دهند تا بتوانند رفتارهای قدیمی و التهابات سیاسی شان را استمرار دهند. برخی حیاتشان در دعوای سیاسی است.
مجموعه این اتفاقات و مواضع باعث ایجاد نوعی نگرانی شده است که جریان اقلیت مجلس را به کانون تندروی تبدیل کند و از این ناحیه روابط دو قوه تحت الشعاع قرار گیرد. شما به عنوان فردی که 4 دوره در مجلس بوده و رئیس فراکسیون اکثریت مجلس هستید فکر می کنید این نگرانی بجاست یا فضای مجلس قابل مدیریت است؟
به نظر من جای نگرانی نیست. قاطبه نمایندگان مجلس نهم، نمایندگان دلسوز و دارای فهم مناسب سیاسی هستند. سال اول دولت و مجلس طبیعی است که می توانست یک مقدار سخت باشد چون دولت جدید است و مشکلات حوزه های انتخابیه هم زیاد بود و براین اساس نمایندگان هم مطالبات زیادی دارند.
فکر می کنم تحلیل هایی که بیرون از بهارستان درباره فضای مجلس انجام می شود خیلی درست نیست. مزاج نمایندگان مجلس، معتدل، انقلابی و دین مدارانه است. هیچ جای نگرانی وجود ندارد. اکثریت مجلس خواهان برقراری روابط خوب با دولت هستند. البته برخی هم دنبال این هستند که نگذارند این روابط شکل بگیرد و می خواهند دولت را عصبانی کنند.
مثلاً در همین هفته های اخیر نامه ای علیه رئیس جمهوری در مجلس توزیع شد که اصلاً قابل دفاع نیست. برداشت برخی دولتی ها هم این بود که اکثریت مجلس طرفدار چنین نگاهی است در حالی که این طور نبود. با این حال دولت هم باید به مطالبات نمایندگان توجه داشته باشد. حضور معاونان پارلمانی در مجلس خیلی ضعیف است. هر چند خود آقای انصاری معاون پارلمانی رئیس جمهوری وقت خوبی می گذارند ولی کار اصلی در دست وزرا است و آنها باید از معاونان پارلمانی گزارش عملکرد بگیرند و آنان را فعال تر کنند. شخص رئیس جمهوری هم تا به حال بخصوص در قالب دیدار با مجامع استانی وقت زیادی گذاشتند ولی اگر دیدارهای نمایندگان با رئیس جمهوری بیشتر شود و سخنان و دغدغه های یکدیگر را بشنوند حتماً تأثیرگذار خواهد بود.
در هفته های اخیر یک بار دیگر زمزمه های تشکیل حزب از سوی دکتر لاریجانی در برخی رسانه ها مطرح شد. گفته می شود شاکله اصلی چنین حزبی، فراکسیون اصولگرایان رهروان ولایت خواهد بود. شما چه اطلاعی از این موضوع دارید؟
فراکسیون اصولگرایان رهروان ولایت که در داخل مجلس شکل گرفته، به عنوان یک تشکل سیاسی همچنان باقی خواهد ماند، این ایده و جمعی که هست ان شاء الله باقی می مانند.
اما در مورد آقای دکتر لاریجانی، ایشان در جبهه اصولگرایی پر اقبال ترین فرد است و به او فشار می آورند که جریان معتدل و عقلانی اصولگرایی را تدبیر کند. بخشی از شخصیت هایی که در این حوزه نقش آفرین بودند الان نیستند. آیت الله مهدوی کنی – که خداوند ایشان را شفا بدهد- و الان جامعه محروم از فیض شان است. مرحوم عسگراولادی هم که شخصیت معتدل و انقلابی بودند به رحمت ایزدی رفته اند. شخصیتی مانند آقای ناطق نوری هم که دوستان به دنبالشان هستند خودشان خیلی رغبت نشان نمی دهند. لذا در خلأ این بزرگواران کسی که بیشترین نقش را بهتر می تواند ایفا کند و سابقه و وزانت هم داشته باشد شخص آقای دکتر لاریجانی است. به نظر من در داخل کشور شانسی که ما در یکساله گذشته داشتیم و دارد کم رنگ می شود این است که یک برداشت واقعی در اکثریت نخبگان کشور نسبت به شرایط کشور بوجود آمده بود. من از ابتدای دولت یازدهم تذکر دادم که این مهم را دست کم نگیرند که جامعه نخبگی کشور این همه کنار همدیگر قرار گرفته و برای مدیریت کشور یک جریان عقلانی را می طلبد. همین روند در جبهه اصولگرایی هم هست. اصولگرایی خردگرا و معتدل بیشتر به دنبال محوریت دکتر لاریجانی است تا بتواند سامان خود را حفظ کند. این گرایش نسبت به ایشان وجود دارد و آقای دکتر لاریجانی هم بدنبال پاسخگویی به این گرایش هست. دارند فکر می کنند در چه قالب هایی می توانند این پاسخگویی را تنظیم کنند.
احتمال این وجود دارد که در این بررسی ها به تشکیل حزب برسند؟
غیر ممکن نیست ولی هنوز به یک قالب مشخص نرسیده اند، این هم می تواند یکی از فکرها باشند.
می توان پیش بینی کرد که بخش هایی از اصولگرایان مانند جمعیت ایثارگران، رهپویان و جبهه پایداری قطعاً روی خوشی نسبت به ایفای نقش جدید دکتر لاریجانی نشان ندهند.
مشکل ما در جریان اصولگرایی این است که عده ای می خواهند اصولگرایی را به گروگان خود بگیرند و بگویند اصولگرا و ولایتمدار ما هستیم و دیگران اگر موضع ما را تکرار کردند و ما را قبول داشتند اصولگرا هستند. این موضوع در رفتاری که اخیراً کمیسیون فرهنگی در معرفی گزینه های عضو ناظر در هیأت نظارت بر مطبوعات از خود نشان داد دیده می شود که جامعه باید مهندسی شود و دایره حق انتخاب را باید مدیریت کرد تا بتوانیم به نقطه ای که خودمان می خواهیم برسیم. لذا این نوع نگاه ها حتماً با اینکه نحله های جدیدی در جبهه اصولگرایان شکل بگیرد مخالفت می کنند. مگر اینها علاقه مند بودند که فراکسیون رهروان در مجلس نهم شکل بگیرد؟ من در جریان جلسات هماهنگی جبهه اصولگرایی برای فهرست انتخابات مجلس نهم بودم. آن موقع گفتم شما از الان مجلس آینده را برای هیأت رئیسه آن گروگان گرفته اید.
این یعنی اینکه ما از ابتدا مهندسی می کنیم که چه کسی رئیس مجلس شود و برای رئیس مجلس شدن او چگونه کار شود. به همین دلیل کسانی که در انتخابات مجلس رأی آوردند، اصولگرا بودند ولی به خاطر همان تنگ نظری ها در فهرست جبهه متحد قرار نداشتند، آن انحصارگرایی ها باعث شد اینها در فهرست قرار نگیرند. الان خیلی از تنازع هایی که با آقای دکتر لاریجانی در مجلس می شود ناشی از همین است که ایشان جای برخی ها را در جبهه اصولگرایی تنگ کرده است. لذا برخی تلاش می کنند نشان دهند آقای دکتر لاریجانی اصلاً اصولگرا نیست.
برخی می خواهند اصولگرایی را به گروگان بگیرند. تندروها درصدد تنگ کردن دایره انقلاب هستند. برخی حیاتشان در دعوای سیاسی است.
سخت ترین شرایطی که یک دولت می توانست با آن مواجه شود همین دولت یازدهم است.
سطح نخبگی در کشور آنقدر ارتقا یافته است که برخی گله گذاری ها و انتقادها موجب نداشتن تعامل و همکاری نشود.
افترا زدن، تهمت زدن، پرونده سازی و افراد را از قطار انقلاب پیاده کردن، به جای وسیع تر کردن دایره انقلاب، روش های غلطی است که از سوی تندروها انجام می گیرد.
گروه هایی از نزدیکی روحانی و لاریجانی واهمه دارند. برخی تلاش می کنند نشان دهند آقای لاریجانی اصلاً اصولگرا نیست.
کاظم جلالی، رئیس مرکز پژوهش ها و رئیس فراکسیون اصولگرایان رهروان ولایت، از دوره ششم مجلس شورای اسلامی تاکنون نمایندگی مردم شاهرود در مجلس را عهده دار است. در این مدت اتفاقات و تحولات مختلفی در کشور رخ داده که وی شاهد آنها بوده و تجربیات زیادی کسب کرده است. شاید کسب همین تجربیات در دولت ها و مجالس مختلف است که او را مجاب کرده «عقلانیت و اعتدال» مسیر درست پیشرفت کشور است. تحولات درونی فراکسیون اکثریت و برخی تندروی های اخیر در مجلس موضوع گفت وگوی ما با جلالی در محل روزنامه ایران است. او تأکید دارد که این تندروی ها نباید افکار عمومی را نگران کند، چون مجلس کانون تندروی نخواهد شد. به گفته این عضو کمیسیون امنیت ملی و سیاست خارجی مجلس، تندروها درصدد تنگ کردن دایره انقلاب هستند و از همین رو از نزدیکی روحانی و لاریجانی و تقویت جبهه اعتدال واهمه دارند. او حرف هایی هم درباره کیفیت نقش آفرینی جدید علی لاریجانی در جبهه اصولگرایی زد که قابل تأمل است. مشروح این گفت وگو را در ادامه بخوانید.
* **
آقای جلالی! مجلس نهم با دولت دهم و یازدهم همزمان شده است. به نظر شما روابط بین دولت و مجلس در حال حاضر چگونه است؟
نوع تعامل دولت و مجلس با وجود فراز و نشیب هایی که داشته به یک وضعیت متعادل تر و بهتری رسیده است. البته دولت ها و مجالس همیشه دچار اختلاف نظر بوده اند، دلیلش هم این است که نمایندگان با مطالبات مستقیم مردم روبه رو هستند که این مطالبات گاهی شکل و شمایل منطقه ای دارد. از سویی دیگر نمایندگان از اختیارات نظارتی مانند طرح سؤال و استیضاح و تحقیق و تفحص و تذکر هم برخوردار هستند که می تواند چالش برانگیز باشد. همواره افتراقی بین دولت ها و مجالس وجود داشته که اوج آن را می توانیم در رفتار دولت دهم با مجلس هشتم و بویژه مجلس نهم دید. اگر این فراز تاریخی از روابط بین دو قوه را مدنظر داشته باشیم باید گفت قطعاً آرامش خوبی بین دو قوه برقرار شده است. اگرچه فراز و نشیب های موجود را هم نمی توان انکار کرد.
در تعامل بین دولت و مجلس بخش قابل توجهی از تحلیل ها به سمت فراکسیون اصولگرایان رهروان ولایت نگاه دارد که وجه ممیزه خود با فراکسیون اصولگرایان (اقلیت) را در میانه روی می داند. در روزهای اخیر و بویژه بعد از استیضاح وزیر علوم برخی رسانه ها مدعی شدند که فراکسیون اکثریت انسجام اولیه خود را از دست داده است؟
بحث درباره فراکسیون رهروان نیازمند توضیح چند مؤلفه است؛ اینکه نگاه ما به دولت چیست؟ اصلاً فراکسیون اصولگرایان رهروان ولایت چیست؟ روابط داخلی فراکسیون چگونه است و ارتباط فراکسیون با دولت چگونه شکل می گیرد؟
درباره مؤلفه اول و نگاه جریان اعتدالی به دولت، ما قائل به این هستیم که دولت وظایف بسیار سنگینی دارد و به تنهایی نمی تواند از عهده آن برآید لذا همه باید به دولت کمک کنند. شاید بتوان گفت که بعد از انقلاب سخت ترین شرایطی که یک دولت می توانست با آن مواجه شود همین دولت یازدهم است. دولت هم در عرصه داخلی با مسائل و مشکلات متعددی روبه رو است، اوضاع منطقه ای و بین المللی هم برخی فشارها را علیه کشور تحمیل می کند.
اما فراکسیون اصولگرایان رهروان، جمعی است که بیشترین هزینه اعتدال را در طول سال های گذشته پرداخته، با بسیاری از تندروی ها مقابله کرده، انواع و اقسام تهمت ها را شنیده و در این راه بسیاری از اعضای ما و بخصوص آقای دکتر لاریجانی مورد تخطئه تندروها قرار گرفته است. ما معتقدیم که اسلام قائل به اعتدال است و تعالی کشور هم بر اساس عقلانیت است.
درباره روابط درون فراکسیون هم باید گفت که ما یک حزب سیاسی نیستیم و قبل از مجلس نهم شاید خیلی از ما یکدیگر را نمی شناختیم، بعد از ورود به مجلس نهم دیدیم اشتراکاتی داریم و با هم می توانیم کار کنیم اما این به معنای آن نیست که هیچ اختلاف نظری با هم نداریم.
درباره رابطه با دولت هم ما خواهان کمک به دولت هستیم و فکر می کنیم سطح نخبگی در کشور آنقدر ارتقا یافته که برخی گله گذاری ها و انتقادها موجب نداشتن تعامل و همکاری نشود.
با این توضیح می خواهم بگویم که شرایط مجلس نهم از جهاتی خاص است. از سال 90 بودجه عمرانی، بسیار تقلیل یافته و لذا نمایندگان در حوزه های انتخابیه با مطالبات شدید مردمی روبه رو هستند. برای پاسخگویی به این مطالبات منطقه ای به دولت مراجعه می کنند و دولت هم به دلیل تنگناهایی که دارد نمی تواند خیلی از مطالبات را پاسخ دهد. این به صورت طبیعی تصادمی را بین دولت و نمایندگان ایجاد می کند که به فراکسیون ما که معتقد به تعامل و حمایت از دولت هستیم هم آسیب می زند. عکس این قضیه برای فراکسیون اصولگرایان صادق است که منتقد دولت هستند و هر گونه تصادم بین دولت و نمایندگان اقبال به سوی آنها را بیشتر می کند. بنابر این عملکرد دولت در پاسخگویی به مطالبات نمایندگان در انسجام یا نداشتن انسجام فراکسیون رهروان ولایت تأثیر دارد ضمن اینکه در تحلیل ها باید وضعیت اقتصادی کشور، مطالبات نمایندگان و میزان توانمندی دولت برای پاسخگویی به آنها مدنظر قرار گیرد.
نمایندگان مجلس نسبت به مشکلات موجود در کشور و بخصوص کمبود اعتبارات آگاه هستند. فکر نمی کنید بخشی از وضعیت فعلی فراکسیون به مدیریت هیأت رئیسه آن برمی گردد؟
من نقدهایی را که به مجموعه مدیریتی فراکسیون وارد است نفی نمی کنم، نقدهایی هم به خود من به عنوان مسئول کار وارد است. اما درصدد هستیم گام های ترمیمی در این زمینه برداریم. در حال حاضر هم رایزنی هایی با نمایندگان مجلس می شود و در همین ایام تعطیلی جلساتی را با همین هدف خواهیم داشت تا ضعف ها را بررسی و برطرف کنیم.
برخی اعضای فراکسیون اصولگرایان و بویژه جبهه پایداری و رسانه های آنها بعد از استیضاح وزیر علوم ادعا کردند که پایگاه رأی فراکسیون رهروان به نفع فراکسیون اقلیت ریزش داشته است. شما صریح بگویید که فراکسیون اصولگرایان رهروان ولایت چند نماینده اصطلاحاً پای کار دارد که نسبت به تصمیم های تشکیلاتی فراکسیون پایبند است؟
حدود 180 نفر از نمایندگان فرم عضویت در فراکسیون رهروان ولایت را پر کرده و عضو هستند. از این میان حدود 120 نفر به لحاظ تشکیلاتی انضباط و تعهد دارند. در فراکسیون اصولگرایان هم فکر می کنم حدود 70 نفر انضباط تشکیلاتی دارند. در این بین حدود 90-80 نفری هستند که هر چند اکثراً گرایش شان به سمت فراکسیون ما است اما در مواقع مختلف براساس دریافتی که دارند عمل می کنند. من تأکید دارم که خیلی از آرایی که در مجلس داده می شود بر اساس یک نگاه تشکیلاتی صرف نیست. علاوه بر این اساساً کار ایجابی کردن در کشور ما از کار سلبی کردن سخت تر است، منتقد بودن مسیر هموارتری است تا حامی بودن.
در درون فراکسیون اصولگرایان نمایندگان عضو جبهه پایداری هم حضور دارند. به نظر می رسد در یک ساله گذشته عمده فعالیت ها و تحرکات این فراکسیون مانند طرح سؤال از وزرا و کارت زرد به آنها و همچنین استیضاح به نام جبهه پایداری نوشته شده است. وزن گروه پایداری در مجلس واقعاً چقدر است؟
فراکسیون اصولگرایان یک طیف است متشکل از گروه های مختلف، از جبهه پایداری گرفته تا جمعیت ایثارگران و رهپویان و برخی نمایندگان مستقل. در گذشته بین پایداری و ایثارگران اختلافات شدیدی بود تا جایی که در مقطعی آقای روح الله حسینیان در مجلس علیه علیرضا زاکانی موضعگیری کردند. آنچه موجب تجمیع اینها شد موضوع انتخابات هیأت رئیسه مجلس نهم و مخالفت با ریاست دکتر لاریجانی بود که آنها را متحد کرد. به نظر می رسد در طول 2 سال گذشته جبهه پایداری عملاً با کارت ایثارگران و رهپویان بازی کرده و آنها را به حاشیه رانده است. البته ایثارگران با راه نیافتن دبیر کل خود (حسین فدایی) به مجلس به حاشیه رانده شده بود. رهپویان هم در مجلس نهم با جبهه پایداری همکاری کرد اما در ذیل این جبهه تعریف شدند. اعضای جبهه پایداری در مجلس تعداد قابل توجهی نیستند ولی به هر حال درون فراکسیون اصولگرایان قرار دارند و به خاطر تصادم های احتمالی بین نمایندگان و دولت، آنها از این اختلافات برای یارگیری موضوعی استفاده می کنند.
این منتقدان دولت که در فراکسیون اصولگرایان جمع شده اند عمدتاً حامیان دولت قبل هستند که به طور مستقیم یا غیرمستقیم در فراهم شدن شرایط فعلی دخیل هستند. آنها نه تنها در برابر تلاش های معطوف به رفع یا کاهش مشکلات سکوت نمی کنند، بلکه گاهی سنگ اندازی هم می کنند. به نظر شما مبنای کنشگری سیاسی آنها چیست؟
خیلی روشن است که بخشی از مشکلات فعلی ریشه در گذشته دارد و بخشی از اصولگرایی هم مسبب این وضعیت بوده است. روندی که برخی در پیش گرفته اند کوبیدن بر طبل اختلافات است و به نظر من این شیوه به کارآمدی نظام آسیب می زند. واقعیت این است که ما از سوی این گروه ها کمتر کار ایجابی می بینیم، طرحی، راهکاری یا ایده ای برای برون رفت از وضعیت و مشکلات فعلی نمی بینیم. همیشه روی زخم ها نشسته اند. گویی منفعت آنها تنها در دعوای سیاسی است. افترا و تهمت زدن، پرونده سازی و افراد را از قطار انقلاب پیاده کردن، به جای وسیع تر کردن دایره انقلاب، روش های غلطی است که از سوی تندروها انجام می گیرد. این دلسوزی برای کشور نیست اما برای اینکه ببینیم چرا چنین روشی انجام می شود، به نظرم باید افراد را تقسیم کرد. بعضی ها که بیشتر هوادارند، آدم های سالم و دغدغه مند هستند اما برخی از سردمداران این جریان آنها را نسبت به بقای انقلاب و خیانت به آن می ترسانند.
همین جریان در روزهای اخیر تحرکات نسبتاً مشترکی علیه رئیس جمهوری و رئیس مجلس داشتند. اینکه دو چهره برجسته اعتدالی کشور مورد هجمه قرار می گیرند معنای خاصی دارد؟ برخی معتقدند تندروها از همگرایی و همکاری بین روحانی و لاریجانی واهمه دارند.
این نکته قابل توجهی است. برخی به جای اینکه از همگرایی رؤسای قوا شاد باشند و بر اساس بیانات رهبری در جهت تحکیم آن گام بردارند، می خواهند رؤسای قوا از همدیگر دور باشند.
در طول یک سال گذشته آقای دکتر لاریجانی بر اساس دریافت درستی که از شرایط داخلی کشور و شرایط منطقه ای و بین المللی دارند، رویکرد تعامل با آقای روحانی رئیس دولت را اتخاذ کردند. نفس این رویکرد بسیار میمون و مبارک است ضمن اینکه مزاج هر دو بزرگوار یک مزاج معتدل و کم هیاهوست. طبیعی است که هر دو تلاش می کنند روابط را مدیریت کنند و سود این روابط حسنه به نفع کشور است. آیت الله آملی لاریجانی هم همین سهم و تلاش را دارند تا رؤسای قوا تعامل خوبی داشته باشند. اما برخی این تلاش ها را برنمی تابند و نزدیکی و همگرایی رؤسای قوا را به ضرر خود می دانند. من در روزهای اخیر دیدم تحلیل های کاملاً غلطی می نوشتند و در آدرس های غلط می دهند تا بتوانند رفتارهای قدیمی و التهابات سیاسی شان را استمرار دهند. برخی حیاتشان در دعوای سیاسی است.
مجموعه این اتفاقات و مواضع باعث ایجاد نوعی نگرانی شده است که جریان اقلیت مجلس را به کانون تندروی تبدیل کند و از این ناحیه روابط دو قوه تحت الشعاع قرار گیرد. شما به عنوان فردی که 4 دوره در مجلس بوده و رئیس فراکسیون اکثریت مجلس هستید فکر می کنید این نگرانی بجاست یا فضای مجلس قابل مدیریت است؟
به نظر من جای نگرانی نیست. قاطبه نمایندگان مجلس نهم، نمایندگان دلسوز و دارای فهم مناسب سیاسی هستند. سال اول دولت و مجلس طبیعی است که می توانست یک مقدار سخت باشد چون دولت جدید است و مشکلات حوزه های انتخابیه هم زیاد بود و براین اساس نمایندگان هم مطالبات زیادی دارند.
فکر می کنم تحلیل هایی که بیرون از بهارستان درباره فضای مجلس انجام می شود خیلی درست نیست. مزاج نمایندگان مجلس، معتدل، انقلابی و دین مدارانه است. هیچ جای نگرانی وجود ندارد. اکثریت مجلس خواهان برقراری روابط خوب با دولت هستند. البته برخی هم دنبال این هستند که نگذارند این روابط شکل بگیرد و می خواهند دولت را عصبانی کنند.
مثلاً در همین هفته های اخیر نامه ای علیه رئیس جمهوری در مجلس توزیع شد که اصلاً قابل دفاع نیست. برداشت برخی دولتی ها هم این بود که اکثریت مجلس طرفدار چنین نگاهی است در حالی که این طور نبود. با این حال دولت هم باید به مطالبات نمایندگان توجه داشته باشد. حضور معاونان پارلمانی در مجلس خیلی ضعیف است. هر چند خود آقای انصاری معاون پارلمانی رئیس جمهوری وقت خوبی می گذارند ولی کار اصلی در دست وزرا است و آنها باید از معاونان پارلمانی گزارش عملکرد بگیرند و آنان را فعال تر کنند. شخص رئیس جمهوری هم تا به حال بخصوص در قالب دیدار با مجامع استانی وقت زیادی گذاشتند ولی اگر دیدارهای نمایندگان با رئیس جمهوری بیشتر شود و سخنان و دغدغه های یکدیگر را بشنوند حتماً تأثیرگذار خواهد بود.
در هفته های اخیر یک بار دیگر زمزمه های تشکیل حزب از سوی دکتر لاریجانی در برخی رسانه ها مطرح شد. گفته می شود شاکله اصلی چنین حزبی، فراکسیون اصولگرایان رهروان ولایت خواهد بود. شما چه اطلاعی از این موضوع دارید؟
فراکسیون اصولگرایان رهروان ولایت که در داخل مجلس شکل گرفته، به عنوان یک تشکل سیاسی همچنان باقی خواهد ماند، این ایده و جمعی که هست ان شاء الله باقی می مانند.
اما در مورد آقای دکتر لاریجانی، ایشان در جبهه اصولگرایی پر اقبال ترین فرد است و به او فشار می آورند که جریان معتدل و عقلانی اصولگرایی را تدبیر کند. بخشی از شخصیت هایی که در این حوزه نقش آفرین بودند الان نیستند. آیت الله مهدوی کنی – که خداوند ایشان را شفا بدهد- و الان جامعه محروم از فیض شان است. مرحوم عسگراولادی هم که شخصیت معتدل و انقلابی بودند به رحمت ایزدی رفته اند. شخصیتی مانند آقای ناطق نوری هم که دوستان به دنبالشان هستند خودشان خیلی رغبت نشان نمی دهند. لذا در خلأ این بزرگواران کسی که بیشترین نقش را بهتر می تواند ایفا کند و سابقه و وزانت هم داشته باشد شخص آقای دکتر لاریجانی است. به نظر من در داخل کشور شانسی که ما در یکساله گذشته داشتیم و دارد کم رنگ می شود این است که یک برداشت واقعی در اکثریت نخبگان کشور نسبت به شرایط کشور بوجود آمده بود. من از ابتدای دولت یازدهم تذکر دادم که این مهم را دست کم نگیرند که جامعه نخبگی کشور این همه کنار همدیگر قرار گرفته و برای مدیریت کشور یک جریان عقلانی را می طلبد. همین روند در جبهه اصولگرایی هم هست. اصولگرایی خردگرا و معتدل بیشتر به دنبال محوریت دکتر لاریجانی است تا بتواند سامان خود را حفظ کند. این گرایش نسبت به ایشان وجود دارد و آقای دکتر لاریجانی هم بدنبال پاسخگویی به این گرایش هست. دارند فکر می کنند در چه قالب هایی می توانند این پاسخگویی را تنظیم کنند.
احتمال این وجود دارد که در این بررسی ها به تشکیل حزب برسند؟
غیر ممکن نیست ولی هنوز به یک قالب مشخص نرسیده اند، این هم می تواند یکی از فکرها باشند.
می توان پیش بینی کرد که بخش هایی از اصولگرایان مانند جمعیت ایثارگران، رهپویان و جبهه پایداری قطعاً روی خوشی نسبت به ایفای نقش جدید دکتر لاریجانی نشان ندهند.
مشکل ما در جریان اصولگرایی این است که عده ای می خواهند اصولگرایی را به گروگان خود بگیرند و بگویند اصولگرا و ولایتمدار ما هستیم و دیگران اگر موضع ما را تکرار کردند و ما را قبول داشتند اصولگرا هستند. این موضوع در رفتاری که اخیراً کمیسیون فرهنگی در معرفی گزینه های عضو ناظر در هیأت نظارت بر مطبوعات از خود نشان داد دیده می شود که جامعه باید مهندسی شود و دایره حق انتخاب را باید مدیریت کرد تا بتوانیم به نقطه ای که خودمان می خواهیم برسیم. لذا این نوع نگاه ها حتماً با اینکه نحله های جدیدی در جبهه اصولگرایان شکل بگیرد مخالفت می کنند. مگر اینها علاقه مند بودند که فراکسیون رهروان در مجلس نهم شکل بگیرد؟ من در جریان جلسات هماهنگی جبهه اصولگرایی برای فهرست انتخابات مجلس نهم بودم. آن موقع گفتم شما از الان مجلس آینده را برای هیأت رئیسه آن گروگان گرفته اید.
این یعنی اینکه ما از ابتدا مهندسی می کنیم که چه کسی رئیس مجلس شود و برای رئیس مجلس شدن او چگونه کار شود. به همین دلیل کسانی که در انتخابات مجلس رأی آوردند، اصولگرا بودند ولی به خاطر همان تنگ نظری ها در فهرست جبهه متحد قرار نداشتند، آن انحصارگرایی ها باعث شد اینها در فهرست قرار نگیرند. الان خیلی از تنازع هایی که با آقای دکتر لاریجانی در مجلس می شود ناشی از همین است که ایشان جای برخی ها را در جبهه اصولگرایی تنگ کرده است. لذا برخی تلاش می کنند نشان دهند آقای دکتر لاریجانی اصلاً اصولگرا نیست.
منبع: ایرنا
شما می توانید مطالب و تصاویر خود را به آدرس زیر ارسال فرمایید.
bultannews@gmail.com
