آیا جریان نفت، کردستان عراق را به سمت استقلال پیش می برد؟

به گزارش بولتن نیوز به نقل از رادیو صدای روسیه، کردستان عراق به طور مستقل اولین نفت تولیدی خود را به خارج از کشور صادر کرد. در ابتدا آنرا توسط خط لوله نفت به ترکیه فرستاده و در آنجا در تانکرها بارگیری شد. تظاهرات در بغداد هیچ تاثیری بر کار آنکارا و یا اربیل نداشت. اکنون در وزارت نفت و صنایع عراق طرح دعوی برای دادگاه بین المللی پاریس علیه ترکیه و کردستان عراق آماده می کنند.

این تنها کاری است که عراق در شرایط حاضر می تواند انجام دهد. تحلیل گر سیاسی عراقی جمعه المطلق می گوید :

بدیهی است که دولت عراق ارتباطات خود را هم با مقامات ترکیه و هم با کردستان حفظ می کند. اما انتخاب ابزار مناسب برای بغداد بسیار محدود است. علاوه بر این عراق به زمین برخورد و تقابل منافع آنکارا، ریاض و برخی دیگر از مهره های منطقه تبدیل شده است که آنها را به رهبریت عراق مرتبط می سازد. ارتباط کردها با دولت عراق به شکل حاضر دراین شرایط در جایگاه آخر قرار ندارد. مسعود برزانی به دور از هر شک و شبهه ای خود را خارج از مرزهای عراق می داند. اما بغداد عملا هیچ برگ برنده ای در این بازی ندارد. و وزارت امور خارجه به طور کامل طرفدار کردستان شده است و در واقع منافع کردها را بیشتر از عراق در نظر می گیرد.

الکساندر دمچنکو ، کارشناس دانشکده شرق شناسی آکادمی علوم روسیه نظر مشابهی دارد :

بغداد باید زمینه گفتگو با اربیل را فراهم آورد. تهدیدات به این مسئله کمک نمی کنند و به کار گیری فشار و زور نیز طبیعتا درست نیست. ضمنا رهبر حال حاضر عراق باید با کردها در ارتباط با شکل گیری ارگان های دولت پس از انتخابات گذشته توافق کند. بنابراین بغداد نباید به فکر تشدید اوضاع باشد. اما اگر صادقانه بگوییم، در حال حاضر مذاکارت بعید است که پربار باشند ، برای آنکه اختلاف نظر بین کشورها بسیار زیاد است. این تنها مسئله ی نفت نیست، بلکه مسئله ی مربوط به کرکوک و غیره نیز مطرحند.

در شرایط کنونی وقتی کردستان عراق استقلال اقتصادی بدست می آورد ، دوباره این سوال درخصوص توسعه آینده ی مرزهای کردستان مطرح می شود. آیا اربیل به ایجاد دولت مستقل کردستان نزدیک می شود؟ الکساندر دمچنکو می گوید :

معاهده ی کنونی را باید همانند گام اربیل در جهت استقلال در داخل عراق دانست. نباید به ظهور دولت خود مختار کردستان حتی در آینده ای نزدیک حساب کرد. چنین سناریویی عکس العمل های شدیدی را از جانب بغداد در پی دارد. ضمنا ایران هم دست روی دست نمی گذارد. نهایتا ترکیه که آماده ی همکاری با دولت خودمختار کردستان است در مقابل استقلال کردستان به شکل کاملا متفاوتی رفتار خواهد کرد. آنکارا به مشکلات کردهایی که در محدوده ی ترکیه زندگی می کنند احتیاج ندارد و اگر اربیل تصمیم بگیرد از بغداد جدا شود بروز این مسائل اجتناب ناپذیر است. بدیهی است که اولین کاری که ترکیه در این شرایط انجام می دهد این است که همکاری اقتصادی با کردها را قطع می کند، ارتباطی که ما امروز شاهد آن هستیم.

درواقع ما می بینیم که با گذشت زمان اربیل بیشتر از پیش مستقل می شود. اما این روند در شرایط حاضر حدو مرز خود را دارد و به نظر می رسد که کردها به این حدود نزدیک می شوند. این امر امید ها را برای حل و فصل تناقضات با روش مذاکره ایجاد می کند. فعلا این امر کاملا ممکن است. اما این حقیقت را نقض نمی کند که مرزهای کردستان در عراق هر سال وسیعتر شوند. و دلیل آن نه تنها به سیاست همه جانبه ی اربیل مرتبط بوده بلکه به ضعف عراق ربط دارد. و اگر عراقی ها یعنی کردها و عرب ها ، سنی ها و شیعه ها ، شاخه های جداگانه ی سیاست منطقه ای باشند و هر کدام به سمتی کشیده شوند در آینده احتمال وقوع هر گزینه ای وجود دارد.