عکس: سیم‌کشی مغز یک پستاندار

ایسنا: محققان آمریکایی برای نخستین‌بار موفق به تهیه نقشه سه‌بعدی از مغز یک پستاندار با جزئیات دقیق شده‌اند که سرنخی برای بررسی عملکرد مغز انسان محسوب شده و به درک نحوه گسترش بیماری‌ها در انسان کمک می‌کند.

نقشه جامع از اتصالات عصبی در مغز یا کانکتوم (connectome)، اتصالات غیر مستقیمی را که نورون‌ها در سراسر مغز موش ایجاد می‌کنند، نشان می‌دهد.

نخستین نقشه‌ سه‌بعدی دقیق از مغز موش اگرچه نحوه ارتباط بین تمامی 75 میلیون سلول مغزی را نشان نمی‌دهد، اما نحوه ارتباط بخش‌های مختلف مغز با یکدیگر را به خوبی به تصویر می‌کشد.

کرم گرد C. elegans با 302 سلول مغزی تنها موجودی است که محققان پیش از موش موفق به تهیه کانکتوم کامل آن شده بودند؛ این درحالیست که مغز انسان شامل بیش از 86 میلیارد نورون است که هرکدام 10 هزار ارتباط با یکدیگر برقرار می‌کنند.

برای تهیه نقشه سه‌بعدی از سیم‌کشی مغز، محققان داده‌های مغز یکهزار موش را که هرکدام به 140 بخش تقسیم شده بودند، با یکدیگر ترکیب کردند.

به گفته دکتر «دیوید فان اسن» عصب شناس دانشگاه واشنگتن، کانکتوم مغز موش یک تجزیه و تحلیل بسیار دقیق از مدارهای مغزی از مغز پستانداران را در اختیار محققان قرار می‌دهد.

در این نقشه سه‌بعدی چگونگی ارتباط میلیون‌ها یا میلیاردها سلول عصبی (ماده خاکستری) در مغز با هزاران سلول دیگر از طریق برآمدگی موسوم به آکسون (ماده سفید) به نمایش درآمده که در نهایت امکان برقراری ارتباط بین بخش‌های مختلف مغز برای ایجاد رفتار، هوش و شخصیت را فراهم می‌کند، نشان داده شده است.

چنین نمودار دقیقی می‌تواند به درک نحوه ثبت طعم یک شیرینی، ذخیره خاطرات مختلف یا حتی علت بروز نقص عملکرد مدارهای مغزی در زمان بروز بیماری‌هایی مانند آلزایمر کمک کند.

دستاورد محققان موسسه علوم مغزی آلن در سیاتل آمریکا بصورت آنلاین در مجله Nature منتشر شده است.