چه عاملی شهید مطهری را از سایر هم ردیف‌شان متمایز می‌کند؟

گروه مذهبی: سید مجتبی نعیمی:این یک حقیقت است که علامه‌ی شهید مرتضی مطهری، در رده‌ی خود یکی از علمای متمایز عصر خویش بود. اینکه می‌گوییم "در رده‌ی خود" بخاطر این است که در سطوح عالی‌تر یا پایین‌تر از سطحی که وی در آن قرار داشت نیز بودند افرادی که وجه ممیزه‌ی شهید مطهری را داشتند. (مثل حضرت امام که در جایگاهی بالاتر از ایشان قرار داشت)

به گزارش بولتن نیوز، و اینکه می‌گوییم "عصر خویش" به این دلیل است که پیش از ایشان هم بودند عالمان و عارفان و مجاهدانی که همین وجه تمایز مد نظر را داشتند. هرچند در دوره‌ی بعد از ایشان، پیدا کردن عالمی که اینگونه باشد بسیار دشوار است. اما این وجه تمایز چیست؟ و دقیقا کدام خصوصیت شهید مطهری‌ست که او را از آنهمه روحانی و خطیب و استاد دانشگاه و دکتر و صاحب ادعا جدا می‌کند؟

انسان‌ها، در هر موقعیت تاریخی و جغرافیایی که زندگی می‌کنند، مبتلا به مسائل مختلفند. حوزه‌ی این مسائل هم به تعداد عرصه‌هایی‌ست که انسان‌ها آنها را کشف کرده و درگیرشان می‌شوند. از اقتصاد با تمامی اجزایش گرفته تا فرهنگ، سیاست و ... که هرکدام این‌ها زیر مجموعه‌هایی دارند. از آنجا که انسان ذاتا میل به رهایی از مشکلات و حرکت به سمت تعالی دارد، لازم است تا مسائل پیش پایش را برطرف کند. اما...

اما یکی از تفاوت‌های انسان‌ها با هم در جایی بروز می‌کند که عده‌ی زیادی از نوع بشر، توانایی، دغدغه، حال و حوصله و شرایط بررسی این مسائل را ندارند ولی عده‌ی معدودی هم با تمامی محدودیت‌های موجود تلاش می‌کنند این مسائل را حل کرده تا بشریت یک قدم به جلو برود. اصطلاحا به این دسته‌ی دوم از افراد، حکیم (با تلقی اسلام از حکیم و حکمت) می‌گویند.

شهید مطهری، نه مثل بسیاری از انسان‌ها که درگیر حل مسائل بشری نمی‌شوند که بسان عده‌ی قلیل حکمای تاریخ، خودش را وقف پشت سر گذاشتن مسائل زندگی انسانی کرد. اما این قاعده، باز هم برای بیان وجه تمایز شهید مطهری با دیگران کافی نیست. چون هم در پیش و بعد از ایشان و چه در دوره‌ی حیات وی، بسیار بودند افرادی که ادعای مشابه داشتند. پس فرق شهید مطهری با آنها در چیست؟

در حیات بشری قاعده‌ای هست که می‌گوید برای هر اصلی، بدلی وجود دارد. از همین بدلی‌جات زیور آلات گرفته تا بخشی از صنعت کشور چین که مخصوص کپی برابر اصل زدن سایر محصولات تولید شده در کره‌ی خاکی‌ست. از قضا برای حکمت و حکیمان هم اصل و بدلی وجود دارد. بسیاری از آنهایی که مدعی تصاحب حکمت هستند، یا نمی‌دانند حکمت چیست و یا اینکه می‌دانند و از این راه قصد کاسبی دارند.

حکیم واقعی آن است که اولا دغدغه‌ی برطرف کردن مسئله یا مسائل مربوط به انسان‌ها را داشته باشد، ثانیا تلاش کند که مسائل واقعی انسان‌ها را از مسئله‌نماها موجود جدا نماید و ثالثا برای رفع این دغدغه اقدام عملی انجام داده و حاضر به هزینه کردن از خویش باشد، حال چه به نتیجه برسد چه نرسد. وجه تمایز شهید مطهری با بسیاری از روحانیون و دکترهای عصر خود و حتی همین الان، در این نکته نهفته است.

آیا کم دیده‌ایم افرادی را که صاحب مدارک تحصیلی بالا هستند اما صرفا از آن مدرک نان‌خانه‌ای درست کرده‌اند که کاسبی کنند؟ نه دغدغه‌ای، نه حساسیتی و نه حتی یک سوال کوچک؟ آیا کم دیده‌ایم کسانی را که در برج‌عاج‌های خود نشسته و اصلا نمی‌دانند که مسائل انسان‌های اطراف‌شان چیست؟ نه ارتباط اجتماعی همه جانبه‌ای، نه مردم‌گرایی و نه حتی درک مسائل خویش؟

و آیا کم‌ند افرادی که تا عافیت هست، صدای‌شان بلند می‌شود و وقتی اوضاع خطرناک شد، سکوت می‌کنند؟ نه شجاعتی، نه هزینه دادنی و نه حتی فحش خوردن در راه زندگی حکیمانه. اما شهید مطهری، هم درد داشت، هم درک درد مردم را عملا بجان خرید و از همه‌ی این‌ها مهمتر، برای زندگی حکیمانه‌اش حاضر به پرداخت بالاترین هزینه شد.