این مقاله به بررسی تجربه کار زنان مسلمان در رادیو و تلویزیون ایرانIRIB (صداوسیما) می پردازد که از طریق مطالعۀ انگیزه ها، چالش ها و دستاوردهای آنان به دست آمده است.
گروه بین الملل، این مقاله به بررسی تجربه
کار زنان مسلمان در رادیو و تلویزیون ایرانIRIB
(صداوسیما) می پردازد
که از طریق مطالعۀ انگیزه ها، چالش ها و دستاوردهای آنان به دست آمده است.
به گزارش بولتن نیوز، این زنان درمقابل محدودیت
های خانوادگی و اجتماعی که آن ها را از کار در رسانه ها منع می کند، ایستادگی کرده
اند و به عنوان زنان مسلمان فعال در رسانه های مدرن، هویتی تازه برای خود ساخته
اند و برخی محدودیت ها را اصلاح کرده اند و هنجارهای محافظه کارانه و مقررات حاکم
بر سازمان متبوع خود را پس زده اند و حضور زنان را در رسانه های صوتی و تصویری
بهبود بخشیده اند.
قبل از پیروزی انقلاب
سال1979در ایران، بسیاری از جوامع مذهبی و خانواده ها، عمیقاً نسبت به صنعت رسانه
های صوتی و تصویری بدبین بودند. این طور تلقی می شد که این قبیل رسانه ها ابزار
انحطاط و "غرب گرایی" است.
برای بسیاری از زنان فعال
مسلمان که در ان زمان در این رسانه ها کار می کردند، انتخاب دیگری در کار نبود. از
زمان پیروزی انقلاب اسلامی سال 1979 و این تصور که دیگر رسانه ها "اسلامی"
شده است، بسیاری
از زنان مذهبی شروع به کار و فعالیت در این رسانه ها کردند.
با استفاده از داده های
برگرفته از 30 مصاحبۀ «نیمه ساختگی» با این زنان، می توان مشاهده کرد که زنان
مسلمان ایران از وجود نوعی فضای بهتر در صداوسیمای امروز ایران صحبت می کنند؛
هر چند آن ها هنوز هم تا برابری کامل با مردان فاصلۀ زیادی دارند .این
زنان، هویت جدید و پیچیده ای دارند که از تناقضات ساده ای مانند سنت و مدرنیته،
مطیع و آزاد، و مذهبی و سکولار فراتر می رود.
زنان
و رسانه ها در تحقیقات رسانه های فمینیستی از دیدگاه های مختلفی موردمطالعه قرار
گرفته اند. برخی از این مطالعات به
حضور زنان در رسانه ها می پردازد و برخی دیگر، مصرف محصولات رسانه ای توسط زنان
را مورد بررسی قرار می دهد.
مقاله حاضر اما تجربیات زنان را از کار در صداوسیمای ایران
بعد از انقلاب سال 1979 بررسی کرده است. این بررسی که در میان پاسخ دهندگانی که در
صداوسیما کار می کنند انجام شده، نشان می دهد که شکوفایی، برقراری ارتباط با
مردم و جاه طلبی های اجتماعی و فرهنگی از اصلی ترین انگیزه های این زنان برای
کار در صداوسیما بوده است.
کارکردن به عنوان یک زن مسلمان در سازمان رادیو و
تلویزیون مدرنی مانند IRIB، همان طور که
در بالا گفته شد، چالش های زیادی به همراه دارد. از یک سو، این زنان باید به خانواده
های خود نشان دهند که می توانند در رادیو و تلویزیون کار می کنند و درعین حال حیثیت
و موازین دینی خود را حفظ کنند. از سوی دیگر، آن ها همچنین مجبورند به همکاران و
مدیران مرد خود نشان دهند که می توانند نقش حرفه ای خود را به درستی و با وجود رعایت
موازین رفتاری مذهبی مانند حجاب ایفا کنند.
ازطریق بررسی این چالش ها و پاسخ های ارائه شده به
آن ها، مشخص شد که این زنان، دستاوردهای قابل توجه داشته اند.
این امر به نوبه خود، به افزایش اعتماد به نفس در
میان کارمندان زن صداوسیما منجر می شود. اعظم راورداد نیز در
تحقیق 2003 خود بر روی نقش زنان در صداوسیما نشان می دهد که یکی از نتایج مهم حضور
زنان در پست های مدیریتی، افزایش اعتماد و عزت نفس در زنان فعال درصداوسیما است.
این زنان در مبارزه برای غلبه بر چالش ها و معضلات،
هویت جدیدی برای خود ساخته اند که می تواند نه در گروه سنتی می گنجد و نه به منزلۀ
هویت مدرن طبقه بندی می شود. پس
از انقلاب اسلامی، به خاطر افزایش سطح آموزش در میان زنان(گلی م رضایی، رشتی 2011)، زنان مسلمان ایران هویت جدیدی برای
خود ساخته اند که از طبقه بندی دوگانۀ مرسوم سنت و مدرنیته پا را فراتر می گذارد.
آن ها دیگر خود را به فضای سنتی و نقش های داخلی
محدود نمی کنند و حتی مشاغل حرفه ای زیادی را در زمینه هایی مانند رادیو و
تلویزیون بر عهده گرفته اند که برای بسیاری از زنان مسلمان قبل از انقلاب منطقۀ
ممنوعه به حساب می آمد.
با
این حال، هنوز هم در میان برخی گروه های محافظه کار، نسبت به زنان شاغل در صنعت فیلم
و رسانه، به ویژه نسبت به بازیگران زن، نگرشی منفی وجود دارد.
خبرگزاری محافظه کار فارس نیوز به تازگی مجموعه مقالات
بحث برانگیز و مصاحبه هایی درمورد وجود "انحطاط" و "رفتارهای
غیراخلاقی" در پشت صحنۀ فیلم ها و نمایشنامه های تلویزیونی منتشر کرده است. بنابراین،
مبارزات و چالش هایی که زنان در این رسانه ها با آن مواجه هستند همچنان به قوت خود
باقیست.
امیدوارم همانطور که بعد از 20 سال دانستیم شعار خلاف دین "یک بچه کافیه " غلطبود لااقل بعد از 40 سال بدانیم حضور زن در جامعه؛ که خلاف آموزه های دینی است، نیز غلط است
بعد اینکه به عنوان یه خانم میگم زنان شاغل در صدا و سیما کاری راحت با حقوق و مزایای عالی دارن پس مظلوم نمایی ممنوع! اگر هم مشکلی دارن به خاطر رفتار و گفتار و البته حسادت های خودشون است. مثلا من چند سال پیش تحت تاثیر یه سری حرف که الان فکر میکنم حسادت زنانه بود یه کامنت انتقاد ی در مورد خانم آزاده نامداری نوشتم که همینجا ازش حلالیت میطلبم و امیدوارم ایشون را مثل قبل شاد و سرحال ببینم...
- اصولیون: کسانی که عقل بشری را بر روایات به ظاهر خلاف عقل مقدم می دارند و تقید چندانی به روایات از خود نشان نمی دهند. مثلا در مورد همین حضور زن در اجتماع، با وجود روایات متعددی که توصیه به عدم حضور زن در اجتماعات دارد و حتی نماز زن در خانه را چه بسا بهتر از مسجد می داند و جالب آنکه خود امام خمینی قبل از انقلاب نظرشان عدم حضور زن بود حتی در مورد لایحه انجمن ایالتی و ...!؟ با حق رای زن مخالفت کرده بودند ولی پس از انقلاب نظرشان بتغییر کرد وبا حضور زنان در تظاهرات ضدرژیم موافقت کرد
- اخباریون: این طیف از علماء،در مقابل اصولیون قرار دارند که عقل بشری را که آلوده به نقص و جهل و نفسانیات است ناتوان از درک واقع احکام الهی می داند و مضمون روایتها را بر اقتضای عقل بشری مقدم می دارد همچنانکه در روایتی که هر دو طیف قبول دارند امام صادق (ع) در قضیه دیه انگشتان زن، به این مساله تاکید کرده اند.
گرچه امروزه قدرت در دست اصولیون است و آنها اخباریون را به اتهام کنار گذاشتن عقل، تحقیر می کنند ولی واقعیت آن است که گذر زمان نشان می دهد که روش اخباریون به حقیقت نزدیکتر است بطور مثال، آنها در مورد تعدد فرزند، چون مخالف آموزه های دینی بودند با سیاست نظام مخالف بودند که گذشت سالها، درستی دغدغه آنها را معلوم کرد.
این قصه سر دراز دارد...
ازهرچه بگذریم هم این افراد فراری فرزندران این ملتند که دچارلغزش سیاسی شدند.
احتراما بعرض می رساند تقطیعی که در قسمتی از کامنت دوم بنده صورت گرفته و دور از انتطار هم نبود، معنایی غیر از آنچه منظور بنده بود را می رساند
من یک دختر 24 ساله ام. قصد دارم برم سرکار که برای هفته ای 5 هزار تومان مثل مادرم تا دم در دنبال شوهرم ندوم که بعد بهم بگه مگه من چند روز پیش بهت پول ندادم؟؟؟؟ و منظورشم دو هفته پیش باشه که 2تا 2هزاری گذاشته روی سنگ آشپزخانه
و درضمن وقتی که از صبح تا شب تمیزکاری و پخت و پز و کار در منزل و ارج و منزلتی نداره و اصلا دیده نمیشه چرا نرن کارگری تو بیرون؟ حداقل آخر ماه یک چیزی در قبال کارشون بدست میارن.