با جذامی ها مهربان باشیم

به گزارش بولتن نیوز، «جذام بدترین و کثیف ترین بیماری خانمان سوز دنیاست» این عبارتی از کتاب زارا نوشته «محمد قاضی» است؛ سیمای فلاکت بار مبتلایان به جذام در فیلم «بن هور» ، تصویری سیاه از این بیماری نشان می دهد.

معروف ترین شخصیت جذامی تاریخ سینما نیز «رابرت دی بروس» از پادشاهان اسکاتلند در فیلم «شجاع قلب» ساخته «مل گیبسون»، تصویر منفی و خبیثی از جذام را در اذهان حک کرد.

تمام این داستان ها، فیلم ها و مشاهدات عینی مردم قرون گذشته تاثیر خود را تا به امروز حفظ کرده تا مردم همچنان از جذام و جذامی، تصویری دهشتناک داشته باشند و با مبتلایان به این بیماری رفتار خوبی نداشته باشند.

شاهد این ادعا نیز 15 نفر مبتلا به بیماری جذام در روستای بصری مهاباد هستند که روستاییان اطراف آنها به دلیل این بیماری با آنان ارتباط ندارند.

به گفته یکی از اعضای خانواده این بیماران با آنکه هیچ اثری از بیماری جذام در این فرد دیده نمی شود، اما تنها به خاطر اینکه در یک خانواده جذامی متولد شده ، ساکنان روستاهای اطراف با او تعامل ندارند.



** افکار قرون وسطایی درباره جذام

بینی های فرو رفته، معلولیت ها و ظاهری نامناسب . تمام اینها متعلق به دوران پیش از سال 1985 میلادی است، زمانی که درمان بیماری جذام شناخته نشده بود و مردم به نوعی بیماران جذامی را تبعید می کردند در حالی که اکنون این بیماری به سادگی درمان می شود و سرایت پذیری خود را در همان روز اول درمان از دست می دهد.

مسوول برنامه حذف جذام وزارت بهداشت، درمان و آموزش پزشکی ، باور مردم نسبت به بیماری جذام را همان باورهای مربوط به قرون وسطایی می داند و می گوید: جالب است که طی قرن ها، باور مردم نسبت به بیماری جذام همانند گذشته بوده در حالیکه ماهیت بیماری جذام به دلیل درمان پذیری تغییر کرده است.

«الهه محمودی مقدم» در گفت و گو با خبرنگار اجتماعی ایرنا می افزاید: از سال 1981 میلادی، درمان قطعی جذام از سوی سازمان جهانی بهداشت به 122 کشور جهان ارائه شد.

وی تصریح می کند: بیماری جذام کاملا درمان پذیر بوده اما متاسفانه هنوز درباره این بیماری تفکرات پوسیده، اوهامی و خرافی وجود دارد. حتی این نگرش در گروه بهداشت و درمانی کشور نیز وجود داشته و مدت طولانی نیاز است تا این نگرش ها تغییر کند.

محمودی مقدم ادامه می دهد: این در حالی است که بسیاری از بیماری های خطرناک تر از جذام اکنون تا آن اندازه تصویر وحشتناک ندارند که جذام دارد؛ علاوه بر آن جذام شیوع بالایی نیز در کشور ندارد و سال گذشته فقط 26 مورد جدید جذام در کشور گزارش شده است.



**چرا مردم از جذام می ترسند؟

مسوول برنامه حذف جذام وزارت بهداشت، دلیل ترس و وحشت مردم از جذام را تغییر چهره بیمار و معلولیت در دست و پا عنوان می کند و می گوید: این در حالیست که امروزه با تشخیص به موقع بیماری از تمام این معلولیت ها می توان جلوگیری کرد.

محمودی مقدم تاکید می کند: مردم فکر می کنند بیماری جذام در نهایت به مرگ منجر می شود در حالیکه جذام کشنده نیست و تمام موارد فوت شده بیماران جذامی ما به دلیل کهولت سن، تصادف، سکته و دیگر موارد بوده است.

وی می گوید: جذام در زمان های گذشته ، درمان قطعی نداشت و مردم دچار معلولیت می شدند اما امروزه دیگر معلولیت های پیشرفته در بیماران مشاهده نمی شود و می توان گفت از 30 سال گذشته تاکنون این بیماری در کشور معلولیت نداشته است.

مسوول برنامه حذف جذام وزارت بهداشت خاطر نشان می کند: جذام کاملا درمان شده و حتی موارد بازگشت بیماری بسیار نادر است؛ نابهنجاری در چهره، کج شدن صورت و خورده شدن بینی براثر جذام متعلق به بیش از 90 سال پیش بود.

محمودی مقدم می گوید: معلولیت های مشاهده شده در اثر بیماری جذام که امروز گاهی در کشور مشاهده می شود متعلق به افراد قدیمی است؛ زمانی که هنوز برنامه های درمانی آغاز نشده بود و مردم نباید از آنان بترسند.

او در ادامه این پرسش را مطرح می کند که آیا مردم از فردی که عضو خود را در تصادف از دست داده است ، می ترسند؟

وی می گوید: حتی بیماری افرادی که آثار معلولیت ناشی از جذام در چهره آنان پیدا است نیز ، سرایت ندارد و فقط به دلیل معلولیت نیازمند حمایت های بیشتری از اطرافیان هستند.

مسوول برنامه حذف جذام وزارت بهداشت، تعداد این افراد (متعلق به زمان های گذشته) را که دچار معلولیت ناشی از جذام هستند در کشور حدود 200 نفر برآورد می کند و می افزاید: این بیماران در مکان هایی مانند آسایشگاه باباباغی تبریز، دهکده رضوی و برخی روستاهای قزوین و زنجان زندگی می کنند اما این بیماران -که تعدادشان خیلی کم است- حق حیات دارند.

به گفته محمودی مقدم، موارد جدید شناسایی شده به جذام در کشور مبتلا به مشکلات معلولیت نیستند چرا که معلولیت ها مربوط به دوران قدیم بوده است اما مردم هنوز تفکرات قرون وسطایی داشته و حتی گروه بهداشت و درمان ما هم در این زمینه اطلاع کافی ندارند.



**رسانه ها مقصر اصلی ماندگاری انگ جذام در جامعه

مسوول برنامه حذف جذام وزارت بهداشت، رسانه ها را مقصر اصلی ماندگاری انگ جذام در جامعه قلمداد می کند و می گوید: اطلاع رسانی درباره بیماری جذام برعهده جراید و رسانه ها است.

محمودی مقدم تصریح می کند: هنوز در برنامه های سیما عبارت «چرا از من فرار می کنی، مگر من جذام دارم» استفاده می شود در حالیکه جذام فرار ندارد؛ شخص من 17 سال است که با بیماران جذامی ، سر و کار دارم؛ با آنان غذا و چای می خورم و بیماران مسنی را با بینی دچار خوردگی ناشی از جذام می بوسم و هرگز هم به جذام مبتلا نخواهم شد.

وی می گوید:چند ساعت پس از آغاز درمان جذام، سرایت پذیری این بیماری از بین می رود ه رچند که معلولیت های مربوط به دوران قبل در آنها باقی بماند؛ در گذشته فکر می کردند هرکسی که دچار جذام و تغییر شکل شد، بیماری او درمان ندارد درحالیکه اینطور نیست و آنان امروز درمان می شوند.

مسوول برنامه حذف جذام وزارت بهداشت با بیان اینکه وحشت از جذام، مشکل جهانی است ، می افزاید: رسانه ها برای از بین بردن انگ جذام، وقت نمی گذارند چرا که شیوع کمی دارد، درمان قطعی می شود و سرایت پذیری ندارد پس طبیعی است که رسانه ها به بیماری هایی مانند ایدز بیشتر بپردازند.

محمودی مقدم که کارشناس اداره سل و جذام وزارت بهداشت است، خاطر نشان می گوید: مردم از جذام وحشت دارند در حالیکه بیماری های بسیار خطرناک تر دیگری از جذام هستند؛ بطور مثال بیمار مبتلا به سل در عرض چند دقیقه از طریق تنفس می تواند 15 نفر از اطرافیان خود را مبتلا سازد.

وی با اشاره به ارائه تصویر سیاه از جذام در فیلم های گوناگون می گوید: این تصاویر مربوط به 33 سال پیش بوده و اکنون تصویر جذام تغییر کرده اما نگرش ها تغییر نکرده است.

مسوول برنامه حذف جذام وزارت بهداشت با بیان اینکه از سال 71 وارد مرحله حذف بیماری جذام (یعنی شیوع جذام با مقدار خیلی کم) رسیدیم، می افزاید: اکنون 31 بیمار جذامی در کشور تحت درمان قرار دارند و به مرحله ریشه کنی بیماری (یعنی رساندن موارد جذام به عدد صفر) نزدیک می شویم.

وی خاطر نشان می کند:جذام دیگر به عنوان یک معضل بهداشتی مطرح نیست اما هنوز یکی از اولویت های کاری سازمان جهانی بهداشت است چرا که دارای بار اقتصادی برای جامعه و انگ و برچسب بوده و مردم از آن وحشت دارند.



**سابقه تاریخی جذام

مسوول برنامه حذف جذام وزارت بهداشت یادآور می شود: جذام از زمان های خیلی قدیم انسانها را رنج داده است و عامل مولد این بیماری تقریبا جزو اولین باکتری هایی بوده که کشف شده و این بیماری در تمدن های قدیمی مانند چین ، مصر و هندوستان وجود داشته است .

محمودی مقدم می گوید: جذام زمانی تمام قاره ها را درگیر کرده و تصویر دردناکی از نقص عضو و طرد شدن از اجتماع را در ذهن بشر و تاریخ بجا گذاشته است.



**ماهیت بیماری جذام

مسوول برنامه حذف جذام وزارت بهداشت می گوید: جذام یک بیماری عفونی مزمن است که توسط یک باسیل منتقل می شود. دارای دوره کمون طولانی - به طور متوسط سه تا پنج سال -است.

محمودی مقدم می افزاید: از ابتدای ثبت موارد جذام در کشور تاکنون بالغ بر 11 هزار و 755 مورد جذام گزارش و ثبت شده که از این تعداد دو هزار و 254 مورد به دلیل کهولت سن یا حوادث دیگر جان خود را از دست داده اند ( چون کسی به دلیل ابتلاء به جذام نمی میرد بلکه به دلیل جذام ممکن است دچار معلولیت و ناتوانی شود).

وی اضافه می کند: حدود 9 هزار و 62 نفر از مبتلایان به جذام در کشور بهبود یافته و 31 مورد تحت درمان دارویی قرار دارند و طی چند سال اخیر سالانه بین 30 تا 50 مورد جدید جذام گزارش شده است .



** کلام آخر

مسوول برنامه حذف جذام وزارت بهداشت با اشاره به اینکه تمام پیام های وزارت بهداشت به مردم درباره جذام به چند جمله محدود می شود، می گوید: جذام درمان پذیر است؛ سرایت پذیری به محض درمان از بین می رود و نیازی به جداسازی بیماران از خانواده و جامعه نیست.

محمودی مقدم می افزاید: علاوه بر این درمان جذام رایگان بوده و داروهای آن در تمام مراکز بهداشتی کشور در دسترس است.

گزارش از سادات حسینی خواه