بررسی دست های پشت پرده استعفای نجفی از میراث فرهنگی

گروه اجتماعی- محمدعلی نجفی مدرس دانشگاه ، معاون رئیس جمهور و رئیس سازمان میراث فرهنگی، صنایع دستی و گردشگری جمهوری اسلامی ایران است که امروز رئیس جمهور با استعفای او موافقت کرد.  نجفی  از ۱۳۶۰ تا ۱۳۶۴ وزیر فرهنگ و آموزش عالی و از ۱۳۶۷ تا ۱۳۷۶ وزیر آموزش و پرورش ایران بود. در دولت اول خاتمی رییس سازمان برنامه و بودجه بود. در ۱۳۸۶ به عضویت در سومین دوره شورای شهر تهران در آمد و در ۲۹ مرداد ۱۳۹۲ به دنبال انتصاب به عنوان معاونت رئیس جمهور از این سمت استعفا کرد.

به گزارش بولتن نیوز، نجفی یکی از سه وزیر پیشنهادی کابینه حسن روحانی بود که با وجودی که موافقت نیمی از مجلس را جلب کرده بود، با اختلاف یک رای از مجموع ۲۸۴ رای موفق به حضور در وزارت آموزش و پرورش نشد. بیشتر نمایندگان مخالف وی او را به حضور در جریان اعتراضات پس از اعلام نتایج انتخابات ۱۳۸۸ متهم نمودند. دو روز بعد حسن روحانی طی حکمی وی را به معاونت رئیس جمهور و ریاست سازمان میراث فرهنگی، صنایع دستی و گردشگری کشور منصوب نمود.

انتصاب قریب‌الوقوع وی مورد حمایت و استقبال جامعه باستان شناسان، ایکوموس و ایکوم ایران قرار گرفت و سید محمد بهشتی شیرازی رئیس اسبق میراث فرهنگی و رئیس ایکوم ایران، نجفی را مدیری خواند که ویرانه میراث فرهنگی را برپا خواهد ساخت. نجفی در اولین سخنان خود پس از تصدی سازمان میراث فرهنگی، وعده داد که هویت را به این سازمان باز خواهد گرداند. نجفی با شرکت در اولین جلسه هیئت دولت تدبیر و امید، همراه با وزیران و سایر معاونین رئیس جمهور سوگند یاد کرد. روز بعد روزنامه کیهان که حسین شریعتمداری، مدیر مسئول آن است، اقدام روحانی برای انتصاب محمد علی نجفی را دهن کجی وی به مجلس دانست.

نجفی در ۲۹ مرداد ۱۳۹۲ رسماً تصدی سازمان میراث فرهنگی، صنایع دستی و گردشگری ایران را بر عهده گرفت. نجفی در سخنرانی در مراسم معارفه‌اش گفت: « بدن نحیفی از سازمان میراث فرهنگی باقی‌مانده که متأسفانه به زمین افتاده و با بی انصافی لگدکوب شده است باید آن را بلند کرده خاک رویش را پاک کنیم و در جایی که در شان آن است بنشانیم و بعد از آن انتظار داشته باشیم تا این موجود جدید افاضات کند. این کار بسیار سختی است. » نجفی کمی بعد معاونان و مشاوران خود را از میان افراد با تجربه در عرصه میراث فرهنگی برگزید.

نجفی در سفر حسن روحانی به نیویورک برای شرکت در شصت و هشتمین مجمع عمومی سازمان ملل در سال ۲۰۱۳ از همراهان رئیس جمهور بود.هدف وی از این سفر مذاکراتی برای بازگرداندن سی هزار لوح گلی هخامشی از مؤسسه شرق شناسی دانشگاه شیکاگو بود.در جریان این سفر، وزارت امور خارجه آمریکا، جام شیردال غار کلماکره را به عنوان نشان حسن نیت دولت امریکا به مردم ایران هدیه کرد. این جام سال ها پیش از غار کلماکره در پلدختر لرستان به دست آمده و سپس از کشور خارج گردیده و در سال ۲۰۰۳ از سوی بخش مبارزه با قاچاق اشیاء عتیقه امریکا توقیف شده بود. نجفی پس از بازگشت به ایران در فرودگاه مهرآباد این جام را رونمایی کرد. برخی از رسانه های داخلی هنوز نجفی به ایران وارد نشده بود که اعلام کردند جام شیردال تقلبی است و این موضوع مدتی سوژه سایتهای مخالف تصدی نجفی بر میراث فرهنگی شده بود.

گویا ورود نجفی به موضوع فساد در سازمان میراث فرهنگی و سعی ایشان برای دفاع از این بخش مهم از تاریخ ایران را نمی توان بی ارتباط با استعفای ایشان دانست و شاید فشارهای بخش فاسد مرتبط با فسادهای میراث فرهنگی عاملی بوده باشد در استعفای نجفی و قبول کردن این موضوع از سوی روهانی!.

نجفی پیش از این  در نشستی با مدیران رسانه‌ها که در محل کاخ گلستان برگزار شد، تصریح کرد: با وجود این‌که تمایل ندارم درباره‌ی گذشته‌ی سازمان زیاد سخن بگویم تا در زمان ماضی باقی نمانیم و بیشتر به فکر آینده‌ای باشیم که تاریخ درباره‌ی ما قضاوت خواهد کرد، اما باید بدانید که نامه‌ی اولی که در ابتدای حضور در این سازمان گرفتم به بدهی‌ها و مطالبات مربوط بود.

معاون رییس‌جمهور توضیح داد: اولین نامه، به بدهی بیش از 120 میلیونی تومانی سازمان در سال 1389 به هتل «هما» در شیراز مربوط بود که در ارتباط با اسکان پرسنل در زمان انتقال یکی از معاونت‌ها به این شهر باقی مانده است.

او ادامه داد: موارد متعددی هم در دادگاه‌های داخل و خارج از کشور داریم که فقط در یک مورد از آن‌ها، فردی مدعی شده که برای انجام کاری دو میلیارد تومان هزینه کرده و طلبکار است. او یک وکیل بسیار معروف با قدرت نفوذ بالا دارد که در نهایت، از دادگاه برای ما حکم 123 میلیارد تومانی (معادل بودجه‌ی اسمی یک سال سازمان) گرفته است.

رییس سازمان میراث فرهنگی و گردشگری افزود: در یک مورد دیگر، در عربستان با این پرونده حقوقی مواجه‌ایم که کانون جهانگردی و اتومبیلرانی، زمانی زائران حج و عمره را به عربستان می‌برد که در میانه‌ی کار، همکاری‌اش را با طرف سعودی رها کرد و حالا آن‌ها مدعی خسارت هستند. وقتی ما آمدیم، وکیل استخدام‌شده از طرف سازمان میراث فرهنگی اعلام کرد در مدت 24ساعت باید 100هزار ریال عربستان حق‌الوکاله به او پرداخت کنیم و در غیر این صورت، از پرونده کناره‌گیری می‌کند. ما هم مجبور شدیم این مبلغ را پرداخت کنیم تا مجبور نباشیم یک خسارت چندمیلیون ریالی به پول رایج عربستان پرداخت کنیم.

نجفی همچنین گفت: از این نوع مسائل گذشته، بزرگی و وسعت میراث فرهنگی کشور هم برای ما یک مشکل است؛ کل کشور اتریش 700سایت تاریخی دارد، اما در کشور ما تا امروز 200هزار سایت تاریخی شناخته شده که کارشناسان معتقدند به همین تعدادهم سایت مسکوت داریم. برای هرسایت اگر 10میلیون تومان ناقابل در نظر بگیریم، دوهزار میلیارد تومان بودجه می‌شود. این در حالی است که کل بودجه‌ی سازمان میراث فرهنگی و گردشگری 120میلیارد تومان است که در نهایت، 40میلیارد تومان آن تخصیص پیدا می‌کند.

گفته های نجفی در حالی است که پیش از این بولتن نیوز بارها نسبت به پشت پرده های ابهام آور سازمان میراث فرهنگی در دولت سابق هشدار داده و از جمله این موارد می توان به خبری که در 19 آذر 92 منتشر کردیم با تیتر " چرا نقشه هاي گنج ميراث فرهنگي با كاميون بيرون رفت و با اسكورت برگشت " اشاره کرد.

در این گزارش نوشتیم:  جرايد پیش‌تر به نقل از کارکنان مرکز اسناد و کتابخانه سازمان میراث فرهنگی از مفقودشدن 47هزار عنوان کتاب و گزارش‌های باستان‌شناسی به همراه نقشه‌های اوزالیدی محوطه‌های تاریخی و باستانی کشور و همچنین پژوهش‌های باستان‌شناسی در ماجرای جابه‌جایی ناگهانی پژوهشگاه و مرکز اسناد سازمان میراث فرهنگی به شیراز در دوره مدیریت بقایی در سازمان میراث فرهنگی خبر داده بود.

البته در نهايت اسناد و کتابخانه و پژوهشکده باستان‌شناسی کشور با اسکورت نیروی انتظامی به تهران بازگردانده شد تا براساس آنچه جلیل گلشن، رئیس پژوهشگاه سازمان میراث فرهنگی اعلام کرده است به‌تدریج تحویل کتابخانه مرکزی سازمان میراث فرهنگی، پژوهشکده حفاظت و مرمت و پژوهشکده باستان‌شناسی شود.

گويا اين اسناد با كاميون بدون اسكورت به شيراز منتقل شده بود تا در آنجا مورد بهره برداري و حراست قرار گيرد والبته  حتما افرادي كه دستور انتقال اسناد را داده بودند خيلي مواظب بوده اند كه قبل از تحويل به ميراث فرهنگي شيراز، از نقشه هاي گنج اين اسناد ملي، خدايي نكرده، اصلا كپي نگيرند!.

سابقه سازمان ميراث فرهنگي در مواردي مانند چوگان، قهوه خانه داري، تار و از اين قبيل هم زياد درخشان نيست و در اين رابطه خسارتهايي را كشور متحمل شده است.

به هر حال نجفی از میراث فرهنگی رفت و اینکه پشت پرده های رفتن او چیست و چرا یکباره تصمیم به این کار گرفته شد موضوعی است که شاید در آینده پشت پرده های بیشتری از آن آشکار شود. اما امیدواریم که نجفی در هر مسئولیت جدیدی که قرار می گیرد مانند میراث فرهنگی از اموال بیت المال حراست کند و دستان فاسدین را رو کند. البته نجفی حی و زنده برای ما هم ارزش بیشتری دارد تا نجفی قاب شده در اتاق میراث فرهنگی!.