تحریم های شدیدتر ایالات متحده بر فروش نفت ایران می تواند اثر ناچیزی بر جای بگذارد

گروه انرژی - کنگره ایالات متحده می توانست به سرعت لایحه ای را برای فشار بیشتر بر صادرات نفت ایران - و به تبع آن به برنامه هسته ای این کشور تصویب کند - اما شاید تحریم های جدید نتواند چندان بیشتر از تحریم های موجود ، فروش نفت خام این کشور را کاهش دهد.

به گزارش بولتن نیوز به نقل از رویترز،  انتظار می رود کمیته بانکداری مجلس سنا در ماه جاری، بحث در بارۀ نسخۀ خود از بستۀ تحریم های جدیدی که در مجلس نمایندگان ، اواخر ماه ژوئیه به راحتی تصویب شده را آغاز کند. این لایحۀ پارلمانی ، صادرات نفت ایران به مشتریان جهانی را در سال تا سقف 1 میلیون بشکه در روز، کاهش میدهد، و این کاهش سوای اثرات تحریم های موجود اتحادیه اروپا و ایالات متحده است که فروش نفت تهران را تا همینجا ، نسبت به سال 2011 تقریبا نصف کرده است.

 دولت ایالات متحده معتقد است که برنامه هسته ای ایران به زودی توانایی تولید سلاح را خواهد یافت و کاهش بیشتر فروش نفت این کشور می تواند این برنامه را با کمبود بودجه روبرو کرده و متوقف کند.

 کاهش بیشتر فروش نفت ایران ، در صورت تصویب ، می تواند آسیب تحریم های غرب را که تا همینجا هم صدمۀ زیادی به اقتصاد ایران وارد کرده، جدی تر کند؛ اقتصاد ایران در سال 2012 حدود 26 میلیارد دلار درآمد حاصل از فروش نفت خود را از مجموع 95 میلیارد دلار مربوط به سال 2011 ، به خاطر تحریم ها و به تبع آن افزایش تورم و کاهش ارزش ریال، پول رایج خود، از دست داده است. تهران می گوید هدف برنامه هسته ای اش ، تولید برق و مصارف پزشکی هسته ای است.  دستیاران سنا می گویند سناتور های هر دو حزب مذاکرات خصوصی در مورد بستن نقاط نفوذ و یا راه های دور زدن تحریم های موجود را آغاز کرده اند ، تا بتوانند فروش نفت ایران را زودتر از تصویب این لایحه مجلس و با سرعت بیشتری کاهش دهند و توان وزارت امور خارجه را ، در اعطای معافیت از تحریم ها به مشتریان نفت ایران، تضعیف کنند.

 بسیاری خواستار تصویب تحریم های سخت تر هستند تا به حسن روحانی ، رئیس جمهور نسبتا میانه روی ایران ، نشان دهند که واشنگتن در مورد اعمال فشار بر برنامه هسته ای ایران کاملا جدی است .

  اما تحریم های موجود - که کشورهائی از جمله چین، هند ، ژاپن و کره جنوبی را به وادار می کند تا واردات نفت ایران را کاهش دهند و آنها را در صورت سرپیچی از این تحریم ها به قطع روابط بانک هایشان از سیستم مالی ایالات متحده تهدید می کند- تا همینجا هم تاثیر خود را بروز داده و احتمالا بدون تحت فشار قرار دادن و دشمن کردن این کشورها هم می توانست کارائی خود را نشان دهد. ایمی مایرز ژافه ،متخصص انرژی و جغرافیای سیاسی در دانشگاه دیویس کالیفرنیا، در مورد تلاش برای تحریم های سخت تر می گوید: " کنگره می تواند هر چیزی را که بخواهد تصویب کند، اما قرار نیست که رئیس جمهور توان اجرای همۀ مصوبات کنگره را داشته باشد. "

بازگشت قیمت نفت به حال اول

 بالا بودن قیمت نفت کمکی نمی کند. این امیدواری که تحریم ها بتواند ضربه ای جدی به برنامه هسته ای ایران وارد کند در ژوئن 2012 بالا گرفت، یعنی درست زمانی که قیمت بین المللی نفت خام برنت دریای شمال -  با وجود اوج تقاضای فصلی و بالا رفتن فشار واشنگتن بر ایران، کاهش یافت و به زیر 90 دلار در هر بشکه رسید.

  قیمت پایین تر نفت خام تاثیر تحریم ها را بیشتر می کند، زیرا درآمد ایران به خاطر کاهش فروش نفت خامش کمتر می شود. قیمت های پایین تر همچنین می تواند همکاری بین کشورهای مصرف کنندۀ نفت ایران و واشنگتن را تسهیل کند ، در حالی که قیمت بالاتر نفت خام، باعث می شود تا سخت تر بتوان کشوری با منابع عظیم نفتی همچون ایران را از طریق تحریم نفت خام به زانو در آورد.

  قیمت نفت خام برنت در حال حاضر ، حدود 108 دلار در هر بشکه ، یعنی بسیار بالاتر است ، هر چند هنوز هم نسبت به 117 دلار مربوط به اوایل ماه جاری بسیار کمتر است . قطع تولید در لیبی، عراق ، نیجریه و دیگر کشورها، باعث کاهش روزانه حدود 3 میلیون بشکه ( یا حدود 3.5 درصد از میزان تقاضای جهانی) در بازار شده است.
 همینطور کاهش بیشتر تولید، پیشبرد تلاش های دولت باراک اوباما- از اوایل سال 2011- در راستای متقاعد ساختن مصرف کنندگان نفت ایران برای یافتن منابع جایگزین را سخت تر می کند. شیب محور کاهش خرید نفت از ایران توسط چین، ژاپن و کره جنوبی در سال 2012 متناسب بود ، اما رفته رفته شیب آن کمتر شده است.
 با وجود امیدواری واشنگتن به جلوگیری از ایجاد تنش های دیپلماتیک با کشورهای بزرگ منطقه آن هم در هنگامۀ بالا گرفتن تنش های شدید در سراسر خاور میانه و شمال آفریقا، شاید اکنون زمان مناسبی برای کاهش انعطاف پذیری در نحوۀ اثرگذاری تحریم ها، نباشد.
 ترور هاوسر، مشاور سابق وزارت امور خارجه که در حال حاضر عضو گروه مشاورۀ اقتصادی و سیاست «رادیم» در نیویورک است می گوید:" اعتصابات کارگری در لیبی و افزایش تنش با سوریه، اهمیت انعطاف پذیری دولت اوباما را در تعیین میزان سختی و سرعت اعمال فشار بر دیگر کشورها برای کاهش واردات از ایران ، پررنگ تر می کند. "

مذاکرات در مجلس سنا
 حامیان تحریم های سخت تر در مجلس سنا می گویند 90 روز انتظار، برای تصویب نسخۀپارلمانی لایحۀ جدید تحریم ها برای اعمال فشار بیشتر و  ایجادکاهش بیشتر در فروش نفت ایران، بیش از حد طولانی است .

  یک دستیار سنا نیز گفته چندین تن از سناتورها خواستار آنند که لایحه جدید ، کشورهای مصرف کننده نفت ایران را وادار کند تا ، کاهش خرید نفت خام خود از ایران را به شکل مستند و مستدل نشان دهند . این رویکرد می تواند مستلزم آن باشد که کشورها ، درصد خاصی از خرید خود را بلافاصله پس از تصویب این لایحه کاهش دهند و  این درصد هر چند ماه یکبار افزایش هم داشته باشد.
  این امر می تواند با روند فعلی مغایرت ایجاد کند ، روندی که تاکنون تنها مستلزم آن بوده که کشورهای مصرف کننده به نحو " قابل توجهی " خرید نفت خام از ایران را کاهش دهند ، اما تاکنون این میزان "قابل توجه" به دقت تعریف نشده بود.
 این دستیار مجلس سنا می گوید: "- اشکال در ذات جزئیات نهفته است ! چه مقدار نفت در هر دوره؟ و طول هر دورۀ زمانی چقدر خواهد بود؟؟"
 سناتورهای دیگر اما می گویند این رویکرد کارساز نیست ، زیرا کشورهای مصرف کننده به دلایل رقابتی مایل نیستند تا به همۀ جهان تلگراف بزنند و میزان کاهش خرید نفت خام فعلی یا آتی خود را از ایران به همه دنیا اعلام کنند.
 یکی دیگر از دستیاران مجلس سنا می گوید:" برای اینکه تحریم ها کار ساز باشد،
 باید آنها را چند جانبه طراحی کرد ، نه یک طرفه !! .... ، و این امر ، مستلزم خرید از خودی و همکاری کشورهای دیگر است. او می گوید:" اینکه، چند کشور خاص را زیر فشار بگذاریم و آنها را به نحوی ، هدف این نوع برنامه ها قرار دهیم، که به معیار مشخصی برسیم به هیچ عنوان نمی تواند با رویکرد چند جانبۀ مورد نظر مطابقت داشته باشد. "

 هاوسرگفت : تحریم هایی که به دنبال کاهش چشمگیرتر فروش نفت ایران است " پلی دور از دسترس" و از نوعی است که دولت اوباما بعید است بتواند چین ، بزرگترین مشتری نفت ایران را - بخصوص با توجه به اهمیت همکاری پکن در تلاش برای مقابله با موضوع هسته ای ایران-  وادار به عبور از آن کند.