چگونه "نه" بگوئیم؟

به گزارش بولتن نیوز به نقل از رجانیوز، کارآفرینان یکی از بزرگترین خطاهای خود را عدم توانایی در نه گفتن می دانند. خلاصی از مزاحمت های روزانه ی زندگی و تمرکز بر کارهای مهم خود کار بسیار سختی به نظر می رسد. تحقیقات نشان می دهند که حتی تغییرات کوچک هم می توانند تاثیرات بسیار مهمی بر راه بهتر نه گفتن داشته باشند. 

در بررسی منتشر شده در مجله ی تحقیقات مصرف کننده، 120 دانش آموز به دو گروه تقسیم شدند. تفاوت بین این دو گروه " من نمی توانم" در برابر "من انجام نمی دهم" بود. به یک گروه گفته شد تا هنگام رویارویی با یک وسوسه، به خودشان بگویند " من نمی توانم کار X را انجام دهم." برای مثال، وقتی یک بستنی آنها را وسوسه می کند، به خود بگویند " من نمی توانم بستنی بخورم." از گروه دوم هم خواسته شد تا هنگام رویارویی با یک وسوسه به خود بگویند " من کار X را انجام نمی دهم." مثلا وقتی بستنی آنها را وسوسه می کند، به خود بگویند " من بستنی نمی خورم." 

 

بعد از تکرار این عبارت ها، از دانش آموزان خواسته شد تا به یک سری سوالات بی ربط  با تحقیق پاسخ دهند. هنگامی که دانش آموزان پاسخ به سوالات را تمام کردند، هنگام تحویل برگه های پاسخ خود تصور کردند که تحقیق به پایان رسیده است. در واقع، تازه شروع کار بود. پس از تحویل گرفتن پاسخنامه ها، از دانش آموزان خواسته شد تا از بین شکلات و یک نوع شیرینی سالم یکی را انتخاب کنند. محقق بدون جلب توجه دانش آموزان انتخاب آنها را یادداشت نمود. 

 

61 درصد دانش آموزانی که به خودشان "من نمی توانم X را بخورم." گفته بودند، شکلات را انتخاب کردند. اما فقط 36 درصد دانش آموزانی که به خودشان " من X نمی خورم" گفته بودند شکلات را انتخاب کردند. چنین تغییر ساده ای در واژگان احتمال انتخاب غذای سالمتر توسط فرد را افزایش داد.

 

محققان تاثیر "نمی کنم" و "نمی توانم" را بر تمایل ما به نه گفتن هنگام رویارویی با وسوسه ها بررسی کردند. افراد می توانند یکبار از انتخاب شکلات اجتناب کنند اما سرانجام به سوی آن تمایل پیدا می کنند. به همین صورت، به خاطر کمبود زمان می توانیم بر کار خود تمرکز کنیم، اما  آیا همیشه می توان از رفتارهای غیرمولد اجتناب نمود؟ به عبارت دیگر، آیا راهی برای نه گفتن به کارهای غیرمهم و انجام رفتارها و کارهای مفید وجود دارد؟ 

 

محققان از زنان شاغل خواستند تا در سمینار سلامتی شرکت کنند. از تمام شرکت کنندگان خواسته شد تا مهمترین هدف بلندمدت سلامتی خود را تعیین کنند. سپس آنها را به سه گروه 10 نفری تقسیم کردند. 

 

به گروه اول به عنوان گروه کنترل گفته شد در صورتی که وسوسه شدند تا از هدف خود چشم بپوشند " فقط نه بگو" را پیش خود تکرار کنند. از گروه دوم خواسته شد در صورت وسوسه برای چشم پوشی از هدف خود استراتژی " نمی توانم" را اجرا کنند. برای مثال، " من نمی توانم نرمش امروز را لغو کنم." به گروه سوم گفته شد تا در صورت وسوسه برای چشم پوشی از هدف خود از استراتژی "نمی کنم" استفاده کنند. مثلا، " من نرمش را لغو نمی کنم." 

 

10 روز بعد با ارسال ایمیل به شرکت کنندگان از آنها خواسته شد تا روند کار خود را گزارش دهند. از قبل به آنها گفته شده بود که در طی 10 روز ایمیلی را دریافت می کنید که استفاده از استراتژی را به شما یادآوری کرده و گزارش روند کار را از شما می خواهد. در صورتی که استراتژی تاثیری بر شما نداشت، با ارسال یک ایمیل کوتاه به ما اطلاع دهید و دیگر به ایمیل ها پاسخ ندهید. نتایج به صورت زیر بود:

 

-از 10 نفر گروه اول ( گروه " فقط نه بگو" ) فقط سه نفر به مدت 10 روز بر اهداف خود پافشاری کردند.

-از 10 نفر گروه دوم ( گروه "نمی توانم" ) فقط یک نفر به مدت 10 روز بر اهداف خود پافشاری کردند.

-از 10 نفر گروه سوم ( گروه " نمی کنم" ) 8 نفر به مدت 10 روز بر اهداف خود پافشاری کردند. 

 

کلمات و واژگانی که استفاده می کنید نه تنها به شما در انتخاب ها و تصمیم گیری هایتان کمک می کنند، بلکه باعث ثبات قدم در طی نیل به اهداف مورد نظرتان هم می شوند. 

 

دلیل تاثیر بیشتر" نمی کنم" نسبت به "نمی توانم" چیست؟

شما با کلمات خود حس کنترل و توانمندی خود را بیان می کنید. همچنین، کلمات مورد استفاده ی شما یک حلقه ی فیدبک در مغزتان ایجاد می کنند که بر رفتارهای آتی شما تاثیر می گذارند. مثلا، زمانی که به خودتان می گویید "من نمی توانم،" یک حلقه ی فیدبک ایجاد می کنید که یادآور عدم توانایی و محدودیت های شما می باشد. استفاده از این کلمات نشان می دهد که شما خودتان را ملزم به انجام کاری می کنید که تمایلی به انجام آن ندارید.

 

در مقابل، زمانی که به خودتان می گویید " من نمی کنم،" حلقه ی فیدبکی ایجاد می کنید که کنترل و تسلط تان بر موقعیت را به شما یادآوری می کند. "نمی کنم" عبارتی است که با استفاده از آن می توانید عادات بد خود را ترک کرده و به دنبال رفتارها و عادات خوب خود بروید. 

 

هیدی گرانت هالورسون مدیر مرکز علوم انگیزشی در دانشگاه کلمبیا، در مورد تفاوت بین استفاده از "نمیکنم" و "نمیتوانم" توضیح می دهد. 

 

استفاده از عبارت "نمی کنم" به شما احساس قدرت می دهد و نشانگر اراده ی راسخ شما می باشد. اما " نمی توانم" کاری است که بر شما تحمیل می شود. از این رو، اندیشیدن در مورد "نمی توانم" حس قدرت شما را تحلیل می دهد. به عبارت دیگر، عبارت "نمی کنم" از نظر فیزیولوژیکی نه گفتن را برای شما آسان می کند. 

 

"نمی توانم" و "نمی کنم" کلماتی هستند که بسیار آشنا به نظر می رسند و ما در اغلب مواقع از آنها استفاده می کنیم، اما استفاده از این کلمات از نظر روانی می تواند فیدبک ها و نتایج بسیار متفاوتی را به دنبال داشته باشد. این ها کلمات و واژگان ساده ای نیستند. بلکه نشانگر باور های شما بوده و دلیل انجام کارهای مختلف توسط شما را بیان می کنند. 

 

توانایی غلبه بر وسوسه ها و نه گفتن برای سلامتی جسمی و روحی شما و در عین حال بهره وری روزانه تان بسیار مهم می باشد. به عبارت ساده تر: شما می توانید قربانی کلمات خود یا معمار آنها باشید. انتخاب با شماست!