حاشیه ها و متن در بیست و چهارمین همایش بانکداری اسلامی/ سیف: نرخ سود تغییر نمی کند / نهاوندیان: بانک ها بنگاه داری نکنند / طیب نیا: دولت با 6 چالش مواجه است

گروه اقتصادی - امروز بیست و چهارمین همایش بانکداری اسلامی، علاوه بر سخنرانی مسوولان، حضور کارشناسان و خبرنگاران و طرح مباحث مختلف بانکداری و بازارپول،  حاشیه های قابل توجهی نیز به چشم می خورد.

به گزارش بولتن نیوز، محمد باقر نوبخت که قرار بود سخنران این همایش باشد به خاطر حضور در جلسه علنی مجلس و تقدیم اصلاحیه بودجه، در این همایش حاضر نشد.
مسوولان همایش به خاطر ظرفیت سالن اصلی، مانع حضور خبرنگاران در سالن شدند و اعلام کردند که خبرنگاران باید در سالن دیگری که با مانیتور و تلویزیون سخنرانی ها را پوشش می داد، حضور یابند.
تنها سخنرانی که در وقت مقرر 15 دقیقه ای سخنان خود را تمام کرد و مورد تشویق حضار قرار گرفت آقای طیب نیا وزیر امور اقتصادی و دارایی بود.

اما  دکتر نهاوندیان رئیس دفتر رئیس جمهور، که قرار بود 15 دقیقه سخنرانی کند حدود 35 دقیقه سخنرانی کرد که با انتقاد آیت اله بجنوردی مواجه  شد.

نهاوندیان با انتقاد از سیستم بانکی و عملکرد بانک ها، نکاتی را مطرح کرد که موجب شد مدیران و کارشناسان بانک ها که در ردیف اول و دوم صندلی های سالن نشسته بودند، این موضوع را مطرح کردند که آقای نهاوندیان از نگاه رئیس اتاق بازرگانی این موضوعات وانتقاد از بانک ها را مطرح کرده یا از نگاه دفتر رئیس جمهور و دولت این انتقادها را مطرح کرده است؟

موقع حضور آقای سیف رئیس کل بانک مرکزی به محل برگزاری همایش، محافظان سیف برخورد نامناسبی با خبرنگاران داشتند و به خصوص با تعدادی از خبرنگاران زن برخورد کردند و تعدادی از خبرنگاران خطاب به دکتر سیف اعلام کردند که چرا هنوز نیامده اید اینگونه با خبرنگاران رفتار می کنید؟
سیف در هنگام سخنرانی خود حرف 10 روز قبل خود مبنی بر تغییر نرخ سود بانکی را پس گرفت و اعلام کرد که نرخ سود بانکی فعلا تغییر نخواهد کرد.

در این همایش اعلام شد که آقای دکتر محمود بهمنی جزو سخنرانان اصلی پنل همایش خواهد بود و این موضوع نشان می دهد که دکتر بهمنی همچنان از جایگاه برجسته ای در بین مدیران بانکی وکارشناسان بازار پول و بانک برخوردار است و برخی صاحب نظران حاضر در سالن اعلام کردند که احتمالا آقای دکتر بهمنی برای مدیریت یکی از بانک های بزرگ دولتی انتخاب خواهد شد.


نهاوندیان: بانک ها نباید بنگاه داری کنند

نهاوندیان رئیس دفتر رئیس جمهور با بیان اینکه مصرف گرایی در توزیع اعتبارات سیستم بانکی در 8 سال گذشته غوغا کرده است، از پایان تناقض بانکداری و بنگاه داری خبر داد و گفت: دیگر هر روز منتظر یک بخشنامه جدید بانکی نخواهیم بود.
محمد نهاوندیان گفت: خسارت فراوانی به اقتصاد ما به سبب ناهماهنگی ها وارد شده است که باید از این دوره گذر کنیم.
رئیس دفتر رئیس جمهور با بیان این که بانکداری اسلامی اگر اسلامی باشد و محقق شود باید رشد و برکت در اقتصاد ایجاد کند، افزود: بانکداری اسلامی که نتوانسته باشد رشد اقتصادی پایدار ایجاد کند نیازمند بازنگری است.
وی با اشاره به اینکه هم اکنون حساس ترین شرایط را سیستم بانکی ما می گذراند که هیچگاه مورد هجمه واقع نشده است، اظهارداشت: از خارج از کشور به سبب تحریم ها و از داخل کشور به سبب هجمه های مدیریتی طی این سال ها سیستم بانکی تحت فشار بوده است.
نهاوندیان با طرح این موضوع که بازنگری باید طبیبانه تلقی شود تا به احترام، انسجام و کرامت بانکداری اسلامی آسیبی وارد نشود، تصریح کرد: مدیریت سیستم بانکی در شرایط تحول رو به جلو قرار گرفته است. ارزیابی و بازنگری توسط بانکی ها و اهل اقتصاد و فعالان اقتصادی باید صورت گیرد و مقصود این است که بهترین طبیبان از داخل مجموعه سیستم بانکی چالش ها را مورد بررسی قرار دهند.
وی با طرح این سئوال که چرا رابطه دو سویه بخش مالی و بانکی به نحو رضایت بخش نبوده است؟ گفت: مداخلات در سیستم بانکی باید متوقف شود و اصلی ترین نکته در شرایط فعلی اقتصاد این است که آرامش در سیستم اقتصادی ایجاد شود.
تجلی رونق اقتصادی در ایجاد آرامش
رئیس دفتر رئیس جمهور به التهابات 1.5 سال اخیر در بازار ارز و چالش های سیستم بانکی در چند سال اخیر اشاره و عنوان کرد: تغییرات مکرر مدیریتی و سیاست ها قابلیت برنامه ریزی را از دست مدیران اقتصادی ما سلب کرده است و نه فقط فعالان اقتصادی بلکه مدیران بانکی احساس اختیارمندی و برنامه یزی نمی کردند و بنابراین با آرامش در اقتصاد باید امکان مدیریت را به مدیران باز گردانیم.

نهاوندیان با تاکید بر اینکه علایم هدایت کننده به نحو باثبات به مدیریت اقتصادی کشور باید داده شود، تاکید کرد: اینکه هر روز و هر هفته منتظر یک بخشنامه جدید در سیستم بانکی باشیم نمی تواند توقع عملکرد مثبت را ایجاد کند. تجلی رونق اقتصادی در ایجاد آرامش در فضای اقتصادی است.

باید آتش تورم التهاب آور را خاموش کنیم

رئیس اتاق بازرگانی ایران با اشاره به اینکه در حال حاضر رکود تورمی در کشور را تجربه می کنیم، گفت: اما نرخ تورم التهاب آورترین بخش است که باید آتش آن را خاموش کنیم و رونق افزایی بر مبنای کاهش تورم ایجاد کنیم.
وی، یکی نکته اصلی را بازگشت به اصل اساسی در کلان اقتصاد دانست که بخش مالی باید در خدمت بخش واقعی اقتصاد باشد. در بانکداری اسلامی و در بخش واقعی اقتصاد رویکرد مشارکتی است و این به این معنا نیست که عقود مبادله ای نداشته باشیم اما توقع سود بیشتر زمانی قابل توجهی است که سود بیشتر از تولید ایجاد شود.
نهاوندیان گفت: بانکی که بانکداری دارد حق بنگاهداری ندارد و باید به این تناقض پایان داد. انحراف از آنجا آغاز شد که به عملیات غیرمولد وام دادیم ، مصرف گرایی در توزیع اعتبارات سیستم بانکی ما در 8 سال گذشته غوغا کرد. اضافه ها را از کجای اقتصاد باید درآورد؛ الا با توقعات تورمی.
وی با انتقاد از ممنوع الخروج کردن مدیران بنگاه های اقتصادی بدهکار به سیستم بانکی و با بیان اینکه به این اقدام به چه چیزی می خواهیم دست یابیم، اقدامات مذکور را واژگونه کردن اقتصاد توصیف کرد و گفت: چرا اقتصاد ایران نمی تواند از تورم نجات یابد؟


طیب نیا: دولت با 6   چالش کلیدی اقتصادی مواجه است

وزیر امور اقتصادی و دارایی با اعلام 6 چالش کلیدی اقتصادی، سیستم بانکی و بانک مرکزی از تشکیل تیمی برای رفع مشکلات کوتاه مدت تولید و موانع کار خبر داد و گفت: یکی از شاخص‌های استقلال بانک مرکزی خروج از سلطه مالی دولت است که آنهم با ایجاد تعادل هزینه‌ها و درآمد‌ها در بودجه دولت امکان‌پذیر می شود.
علی طیب نیا در بیست و چهارمین همایش بانکداری اسلامی، هدف دولت را بهبود معیشت مردم از طریق رونق تولید و مهار تورم که مستلزم هماهنگی سیاست های مالی و پولی به صورت سنجیده است، اعلام کرد.
وزیر امور اقتصادی و دارایی با بیان اینکه هماهنگی در سیاست های پولی و مالی از اهمیت برخوردار است، در غیر این صورت به جای هم افزایی بیشتر به مشکل برخواهیم خورد، گفت: هماهنگی در سیاست های پولی و مالی شرط لازم برای توفیق برنامه های اقتصادی دولت و دستیابی به برنامه های تدبیر شده است و برای رسیدن به این هدف نیز باید درک واحد نسبت به مشکلات اقتصادی در تیم دولت و حاکمیت وجود داشته باشد.
وی گفت: اگر قرار باشد سیاست های پولی و مالی و سایر سیاست های اقتصادی به صورت جدا و جزیره وار باشد، ما را به کلیات واحد نخواهد رساند؛ بنابراین در وهله اول مسئولین باید به یک درک واحد از مشکلات اقتصادی برسند.
طیب نیا با بیان اینکه شرط لازم برای هر برنامه کارآمد این است که در ابن شرایط خاص جامعه شناسایی و ریشه یابی شوند به ذکر 6 چالش کلیدی اقتصاد، نظام بانکی و بانک مرکزی پرداخت و گفت: اولین مشکل و چالش ساختار نامتعادل بودجه دولت است که در 40 سال گذشته شاهد آن بوده ایم به طوری که بخش عمده بودجه دولت از درآمد نفتی حاصل شده و درآمدهای مالیاتی در آن ناچیز بوده، این در حالی است که درآمدهای نفتی همواره پر نوسانان بوده است و درآمدهای پرنوسان نفتی عامل اصلی نوسانات اقتصادی در ایران محسوب می شود.

وی ادامه داد: عمده نوساناتی که در 40 سال گذشته داشته ایم ریشه در درآمدهای نفتی دارد و همین امر مانع اجرای سیاست های پولی مستقل در بانک مرکزی شده است و تغییرات حجم پول و سیاست های پولی متاثر از بودجه دولت بوده است
وزیر امور اقتصادی و دارایی، دومین چالش اقتصادی را عدم تعادل در بخش تجارت خارجی کشور و سهم بالای درآمدهای حاصل از صادرات نفتی و سهم ناچیز درآمدهای ناشی از صادرات محصولات غیرنفتی اعلام کرد و گفت: همواره به دلیل تزریق درآمدهای نفتی تورم بالایی را در کشور داشته ایم و از سوی دیگر به دلیل تزریق ارز بالای حاصل از فروش نفت، نرخ اسمی ارز از ثبات برخوردار بوده که نتیجه آن کاهش در توان رقابت تولیدات کشور و سرکوب تولید ملی و سهم پایین اشتغال بوده است.
طیب نیا، چالش سوم را بانک محور بودن اقتصاد و عدم توجه به بازار سرمایه ذکر کرد و افزود: این در حالی است که مردم رفع تمام نیازهای اقتصادی خود را از سیستم بانکی مطالبه می کنند.
وزیر امور اقتصادی و دارایی،  دخالت دولت در سیاست های پولی و مالی و عدم تناسب بین نرخ سود سپرده ها و تورم و منفی بودن نرخ سود واقعی که سپرده های واقعی را تحت تاثیر قرار می دهد را چالش های چهارم و پنجم ذکر کرد و افزود: بدهی و حجم بالای مطالبات معوق دولت و بانک ها به بانک مرکزی و در عین حال پایین بودن سرمایه بانک های دولتی و عدم ساماندهی بازار غیرمتشکل پولی چالش مهم دیگر سیستم بانکی بوده است.
وی خاطر نشان کرد: اگر قرار است بانک مرکزی از استقلال در تزریق سیاست های پولی برخوردار باشد باید ابتدا چالش ها را تدبیر کنیم. مقابله با تورم و رکود که هم اکنون با هر دوی آنها مواجه هستیم و ترکیب توامان آنها عاملی است که استفاده از سیاست های مرسوم تقاضا را زیر سئوال می برد.
طیب نیا با بیان اینکه هم اکنون در شرایط رکودی قرار داریم، رشد اقتصادی منفی شده و بخش عظیمی از نیروی کار به دنبال شغل هستند که در این بخش عظیم نیروی کار جوانان تحصیلکرده به چشم می خورند که نگرانی هایی را برای بازار کار ایجاد می کنند، گفت: این خطر وجود دارد که برای دستیابی به اهداف اشتغال‌زایی متوسل به رشد نقدینگی شویم که تورم را تحت تاثیر قرار دهد.
وزیر امور اقتصادی و دارایی از تشکیل تیمی برای رفع مشکلات کوتاه مدت تولید و رفع موانع کار خبر داد و گفت: نباید سیاست‌های رونق به رشد نقدینگی بینجامد. حل مشکلات تولید باید در سیاست های جانب عرضه و اصلاح سیاست های کسب و کار جست و جو کرد.
طیب نیا گفت: ابزارهای مرسوم سیستم پولی در شرایط خاص جامعه ما از کارآیی لازم برای مهار رشد نقدینگی برخوردار نیست. افزایش درآمدهای پاک مالیاتی در جانب هزینه های دولت و اولویت بندی طرح های عمرانی از سیاست های عاجل دولت است.

سیف از موضع 10 روز قبل خود عقب نشست

رئیس کل بانک مرکزی با اعلام این که برنامه تغییر نرخ سود بانکی فعلا در دستور کار نیست، گفت: در گام اول باید تورم موجود کنترل شود، ضمن اینکه برنامه شوک‌آور و ضربتی برای بازار ارز نداریم.

ولی الله سیف امروز در حاشیه 24 همایش بانکداری اسلامی در جمع خبرنگاران در پاسخ به این سئوال که آیا تغییر نرخ سود بانکی در دستور کار بانک مرکزی و شورای پول و اعتبار قرار دارد یا خیر؟ گفت: جهت گیری نظام بانکی تحول است. بر این اساس، باید تحولی که مورد نظر دولت یازدهم است، به وجود آید.

رئیس کل بانک مرکزی با بیان این که هم اکنون شرایط برای تغییر نرخ سود بانکی مطلوب نیست، اظهارداشت: باید برنامه ریزی بانک مرکزی و تیم اقتصادی دولت به سمت تحول باشد و در گام اول باید تورم موجود کنترل شود.

وی ادامه داد: بانک مرکزی و مجموعه اقتصادی دولت اقدامات لازم را در این زمینه انجام می دهند اما هم اکنون مسئله اینجاست که آیا نرخ سود بانکی باید افزایش یابد یا تورم کنترل شود.

سیف ادامه داد: باید در درجه اول بتوانیم نسبت به تورم اقدامات لازم را انجام دهیم تا پس از آن این تعادل به وجود آید.

وی در خصوص تغییر سود بانکی تا پایان سال گفت: فعلا برنامه ای برای تغییر سود بانکی در دستور کار نیست اما اجازه دهید تا با گذشت زمان شرایط لازم برای برنامه ریزی و اعلام برنامه دولت در این راستا فراهم شود.

رئیس بانک مرکزی گفت: تعادل مطلوب در اقتصاد باید ایجاد شود و بعد از آن برنامه های برای تغییر نرخ سود بانکی اعلام خواهد شد.

ولی الله سیف حدود 10 روز قبل خواستار افزایش نرخ سود بانکها به بیش از نرخ تورم شده بود.

براساس اعلام بانک مرکزی، نرخ تورم در دوازده ماهه منتهی به تیرماه امسال به 37.5 درصد رسیده بود.

تعیین تکلیف پول‌های شبانه برداشتی از بانکها

از رئیس کل بانک مرکزی سئوال شد آیا پول‌های شبانه برداشتی از حساب بانکها بابت مابه‌التفاوت ارز دریافتی که در دولت گذشته اتفاق افتاد، به حساب بانکها بازگردانده خواهد شد؟ که وی در پاسخ گفت: بررسی می کنیم و اگر تخلفی صورت نگرفته باشد، پول‌ها را برمی‌گردانیم.

وی توضیح داد: پرونده این موضوع در دست بررسی است. بانک مرکزی این موضوع را بررسی می کند و اگر تخلفی توسط بانکی صورت گرفته باشد، متناسب با تخلف با آن برخورد خواهد کرد اما بانک‌هایی که تخلف نکرده اند، مابه التفاوت را دریافت خواهند کرد.

برنامه شوک‌آور و ضربتی برای بازار ارز نداریم

وی در مورد برنامه بانک مرکزی برای بازار ارز گفت: در حال حاضر بازار ارز متعادل است و برنامه ای که در این زمینه داریم، کوتاه مدت نیست، در عین حال هیچ برنامه ضربتی و شوک آور برای بازار ارز نداریم.

رئیس کل بانک مرکزی در پاسخ به این سئوال که پرداخت ارز به کالاهای اساسی چه شد؟ گفت: در مورد پرداخت ارز به کالاهای اساسی در حال  رسیدگی هستیم و به زودی چگونگی اختصاص ارز به کالاهای اساسی نیز مشخص خواهد شد.

دغدغه ای به نام استقلال بانک مرکزی

رئیس کل بانک مرکزی در سخنرانی در این همایش با بیان این که دغدغه استقلال بانک مرکزی فقط دغدغه رئیس کل نیست و دغدغه همه اعضای دولت و رئیس جمهور است گفت: پیش نیاز تحقق اهداف اقتصادی انسجام تیم اقتصادی دولت است.

سیف گفت: قرار بود قانون بانکداری بدون ربا مورد بازنگری قرار گیرد تا به یک قانون دائم تبدیل شود اما این فرصت هیچگاه ایجاد نشد. بنابراین نقاط ضعف بانکداری بدون ربا را شناسایی کنیم و نسبت به رفع آن اقدام نماییم.

وی بر انطباق عملیات بانکی با موازین اسلامی تاکید کرد و گفت: سیاست گذار پولی در ایران برای بیش از 30 سال از متعارف ترین ابزار مدیریت بازار پول یعنی نرخ سود سیاستی محروم کرده ولی در عین حال در نتیجه امکان ناپذیری فنی کنترل حجم پول در بانکداری مرکزی بدون ربا یعنی تورم موزوم و لجام گسیته پاسخگو نگه داشته است.

رئیس کل بانک مرکزی افزود: در این ارتباط برای اجتناب از قضاوت های شخصی باید معیارهایی قابل اتکا، میزان میل به اهداف را طراحی و اندازه گیری کرد.

وی گفت: اگر الگوی یکپارچه بانکداری اسلامی را برای کشور امری مسلم می دانیم، این سئوال مطرح است که چرا باید همه بانکها از حیث انطباق و رعایت موازین اسلامی یکسان هستند.

سیف ادامه داد: درجه اصلاحی بانکها در کشور می تواند متفاوت باشد و باید از این حیث رقابت سالم و عاری از تقلب و ظاهر سازی بین بانکها به وجود آید.

رئیس کل بانک مرکزی خاطر نشان کرد: مقررات و رویه های بانک مرکزی باید درجه ای از آزادی عمل برای بانکها قائل شود تا بتوانند با نوآوری شیوه های جدید تامین مالی اسلامی با یکدیگر به رقابت پردازند. باید امتیازات تشویقی برای بانکهایی که نه در بخش نامه و دستورالعمل که در عرصه عینی بانکداری موفق شده اند اسلامی تر عمل کنند، در نظر گرفت.

سیف گفت: شاید یکی از وظایف مهم حاکمیت این باشد که کمک کند از حیث انطباق با موازین شرعی به صورت علمی در کشور جامه عمل بپوشد.

وی با بیان این که بانکداری اسلامی مراکزی دارد که نازل ترین آن قانون و دستورالعمل است گفت: شاید انتقاد به حقی باشد که بانکداری اسلامی در ایران خیلی از این مرحله فراتر نرفته و در این مرحله هم حق مطلب به خوبی ادا نشده است.

وی ادامه داد: بالاتری مرتبه بانکداری اسلامی فراتر حفظ تظاهرات شرعی، زمانی حاصل می شود که بتواند پاسخگوی نیازهای مالی کشور، عدالت محور و اخلاق مدار باشد.

سیف گفت: بانک بدون ربا از جهت نوع فعالیت ها و ماموریت ها مانند بانک سنتی است و تنها تفاوت آن با بانک ربوی در ماهیت حقوقی قراردادهای بانک است.