پیشرفتی در مذاکره ایران با آمريکا حاصل نخواهد شد/افزایش نرخ دلار حتمی است!

گروه اقتصادی - محمدرضا سبزعلیپور رئیس مرکز تجارت جهانی ایران در تازه ترین اظهارات خود در خصوص روابط سیاسی و اقتصادی ایران با سایر کشورهای جهان علی الخصوص رابطه با غرب معتقد است: روابط شایسته، همراه با احترام متقابل با كشورهاي جهان براي هر كشوري از اهميت ویژه ای برخوردار بوده و دستیابی به این امر مهم در عرصه جهانی، اتخاذ سياست راهبردي صحیح و مدبرانه ای را در فضاي بين‌الملل مي‌طلبد.


به گزارش بولتن نیوز، هر كشوري در جامعه جهاني مرزهاي مشتركي را با جمع ديگری از كشورهای جهان دارد و صد البته که هيچ كشوري به طور طبیعی قادر به انتخاب همسايگان خود نیز نمي باشد. لکن ناخواسته در موقعیت و فضايي قرار مي گيرد كه نمي‌تواند اين كشورها را حذف و خود را تافته ای جدا بافته از آنها بداند پس موظف است تعاملي مناسب و سازنده با آنها برقرار نماید. البته بايد اين موضوع را هم مدنظر داشته باشیم كه يكي از اصول راهبردي و زیربنایی در سياست خارجی هر كشوری داشتن مناسبات خوب و سازنده با کشورهای جهان علی الخصوص همسايگان خود میباشد. البته بسته به نوع سیاستی که اتخاذ میگردد اين همسايگان ميتوانند هم تهديد و هم فرصت محسوب شوند.

وی در ادامه می افزاید: متأسفانه دولتمردان کشورمان در دولتهای نهم و دهم علی الخصوص شخص آقای احمدی نژاد در غالب صحبت های خود از برتری بر جهان و مدیریت جهانی سخن بر زبان آورده و نوید میدادند که فرماندهی دنیا نیز به زودی در کف ما قرار خواهد گرفت!!. همچنین در مورد تحریم های سازمان ملل، آمریکا و اتحادیه اروپا که در جهت منزوی ساختن ایران برعلیه کشورمان اعمال شده است نیز سخنانی را مطرح میکردند که در نوع خود خاص و قابل تأمل بود. بطور مثال بارها فرموده که دنیا به ایران نیاز دارد نه ایران به دنیا!. (البته فقط به نفت ایران نیاز دارند زیرا تاکنون صحبتی راجع به سایر نیازهای اقتصادی دنیا به ما مطرح نشده است) و دیگر این که ایران در شاهراه جهانی قرار دارد و در منطقه نفت خیز خاورمیانه؛ پس به همین دلیل اروپا و آمریکا هرگز نمی توانند ایران را منزوی و تحریم کنند. متأسفانه یا دنیا زیادی پیشرفت کرده و یا ما با ذهنیات قدیمی در کش و قوس بودیم که همچنان تصور می کردیم که در مرکز عالم و کائنات هستیم و فقط دنیا به ما نیاز دارد بدون این که ما به دنیا نیازی داشته باشیم. حال فرض می کنیم جهان به ما نیاز داشت و ما هیچ نیازی به جهان نداشتیم. در نهایت یک موضوع مهم اخلاقی باقی میماند ، و آنهم اینکه پس چرا ما باید به جهان فخر میفروختیم که ما به هیچ کس نیازی نداریم!! این روحیه خود بزرگ بینی و فخر فروشی به مردم جهان در کدام یک از فضایل اخلاقی و تمدن بشری ما قرار میگرفت؟ آیا فخر فروختن به جهان که ما از همه شما برتر هستیم نتیجه ای به جزء دشمنی اکثر کشورها و دست آخر دور شدن دنیا از ایران و ایرانی را در پی نداشت؟ البته اینجانب اعتقاد دارم که مردم شریف ایران از این که احساس کنند که جزیی از مردم دنیا هستند و کشورشان هم عضوی از اعضای فعال جامعه جهانی است بیشتر خوشحال میشوند تا این که به زور زبان بخواهند بر جهان و جهانیان برتری و سیادت داشته باشند.

علیپور می افزاید: باز هم متأسفانه دولتمردان ما در دولتهای نهم و دهم آن ملاحظات و مسائلی که همیشه در رابطه با همسایگان و سایر کشورهای جهان رعایت میکردیم را چندان مورد توجه قرار نداده و با ادبیات و گفتمانی خصمانه و غیردیپلماتیک اوضاع را برعلیه ایران ملتهب نمودند. فلذا همین امر موجب شد تا جدای از شرایط کلی منطقه، روابط سیاسی و اقتصادی ایران با همسایگان و حتی اکثر کشورهای جهان به مرز هشدار و چراغ قرمز برسد. لکن با نگاهی سطحی به دور و اطراف خود به عینه می بینیم که در حال حاضر بنابه دلایلی که به برخی از آنها قبلاً اشاره شد، روابط کشورمان با آذربایجان شکرآب شد، با امارات متحده عربی هم بر سر ادعای آنها بر جزایر سه گانه ایران، اختلاف پیدا کردیم، شاه عربستان را هم روزی چند بار مرده و زنده کرده و برایش مراسم تشیع جنازه هم برگزار کردیم، ظرف یکی دو سال گذشته نیز اختلاف نظر ایران و دولت افغانستان در مورد پیمان استراتژیک کابل-واشنگتن روابط دو جانبه را تا حدودی به سردی کشاند. همسایه مهم شمالغربی ایران یعنی ترکیه نیز از جمله همسایگانی است که روابطش با ما سرد و پرتنش شده که خود میتواند تأمل برانگیز و هشدار دهنده باشد. در ماه های اخیر نیز بدلیل حمایت از دولت بشار اسد در سوریه، جمعی از کشورهای جهان علی الخصوص کشورهای عضو اتحادیه عرب بر علیه ایران موضع گیری منفی داشته اند. از همسایگان خود و کشورهای عرب که بگذریم به اتحادیه اروپا میرسیم که در حال حاضر با بیست و هفت کشور عضو تحریم های سنگینی را بر صنعت نفت و بانک مرکزی کشورمان وضع کرده و به نوعی ارتباط اقتصادی خود را با ایران قطع نموده است! با آمریکا و اسرائیل هم که از ابتدای انقلاب اختلاف ریشه ای داشته و داریم، از کانادا و ایرلند و استرالیا و کره و ژاپن و جمع دیگری از کشورهای جهان که به بهانه های مختلف ارتباطات سیاسی و یا اقتصادی خود را با ایران کاهش داده اند بگذریم نوبت به برزیل میرسد که تا چندی قبل یکی از دوستان نزدیک و همپیمانان ما در جهان بود لکن به دلیل اتفاقات و حواشی که طی آخرین سفر جناب آقای احمدی نژاد به وجود آمد، آینده ارتباط دو کشور در هاله ای از ابهام فرو رفته است!!.

وی تأکید کرد: با عنایت به وضعیتی که طی سالها و ماههای اخیر در روابط ما با کشورهای جهان علی الخصوص همسایگان مان بوجود آمده احساس بر این است که روابط ایران با کشورهای جهان تا حدود زیادی به مرز هشدار رسیده است که این موضوع قطعاً باید مورد توجه دولت جدید و دستگاه دیپلماسی کشور قرار گرفته و به آن پرداخته و رسیدگی شود و نباید بیش از این مورد بی توجهی قرار گیرد. هرچند که ما به دنبال حل مشکلات اقتصادی و غلبه بر تحریم های خارجی نیز هستیم ولیکن برای حل مشکلات خود به ارتباط بیشتر و مطلوبتری با جهان و همسایگانمان نیاز داریم. زیرا لازمه توسعه اقتصادی، توسعه سیاسی است و بلعکس. چنانچه روابط ایران با همسایگان و کشورهای جهان را طی سی سال گذشته بررسی کنیم می بینیم که در حال حاضر در بدترین شرایط ارتباطی با جهان هستیم. اینها مسائلی است که نمیتوان به سادگی از کنار آن گذشت. غربی ها به رهبری آمریکا در اکثر این کشورها پایگاههای نظامی را با هدف کنترل یا مقابله با ایران ایجاد کرده اند. ظاهراً توجه لازم را به این مسئله مبذول نمی کنیم. زیرا باید به این مهم دقت کرد که اگر وضعیت کشور از مرز هشدار بگذرد چه خطراتی ممکن است متوجه ایران و ایرانی شود. باید این مسئله را در مجموعه ای از مشکلات کنونی کشور دید. متأسفانه در حال حاضر برخی از مشکلات داخلی هم ما را رنج میدهد که نیاز به درایت در سیاست خارجی را بیش از پیش می طلبد. مسئله تحریمها وضعیت اقتصادی ما را تا حدودی دچار چالش نموده که باید به آن دقت کرد. لکن در جهت برقراري ثبات و آرامش ایران و منطقه، نياز به برداشتن گام هاي اساسی داريم. ايجاد روابط دوستانه و نزديك با جهان غرب و گرفتن امتيازهاي بزرگ در راستاي منافع ملي جزء مهمترين گام هاي ايران ميباشد. همچنین مساله ی هسته اي ايران نيز بدليل تنش ها و وجود اختلافات سياسي با جهان غرب و بويژه آمريكا به معضل و مشكلي جهاني مبدل شده و همين كشورها به نيت مثبت جمهوري اسلامي ايران جهت دست يابي به دانش صلح آميز هسته اي اطمينان ندارد. بر همین مبنا آرامش ايران به خاطر سوء نيت غرب به برنامه هسته اي به شدت به خطر افتاده است. زيرا از نظر آنها ايران غير هسته اي، نيرومندترين كشور منطقه است. حال توجيه و ترس آنان از اين بابت است كه با كوشش ايران اسلامي براي دستيابي به دانش هسته اي، ظاهراً پتانسيل برخورد در منطقه بسيار بالاتر رفته و به سطح درگيري با جنگ افزارهاي هسته اي تبديل خواهد شد. فلذا در آن صورت ايران به يكي از چند قدرت هسته اي منطقه تبديل میشود. از نظر غرب كشوري كه بطور رسمي و علني "محو " اسرائيل را درخواست كرده، پس در مورد مساله هسته اي نميتواند از واژه "حق" استفاده كند. در این راستا اعتماد سازي، نقش بسيار بزرگي را در بدست آوردن آرامش و حتي دستيابي به انرژي هسته اي بازي مي كند.


این تحلیلگر اقتصاد جهانی تصریح می کند: بي ترديد پيروزي و خلق حماسه 24 خرداد و انتخاب جناب آقای حسن روحانی ، میانه‌روترین کاندیدا در انتخابات ایران بعنوان رئیس جمهور یازدهم ایـران، نوعی احساس خوشبینی را بین غالب صاحب نظران داخلی و خارجی نسبت به بهبود آینده روابط سیاسی جمهوری اسلامی ایران با غرب بلاخص آمریکا را بوجود آورده است هرچند بخشی از شعارهای انتخاباتی دکتر روحانی در جهت تنش زدائی و بهبود روابط با غرب بود و همین امر به پیروزی قطعی وی در دور اول کمک نمود. ضمناً معرفی جناب آقای دکتر محمدجواد ظریف بعنوان وزیر امورخارجه دولت تدبیر و امید و رأی اعتماد نمایندگان مجلس به او این خوشبینی ها را بیش از پیش تقویت کرد. لذا حضور وی در کنار دکتر روحانی میتواند تغییری امیدوار کننده را در سیاست خارجی ایران بوجود آورده و روند خصمانه‌ای را که آقای احمدی‌نژاد رئیس جمهور سابق در پیش گرفته بود را 180 درجه تغیر دهد. لکن دکتر ظریف در رأس تلاش‌های دولت جدید جهت تنش زدائی و ترمیم روابط با غرب و آمریکا می‌باشد. درکل برهیچکس پوشیده نیست که برگزاري موفقيت آميز انتخابات در کشورمان بهترین فرصت را براي رسيدن به نتيجه مطلوب مذاکرات هسته اي و نزدیکی به غرب بوجود آورده است و همین امر بهترين فرصت را نیز براي واشنگتن بوجود آورده که مي بايستي از آن به نحو احسن استفاده کرد و پيشنهادهاي مناسبي را به ايران ارايه دهد.  دولت آمريکا مي بايستي نشان دهد که به ديپلماسي باور دارد و آن را بهترين فرصت براي رفع تنشها و اختلافات سیاسی خود با ايران ميداند. کاخ سفيد مي بايستي آمادگي خود براي رفع تحريم هاي وضع شده عليه ايران را نشان دهد.

علیپور افزود: بحث اصلی و سؤال بی پاسخ این است که آیا صرف شعارهای انتخاباتی جناب آقای روحانی و وجود همکاران برجسته و کاردانی همچون آقایان ظریف و صالحی و دبیر شورای عالی امنیت ملی (؟؟؟) و مناسب بودن زمان برای مذاکرات دوجانبه، فاکتورهائی کافی و تضمین شده ای جهت رفع تنشها و پیشرفت مذاکرات ایران و آمریکا میباشد؟ هرچند که اینجانب آدم بدبینی نیستم ولیکن واقعیات موجود، نشانی مثبت از پیشرفت مذاکرات تهران و واشینگتن در آینده ای نزدیک را نمیدهد.   

بطور خلاصه عده ای تندرو در هر دو کشور که نان و سودشان در تنش و وجود تحریمها میباشد مانعی بزرگ در برابر ترمیم روابط دو کشور میباشند. درحال حاضر کنگره نبايد تحريم هاي بيشتري را عليه جمهوري اسلامي ايران وضع نمايد که زمزمه تحریمهای جدید به گوش میرسد!. فشار جمهوری خواهان و دمکراتهای تندرو بر کنگره آمريکا جهت اعمال قانون تشديد تحريم ها عليه ايران بیش از پیش است. اينک زمان آن فرا رسيده که کنگره اجراي قوانين تصويب شده در مورد تشديد تحريم ها عليه ايران را به تعويق بياندازد چرا که اين امر براي انجام مذاکرات ايران و آمريکا ضروري است اما 30 تیر آخرین تحریم برعلیه ایران اعمال شد و دور بعدی تحریمها که بسیار شدیدتر نیز هستند در ماه آینده میلادی یعنی چند روز دیگر برعلیه کشورمان اعمال خواهد شد!! حمله احتمالی آمریکا به کشور سوریه نیز روابط فیمابین را پر تنش تر خواهد کرد.

از همه مهمتر اینکه در نبود روابط دوستانه با غرب با ایران همانند وضعيت كنوني، كشورهاي منطقه و قدرت هاي جهاني از برقراري صلح و آرامش در منطقه نااميد ميشوند. لکن بي ثباتي در منطقه، نه تنها نياز كشورهاي حاشيه خليج فارس را به حضور نيروهاي نظامي خارجي جهت برقراري صلح و آرامش در منطقه توجيه مي كند بلكه استقرار دائمي قدرت هاي غربي در كشورهاي همسايه را نيز قانوني جلوه ميدهد. پس هرچه شعارها درباره توان نظامي ايران غليظ تر باشد توجيه حضور نيروهاي خارجي در افكار عمومي كشورهاي غربي و همزمان استقبال كشورهاي كوچك تر منطقه بيشتر خواهد شد. لذا همین امر منافع کمپانی های بزرگ غرب و آمریکایی را درجهت فروش تسلیحات نظامی و جنگنده های پیشرفته که رقم قراردادهای سالانه آنها با کشورهای حاشیه خلیج فارس صدها میلیارد دلار میباشد را تضمین میکند پس هیچ عقل سلیمی سود چند صد میلیارد دلاری را فدای رفع تنش با ایران نمیکند. هرچند که امیدوارم پیش بینی و نظر بنده اشتباه باشد.

علیپور با اشاره به نوسان نرخ ارز در بازار غیر رسمی اظهار داشت: درحال حاضر نرخ ارز در کشور و نوسانات آن به یکی از مهمترین موضوعات روز اقتصاد کشور مبدل شده و نظرات و دیدگاههای مختلفی نیز راجع آن به گوش میرسد. لکن انتخابات ریاست جمهوری و پایان دولت احمدی نژاد موجب گردید تا ابتدا نرخ ارز و سکه با کاهشی ملایم روبرو و سپس یک ثبات نسبی بر بازار حاکم شود که البته بیشتر جنبه روانی داشت زیرا غالب مردم فکر میکردند که با آغاز بکار دولت جدید حتماً تنش بین غرب سریعاً از بین خواهد رفت و تحریمها کاهش خواهد یافت و در نتیجه دلارها به سمت ایران سرازیر خواهد شد و به همین خاطر خریداران دست نگه داشتند و دارندگان ارز نیز به فروش رو آوردند لکن این روند تا چند روز پیش ادامه داشت تا اینکه اولین مصاحبه رئیس کل جدید بانک مرکزی و مناسب دانستن قیمت 3200 تومانی نرخ دلار آزاد توسط ایشان، شوکی به بازار وارد نمود و نرخ تمامی ارزها با افزایش مواجه شد. اما زمزمه جنگ و احتمال حمله آمریکا به سوریه نیز بازار را بی نصیب نگذاشت و سکه و ارز را مجدداً افزایش داد ولیکن برعکس بوی جنگ و ناامنی، ارزش سهام در بورس غالب کشورهای جهان و ایران را کاهش داد. عدم اختصاص ارز به واردکنندگان، اظهارنظر یکی از مقامات ارشد وزارت صنعت، معدن و تجارت درخصوص کمبود ارز در کشور، بحث اعمال تحریمهای جدید از ماه آینده میلادی، افزایش خرید و... موجب افزایش نرخ ارز با شیبی ملایم شده و وجود فاکتورهای دیگری در کنار موارد مطروحه افزایش نرخ ارز طی روزهای آینده را حتمی خواهد کرد. مع الوصف امید بر این است تا تیم اقتصادی دولت جدید و در رأس آن رئیس کل محترم بانک مرکزی سیاستی را اتخاذ نمایند تا با آرام نمودن بازار و تخصیص ارز به بخش واردات، اوضاع را کنترل و ثبات نسبی را به بازار ارز بازگردانند.