عارف قرباني احساس خطر هاشمي‌رفسنجاني از جليلي

گروه سیاسی ـ حسن روحاني پس از انصراف عارف از کانديداتوري در زاهدان گفته است که "در طول دو سه روز اخير تلاش بسيار زيادي صورت گرفت و جلسات متعددي برگزار شد و مشورت‌هاي زيادي با آيت‌الله هاشمي انجام داديم که سرانجام تصميم نهايي در جلسه دوشنبه شب جبهه اصلاحات و اعتدال اتخاذ شد. نظر آيت‌الله هاشمي و حجت‌الاسلام خاتمي بر نگاه اتحاد و حضور يک کانديدا از اصلاحات بود که در مجموع تصميم گرفته شد که من در صحنه انتخابات بمانم و آقاي عارف ما را حمايت کند.

به گزارش بولتن نیوز، محمدرضا عارف که در همان روز دوشنبه در کرمان حتي سوگند خورده بود که حضورش در انتخابات قطعي است و "تا آخرين لحظه" از صحنه انتخابات کنار نخواهد رفت بالاخره تسليم فشارهايي شد که بايد آن را ناشي از محذوريت ها و محدوديت هاي خودساخته جريان اصلاحات به حساب بياوريم که با عملکرد خود باعث آن شده اند و به طور طبيعي "خود کرده را تدبير نيست".

محمدرضا عارف که گويا از اين نحوه حذف خود دلخور شده،‌ در بيانيه انصرافش هيچ نامي از روحاني نبرده و تنها گفته است که به احترام سيد محمد خاتمي کنار مي رود.

بيانيه کنايه‌وار عارف را ساعاتي بعد، رئيس ستاد انتخاباتي اش معني کرد. سيد حسن رسولي به يکي از خبرگزاري ها گفت که عارف "به نفع کسي کنار نرفته است." رسولي همچنين تکليف ستادهاي عارف را هم مشخص و تأکيد کرد: وقتي کانديدايي انصراف مي‌دهد، ستادهايش منحل خواهد شد.

در آخرين ساعات دوشنبه بيست خردادماه محمدرضا عارف از صحنه انتخابات کنار کشيد.
عارف در بيانيه خود آورده است که "غروب دوشنبه بيستم خرداد ماه، مرقومه اي از جناب آقاي سيد محمد خاتمي دريافت نمودم. ايشان طي اين نامه در مقام رهبري اصلاحات، ادامه حضورم را در صحنه انتخابات يازدهمين دوره رياست جمهوري به مصلحت ندانسته اند" و ادامه داده است که "اينجانب گذشتن از حق خويش به نفع ملت بزرگ و ايران سربلند را مصداق روشن اصلاح طلبي واقعي مي دانم."
اينکه آقاي عارف چگونه نظر آقاي خاتمي را براي خود حجت ديده که از حق خويش بگذرد مسئله اي است که بر اساس حق شخصي آقاي عارف چندان قابل چند و چون نيست، اما قطعا وي حق ندارد اين اقدام را به نفع ملت بزرگ و سربلند ايران هزينه کند.
موضوع و مسئله مهم تر اما تحليل پروسه اي است که به اجبار عارف به انصراف از عرصه رقابت هاي انتخابات رياست جمهوري منتج شد.
سيد محمد خاتمي در اطلاعيه اي که پس از انتشار بيانيه عارف منتشر شده است، در حالي به قول خود "در آستانه انتخابات رياست جمهوري، دست نياز به درگاه آفريننده بي نياز بلند" مي کند و از خدا مي خواهد که "ملت شريف ايران را در اين موقعيت خطير و حساس به انتخابي رهنمون شود که خير جامعه و کشور در آن است" که در ادامه به مصداق ضرب المثل "با پا پس مي زند و با دست پيش مي کشد" لوازم توکل کردن به خدا و از پروردگار استمداد طلبيدن را نقض مي کند. آنجا که مي گويد: "جناب آقاي دکتر محمدرضا عارف، دانشمندي با باور استوار و بينش روشن که خلوص و شايستگي و توانمندي خود را در همه دوران خدمت و حضور پربرکتش در عرصه هاي علمي، سياسي و مديريتي نشان داده است، بي هيچ چشم داشت، به عنوان و مقام، در اثر احساس مسئوليت در برابر خداوند و مردمي که خود را وامدار آنان مي داند در ساحت انتخابات حضور مبارک يافت و ... به ترسيم موقعيت حساس کشور و بيان دردها و نيازهاي مردم پرداخت و راه حل هاي عالمانه و مسئولانه براي گشودن گره ها و خدمت به انقلاب و ميهن ارائه داده تا بيش از پيش شايستگي خود را نشان دهد و اصلاح طلبي را در دوران فشارها و تنگناها به خوبي نمايندگي کند.
معلوم نيست که جناب خاتمي با برشمردن اين همه خصايل نيکو که عموم فعالان سياسي و مردم عادي به برخورداري دکتر عارف از آنها معترف هستند، به چه دليل و بنابر کدام مصلحت و شايد دقيقتر بگوييم منفعت، عارف را در برابري محذوريت اخلاقي که نسبت به وي داشت، قرار داد.
البته سيد محمد خاتمي در ادامه به طور ضمني دليل اين ترجيح خود را بيان مي کند، اما دوباره ادعاي استمداد طلبيدن و توکل کردن بر خدا را مي کند، که اين ديگر سخن خام و باطلي بيش نيست.
خاتمي مي گويد: "اينک در حالي که ديگر فرزند توانمند!!؟ ملت جناب آقاي دکتر حسن روحاني که اهل خير و خدمت و انديشه و تدبير در صحنه است و مواضع استوار خود را که در مسير خير و نياز و مطالبه مردم شريف است به خوبي؟! اعلام کرده است، علاقمندان به کشور و سرنوشت آن و خواستاران تحول مثبت در عرصه حيات سياسي، فرهنگي، اقتصادي و بين المللي مي توانند به انتخابي دست بزنند که به ياري خداوند جامعه را به سوي آينده بهتر رهنمون شود.
نگارنده نيز بر سخنان و ادعاهاي سيد محمد خاتمي درباره تقيد دکتر عارف به اخلاق، اعتدال و خيرخواهي تصريح و اعتراف دارد، اما اينکه چه عاملي باعث شد تا خاتمي، روحاني را به وي ترجيح دهد، به دو بخش از دلايل باز مي گردد که در ادامه شرح داده خواهد شد.
دسته اول دلايل درون خانوادگي اصلاح طلبان و هم پالگي هاي ايشان در کارگزاران و آن دسته از راستي هاي سنتي است که از تکرار احمدي نژاد هراس دارند و دسته دوم دلايل برآمده از تجربه، قدرت بازي خواني، تحليل و پيش بيني اکبر هاشمي رفسنجاني است که به نظر مي رسد بسيار جلوتر از خيلي هاي ديگر، رقيب اصلي تفکر و انديشه اي را که خود او راهبري اش مي کند، شناخته و حالا دنبال بهترين همآورد موجود براي او مي گردد.
اين سخن البته به معناي تشبيه جليلي به احمدي نژاد نيست که تفاوت بين اين دو بسيار زياد است، بلکه به معناي آن است که هاشمي رفسنجاني نه از قاليباف، ولايتي يا رضايي، بلکه از گفتمان انقلاب اسلامي سعيد جليلي که بر پايبندي تام و تمام بر مباني و اصول تشريحي امام خميني (ره) و مقام معظم رهبري تاکيد دارد، در هراس است.
به نظر مي رسد خاتمي به نيکي دريافته که حتي اگر توفيقي در عرصه انتخابات نصيب عارف و به اصطلاح اصلاح طلبان مي شد، دولت برآمده از آن را نه وي مي توانست اداره کند، نه محمدرضا عارف، چرا که اصلاح طلباني که امروز عقده هاي فروخورده بسياري نيز از حداقل هشت سال گذشته به دل دارند، قطعا مجال اعتدال و تمرکز بر اداره کشور را از هر رئيس دولتي خواهند ستاند.
از سوي ديگر روحيه ملايم و تقيد قابل تحسين دکتر عارف به اخلاق گرايي و رعايت اعتدال، خود اولين و اصلي ترين مانع در برابر به اصطلاح اصلاح طلباني بود که از تصرف دولت خيالاتي بزرگ تر از اصلاح اداره امور در سر دارند.
خاتمي، البته چنانکه از قرائن و شواهد پيداست با القائات هاشمي رفسنجاني به اين نتيجه رسيده است که روحاني براي بازگرداندن روال به پيش از سال 84 و حتي 76 فرد مناسب تري نسبت به عارف است.
اگر نگاهي به اسامي وزرا و همکاران کابينه دو دولت سيد محمد خاتمي بياندازيم و مواضع امروز آنان را در حمايت و حضور در کنار اکبر هاشمي رفسنجاني ببينيم، شايد بهتر به ميزان تاثيرپذيري سيد محمد خاتمي از اکبر هاشمي رفسنجاني پي ببريم.
از سوي ديگر به گواهي مواضع و سخنان کانديداهاي باقيمانده در اردوگاه منسوب به اصولگرايان، يعني قاليباف، ولايتي و همچنين محسن رضايي و نزديکي و حتي انطباق مواضع ايشان در عرصه هاي مختلف، از جمله اقتصاد و بخصوص عرصه سياست خارجي و موضوع هسته اي کشورمان، بر مواضع اکبر هاشمي رفسنجاني که حسن روحاني آن را در عرصه انتخابات نمايندگي مي کند، به اين نتيجه مي رسيم که هاشمي رفسنجاني به نيکي دريافته که رقيب اصلي انديشه وي، سعيد جليلي است و از همين رو همه اعوان و انصار خود و يار حرف گوش کن خود را مجاب کرده تا عزم خود را براي همآوردي دشوار با اين کانديداي انتخابات رياست جمهوري جزم کنند.
با تمام احترامی که برای آقایان رضایی، ولایتی و قالیباف قائل هستم، اما باید بگویم که مبانی فکری ایشان التقاطی از مبانی اندیشه ای ناب انقلاب اسلامی و حاشیه های وارد شده به آن از جانب تفکری هستند که هاشمی رفسنجانی بنیانگذار آن است و بر اساس آن ایران مطلوب، کشوری مثل سوئیس یا ژاپن است که مردم در آن نماز بگذارند، روزه بگیرند، زنان حجاب حداقلی داشته باشند ولی کسی دینداری خود را در اداره جامعه و کشور دخالت ندهد.
شچندي قبل وقتي براي نوشتن يادداشتي سخنراني ها و مواضع اکبر هاشمي رفسنجاني در فاصله دو ماه آخر سال 83 تا انتخابات دوره نهم رياست جمهوري در خرداد 84 مرور مي کردم، انگار که وي از ابتدا دريافته بود که بايد با محمود احمدي نژاد رقابت کند و همه مواضع و سخنانش در اجراي تاکتيک هاي طراحي شده براي همآوردي با او در عرصه انتخابات تعريف و اجرا شده بودند.
امروز نيز به نظر مي رسد عارف قرباني احساس خطر دوباره اي شده که اکبر هاشمي رفسنجاني اين بار از جانب وحيد جليلي بر پيکر نيمه جان نظام فکري و انديشه اي خود براي اداره حکومت دريافته است.