آخر هفته با كتاب پيشنهادي بولتن (10)
نقش همسران پيامبر در زمان حکومت امیرالمؤمنين چه بود؟
در جایی که میان رفتار و کردار همسران رسول خدا (صلی‌الله‌علیه‌وآله) نسبت به یکدیگر تعارض و تناقضی وجود داشته باشد، کدام طرف را باید قبول کرد؟ در زندگی و رفتار و کردار همسران پیامبر(صلی‌الله‌علیه‌وآله) موارد فراوانی یافت می‌شود که نسبت به یکدیگر تعارض و تناقض دارند، مانند حمایتِ ام‌حبیبه از عثمان و مخالفتِ عایشه با عثمان، حمایتِ ام‌سلمه از امیرمؤمنان(علیه‌السلام) و مخالفت و مقاتلۀ عایشه با آن حضرت...
گروه فرهنگي ـ تاریخ می‌گوید شخصیت‌ها هماره جریان‌ساز بوده‌اند. این مسأله البته ناشی از جهل مردمان بوده که به آن رشد و بلوغ نرسیده‌اند که حق و صواب را تشخیص دهند و پیرو آن باشند. در این بستر است که بزرگان و استوانه‌های جامعه، ملاک و معیار می‌شوند برای مردم.
این موضوع، البته عمومیت دارد و مربوط به مقطع خاصی از تاریخ و جغرافیای حادثه نیست؛ اما به‌هرحال برای ما مسلمان‌ها، صدر اسلام اهمیت ویژه‌ای دارد. وقتی اوضاع و احوال آن زمانه را بررسی می‌کنیم، متوجه می‌شویم که تا چه حد، عمیـق، متأثر از این مسأله بوده‌اند.
بخش ِ اولِ کتاب، به معرفی اجمالی تک‌تک همسران رسول‌الله (صلی الله علیه و آله) می‌پردازد و قدری هم امام علی‌بن‌ابی‌طالب(علیه‌السلام) را معرفی می‌کند. این بخش، مقدمه‌ای است برای بخش دوم که بدنۀ اصلی کتاب را تشکیل می‌دهد: «تعامل همسران رسول‌خدا(صلی الله علیه و آله) با امیرمؤمنان(علیه‌السلام) و نقش آنان در حکومت علوی(علیه‌السلام)».
البته نویسندۀ کتاب از نقل و بررسی موضع‌گیری‌های برخی همسران رسول‌خدا(صلی‌الله‌علیه‌وآله) حتی پس از شهادت امیرمؤنان(علیه‌السلام) غفلت نکرده است؛ اما به‌هرحال، موضوع اصلی کتاب، دوران حاکمیت حضرت امیر(علیه‌السلام) است.
نویسنده برای تهیۀ این کتاب از منابعی خوب و دستِ اول استفاده کرده است؛ لذا این کتاب، پانوشت‌های متعددی دارد که برای کسی که قصد مطالعۀ بیش‌تر دارد بسیار مفید است. او ضمن نقل‌های فراوانی که از منابع تاریخی آورده، به‌خوبی مسائل را تجزیه و تحلیل نموده و استدلال‌هایی متین را با لحنی نیکو مطرح کرده است. برای نمونه به فرازی از این کتاب توجه فرمایید:
"در جایی که میان رفتار و کردار همسران رسول خدا (صلی‌الله‌علیه‌وآله) نسبت به یکدیگر تعارض و تناقضی وجود داشته باشد، کدام طرف را باید قبول کرد؟
توضیح: در زندگی و رفتار و کردار همسران پیامبر(صلی‌الله‌علیه‌وآله) موارد فراوانی یافت می‌شود که نسبت به یکدیگر تعارض و تناقض دارند، مانند حمایتِ ام‌حبیبه از عثمان و مخالفتِ عایشه با عثمان، حمایتِ ام‌سلمه از امیرمؤمنان(علیه‌السلام) و مخالفت و مقاتلۀ عایشه با آن حضرت، سوگواری و عزاداری ام‌سلمه و برخی دیگر از همسران رسول خدا (صلی‌الله‌علیه‌وآله) در شهادت امیرمؤمنان(علیه‌السلام) و اظهار خوشحالی و خرسندی عایشه و موارد متعدد دیگر.
در این‌جا، مورد خاصی را بیان می‌کنیم و تعارض دو تن از همسران معروف و صاحب‌نام پیامبر(صلی الله علیه و آله) را در ترازوی قضاوت قرار می‌دهیم.
محمد بن ابی‌بکر از یاران مخلص و فداکار امام علی‌بن ابی‌طالب(علیه‌السلام) بود که از سوی آن حضرت به حکومت مصر منصوب شده بود و پس از چند سال حکومت در این کشور، با فتنه‌انگیزی‌های معاویه و عمرو بن عاص و مزدوران داخلی آنان، مانند معاویة‌بن خدیج روبه‌رو شد و پس از دفاع و مجاهدت‌های فراوان، به دست سپاهیان عمرو بن عاص به طرز فجیعی به شهادت رسید.
پس از شهادت این رزمندۀ بزرگ، واکنش متفاوتی از دو تن از همسران رسول خدا (صلی‌الله علیه و آله) مشاهده گردید، یکی از ام‌حبیبه بود که بسیار خشنود و مسرور شد و از شدت خوشحالی، گوسفندی قربانی و گوشت آن را کباب و به همسایگان و دوستان بخشید و این کار را انتقام ِ عثمان‌بن عفان از محمد بن ابی‌بکر دانست.
دیگری از خود عایشه، خواهر محمد بن ابی‌بکر بود که نه تنها از هدیۀ ام‌حبیبه تناول نکرد، بلکه خوردنِ کباب را تا آخر عمر بر خود تحریم نمود. وی در شهادت محمد بن ابی‌بکر بسیار متأثر و ناراحت شد و بر قاتلان و کشندگان وی از جمله معاویة‌بن ابی‌سفیان لعنت فرستاد.
پرسش ما از برادران اهل سنت این است که در این مورد، ترجیح با کدام‌یک از این دو بانوست و رفتار و کردار کدامشان را باید اخذ و دیگری را طرد کرد؟
آیا واقعاً این دو، طبق وظیفۀ شرعی و بر اساس حق و حقیقت و درک شخصی خویش از واقعیت، چنین رفتاری بروز دادند، یا صرفاً رفتار آنان جنبۀ شخصی و عاطفی داشته و حس نَسَبی و طایفه‌گری بر آنان غلبه پیدا کرده است؟ ایا امکان ندارد بقیۀ واکنش‌ها، رفتارها و کردارهایشان نیز سطحی و عاطفی بوده و از واقعیت و حقیقت به دور باشد؟"
«نقش همسران رسول‌خدا(صلی‌الله‌علیه‌وآله) در حکومت امیرمؤمنان(علیه‌السلام)» را سیدتقی واردی در ۳۶۵ صفحه به رشتۀ تحریر درآورده و توسط انتشارات بوستان کتاب با قیمت ۵۵۰۰ عرضه شده است.
شما می توانید مطالب و تصاویر خود را به آدرس زیر ارسال فرمایید.
bultannews@gmail.com
میدونم اجازه خروج از فیلترتونو نمیدین اما خواستم بگم همین
چه ربطی دارد مگر معیشت دست رسانه است؟
پیامبر خدا(صلی‌الله علیه و آله) روزی از خانۀ زینب دختر جحش، به خانۀ ام‌سلمه رفت که آن روز نوبت حضور پیامبر(صلی‌الله علیه و آله) در خانۀ وی بود. پس در آن حال، علی(علیه‌السلام) وارد خانۀ ام‌سلمه شد. پیامبر(صلی‌الله علیه و آله) فرمود:
«ای ام‌سلمه! این علی است، او را دوست بدار، [زیرا] گوشت او از گوشت من و خون او از خون من است و او خزانۀ علم و دانش من است. پس بشنو و گواه باش که وی پس از من با پیمان‌شکنان و تعدی‌گران و منافقان جنگ خواهد کرد. او دشمنان مرا نابود و سنتم را زنده خواهد نمود. بشنو و گواه باش اگر کسی خدا را هزار سال، هزار سال و هزار سال [یعنی سه هزار سال] بین رکن و مقام عبادت کند، ولی خدا را [در حالی] ملاقات کند که دشمن علی و عترت من باشد، خدا او را روز قیامت در جهنم با صورتش به زمین خواهد کشید».”
[«نقش همسران رسول خدا(صلی‌الله علیه و آله) در حکومت امیر مؤمنان(علیه‌السلام)، سیدتقی واردی، انتشارات بوستان کتاب، ص۲۳۲» به نقل از: «فرائد السمطین، ابراهیم‌بن محمد جوینی خراسانی، مؤسسة المحمودی بیروت، ج۱، ص۳۳۱، ح۲۵۷» و «ینابیع‌المودة، سلیمان‌بن ابراهیم قندوزی، انتشارات اسوه، ج۱، ص۳۹۰»]