حکومت اردن 60درصد مردم خود را شهروند درجه2 می داند/عربستان سیاستی دوگانه در اردن دارد

اما وزش نسیم بیداری اسلامی در این کشور، زنگ خطری بزرگ برای رژیم های دیکتاتوری است که به همین اندازه برای کشورهای دیگر منطفه فرصت می آفریند.

اتفاقاتی نظیر انحلال مجلس اردن توسط پادشاه، موج گسترده اعتراضات مردمی و... ما را بر آن داشت تا به گفتگو با «حسن هانی زاده» کارشناس مسائل خاورمیانه بپردازیم تا تحولات این کشور را مورد بررسی قرار دهیم.

بولتن نیوز: به نظر می رسد تحول ایجاد شده در اردن نسبت به سایر کشورهای منطقه اندکی با تاخیر صورت پذیرفت، به نظر شما علت این تاخیر شد؟

علت این مسئله را می بایست در ترکیب جمعیتی و بافت اجتماعی این کشور جستجو کرد؛ 60 درصد مردم این کشور را فلسطینیان مهاجری تشکیل می دهند که تحت حکومت اقلیت اردنی هستند و نسبت به حکومت مرکزی منتقد می باشند.

وجود این دوگانگی موجب بروز اختلافاتی گردید و این فرصت را برای پادشاه اردن فراهم آورد که از این اختلاف به خوبی بهره برداری کند.

اینگونه اقدامات حکومت اردن و همچنین همسویی پادشاه آن با سیاست های اسرائیل، آمریکا و غرب نیز نارضایتی هایی را در مردم اردن به همراه داشت و کار را برای پادشاه اردن سخت نمود.

سیاست های سرکوبگرانه عبدالله دوم موج انتقادات را به خصوص در پایتخت این کشور ایجاد کرده است و بدین ترتیب پادشاه مجلس این کشور را منحل کرد.

بولتن نیوز: دلیل انحلال مجلس از سوی پادشاه چیست؟

پادشاه اردن احساس می کند که حضور نیروهای اسلامگرا در پارلمان اردن می تواند مشکلات فراوانی را برای او ایجاد کند و به همین دلیل دستور انحلال آن را صادر کرد.

اما بیشتر اعتراضات به قوانین انتخاباتی اردن متوجه است و اینکه اختیارات فراوانی به پادشاه داده شده است و به نظر می رسد هرچه به انتخابات مجلس این کشور نزدیک می شویم حجم این اعتراضات گسترده تر می شود.

بولتن نیوز: ترکیب مجلس منحل شده به چه صورت بوده است که پادشاه این چنین تصمیم عجیبی را اتخاذ نمود؟

ترکیب این مجلس را عمدتا گروه های اسلامگرا و اخوان المسلمین تشکیل می دهند که در بسیاری از مواقع در تعارض با دولت ها قرار داشتند و به دلیل فساد گسترده اداری و سیاسی، پارلمان دولت را استیضاح می کردند.

به همین دلیل پادشاه اردن تلاش دارد تا ترکیب مجلس آینده را به نحوی هدایت کند که گروه های اسلامگرا در آن نقشی نداشته باشند اما به دلیل فشارهای موجود در حال حاضر مردم و گروه های اسلامگرا تلاش دارند با ابزارهای قانونی موجود فشارها را کاهش داده و از اختیارات پادشاه بکاهند.

بولتن نیوز: آیا حکومت اردن نسبت به فلسطینی های این کشور رفتار برابری داشته است یا اقدامات تبعیض آمیز بر مردم این کشور اثر منفی به جای گذاشت؟

چه در دوران ملک حسین(پادشاه سابق) و چه در دوران ملک عبدالله دوم، نسبت به اردنی های فلسطینی تبار دیدگاه خوبی وجود نداشته و به عنوان شهروند درجه 2 به آنها نگریسته اند و پست های کلیدی همواره به دست اردنی های بوده که همسو و موافق با پادشاه هستند.

در طول تاریخ اردن، میان اردنی ها و فلسطینی های ساکن در اردن درگیری وجود داشته است که نمونه بارز آن حادثه «سپتامبر سیاه» می باشد که در آن فاجعه 15000اردنی فلسطینی الاصل کشته شدند.

از سوی دیگر، ملک عبدالله اول(جد پادشاه فعلی) فلسطین را تقدیم اسرائیل کرده است که این قضیه نیز برای فلسطینی های مهاجر بسیار دردآور است و بر شکاف این جامعه می افزاید.

باید گفت که حکومت اردن نسبت به 60درصد چامعه خود نگاه تحقیر آمیز دارد.

بولتن نیوز: آیا گروه اخوان المسلمین که در اردن فعال می باشند، همسو با اخوان المسلمین سوریه هستند و یا اینکه تفاوت بینشی نیز در آنها مشاهده می شود؟

اخوان المسلمین در همه کشورها دارای ریشه های مشترک عقیدتی در زمینه های سیاسی و مذهبی هستند و بدین جهت تفاوتی میان اخوان المسلمین مصر، اردن و سوریه وجود ندارد.

به همین دلیل است که پادشاه اردن نسبت به حوادث سوریه بی تفاوت است؛ چرا که پیروزی اخوان المسلمین در سوریه، کار را برای اخوان المسلمین اردن برای سرنگون کردن حکومت به وجود می آورد و به آنها کمک می کند با توجه به ریشه های مشترک عقیدی خلافت یکپارچه ای را در سوریه و اردن تشکیل دهند.

بولتن نیوز: نفوذ عربستان سعودی بر اخوان المسلمین از یک سو و حکومت اردن از سوی دیگر چگونه است؟

عربستان سعوی بر اخوان المسلمین مصر، اردن و سوریه بسیار تاثیرگذار است اما مشکل اینجاست که اخوان المسلمین و عربستان در سیاست خارجی خود دارای یک نفطه افتراق مهم هستند؛ سیاست عربستان به سمت همسویی با آمریکا و رژیم صهیونیتی است و این درحالی است که اخوان المسلمین بیشتر به استقلال از این قدرت ها گرایش دارد.

بولتن نیوز: بدین ترتیب سیاست عربستان همسو با اخوان المسلمین اردن است یا حکومت مرکزی اردن؟

از آنجا که حکوت پادشاهی دو کشور در سیاست خارجی دیدگاه مشترکی دارند و حکومت اردن نیز به کمک های آمریکا و اسرائیل نیاز دارد، بنابر این عربستان با حکومت اردن مشکل آنچنانی ندارد.

اما در سطح نیروهای اجتماعی عربستان مایل است که اخوان المسلمین به عنوان یک نیروی معارض قدرت را در دست داشته باشد اما اجاز نمی دهد که به ساختار قدرت سیاسی برسد زیرا نفوذ سیاسی اخوان المسلمین در اردن موجب تعارض میان اردن و اسرائیل می شود؛ مسئله ای که با سیاست پادشاهی عربستان مغایرت دارد.