مدارس جدید در عراق را بجای ایران، چین می‌سازد

گروه بین الملل: محمد شیاع السودانی، نخست‌وزیر عراق، اخیراً در مراسمی از طریق ویدئوکنفرانس 790 مدرسه نمونه را که در سراسر استان‌های این کشور ساخته شده‌اند، افتتاح کرد. این مدارس بخشی از پروژه بزرگ عمرانی میان عراق و چین هستند که در چارچوب توافق‌نامه‌ای مشترک به مرحله اجرا رسیده‌اند. این خبر، اگرچه نقطه‌ای روشن در مسیر توسعه زیرساخت‌های عراق محسوب می‌شود، اما پرسشی جدی را برای ایران به میان می‌آورد: چرا ایران با توانمندی فنی بالا، نزدیکی جغرافیایی، و اشتراکات فرهنگی گسترده با عراق، از چنین فرصت‌هایی استفاده نمی‌کند؟

ایران، چین و مسابقه‌ای نابرابر

به گزارش بولتن نیوز، چین به‌عنوان یک ابرقدرت اقتصادی، در سال‌های اخیر نقش پررنگی در پروژه‌های عمرانی کشورهای خاورمیانه و آفریقا ایفا کرده است. حضور چین در عراق از طریق پروژه‌هایی چون ساخت مدارس، بیمارستان‌ها و زیرساخت‌های دیگر نشان‌دهنده راهبردی هدفمند برای بهره‌برداری از بازارهای منطقه است. در این میان، ایران با وجود توانایی‌های گسترده در حوزه مهندسی، زیرساخت و نیروی کار متخصص، نتوانسته جایگاهی مشابه پیدا کند.

این در حالی است که ساخت‌وساز موتور محرک اقتصاد محسوب می‌شود. صنایع مرتبط با ساخت‌وساز از فولاد و سیمان گرفته تا مهندسی و خدمات اجرایی، همگی در زنجیره‌ای از اشتغال‌زایی و تولید درآمد مشارکت دارند. برای کشوری مانند ایران که درگیر مشکلات اقتصادی متعدد از جمله تورم، کاهش ارزش پول ملی و بیکاری است، حضور در چنین پروژه‌هایی می‌توانست گامی موثر برای تقویت اقتصاد داخلی باشد.

چرا ایران عقب مانده است؟

چندین عامل در ناکامی ایران برای ورود به چنین بازارهایی نقش دارند:

1. تحریم‌های بین‌المللی و محدودیت‌های اقتصادی:

ایران به دلیل تحریم‌های گسترده در حوزه‌های مالی و تجاری با مشکلات جدی در تعامل با کشورهای دیگر مواجه است. این محدودیت‌ها باعث کاهش قدرت چانه‌زنی ایران در پروژه‌های بین‌المللی می‌شود.

2. نبود راهبرد اقتصادی منسجم:

در سال‌های اخیر، برنامه‌های اقتصادی ایران فاقد رویکردی هدفمند و کارآمد برای توسعه روابط تجاری با کشورهای همسایه بوده‌اند. این در حالی است که کشورهای دیگر مانند چین و ترکیه با برنامه‌ریزی دقیق در حال گسترش نفوذ خود در عراق هستند.

3. بوروکراسی ناکارآمد:

فرایندهای اداری پیچیده و طولانی در ایران یکی از دلایلی است که شرکت‌های ایرانی توان رقابت در بازارهای بین‌المللی را از دست می‌دهند.

فرصتی که از دست رفت

پروژه ساخت 790 مدرسه در عراق، نمونه‌ای از فرصت‌های اقتصادی است که ایران به دلیل عوامل فوق نتوانسته از آن بهره‌برداری کند. این پروژه نه‌تنها ارزش اقتصادی بالایی دارد، بلکه می‌توانست به تقویت پیوندهای فرهنگی و اجتماعی میان دو کشور منجر شود.

راه‌حل‌ها برای آینده

برای جلوگیری از تکرار این دست فرصت‌های از دست رفته، ایران نیازمند تغییراتی جدی در سیاست‌ها و رویکردهای خود است:

تعامل اقتصادی بیشتر با کشورهای همسایه:

ایران باید از ظرفیت‌های فرهنگی و جغرافیایی خود برای توسعه روابط تجاری و اقتصادی استفاده کند.

اصلاح ساختار بوروکراسی:

فرایندهای اداری و صدور مجوزها باید به‌گونه‌ای اصلاح شوند که شرکت‌های ایرانی بتوانند به‌سرعت وارد پروژه‌های بین‌المللی شوند.

تقویت دیپلماسی اقتصادی:

سفارتخانه‌ها و نهادهای دیپلماتیک ایران باید در نقش تسهیل‌کننده برای شرکت‌های ایرانی در پروژه‌های بین‌المللی عمل کنند.

سرمایه‌گذاری در زیرساخت‌ها:

ایران می‌تواند از تجربه کشورهایی مانند چین در سرمایه‌گذاری داخلی برای آماده‌سازی نیروی کار و شرکت‌های مهندسی استفاده کند.

نتیجه‌گیری

فرصت‌هایی نظیر پروژه ساخت مدارس در عراق نشان می‌دهند که اقتصاد منطقه‌ای تا چه حد می‌تواند برای ایران سودمند باشد. با این حال، عدم برنامه‌ریزی و رویکردهای غیرکارآمد، ایران را از این میدان رقابت دور نگه داشته است. اکنون زمان آن است که با نگاه به آینده و اصلاح مسیر، از ظرفیت‌های موجود برای توسعه اقتصادی استفاده شود.