دولت در چهار سال آینده طرح های نیمه تمام فولادی را تکمیل و طرح های جدید را به سرانجام برساند

گروه اقتصادی – محسن شمشیری :تحلیل های رسانه ها، نهادهای صنفی، فعالان و متخصصان بازار عمدتا متاثر از انتظاربازار جهانی از نتایج انتخابات آمریکاست که چه اثری بر تعرفه ها، معاملات، تجارت، تولید، سرمایه گذاری، قیمت ها، بازار مواد اولیه و قراردادهای فروش، سودآوری، قیمت سهام و رضایت سهامداران شرکت ها خواهد داشت؟

به گزارش بولتن نیوز، در بازار داخلی ایران نیز متاثر از موضوعات کسری بودجه، اثر افزایش نرخ ارز بر رشد صادرات فولاد، معاملات بورس کالا، موضوعات کمبود گاز و برق، مسائل جنگ درخاورمیانه و... توجه مدیران صنعت پتروشیمی، فولاد و صنایع معدنی به چشم انداز یکسال آینده معطوف شده و این پرسش ها مطرح است که اولا رئیس جمهور منتخب آمریکا چه سیاست هایی را در بازار جهانی فولاد و دوما چه سیاست هایی را در رابطه با اقتصاد ایران و تحریم ها اتخاذ خواهد کرد. اگرچه چشم انداز رشد بسیاری از صنایع در آینده مثبت است اما حداقل در چشم انداز شش ماه آینده باید منتظر اثر سیاست های رئیس جمهور جدید آمریکا بر بازارهای جهانی باشیم. 

براین اساس بازار صنایع مختلف در ایران، چین، آسیا و اروپا باید با احتیاط و محاسبه مسائل جنگ، اثر سیاست های دولت آمریکا، رکود نسبی و کوتاه مدت تقاضا در بازار چین، سیاست های مشوق اقتصادی دولت چین، رشد صنعت فولاد سبز در هند و... مدیریت شود. اما به تدریج بازار یکسال آینده قطعا به سمت مثبت شدن ورونق نسبی حرکت خواهد کرد و پس از آن می توان به شرایط عادی و قابل پیش بینی متغیرهای بازار و اقتصاد بازگشت و تصمیم های مطمئن تری اتخاذ کرد. 

علاوه بر موضوع محوری اثر انتخابات و سیاست های دولت آمریکا بر بازار، موضوعات دیگر مانند کاهش تولید فولاد خام در آمریکا و چین، قیمت سنگ آهن و فولاد ساختمانی، چشم انداز بازار 70 میلیارد دلاری ورق فولادی و آلیاژی و کربنی، تحرک بازار میلگرد، رشد شدید تقاضا و کمبود کلوخه سنگ آهن نیز مورد توجه است. همچنین در بخش فناوری نیز موضوعات مختلف از جمله تولید فولادسبز و کاهش کربن، جمع آوری ضایعات و بازیافت، رشد تقاضا برای ریل‌های فولادی لاستیکی مورد توجه تحلیلگران رسانه ها و بازارهای فولاد در سراسر جهان بوده است.

در بازار جهانی هیچ نشانه ای از تغییر دیده نمی شود. اگرچه نوامبر و دسامبر از نظر تاریخی زمان فعالیت بالای بازار است، قیمت نفت همچنان زیر 80 دلار است و بیلت در حدود 460 دلار متوقف شده است. آمار اشتغال آمریکا بسیار ضعیف است و با استفاده از هوش مصنوعی، بیکاری در کشورهای پیشرفته سرعت بیشتری خواهد گرفت. از سوی دیگر، جنگ در خاورمیانه ادامه دارد. 
همه اقتصاد در انتظار انتخابات آمریکا بوده و با پیروزی ترامپ اکنون بازارها در انتظار افزایش تعرفه ها، سیاست های تجاری و قراردادها و مذاکرات جدید است که می تواند بر صدها میلیارد دلار تجارت چین، شرق آسیا، اتحادیه اروپا و حتی صادرات و تجارت ایران اثرگذار باشد.
 دونالد ترامپ اعلام کرده که تعرفه هایی را بر فولاد، آلومینیوم و سایر کالاهای مصرف خواهد بست که این موضوع روی بازار و صادرات و تولید چین اثر قابل توجهی گذاشته و در یکی دو ماه اخیر بازار چین را با کاهش تولید، سرمایه گذاری ها و برنامه های افزایش مصرف و تولید مواجه کرده است. علاوه بر اثری که این سیاست ها بر صنعت فولاد چین می گذارد، قطعا سایر بازارها، کل تجارت، تراز تجاری، و حتی قیمت یوان و برنامه های دولت را تحت تاثیر قرار می دهد. 
بازار فولاد جهان با چالش های عرضه و تقاضا، کاهش تولید، مصرف و تقاضا در برخی مناطق، تحولات جهانی، اثر جنگ، قیمت مواد اولیه، کاهش تقاضا در برخی مناطق، اثر انتخابات آمریکا و احتمال مقررات بیشتر ضد دامپینگ علیه فولاد چین مواجه است. در حالی که پیش بینی می شود تولید و مصرف فولاد جهان در 10 سال آینده به شدت رشد کند و یک بازار 53 میلیارد دلاری در انتظار فولادسازان جهان است که به رشد سرمایه گذاری ها و گسترش فناوری ها نیاز دارد، اما چالش های موجود، افزایش تعرفه های تجاری در آینده و ضرورت استفاده از فناوری ها و هوش مصنوعی برای کاهش تولید کربن و بازیافت فولاد نیز در راس دغدغه های جهانی است

دولت چین برنامه اقتصادی جدیدی را اعلام کرده که امید به رونق در این کشور را بسیار تقویت کرده است. در حال حاضر باید منتظر ماند تا سیاست ترامپ در رابطه با تجارت جهانی و خاورمیانه اعلام شود.

در ایران صنایع با کمبود گاز و توقف فروش در بورس، افزایش قیمت برق، حرکت بازار ارز به سمت تک نرخی و کسری بودجه مواجه هستند که اقتصاد ایران و بازار فولاد را تحت تاثیر قرار می دهد. صنعت فولاد به دلیل قطعی برق تابستانی و کمبود گاز با چالش هایی همراه است. 
 قیمت بیلت و اسلب به دنبال افزایش نرخ ارز افزایش یافته و تمایل به صادرات را افزایش داده و از سوی دیگر، شایعات در مورد محدودیت فروش بیلت در بورس بسیار قوی است و نشان دهنده این واقعیت است که تولیدکنندگان به دنبال افزایش صادرات هستند. هفته گذشته برخی رسانه ها به موضوع کاهش فروش محصولات فولاد مبارکه و سایر تولیدکنندگان در بورس کالا اشاره کرده اند. این نکته نشان می دهد که تحت تاثیر افزایش نرخ ارز، موضوع صادرات مورد توجه مدیران صنعت فولاد قرار گرفته است.
بازار می داند که با وجود تقاضای ضعیف، قیمت محصولات فولادی به دلیل افزایش قیمت برق، گاز، دستمزد و ارز افزایش می یابد، هرچند افزایش قیمت ها رکود را به همراه خواهد داشت. صنایع فولاد و معدنی ایران علاوه بر رشد صادرات در شرایط افزایش قیمت ارز، به موضوع صادرات سنگ آهن، رشد تقاضای جهانی فولاد توجه دارند و منتظرند که چین به رونق نسبی در شش ماه آینده وارد شود و اثر سیاست های ترامپ را تعدیل کند و برنامه های جدید خود را اعلام کند. احتمالا سیاست های تشویقی دولت چین اجرا می شود و چین دوباره به مسیر تقاضا برخواهد گشت هر چند که ممکن است رشد کمتری نسبت به قبل داشته باشد. اما آنچه مسلم است رشد بالای بازار فولاد در 10 سال آینده، سیاست های چین و اروپا را تنظیم خواهد کرد. لذا شش ماه آینده دوره احتیاط و مدیریت منابع و قراردادهاست تا مشخص شود که سیاست های دولت آمریکا در بازار جهانی، تعرفه ها، تراز تجاری چین، سیاست های دولت چین و... به چه سمتی خواهد رفت.
پیش بینی می شود که با رشد 8.5 درصدی تقاضای جهانی فولاد در 10 سال آینده، آسیا و پاسیفیک مهمترین بازار مصرف و تولید فولاد خواهد بود. اندازه بازار فولاد در حوزه آسیا پاسیفیک و شمال آمریکا بیشترین رشد را خواهد داشت و از 16.24 میلیارد دلار در 2024 با رشد میانگین 8.5 درصد به 53.5 میلیارد دلار در 2033 خواهد رسید.

اما برخی کشورها با چالش های کاهش عرضه و تقاضا مواجه هستند، چین و ترکیه به دلیل مسائل مختلف کاهش عرضه و تقاضا و مصرف داشته اند.
چالش های بازار از جمله 25 مورد مقررات ضد دامپینگ و جبرانی علیه محصولات فولادی چین و انتظاربازار فولاد چین برای تعرفه های ضد دامپینگ پس از انتخابات آمریکا از چالش های مهم روز هستند. اجاره و مالیات برای استخراج معدن سنگ آهن در اوکراین و کشورهای دیگر و مسائل مربوط به حمل و نقل و بنادر، تامین مواد اولیه نیز از جمله چالش های فولادسازان است.
از سوی دیگر، براساس شاخص های اقتصاد جهان در سال جاری و 10 سال پیش رو، توسعه فناوری ها به دغدغه اصلی و گسترش سرمایه گذاری فولادسازان تبدیل شده است. کاهش کربن، بازیافت قراضه ها و قطعات فولادی در حال استفاده، رشد صنعت ساختمان های پیش ساخته و بهبود محصولات فولادی برای استفاده از فولاد به جای مواد دیگر در این ساختمان ها، تلاش فولاد سازان برای رشد فناوری های بازیافت و... موجب شده که همه شرکت ها و کشورها از جمله 10 غول فولادسازی به دنبال فناوری و نوآوری های مختلف در این زمینه باشند. در این زمینه سیاست تشویقی هند برای فناوری های فولاد سبز در این کشور و کاهش کربن از موضوعات قابل توجه است.
در مجموع باید توجه داشت که دوره شش ماه آینده و استقرار ترامپ در کاخ سفید، واکنش و برنامه های چین، مسائل نرخ ارز و اقتصاد داخلی، جنگ در منطقه، از موضوعاتی است که موجب می شود در قراردادها و برنامه ها با احتیاط عمل شود. اما در عین حال از فرصت افزایش نرخ ارز برای صادرات محصولات فولادی و صنایع معدنی به شرط اطمینان از بازگشت درآمد ارزی و معاملات نقد و بلوکه نشدن پول به دلیل تحریم های احتمالی و واکنش دولت ترامپ، باید استفاده کرد تا ضمن ارزآوری برای کشور، موضوع افزایش درآمد شرکت ها نیزتقویت شود.