ظرفیت قرض گرفتن از مردم پر شده است/ دولت به دنبال درآمدهای پایدار در اقتصاد باشد

گروه اقتصادی: یک اقتصاددان گفت: دولت هر آنچه که برای تامین کسری بودجه در اقتصاد ظرفیت وجود داشته استفاده کرده است و تحمیل بیشتر فشار کسری بودجه به مردم از طریق فروش اوراق قرضه راهکار غلطی است که تبعات اجتماعی در پی دارد.

به گزارش بولتن نیوز، مرتضی افقه استاد اقتصاد دانشگاه شهید چمران در گفت وگو با بولتن نیوزدرباره افزایش حجم فروش اوراق بدهی در بورس اظهارداشت: ساختارهای اقتصادی به دلیل تحریم ها به گونه ای تغییر کرده که هرچقدر جلو می رویم، تولید ملی افزایش نمی یابد در نتیجه درآمدهای دولت رو به کاهش گذاشته است. در گذشته دولت با فروش نفت کشور را اداره می کرد، اما بعد از تحریم ها این درآمدها به شدت کاهش یافته است. در واقع، دولت های قبلی هرآنچه در چنته داشتند، استفاده کردند. یعنی اگر دولت اموالی داشته و قابل فروش بوده، فروخته است. از ظرفیت استقراض از بانک مرکزی هم  به دلیل نقشی که در کنترل تورم دارد، به اتمام رسیده است. 

او افزود: امروز ظرفیت ها اوراق قرضه هم پرشده است و در ادامه دولت تصمیم دارد که قیمت بنزین را افزایش دهد که اینکار به نظرمن درست نیست و تبعات اجتماعی خواهد داشت. بنابراین دولت چه بخواهیم و چه نخواهیم به اندازه خلا درآمدهای نفتی بدهکار شده است.

افقه با تاکید براینکه دولت کسری خود را در هرحال از جیب مردم تامین می کند، گفت: دردولت سیزدهم برای پر کردن این خلا مالیت ها را افزایش دادند، در این دولت اوراق بیشتری می فروشند. البته که دولت ناچار است که استقراض کند، چون منابعی ندارد. اما اگر مشکل تحریم رفع نشد،  ناچار است که سراغ بانک مرکزی برود و یا از طریق دیگری این کسری را از جیب مردم جبران کند.

این استاد دانشگاه با بیان اینکه راهکار این بود که به جای گران کردن و استقراض ردیف های اضافی در بودجه کم شود، عنوان کرد: با کاهش تدریجی ردیف های اضافی در بودجه می توان بخشی از مشکلات را حل کرد. البته به یکباره هم نمی شود این ردیف ها را حذف کرد، زیرا گروه زیادی وابسته به این منابع هستند. اگر از 7 سال پیش که تحریم های نفتی برقرار شد، این ردیف ها را کاهش می دادند،امروز این فشار بر بودجه دولت و مردم کمتر بود.

افقه با اشاره به اینکه دولت باید به جای فشاربر مردم به دنبال کاهش هزینه های خود باشد، گفت: در 7 سال گذشته هرآنچه درآمد مالی قابل استحصال بود، استفاده شده است. در شرایط کنونی هم کسی اوراق قرضه نمی خرد و در نتیجه به بانک ها و پیمانکاران این اوراق را تحمیل می کنند و نتیجه این می شود که عملا این پول از جیب مردم تامین می شود. بنابراین تا زمانی که درآمدهای نفتی برنگردد، همین شرایط برقرار است.

استاد دانشگاه شهید چمران اهواز با تاکید براینکه کسری بودجه در همه دولت ها وجود داشته، گفت: وقتی کسری بودجه به دولت فشار وارد می کند، دولت ناچار است که از مردم، بانک مرکزی و خارج این منابع را تامین کند. در شرایط کنونی به دلیل تحریم ها امکان استقراض خارجی وجود ندارد، در نتیجه دو راه بیشتر نیست، یا از بانک مرکزی قرض بگیرد و یا از مردم تامین کند. اوراق بدهی به دلیل نرخ بهره ای که با تورم دارد، چندان مورد استقبال مردم نیست و در نتیجه دولت به بانکها فشار می آورد که به نوعی همان قرض کردن به صورت غیرمستقیم از بانک مرکزی است.

او افزود: به نظرمن در اولین فرصتی که پیش می آید دولت باید مشکل تحریم ها را حل کند، اینکه به لحاظ سیاسی امکان پذیر هست یا نه؛ من به عنوان یک اقتصادخوانده نمی دانم تنها تاکیدم این است که  نتوانسته ایم درآمد پایداری به جز نفت در اقتصاد ایجاد کنیم در نتیجه راهی جز فروش نفت نداریم. در میان مدت حتی اگر تحریم ها رفع شوند و تحولات ساختاری دراقتصاد ایجاد نشود، بازهم شرایط وابستگی به درآمد نفتی و آسیب پذیری برقرار خواهد بود.