خطر ریزگرده ها برای دو سوم جغرافیای ایران

محمد جواد محمدی زاده روز یكشنبه در نشست مشترك با نماینده ویژه دبیر كل سازمان ملل در امورعراق خاطرنشان كرد : در حال حاضر 17 كشور منطقه از پدیده گرد و غبار متاثر هستند و این درحالی است كه این پدیده تمام زندگی افراد را تحت تاثیر قرار می دهد .

وی گفت : رفع مسئله ریزگردها نیازمند یك اراده جدی منطقه ای است و در این زمینه باید كشورهای منطقه بپذیرند كه منابع آبشان را به صورت یكپارچه مدیریت كنند یعنی حق آبه تمام كشورها را رعایت كنند و اگر ضرورت داشته باشد برخی از سدهای زده شده باز شوند تا آب به رودخانه ها سراریز شوند.

رییس سازمان حفاظت محیط زیست افزود : كشورهای منطقه باید در مقابله با ریزگردها با یكدیگر همكاری كنند از این رو درصورت نیاز حتی باید دریچه سدهای بسته شده بر روی رودخانه های مرزی توسط كشور تركیه باز شود تا آب مورد نیاز به رودخانه های مرزی جاری شود.

در حال حاضر كشور تركیه بیش از 100 سد بر روی رودخانه های منتهی به مرزهای این كشور احداث كرده كه این امر موجب كاهش سراریز شدن آب به كشورهای همجوار شده است.

محمدی زاده یادآور شد : احداث این سدها موجب بروز مشكلات زیست محیطی و خشكسالی برای كشورهای سوریه ، اردن ، عراق و دیگر كشورها شده و در نهایت اب ورودی به این كشورها كاهش یافته است كه نتیجه آن خشك شدن تالاب ها و بروز پدیده ریزگردها یا همان گرد و غبار است.

معاون رییس جمهوری گفت: در گذشته رودخانه ای مانند دجله و فرات آن قدر پر آب بود كه ورودی آن به خلیج فارس یك عرض 300 متری را پر می كرد اما اكنون در بهترین حالت عرض ورودی آن شاید به 15 متر برسد .

محمدی زاده گفت: در 50 سال گذشته كشورهای همسایه بدون درنظر گرفتن مسایل زیست محیطی برنامه های توسعه خود را گسترش دادند. علاوه براین گرم شدن زمین و آب دریاها و اقیانوس ها و كاهش بارندگی از دیگر عواملی است كه موجب خشكسالی و تولید ریزگردها در منطقه شده است .

رییس سازمان محیط زیست همچنین بروز جنگ میان ایران و عراق را ازدیگر عوامل تولید ریزگردها دانست و گفت: در زمان جنگ صدام از آب به عنوان یك مانع برای مقابله با نیروهای ایرانی استفاده می كرد . صدام مسیر برخی از رودخانه ها و تالاب ها مرزی را تغییر داد تا از نیروهای عراقی در مقابل رزمندگان اسلام حفاظت كند . همین امر موجب خشك شدن برخی از رودخانه ها شد .

محمدی زاده ادامه داد: همچنین صدام هورالعظیم را كه یك سوم آن در خاك ایران و دو سوم آن در خاك عراق است، خشك كرد تا از منابع نفت و گاز آن استفاده كند . در حال حاضر بیش از یك میلیون و 800 هزار هكتار از اراضی مرزی هورالعظیم كانون تولید ریز گردها شده است .

وی افزود: علاوه براین بیش از 500 هزار هكتار از اراضی جنوب شرقی سوریه با كشور عراق همجوار است كه این اراضی نیز كانون تولید ریزگرد هستند و تقریبا همین مساحت از كشور اردن نیز با این مشكل مواجه است . كشور تركیه نیز حدود 200 هزار هكتار كانون گرد و غبار دارد.

محمدی زاده گفت: در حال حاضر بیش از پنج میلیون هكتار كانون بحران ریز گرد در منطقه داریم . این كانون ها حدود 120 پی پی ام گرد و غبار تولید می كند و در صورت فعال شدن این كانون ها 10 هزار و گاهی 30 هزار پی پی ام گرد و غبار تولید می شود.

وی خاطرنشان كرد : زمانی كه كانون های بحرانی فعال می شوند گاهی تا یك متری هم دید وجود ندارد و حتی ممكن است در مناطق روستایی یك ساختمان سه متری به مدت یك تا یك ساعت و نیم ناپدید شود.

به گفته رییس سازمان محیط زیست تقویت امكانات هواشناسی ، كشت محصولات به صورت علمی و متناسب با شرایط اقلیمی و اصلاح روش های آبیاری بر اساس فناوری های نوین از راه های مقابله با ریزگردهاست .

معاون رییس جمهوری افزود : همچنین كشورها باید طرح تثبیت شن های روان را به درستی مدیریت كنند. ایران در بین كشورهای منطقه جزو كشورهای ممتاز در این زمینه است و كشورمان در سال گذشته به دلیل این كه توانست سه میلیون و 300 هزار هكتار از شن های روان خود را تثبیت كند ، از سوی كمیسیون بیابان زدایی مورد تشویق قرار گرفت .

محمدی زاده اظهارداشت: در حال حاضر ایران آماده است كه در طرح تثبیت شن های روان كشورعراق همكاری كند و در این زمینه تمام تجهیزات مورد نیاز برای اجرای این طرح از جمله مواد مالچی نفتی و غیر نفتی آماده است .

رییس سازمان محیط زیست افزود : اجرای طرح تثبیت شن های روان درعراق با مشكلاتی روبرو است از جمله این مشكلات آن است كه در مناطق عراق امنیت كافی وجود ندارد و دولت عراق هم نمی تواند امنیت نیروهای ایرانی را تامین كند.

معاون رییس جمهوری گفت : طرح تثبیت شن های روان هرساله در 500 هزار هكتار از اراضی كویری در حاشیه كویر مركزی كشور اجرا می شود.

وی در این نشست خواستار تشكیل یك مركز اجرایی برای مقابله با پدیده گرد و غبار در سطح جهانی شد وگفت : ایران به عنوان یكی از كشورهای درگیر با موضوع ریزگردها آماده است كه ساختار این مركز را طراحی و در برنامه ریزی های آن به سازمان های بین المللی كمك كند .