مجاوره-محاوره های جواد الائمه (ع) در شب شهادت

گروه دین و اندیشه: در شب شهادت حضرت امام جواد (ع)، سخنرانی حجت الاسلام قنبریان در هیات اصحاب الحسین (ع) دانشگاه تهران برگزار شد. در این سخنرانی، به بررسی مجاوره-محاوره های امام جواد (ع) و رویکردهای او در برابر توطئه های مامونی پرداخته شد.

به گزارش بولتن نیوز ، در ابتدا، به تفاوت بین دنیای فیزیکی و دنیای اجتماعی اشاره شد. امام جواد (ع) فیزیکالی مشابه ما بود، اما در دنیای اجتماعی او و آنچه که میل و اندیشه‌هایش بود، متفاوت بود. امام جواد (ع) با حضور و غیاب برتر خود، در این دنیای اجتماعی متفاوت را برای ما مشخص می‌کند.

سپس، توطئه مامونی و سیاست هارونی مورد بررسی قرار گرفت. آن‌ها تلاش کردند تا با از بین بردن امامان اطهار (ع) در جهان فیزیکی، آنها را از دنیای اذهان و امیال پاک کنند. امامت دارای دو عنصر اصلی، یعنی علم و عصمت بود. طرح مامونی برای نابود کردن امامت شامل حمله به علم و از بین بردن عصمت امامان بود.

در ادامه، به بررسی ابتکار مجاوره-محاوره های امام جواد (ع) پرداخته شد. این ابتکار نشان از برخورداری امام از شجاعت و هوشیاری بود. امام جواد (ع) با استفاده از مجاوره و محاوره، ارتباط را با مخاطبان خود برقرار می‌کرد و از طریق این روش، تأثیر بزرگی در جامعه می‌گذاشت.

گاهی میگویی فلانی در دنیای دیگری است! یا دنیای دهه هشتادی ها...!
این دنیای دیگر، کجاست؟! دنیای فیزیکال ما و آنها که مشترک است!
آن دنیای دیگر، "جهان اجتماعی" متفاوت آنهاست. مجموعه افکار و امیال مشترک که بالتبع کنش مشترکی می آورد.
کسی جسمش پیش ماست اما ذهنیت و امیالش پاریسی یا کابلی است!
 از همین جا یک "حضور و غیاب برتر" لازم میشود که امام جواد(ع) شناساند

▫️ توطئه مامونی!
• سیاست هارونی نشان داد ائمه اطهار(ع) وقتی از جهان فیزیکال هم حذف شوند از جهان اجتماعی حذف نمی شوند! بیش از یک دهه تبعید و زندان امام کاظم(ع) در سیاهچالها و مطوره ها، پیروی از او را در اقصی نقاط جهان اسلام بیشتر کرد!
• مامون -که حدیث لوح او را "عفریت مستکبر" می خواند- بدین فکر افتاد که جای حذف فیزیکی، آنها را از دنیای اذهان و امیال پاک کند!
بجای حذف "امام"، "امامت" را منحل کند. امامت، جوهره ای اصلی داشت: علم و عصمت!
بنظرش با کاخ نشین کردن و شریک سلطنت جور شدن، عصمت امام، منحل و با حمله علوم عالَم بر او، علم امام منحل میشود!
ولایتعهدیِ تحمیلی امام رضا(ع) بدین خاطر بود. بیت الحکمه ها و آوردن عالمان همه ادیان و علوم و مناظرات مرو(کلامی) و نیشابور(پزشکی) بدین خاطر بود.
لکن نتیجه بعکس شد! امام رضا(ع)، عالم آل محمد لقب گرفت سرآمدی اش در همه علوم عالمگیر شد و با شرط عدم مداخله در مسائل حکمرانی، با سلطنت قاطی نشد و تداعی کرد اینبار در کاخ اسیر است!
• طرح شکست خورده مامون، با امام کم سن و سال بعد، امید احیاء داشت!
چند چیز او را امیدوار می کرد:
- سن کم امام جواد(ع) (اولین امامی که کودک بود)! بخصوص که خود شیعیان و عالمانشان هم در مقام "امتحان و اختبار" او بودند. حتی در اقتدا کردن به او در جماعت، برخی شبهه داشتند (که به بلوغ نرسیده)!
برخی (علی بن حسان واسطی) برایش اسباب بازی برده بودند! و...
- ماجرای "افک" عجیبی که "طیب مولد" امام را نشانه گرفته بود و او را پسر امام رضا(ع) نمی دانستند! آنقدر که امامزادگان هم باور یا به شک افتادند و امام رضا(ع) را وادار کردند قیافه شناس بیاورد!
قرآن برای "خَلق افک" (ساخت تهمت و افترا) یک اتاق فکر و عملیات می شمارد (مَن تولّی کِبرَه) که علی القاعده دستگاه طاغوت و ائمه جور است!
 اینها ابزار مناسبی برای مامون و عباسیان بود که امامت را از اذهان و امیال هم پاک کنند.
با عین حال مامون احتیاط کرد و دیگر مناظرات بین المللی و بین الادیانی و عمومی برای امام جواد(ع) نگذاشت. اما بعدا قاضی القضات معتصم افشا کرد دنبال پرونده سازی بودند که امام را آلوده دامن و دهن در جامعه جار بزنند!
مراسم عروسی امام با دختر مامون در تالار شاهانه و صد کنیز زیبا و مطرب در مراسم قسمی از این برنامه بود!
راه حل امام در چنین تنگنایی -که تصویر اجتماعی ایشان را هم مامون مدیریت می کند- چیست؟ او حتی ظرفیت حضورهای مناظرات مرو و نیشابور را هم ندارد! اخبار اورا (در این موقعیت) کاخ منعکس می کند و در احاطه رسانه های عباسی است!

▫️ ابتکار مجاوره-محاوره های امام جواد(ع)
• حتی موقعی که امام مدینه بود، موالیان (دفتر و بیت ایشان) او را از درب کوچک رفت و آمد می دادند تا ارتباط عمومی اش کم شود و فقط به ملاقاتهای تعیین شده برسد!
امام رضا(ع) از خراسان به فرزندش در اینباره نامه نوشت و از این کار موالیان گله کرد و فرمود:
"به حقی که گردنت دارم از تو می خواهم رفت و آمدت را فقط از درب بزرگ قرار دهی و با خودت درهم و دینار داشته باشی تا هیچ مسئلت کننده ای نباشد الا اینکه از تو عطاء بگیرد...
همین نامه الهام بخش برای امام شد هم "جواد" (زیاد عطا کننده) اش کرد و هم در آن توطئه مامونی به ابتکار مجاوره-محاوره رساند!
مجاوره یعنی همسایگی، بستر سازی برای مراودات کوچک؛ بدون این ظرفها و بستره ها نمی توان به گفتگو و محاوره رسید. این تنها چاره در مدیریت شدن رسانه ای توسط دستگاه عباسی بود!
• از این منظر یکبار مناقب جواد الائمه را بخوانید ببینید چه پر تعداد این ابتکار وجود دارد. برای نمونه:
- ملاقات با مامون در کوچه و کنار بچه ها (بجای آن مناظرات بزرگ پدر) و احتجاج عالی با خود مامون...
- مناظره درون خاندان عباسی سر سفره عقد با ام الفضل با قاضی یحیی بن اکثم و به رخ کشیدن علم لدنی و عجیب خود...
- ماجرای زندانی ای که به اتهام ادعای نبوت دستگیر بود ولی در واقع امام جواد(ع) او را طی الارض داده و تمام عتبات را زیارت کرده بود! حالا در این بمب خبری ادعای نبوت دوباره او را از زندان در بسته نجات داد تا مقام امامت را ثابت کند!
- و...