مخاطبان در سراشیبی تپه های جام جم

بولتن نیوز- بخش نخست سلسله گزارش های بررسی  دلایل و علل ناکارآمدی سازمان صدا و سیما با عنوان "خداحافظی با محتوا و کیفیت ارمغان جدید رسانه ملی" در تاریخ 15 فروردین در سایت بولتن نیوز منتشر شد. در بخش دوم  که در تاریخ 16 فروردین منتشر شد به "زیان مالی 689 میلیارد تومانی صدا و سیما در سال 90 که بر دوش دولت و بیت المال قرار گرفته" پرداختیم. در یخش سوم از سلسله گزارشهای بررسی دلایل و علل ناکارآمدی سازمان صدا و سیما  به " ناتوانی سازمان صدا و سیما در جذب مخاطبین بالقوه و بالفعل کردن آنها "پرداخته شده است:


به گزارش بولتن نیوز، ناتوانی سازمان صدا و سیما در جذب مخاطبین بالقوه و بالفعل کردن آنها برای دسترسی به دستور کارهای فرهنگی و مقابله با نفوذ فرهنگهای بیگانه منجر به جذاب شدن شبکه های فرهنگ سازی خارجی به جای برنامه های سطحی و منسوخ و تکراری  داخلی شده است. در واقع علی رغم هزینه های بسیاری که در صدا و سیما صورت گرفته است این سازمان نه تنها نتوانسته انتظارات مسوولین را به شکل مناسب عملیاتی نماید بلکه قادر نبوده که متناسب با رشد علمی  افراد جامعه و توسعه و پیشرفت علم و تکنولوژی حرکت نموده و به روزمرگی افتاده است!.
از این رو هرچند كه درآمدها و اعتبارات سازمان صدا و سيما ، از شفافيت لازم برخوردار نيست ولي به سبب حساسيت وظايف و فعاليت هاي سازمان صدا و سيما و رشد فعاليت هاي فني آن در طي سال هاي اخير، مناسب است كه اعتبارات جاری و همچمین تملك دارايي هاي سرمايه اي اين سازمان دقيق تر بررسي شود. سازمانی که بیشترین کمک زیان را به نسبت بودجه و درامدهای خود نسبت به دیگر سازمانها دریافت می کند و بايد تمهيداتي انديشيده شود كه در حد ممکن زيان دهی ان به حداقل برسد . عواملی مانند بهره گيري از كليه شيوه هاي درآمدزايي يا تمهيداتي براي افزايش سوددهي شركت هاي وابسته و انتقال سود آ نها به اعتبارات سازمان صدا و سيما و ... موضوع مهمی که نیاز این سازمان عریض و طویل و  زیانده را به مدیریت سیاستگذار کارامد و به روز ، بیشتر روشن ساخته  و الزام آن را آشکار می نماید.


توجه به رشد درآمدها و هزینه های اين سازمان در سال هاي گذشته نشان مي دهد كه درآمدها این سازمان متناسب با گستردگی هزینه هایی که در آن صورت گرفته (در اصل هزینه های جاری) نبوده است . این موضوع که این سازمان همیشه زیان ده و محتاج به کمکهای دولت  است نشان دهنده مشکل اساسی ان در مدیریت راهبردی و سیاستگذاری اقتصادی مناسب در کسب درامدهای سازمان است.
ضمنا از آن جا كه همواره موضوع شفافيت درآمدهاي اين سازمان محل سؤال مجلس و محل اختلاف سازمان و ارگانهای ناظر کشور بوده است، به نظر مي رسد كه پيش بيني درآمد بيش تري براي اين سازمان در سال های مختلف باید صورت می گرفت که متاسفانه این امر ممکن نشده است.
در عین حال امارهای دست و پاشکسته منتشره در خصوص درآمدها و هزینه های این سازمان بزرگ و بررسی موضوعی اعتبارات هزينه اي و تملك دارايي هاي سرمايه اي ان در سال هاي گذشته نشان از نامتناسب بودن درآمد و هزینه ها و رشد نامتناسب آن دارد که این سازمان را همواره به عنوان یک سازمان زیانده در بودجه های سنواتی کشور نشانگذاری کرده است.
سازمان صدا و سيماي جمهوري اسلامي ايران براساس اصل ۱۷۵ قانون اساسي،قانون اداره صدا و سيما مصوب ۱۳۵۹ ، اساسنامه سازمان صدا و سيما مصوب ۱۳۶۲ و قوانين و مقررات خاص خود، به عنوان سازماني مستقل  است. براساس بند ه ماده 5 اداره سازمان صدا و سیما و بند 8 ماده ( ۱۶ ) قانون اساسنامه اين سازمان، بودجه سالانه سازمان پس از بررسي و تأييد به وسيله مدير عامل به شوراي سرپرستي پيشنهاد شده و مورد بررسي و تأييد مجدد اين شورا قرار خواهد گرفت . به علاوه از نظر حسابرسي نيز مطابق ماده ( ۱۸ ) اساسنامه سازمان، بازرسان سازمان از طرف شوراي سرپرستي انتخاب مي شوند و شيوه حسابرسي آن تا بع مقررات محاسبه عمومي نيست . در خصوص شركت هاي وابسته به اين سازمان نيز در ماده ( ۲) اساسنامه اشاره شده كه اگر شركت هاي وابسته، اساسنامه مصوب شوراي سرپرستي نداشته باشند كه وضعيت اداري و مالي آن ها را تعيين كرده باشد، مي توانند مطابق قانون تجارت عمل كنند.
وضعيت بودجه و اعتبارات اين سازمان در سه بخش درآمدها، اعتبارات هزينه اي و تملك دارايي هاي سرمايه اي بررسي مي شود. در اين بررسي كم تر به ساختار شركتي اين سازمان توجه مي شود.
براساس ماده ( ۲۲ ) قانون اساسنامه سازمان صدا و سيما، درآمدها و منابع سازمان عبارت است از:
۱. درآمدهاي ناشي از واگذاري حق پخش و توزيع محصولات و ارائه خدمات سازمان به اشكال مختلف.
۲. عوايد حاصل از اجراي قانون توسعه شبكه تلويزيوني كشور.
۳. درآمدهاي ناشي از فعاليت هاي توليدي و سود مربوط به آ نها.
۴. وجوه دريافتي از محل بودجه كل كشور و ساير وجوهي كه از طرف دولت در اختيار سازمان گذاشته مي شود.
۵. اعتبارات از محل بودجه عمراني كشور.
۶. درآمدهاي ناشي از اجرا و پخش برنامه هاي حقيقي و حقوقي.
۷. كمك هاي نقدي و غيرنقدي اشخاص حقيقي و حقوقي.
۸. عوايد ديگري كه طبق قانون يا مقررات ديگر به سازمان تعلق م يگيرد.
نكته : در قوانين بودجه سنواتي مشخص نيست كه درآمد سازمان صدا ئ سیما  از محل كدام يك از اين درآمدهاست، ولي براساس برخی گزارش های سازمان واضح است كه اين درآمد ناشي از فروش آگهي و تبليغات در تلويزيون و راديو است که البته سود حاصل از فعاليت هاي شركت هاي وابسته نيز باید دیده شود و گزارشي از ساير درآمدها نيز باید ارائه گردد!.
علاوه بر این، نکته با اهمیت دیگر در خصوص این سازمان آن است که صدا و سیما علی رقم هزینه های بسیار و بار مالی بزرگی که برای دلت داشته است هرگز نتوانسته است خواسته های مسئولین امر در سیاستگذاریهای کلان نظام  و عموم جامعه را به شکل شایسته براورده ساخته و قابلیت تامین نظر مخاطبین خاص و عام خود را نداشته است!.
از جمله برخی عوامل مثر در این خصوص می توان به :
۱. رشد زياد نيروي انساني و در نتيجه هزينه هاي اداري و غيرتوليدي كه سربار فعاليت هاي سازمان مي شود.
2.سياست هاي اعمال شده از سوي مديريت سازمان به نحوي كه در پيشنهاد بودجه سالانه بيش تر به بودجه هاي جاري توجه شده است.




3. ناتوانی سازمان در جذب مخاطبین بالقوه و بالفعل کردن آنها برای دسترسی به دستور کارهای فرهنگی و مقابله با نفوذ فرهنگهای بیگانه  که منجر به جذاب شدن شبکه های فرهنگ سازی خارجی به جای برنامه های سطحی و منسوخ و تکراری  داخلی شده است. در واقع علی رقم هزینه های بسیاری که در صدا و سیما صورت گرفته است این سازمان نه تنها نتوانسته منویات مقام معظم رهبری و نظام را به شکل مناسب عملیاتی نماید بلکه قادر نبوده که متناسب با رشد علمی  افراد جامعه و توسعه و پیشرفت علم و تکنولوژی حرکت نموده و به روزمرگی افتاده است!. از این نمونه باید به ساخت سریالهای تکراری با سوژه های تکراری و بدون توان لازم برای انگیزه سازی و فرهنگ سازی و.... اشاره کرد که نمود ان را در ایام تعطیلات عید به وضوح بیشتر لمس کردیم!
4. ناتوانی در جذب آگهی موثر و متناسب با گستردگی سازمان صدا و سیما و نامعلوم بودن میزان درآمد زایی از شرکتهای وابسته به خود که دلیل آن را باید در ناتوانی صدا و سیما در جذب مخاطب عام دانست. ین امر تمایل شرکتهای خدماتی و بازرگانی و تولیدی محصولات مصرفی وغیره را  برای تبلیغات در ساعات مختلف برنامه کاهش داده است و به همین جهت همواره شاهد زیاندهی ! سازمان صدا و سیما و نیازمندی آن برای استفاده از بودجه عمومی دولت و بیت المال بوده ایم. سازمانی که خود باید یکی از ثروتمند ترین و با اعتبار ترین و تاثیر گذارترین سازمانهی کشور باشد.