زیان 689 میلیارد تومانی صدا و سیما در سال 90 / زیان بودجه 91 حدود 993 میلیارد تومان!

بولتن نیوز- بخش نخست سلسله گزارش های بررسی  دلایل و علل ناکارآمدی سازمان صدا و سیما با عنوان خداحافظی با محتوا و کیفیت ارمغان جدید رسانه ملی  خداحافظی با محتوا و کیفیت ارمغان جدید رسانه ملی  در تاریخ 15 فروردین در سایت بولتن نیوز منتشر شد. در این شماره به مقایسه بودجه سال های 1390 و 1391 سازمان صداو سیما و سهم آگهی و درآمدهای این سازمان از مجموع هزینه های آن پرداخته ایم:

بر اساس لایحه بودجه سال 1391 تقدیمی به مجلس شورای اسلامی، قرار است بار مالی ناشی از زیان سازمان صدا و سیما که می بایست از محل بودجه عمومی دولت تامین شود (مجموع اعتبارات هزینه ای و تملک دارایی سرمایه ای سازمان صدا و سیما) به  993.8 میلیارد تومان افزایش پیدا کند  که نسبت به رقم 689.4  میلیارد تومانی قانون بودجه سال 1390 رشد 44 درصدی دارد!.

 این افزایش در حالی است که سازمان صدا و سیما با توجه به ابزارهایی که در اختیار دارد قادر است با جذب مخاطب بیشتر و همچنین بازاریابی مناسب،  به یکی از سود ده ترین سازمان های کشور تبدیل شود. سازمانی که حتی ترازنامه مالی خود را در سایت رسمی اش قرار نمی دهد تا امکان بررسی عملکر مالی خود در سالهای اخیر را ممکن سازد.

صداوسیما به خاطر امکان انحصاری جذب آگهی در شبکه های داخلی که به طور کامل دولتی هستند، به اعتقاد کارشناسان اقتصاد رسانه، یکی از سود آور ترین سازمانهای کشور است! سازمانی با درآمدهای افسانه ای از محل پخش اگهی ها و رپرتاژها و ...

از این رو با توجه به در دسترس نبودن بیلان کاری صدا و سیما و نامطمئن بودن برخی آمارهای اعلامی در رابطه با درآمدهای صدا و سیما که مقدار آن را تنها در سال 1385 بالغ بر یک هزار میلیارد تومان براورد کرده اند، لازم است که آمار زیان دهی این سازمان و استفاده از منابع عمومی که در گزارش مرکز پژوهشهای مجلس آمده است را برای اطلاع بیشتر کارشناسان در اختیار عموم قرار دهیم. به امید آنکه با توجه بیشتر مسوولان همراه شود و سازمان صدا و سیما را به سمت کارایی بیشتر و افزایش درآمد و بهینه سازی هزینه ها، رضایت مخاطبان و بینندگان و شنوندگان هدایت کند.

برابر گزارش مرکز پژوهشهای مجلس، سهم صدا و سیما از منابع بودجه عمومی دولت در قانون بودجه سال 1390 حدود 0.4 درصد بوده که در سال 1391 به 0.6 درصد افزایش یافته است. این افزایش به خاطر این بوده که در سال 1391 قرار است استفاده صدا و سیما از منابع عمومی( شما بخوانید جبران زیان صدا و سیما از محل بیت المال ) از 689 میلیارد تومان به 993 میلیارد تومان افزایش یابد! . این در حالی است که برابر لایحه بودجه سال 1391، بودجه عمومی دولت نسبت به قانون بودجه 90 کاهش یافته است اما در عین حال بودجه صداو سیما افزایش قابل توجه 300 میلیارد تومانی داشته است.

برابر لایحه بودجه سال 1391، از کل منابع صدا و سیما در لایحه بودجه که مبلغی معادل 1622 میلیارد تومان است. مبلغ 628 میلیارد تومان آن از محل درآمد یا منابع داخلی صدا و سیما( تبلیغات و ...)، 840 میلیارد تومان آن به صورت کمک ( از محل منابع عمومی بودجه برای جبران زیان صدا و سیما) و 153.8 میلیارد تومان آن از محل طرح تملک دارایی های سرمایه ای (از محل منابع عمومی بودجه) تامین خواهد شد.

به عبارت دیگر، درآمد صداوسیما از تبلیغات حتی به اندازه نصف هزینه های این سازمان هم نیست در حالی که اگر شبکه های تلویزیون و رادیو، در جلب مخاطب موفق بودند و نظر بینندگان و شنوندگان را جلب می کردند قطعا در جلب نظر صاحبان آگهی و تجارت و کسب و کار و در نتیجه رشد درآمد آگهی نیز موفق می بودند. اما در چنین شرایطی برای تامین هزینه های 1600 میلیارد تومانی این سازمان عریض و طویل با کارایی کم، باید از محل بودجه عمومی بیش از 900 میلیارد تومان دریافت نمایند.

یعنی، چنین سازمانی که در پخش تلویزیون و رادیو، بدون رقیب رادیو و تلویزیون خارجی و بخش خصوصی کار می کند و تمام آگهی های رادیو تلویزیونی داخل کشور را جذب می کند،  تنها حدود 40 درصد هزینه های خود را از محل آگهی و درآمد زایی جذب می کند و به این معنی کارایی پایین با وجود شرایط خاص و بدون رقیب بخش خصوصی و خارجی است.

بر این اساس، از مجموع منابع مالی 1622 میلیارد تومانی در نظر گرفته شده برای صدا و سیما، 1468 میلیارد تومان مربوط می شود به هزینه های عمومی و جاری و 153.8 میلیارد تومان دیگر هم قرار است برای سرمایه گذاری و تملک دارایی های سرمایه ای (خرید و ساخت ساختمان و تجهیزات و...) مورد استفاده قرار گیرد. حدود 10 درصد بودجه صدا و سیما در سال 91 قرار است برای زیرساختها و 90 درصد دیگر هم برای پرداخت حقوق پرسنل، هزینه های جاری و تولید گزارش و فیلم و نگهداشت و ..... مورد استفاده قرار گیرد.

با توجه به قانون بودجه سال 1390 هزینه های عمومی ( حقوق کارمند و ساخت فیلم و سریال و برنامه و ...) این سازمان در سال 1391 نسبت به سال 1390 با افزایش  348 میلیارد تومانی و رشد 31 درصدی روبرو خواهد بود. همچنین سرمایه لازم برای تملک دارایی های سرمایه ای نیز با رشد 86 درصدی دارای افزایش 71 میلیارد تومانی است. مجموع منابع عمومی صدا و سیما در لایحه 1391 نسبت به قانون 1390 رشدی معادل 34 درصد داشته است.

 در بخش دیگری از گزارش مرکز پژوهشهای مجلس آمده است: در خصوص طرح احداث مراکز تولید و پخش استانهای خراسان شمالی و جنوبی به شماره (30230012) مقرر بوده در سال 1390 این طرح به اتمام برسد. لیکن هدف مذکور محقق نشده است و سال خاتمه آن به سال 1391 در لایحه با اعتباری معادل 4.4میلیارد تومان تغییر یافته است که لازم است علت آن با توجه به براوردهای صورت گرفته . اختصاص مبلغ مصوب در سال های قبل مورد توجه قرار گیرد و نظارت بیشتری از سوی دستگاه های نظارتی صورت گیرد.

همچنین مرکز پژوهش های مجلس، درخصوص ردیف 2-283500 مربوط به لایحه بودجه سال 91 صدا و سیما آورده است: برای نخستین بار در لایحه بودجه سال 1391 به مبلغ 72 میلیارد تومان برای اجرای ابلاغیه 20/5/1389 مقام معظم رهبری به صورت اعتبار جاری پیش بینی شده است. نکته حائز اهمیت در خصوص این ردیف آن است که در متن ابلاغیه مقام معظم رهبری مشخص شده که این اعتبار برای اجرای چه پروژه هایی باید هزینه شود که این پروژه ها عبارتند از:

1-تولید سریال تلویزیونی کیفی، جذاب و اثرگذار( در سطح الف و الف ویژه) به صورت فوق العاده، به منظور مقابله با شبکه های ماهواره ای فارسی زبان از سوی سازمان صدا و سیما با تاکید بر مضامینی چون: جایگاه رفیع خانواده، آثار حجاب و عفاف، اخلاق اسلامی حرفه ای، مسئولیت اجتماعی، اصلاح الگوی مصرف، بهره وری، امید، اعتماد به نفس و خود باوری، پیشرفت و عدالت، تعاون و همکاری، هویت ملی و دینی، تحقیر و تخفیف سبک زندگی غربی، کارنامه نظام مقدس جمهوری اسلامی ایران در عرصه های گوناگون و دشمن شناسی.

2-تولید حداقل 30 مستند حرفه ای و جذاب در طول سه سال به منظور تبیین عمیق واقعیتهایی چون: نقاط عطف تاریخ انقلاب اسلامی، عمق دشمنی غرب به ویژه آمریکا با نظام جمهوری اسلامی ایران، دستاوردهای بزرگ جمهوری اسلامی در طول سه دهه گذشته، نظام استکبار جهانی، فلسطین، جهان اسلام، افول ارزشهای انسانی در غرب، موقعیت زنان در غرب و ...

3-طراحی و راه اندازی چهار شبکه اختصاصی در سیما تحت عناوین: کودک، ورزش، فیلم و سریال و مستند (فراهم ساختن مقدمات مالی و سخت افزاری این اقدام در کنار ایجاد چند خط تولید محتوایی با ثبات ضروری است).

4-تقویت فنی و محتوایی شبکه العالم، PRESS TV، الکوثر و سحر به علاوه طراحی و ایجاد دو شبکه فیلم و سریال به زبان عربی و شبکه خبری – تحلیلی اسپانیولی ترجیحا مشابه  PRESS TV.

5-تسریع در تحول در زیرساختهای فنی صدا و سیما به ویژه تبدیل سیستمهای تولید، پخش، انتقال و انتشار از آنالوگ به دیجیتال.

اما! صدا و سیما در دوسال اخیر در خصوص تحقق بخشهای عمده ای از بندهای 3 و 4 ابلاغیه رهبری معظم اقدام کرده است. چنانچه شبکه های فیلم و سریال، مستند به زبان فارسی(بند3) و شبکه های فیلم و سریال عربی و شبکه خبری اسپانیولی(بند4) راه اندازی شده است. لذا احتیاجی به این بودجه ندارد. در خصوص موارد دیگر موجود در بندهای 1 و 2 و بخش های باقیمانده از بندهای 3 و 4 نیز باید مشخص شود که بودجه پیش بینی شده دقیقا ناظر بر چه عناوین و فعالیتهایی از مطالبات رهبری انقلاب تصویب میشود. بدیهی است بدون درج عناوین فعالیتهای مورد مطالبه رهبری امکان ارزیابی و کنترل دقیق بودجه به جهت تحقق دستورات مطاع ایشان دچار اختلال و اشکال خواهد بود.

ادامه دارد......