به گزارش بولتن نیوز،مریخ چهارمین سیاره منظومه شمسی ماست و یکی از جالب توجهترین و هیجانانگیزترین سیارههای این منظومه به شمار میرود. اگرچه هزاران سال است که این سیاره سرخ رنگ را میشناسیم، اما انسانها با آغاز عصر فضا به تازگی متوجه عمق پیچیدگی سیاره مریخ شدهاند.
مریخ سیارهای خشک و سرد است و فصلهای متفاوتی دارد و از شگفتیهای آن میتوان به کلاهک یخی قطبی، درههای بزرگ و آتشفشانهای عظیم اشاره کرد. مریخ یکی از سیارههایی است که منجمان بیش از سیارههای دیگر منظومه شمسی آن را مطالعه کردهاند. همچنین مریخ تنها سیارهای است که برای کاوش آن فضاپیماهایی روی سطح آن فرستادهایم و حالا سالهاست که برخی از آنها روی این سیاره زندگی میکنند.
محیط مریخ کاملا متفاوت از چیزی است که روی زمین تجربه کردهایم و باید گفت که سیاره مناسبی برای زندگی انسان روی آن نیست. این سیاره تقریبا همسن با سیاره زمین است، اما اتفاقات کاملا متفاوتی برای آن تا امروز افتاده است.
مریخ در آسمان به شکل جرم پرنور قرمز رنگی است که حتی در آسمان شهرها نیز دیده میشود. انسانها از دوران کهن این سیاره را میشناختند و در فرهنگهای مختلف نامهای متفاوتی به آن دادهاند.
سیاره مریخ دانستنیها و حقایق جالبی دارد که در ادامه به برخی از جالبترین آنها میپردازیم.
طبق دادههای ناسا، حجم سیاره زمین تقریبا 1083 میلیارد کیلومتر مربع و مریخ 163 میلیارد کیلومتر مربع است. جرم زمین نیز تقریبا ده برابر جرم مریخ میشود. با این وجود، بیشتر سطح زمین، یعنی حدود ۷۵ درصد آن را آب تشکیل میدهد و اگر کمی محاسبات ریاضی انجام دهیم، متوجه میشویم که میزان خشکی سطح زمین و مریخ تقریبا با هم برابر است.
بلندترین کوه منظومه شمسی که «کوه الیمپوس» نام دارد، روی سیاره مریخ است که ارتفاع آن تقریبا 25 کیلومتر است و قطر 600 کیلومتری دارد. چنین کوهی با قلههای روی زمین اصلا قابل مقایسه نیست و حتی قله اورست که بلندترین قله زمین است، فقط 8850 متر ارتفاع دارد.
کوه الیمپوس مریخ احتمالا یک کوه آتشفشانی باستانی است که حدود یک میلیارد سال پیش فعال بوده. چنین دورانی حتی به پیش از وجود حیات روی زمین بازمیگردد. از آنجایی که رد جریان گدازه در کنار کوه الیمپوس دیده شده است، برخی منجمان احتمال میدهند که این کوه هنوز فعال باشد.
«مارس» (Mars) نام خدای جنگ رومیان باستان است که آن را معادل «آرس» (Ares) خدای جنگ یونانیان میدانند. این نام از دوران باستان روی این سیاره بوده و در واقع رنگ قرمز آن در آسمان شب یادآور جنگ و خونریزی بوده است.
جالب است بدانید که این نامگذاری محدود به اروپای باستان نیست و این سیاره در سایر فرهنگهای باستانی نیز به خاطر رنگ قرمزش نامهای متفاوتی گرفته است. منجمان چینی مریخ را «ستاره آتش» نامیدهاند و مصریان باستان آن را به خدای هوروس خود مرتبط میدانستند و نام این سیاره را «هر دشر» به معنی «ستاره قرمز» گذاشتند. جالب است بدانید که ناسا نام یکی از رودخانههای خشک شده مریخ را هر دشر گذاشته است.
سیاره مریخ در ناحیه استوایی خود دره عظیمی به نام «مارینر» (Valles Marineris) دارد که عمق آن هفت کیلومتر است و تا 4200 کیلومتر روی سطح مریخ ادامه پیدا میکند. این دره به قدری بزرگ است که اگر روی زمین قرار داشت، تمام ایالات متحده را از اقیانوس اطلس تا اقیانوس آرام در برمیگرفت
پژوهشگران شواهدی از بخشهایی از خاک مریخ دیدهاند که توانستهاند با موفقیت به زمین راه پیدا کنند. این تکه سنگها که به نام شهابسنگهای مریخی شناخته میشوند، به روشی که هنوز دقیقا مشخص نیست، از سطح مریخ کنده شده و به زمین برخورد کردهاند.
منجمان احتمال میدهند که این تکه سنگها با برخورد سیارکهای بزرگ به مریخ از سطح این سیاره جدا شده و به طور تصادفی در مسیر زمین قرار گرفته
و به سیاره ما برخورد کردهاند. تا سال 2020 میلادی/1399 خورشیدی، 277 شهابسنگ روی زمین پیدا شد که متعلق به مریخ بود.
بزرگترین شهابسنگی مریخی یافت شده روی زمین تاودنی 002 (Taudenni 002) نام دارد که در سال گذشته در کشور مالی یافت شد و وزن آن 14.5 کیلوگرم است.
از آنجایی که مدار گردش مریخ به دور خورشید بیضوی است، اختلاف دمای زیادی بین دو نیمکره این سیاره به وجود میآید و جریان هوای روی مریخ را افزایش میدهد. این اتفاق باعث ایجاد طوفانهای بسیار بزرگی میشود که خاک و غبار روی مریخ را جابهجا میکند و طوفانهای شن عظیمی را ایجاد میکند.
حضور متان در سیارهای مثل حضور آب یکی از عوامل مهم وجود حیات است که مریخ هر دوی آنها را دارد. از سال 1971 میلادی/1350 خورشیدی تا امروز منجمان سطح متفاوتی از متان را در این سیاره مشاهده کردهاند.
متان روی زمین با فعالیتهای میکروبی، کشاورزی و دامپروری تولید میشود. اما تولید این گاز در مریخ نتیجه فعالیتهای آتشفشانی است. در آینده میتوان از این گاز روی مریخ برای اقامت طولانی مدت استفاده کرد و میتواند منبع خوبی برای فعالیتهای انسانی باشد.
اتمسفر مریخ بسیار رقیق و فشار هوا در آن کم است. از آنجایی که فشار داخل بدن بیشتر از فشار هوای روی مریخ است، اگر برای مدتی هر چند کوتاه بدون لباس مخصوص روی سطح این سیاره قرار بگیرید، مایعات داخل بدن شما به بیرون راه پیدا میکند و در واقع بدن شما منفجر میشود.
البته مشکل فقط فشار هوا نیست و دمای مریخ برای بدن انسان بسیار کم است. میانگین دمای سطح مریخ منفی ۴۵ درجه سلسیوس است و میتواند در تنها چند لحظه بدن را فریز کند.
شما می توانید مطالب و تصاویر خود را به آدرس زیر ارسال فرمایید.
bultannews@gmail.com