آیا نهادهای دینی در برابر شبهات، سازوکار و تدابیری دارند یا خیر؟

گروه دین و اندیشه: روزمره سازی مفاهیم و اصطلاحات دینی و تطبیق آن با آنچه امروز در محیط حیاتمان با آن روبرو هستیم یک دستور پژوهشی با اهداف عرفی سازی و دنیاسازی امور دینی و قدسی است. در واقع با گسترش دنیای مجازی و دسترسی آسان به اطلاعات، موضوع تحریف باورها و ایده های جمعی در ابعاد دینی – مذهبی و ارزشی – باوری در دستور کار عده ای از افراد و شخصیت های پژوهشی و نهادهای غیر دولتی قرار گرفته است. به بیان جامع تر اینکه، آنچه از زمینه یا بستر تماتیک فعالیت این گونه افراد رسانه ای می شوند و به طور آزاد در دسترس افراد مختلف از اقشار گوناگون قرار می گیرد شبهه سازی و تشکیک در آرا و باورهای آنهاست که در طول سالیان دست نخورده باقی مانده است. به واقع اگر حجیت و حقیقت آشکار این باورها و ارزش ها در امور دینی – مذهبی ضامن حفظ و تداوم آن از گذشته تاکنون بوده است این گروه از افراد درصدد دستکاری آن با شبهه اندازی هستند. با این حال تلاش برای بی اعتبارسازی آنها و از اعتبار ساقط کردن آنها در قالب گفتار و کلام و نوشته ها، پروژه ای مذموم با هدف لائیتیسه سازی جامعه می باشد.

به گزارش بولتن نیوز، نمونه این گونه تلاش ها را می توان در نوشته ها، سخنان و گفتار افراد معلوم الحالی چون «امیر ترکاشوند» دید که با ادعای پژوهشگری در حوزه دینی به نشر اکاذیب و ترویج تشکیک و تردید در حوزه دینی و مذهبی فعال است. بطوریکه وی اخیراً گفته است«منجی عالم بشریت یک دروغ مصطلح می باشد... امام مستجاب الدعوه نداریم» وی در ادامه اظهارات اخیرش گفته است«امام و امام ها را باید معمولی تر از آن تصورات فرا بشری دید».

در واقع دلیل مبادرت به طرح مسائلی از این قبیل توسط افرادی چون ترکاشوند تلاش برای باورسازی ایده این دنیایی بر اساس معیار و ویژگی های دین ستیزانه آن است. نکته جالب توجه در این باره این است که ترکاشوند درصدد طرح مسائل دینی در قالب گزاره های فلسفی است. وی با تأکید بر عدالت به عنوان محور قیام منجی و پیوست آن به مفهوم عمومی و قابل فهم آن، رو به طرح مصداق برای یافتن تأییدی بر سخنانش آورده است. بطوریکه وی می گوید«نمی دانیم واژه همه فهمِ عدل و عدالت نیز همانند منجی و نجات دچار استحاله تفسیری شده یا نه! نمونه دیگر خروج واژه ها از معانی مردم فهم شان را می توان در واژه مستضعفان سراغ گرفت که مقام معظم رهبری آن را به غیر مستضعفان تفسیر کردند»؛ در پاسخ به طرح شبهه مذکور توسط وی باید این نکته را خاطر نشان کرد که مفهوم عدالت یک مفهوم جهانشمول است و نمی توان مصداق مطلقی برای آن در نظر گرفت و بر آن حادث ساخت.

به علاوه اینکه درباره مفاهیم انتزاعی چون عدالت مصادیق بارزی از تحقق و باور به آن وجود دارد که نزد بشر کاربرد آن یکسان و عملکرد آن واضح و مشخص است که مشمول تغییر نخواهد گردید. دوماً اینکه با تحریف مفاهیم شاید بتوان خلق بدعت کرد اما با خلق بدعت ها نمی توان فطرت انسانی را خدشه دار کرد. اساس عدل و عدالت بر پایه فطرت الهی انسان است که در قرآن صراحتاً به آن اشاره شده است. در استفاده از اصطلاح هم فهم بودن مفاهیم توسط ترکاشوند باید گفت که هدف وی از کاربرد این واژه، ذبح حصول به عمق و استعاره و اعجاز واژگان یعنی معنی و مفهوم عدالت می باشد. مضافاً اینکه آوردن مصداقی از کلام رهبر انقلاب اسلامی درباره واژه مستضعفان، نمود عینی در عجز تحلیلی این به اصطلاح پژوهشگر دینی است که برای فرار از پاسخ گویی به طرح ایده ها و باورهایش متمسک مغلطه می گردد. در حقیقت اشاره رهبر معظم انقلاب به مفهوم و معنای واقعی مستضعفان، مبارزه با بدعت گذاری در قالب مفاهیم و معانی می باشد. چونکه ارزش و بار معنایی مستضعفان بر اساس آموزه های دینی – قرآنی گرانبهاست نه معنای تقلیل یافته اجتماعی و عمومی آن.

خلاصه اینکه، جهت مقابله با آرا و اندیشه های سستی چون مورد مذکور در حوزه مباحث دینی باید سازوکاری از سوی سازمان ها و نهادهای دینی طراحی شود تا ضمن پاسخ گویی به شبهات با هدف روشنگری و آگاهی سازی عمومی در این باره، این قبیل به ظاهر پژوهشگران را با دعوت به مناظره به چالش کشاند و اصل و نیت اشاعه افکار و اندیشه هایشان را بر همه آشکار ساخت. چونکه خالی کردن جبهه نبرد فکری – اندیشه ای در عرصه دینی موجب شده تا این گونه افراد با خالی دیدن میدان با شبهه سازی ادعای میدان داری داشته باشند.