تجربه‌های اقتصاد دانش‌بنیان در دنیا

گروه اقتصادی-محمد حکیمی: مقام معظم رهبری امسال را سال « تولید، دانش بنیان، اشتغال آفرین » نام‌گذاری کردند.از جمله مواردی که چشم اندازی را در مقابل روی ما قرار داده و اهمیت و ضرورت توجه به اقتصاد دانش‌بنیان را برای ما روشن می‌کند توجه به تجربه کشورهایی است که از دانش محور کردن اقتصاد برای خود مزیت ایجاد کرده‌اند.

به گزارش بولتن نیوز، چنانکه انقلاب کشاورزی در انگلستان سبب افزایش بهره‌وری در محصولات و افزایش راندمان تولید مزارع شد و به تبع آن میزان درآمد نیز افزایش یافت. توجه به این مزیت داخلی و حرکت به سمت کشاورزی نوین ، به طور نسبی رفاه اجتماعی را ایجاد کرد و جمعیت را نیز افزایش داد و نهایتاً زمینه را برای انقلاب صنعتی فراهم کرد به طوری که افراد آزاد شده از صنعت کشاورزی، وارد انقلاب صنعتی شدند و این زمینه ای شد برای رسیدن به اقتصاد مبتنی بر نوآوری.

اقدام دیگری که در سال ۲۰۱۸ در هندوستان رخ داد، اجرای طرحی بود که در ذیل صنعت کشاورزی دیجیتال، با دسترسی کشاورزان به موبایل و امکان ارسال اطلاعات از طرف پایگاه های مطالعاتی کشاورزی به صورت تخصصی پیام هایی در مورد زمان کشت و نکات مهم کشاورزی به کشاورزان ارسال می شد نتایج اجرایی این طرح به صورتی بود که در طول یکسال راندمان تولید مزارع آنها ۱۰ درصد رشد پیدا کرد این در حالی بود که انتظار می رفت در سال اول اجرای این طرح که استقبال زیادی هم از آن نشده بود تولید و رشد محسوسی نداشته باشد.در واقع کشاورزانی که از اطلاعات دیجیتال استفاده کرده بودند توانستند راندمان تولید خود را افزایش داده و درآمد بیشتری کسب کنند افزایش تاب‌آوری آنان در برابر شوک هایی که کسب و کارشان را هدف قرار می‌دهد فاکتور مثبت دیگر بود؛ پس از آن نشریه «ساینس» نیز بر این مبنا در یک مقاله علمی نوشت:کشاورزانی که پیشنهادات دیجیتالی را به صورت روزانه دریافت و اجرا می‌کنند به ازای هر یک دلاری که هزینه می‌کنند ۱۰ دلار درآمد کسب می‌کنند. تقریباً دو برابر کشاورزان دیگر.

ژاپن نیز از دهه ۱۹۷۰ به سمت اقتصاد سرمایه محور و دانش‌بنیان حرکت کرد به طوری که در زمینه انرژی و دارا بودن شدت پایین مصرف انرژی در زمره موفق ترین کشورهای دنیا به حساب می‌آید. شدت مصرف انرژی در سال ۲۰۰۵ برای این کشور حدود ۶۵۳۹ بی تی یو در ازای تولید ناخالص داخلی بوده است که در مقایسه با میانگین جهانی حدود ۱۹ درصد پایین‌تر است. در واقع مهمترین نکته در ارتقای کارایی انرژی کشور ژاپن وجود زیرساخت‌های لازم سیاستگذاری نظارت و برنامه‌ریزی منسجم در به کارگیری فناوری های جدید در جهت کاهش مصرف انرژی است.

 بنابر مصادیقی که در بالا اشاره شد می‌توان به نتایج زیر دست یافت:

۱- ضرورت های رقابت در دنیایی که به دهکده جهانی تبدیل شده است ایجاب می‌کند که به سمت اقتصاد دانش بنیان حرکت کنیم زیرا اگر به این سمت حرکت نکنیم نمی‌توانیم از ظرفیت ها و مزیت های خود در جهت افزایش بهره‌وری استفاده کنیم آنگاه کشورهایی با منابع کمتر از ما پیشی خواهند گرفت.

۲- تداوم رشد، در اقتصاد دانش بنیان است؛ زیرا دانش هیچگاه تمام نمی شود، بنابراین رشد اقتصادی همواره ادامه خواهد داشت و دچار رکود نخواهد شد.

۳- حرکت به سمت اقتصاد دانش‌بنیان منحصراً مربوط به کشورهای توسعه یافته نیست بلکه کشورهایی همچون هند ، برزیل ، کره و... با اتکا به دانش محور کردن اقتصاد توانسته‌اند جایگاه قابل توجهی را برای خود کسب کنند.

بنابراین آنچه را حکیم انقلاب به عنوان شعار سال مطرح کردند یک ضرورت انکارناپذیر بر سر راه اقتصاد کشور است که به عنوان قوه پیشران در اقتصاد، تولید، افزایش بهره‌وری و رفاه اجتماعی باید بیش از پیش مورد توجه قرار بگیرد.