اظهارات رئیس سازمان غذا و دارو مصداق بارز «تشویش اذهان عمومی» است

گروه اقتصادی: مهرداد جمال ارونقی، معاون امور گمرکی گمرک در پی انتشار نامه محمدرضا شانه ساز، معاون وزیر و رئیس سازمان غذا و دارو در خبرگزاری ها و رسانه های مختلف که به سازمان بازرسی کل کشور علیه گمرک ایران شکایت کرده بود، نامه ای نوشت تا اختلافات گمرک ایران و سازمان غذا و دارو در رابطه با وضعیت داروهای دپو شده ادامه دار باشد.

به گزارش بولتن نیوز، ارونقی با تأکید بر دو اصطلاح «ورود» و «ترخیص» در نامه به شانه ساز آورده است: باید توجه داشت خروج کالا یا ترخیص آن از اماکن گمرکی، مستلزم انجام تشریفات گمرکی است که مجوزهای قانونی لازم از جمله مجوز وزارت بهداشت، درمان و آموزش پزشکی در زمان انجام تشریفات گمرکی، بصورت سیستمی اخذ و سپس با رعایت سایر مقررات، اجازه ترخیص قطعی کالا از گمرک و خروج آن داده می شود؛ بنابراین، تمام کالاهای سلامت محور مشمول اخذ مجوزهای قانونی، با مجوز ترخيص وزارت بهداشت ترخیص و از گمرک خارج می شوند.

متن نامه معاون امور گمرکی به رئیس سازمان غذا و دارو به شرح زیر است:

جناب آقای دکتر شانه ساز معاون محترم وزیر بهداشت درمان و آموزش پزشکی و رئیس سازمان غذا و دارو

با سلام و احترام

بازگشت به نامه شماره ۶۵۵/۳۱۰۲۵ مورخ 7/6/1400 با موضوع: «ورود» کالاهای فاقد مجوز وزارت بهداشت به گمرکات کشور، به استحضار می رساند:

1- ورود کالاهای فاقد مجوز بهداشت به گمرکات کشور

 در این خصوص، پاسخ نامه شماره ۶۶۵/۲۸۴۶۸ مورخ 26/5/1400 (تصویر پیوست) مدیر کل محترم امور دارو و مواد تحت کنترل سازمان غذا و دارو (تصویب پیوست)، بطور مفصل، با تشریح تفاوت واژه های «مراجع تحویل گیرنده»، «اظهار کالا»، «مناطق آزاد و مناطق ویژه»، طی نامه شماره ۱۴۰۰/۷۱۱۸۳۱ مورخ 6/6/1400 (تصویر پیوست) داده شده است که توجه جنابعالی را به مفاد نامه مزبور جلب می نماید تا تفاوت دو واژه «ورود» و «ترخیص» کالا برای آن مرجع مشخص شود. باید توجه داشت خروج کالا یا ترخیص آن از اماکن گمرکی، مستلزم انجام تشریفات گمرکی است که مجوزهای قانونی لازم از جمله مجوز وزارت بهداشت، درمان و آموزش پزشکی در زمان انجام تشریفات گمرکی، بصورت سیستمی اخذ و سپس با رعایت سایر مقررات، اجازه ترخیص قطعی کالا از گمرک و خروج آن داده می شود؛ بنابراین، تمام کالاهای سلامت محور مشمول اخذ مجوزهای قانونی، با مجوز ترخيص وزارت بهداشت ترخیص و از گمرک خارج می شوند؛

2- عدم تأیید کلیه خطوط تولید محصولات دارویی شرکت Kwality هند و وجود داروی رمدسیویر در گمرک

اولاً - داروی مزبور در انبارهای شرکت تحویل گیرنده (شرکت انبارهای عمومی فرودگاه امام خمینی (ره)) موجود بوده و نگهداری می شود و نه در گمرک؛ دوماً - توجه جنابعالی را به مفاد پاراگراف بند (۱) گزارش مورخ 23/5/1400 این‌جانب به شماره ۱۴۰۰/۶۶۶۸۷۹ با عنوان دادستان محترم عمومی و انقلاب تهران (تصویر پیوست) جلب می نماید که در آن تصریح شده است "مقرر گردید وزارت بهداشت، درمان و آموزش پزشکی، بقید فوریت، مستند نسبت به اعلام نظر در خصوص «ترخیص»، با «عدم ترخیص» محموله ۲۰۰ هزار بسته ای داروی Remdesivir Injection (100mg)، متعلق به شرکت اریکه تجارت ویسنا، با عنایت به اظهارات مدیرعامل شرکت موصوف مبنی بر ترخیص و توزیع چند محموله قبلی از این دارو در کشور با مجوز ترخیص وزارت بهداشت اقدام نماید؛ بنابراین، هیچگونه فشاری بر وزارت بهداشت مبنی بر ترخیص این دارو بدون اخذ مجوز، وجود نداشته و آنچه خواسته شده است تعیین تکلیف کالایی است که در بحران کرونا، در انبارهای فرودگاه امام خمینی (ره) خاک می خورد؛ سوماً - أن مرجع محترم اعلام نموده "اداره بازرسی فنی دارو بتاریخ 4/5/1400، گزارشی مبنی بر موارد متعدد شکایت و ريکال از داروهای مختلف شرکت Kwality هند در سال های گذشته، بدلایلی چون وجود رسوب، ذرات خارجی و حشره در ویال های تزریقی و تغییر رنگ و شکل دارو را به معاونت برنامه ریزی اداره کل دارو ارائه و اعلام کرد که کلیه خطوط تولید محصولات دارویی شرکت مذکور مورد تأیید آن اداره نمی باشد. "حال از آن مرجع محترم درخواست دارد اگر این موضوع در ۴ مردادماه سالجاری به اطلاع سازمان غذا و دارو رسیده است، چگونه در تاریخ ۶ مرداد سالجاری، سازمان غذا و دارو طی نامه شماره ۶۵۵/۲۳۵۱۸ (تصویر پیوست) دقیقا برای داروی رمدسیویر از همان برند و از همان کارخانه و دقیقا برای همان شرکت، مجوز ترخیص صادر و به گمرک ابلاغ نموده است تا کالا ترخیص شود؟ و به فرض اینکه گزارش اداره بازرسی فنی دارو با تأخیر به سازمان غذا و دارو واصل شده (که چنین نبوده)، چرا نسبت به جلوگیری از پخش و توزیع این دارو اقدامی نشده است؟ و این اجازه داده شده تا کالا از گمرک ترخیص و به چرخه توزیع، روانه شود؟ البته تصویر دو فقره مجوز ترخیص دیگر از سازمان غذا و دارو به شماره های ۶۵۵/۹۸۳۹ مورخ 29/2/1400 و ۲۰۴۱۲۶ مورخ 20/4/1400 (تصاویر پیوست) برای همان داروی آماده از همان شرکت هندی برای همان واردکننده داخلی، مزید استحضار و شفاف‌سازی موضوع ایفاد می گردد. سایر سوابق ترخیص نیز نشان می دهد همان دارو توسط شرکت «یاراطب خاورمیانه» با مجوز آن مرجع، از گمرک ترخیص و توزیع شده است؛

٣- واردات سرم از کارخانه Turk ilac ترکیه بدون داشتن سیاست واردات و ثبت سفارش

ممنوعیت ترخیص سرم تزریقی از کارخانه Turk ilac کشور ترکیه که در آن درخواست شده است از «ترخیص» این نوع سرم جلوگیری شود طی نامه شماره ۶۶۵/۲۸۳۵۷ مورخ 25/5/1400 (تصویر پیوست) به گمرک ایران ابلاغ و این سازمان نیز بلافاصله مراتب را به کلیه گمرکات کشور ابلاغ و بر ترخیص این سرم ها نظارت کافی داشته تا حتی یک عدد سرم بدون مجوز ترخیص وزارت بهداشت، از گمرک ترخیص نگردد؛ اما باید توجه داشت آن مرجع بعد از ابلاغ ممنوعیت «ترخیص» این سرم ها، خود، نسبت به صدور مجوز ترخیص برای همین برند سرم تزریقی از کارخانه Turk ilac در تاریخ ۱ شهریورماه سالجاری، طی نامه شماره ۶۵۵/۲۹۴۲۴ (تصویر پیوست) اقدام نموده است. نکته جالب توجه این که سازمان غذا و دارو طی نامه شماره ۶۵۵/۲۷۲۴۹ مورخ 20/5/1400 (تصویر پیوست)، یعنی ۵ روز قبل از اعلام ممنوعیت ترخیص این نوع سرم، از شرکت دارو درمان سلامت پارس، درخواست نموده ۶۰۰ هزار عدد سرم تزریقی از کارخانه Turk ilac در دو نوع قندی و نمکی، حداکثر ظرف یک هفته وارد کشور گردد؛ بنابراین آنچه محرز و مشخص است ظاهرأ واردات سرم مذکور توسط شرکت اریکه تجارت ويستا، واردات سرم بدون سیاست واردات و ثبت سفارش به گمرک تلقی می گردد! و واردات همان برند سرم توسط شرکت دارو درمان سلامت پارس، برای تأمین فوری سرم در کشور، مورد تأکید آن مرجع واقع می شود؛

جناب آقای دکتر شانه ساز

گرچه این سازمان، با هیچ شرکت وارد کننده هیچ نوع قرابت سببی و نسبی یا آشنایی نداشته، اما این‌جانب این افتخار را داشته ام که در مراحل ترخیص اکثر محموله های واکسن وارداتی، سرم های وارده و مواد اولیه دارو، شخصأ و در هر ساعت از شبانه روز، در گمركات اجرایی حاضر شوم تا سهم و نقشی هرچند اندک در ترخيص فوری اقلام مرتبط با کرونا داشته باشم که حتی این امر باعث صدور دو فقره تقدیرنامه از سوی شخص جنابعالی گردیده و البته تقدیرنامه های وزیر محترم سابق بهداشت، درمان و آموزش پزشکی و نیز ستاد ملی کرونا نیز سوابقی است که در تاریخ این سازمان به یادگار خواهد ماند و اکنون نیز این افتخار را دارم که با سربلندی اعلام نمایم ظرف دو هفته اخیر، کلیه اقلام مرتبط با کرونا، از انبارهای فرودگاه امام خمینی (ره) با مجوز ترخیص آن مرجع، ترخیص و خارج شده است.

همچنین تماس های تلفنی همکاران محترم جنابعالی نیز در سابقه خواهد ماند که در اولین روزهای کمبود سرم در بیمارستان های این کشور، مکررا استمداد می نمودند تا سرم های خریداری شده، به هر نحو مقتضی به کشور برسد و بلافاصله از گمرک ترخیص شود. در این خصوص توجه جنابعالی را به نامه شماره ۶۶۵/۲۷۵۰۳ مورخ 21/5/1400 مدیر کل محترم امور دارو و مواد تحت کنترل سازمان غذا و دارو (تصویر پیوست) در خصوص ترخیص محموله های حمل یکسره سرم و سپاس از زحمات بی منت گمرک جلب می نماید و اذعان می دارد: هیچ کالای سلامت محوری اعم از واکسن، سرم، مواد اولیه دارو و دارو، بدون هماهنگی و مجوز ترخیص آن مرجع، از گمرک، ترخیص نشده است.

علی ایحال، با توجه به اینکه تاکید گمرک بر تعیین تکلیف فوری کالاهای سلامت محور و مرتبط با کرونا در این شرایط بحرانی بوده و نه ترخیص کالاهای مشمول مجوز بهداشت، بدن مجوز ترخیص، اظهارات رئیس سازمان غذا و دارو مصداق بارز «تشویش اذهان عمومی» در این شرایط است که این‌جانب به‌پاس تعامل و همکاری‌های فی‌مابین دو سازمان و ارادتی که به شخص جنابعالی دارم، صرفاً قضاوت در این خصوص را به افکار عمومی واگذار می‌نمایم.

شکایت سازمان غذا دارو از گمرک به سازمان بازرسی کل کشور

در نامه شانه ساز به عرب انصاری معاون نظارت و بازرسی امور فرهنگی و اجتماعی سازمان بازرسی کل کشور در باره ورود کالاهای فاقد مجوز وزارت بهداشت به گمرکات آمده است:‌

بدینوسیله به استحضار می رساند بر خلاف رویه های قانونی و اداری، گمرک جمهوری اسلامی ایران بدون دریافت و اخذ مجوز از وزارت بهداشت اقدام به صدور مجوز ورود برخی از اقلام دارویی به گمرکات نموده است که این امر منجر به انباشت دارو در گمرکات در شرایط نگهداری نامطلوب شده است و ترخیص این کالاها بدون تائید وزارت بهداشت منجر به مخاطره افتادن سلامت هم میهنان عزیز کشورمان خواهد شد.

علیرغم بدیهی بودن موضوع ممنوعیت ورود کالاهای فاقد مجوز و ثبت سفارش به گمرکات و اعلام مجدد مدیر کل محترم دارو طی نامه شماره ۶۶۵/۲۸۴۶۸ مورخ ۱۴۰۰/۰۵/۲۶ (به پیوست) به معاون محترم فنی گمرک و تاکید بر لزوم اخذ تاییدیه از سازمان غذا و دارو جهت ورود دارو به گمرک، متاسفانه معاون محترم فنی گمرک چند هفته ای است به استناد کمبود دارو (که تشخیص آن خارج از صلاحیت آن گمرک محترم می باشد) اقدام به مصاحبه های مکرر در خصوص فشار به وزارت بهداشت و وارد کنندگان کالاهای غیر قانونی جهت ترخیص کالاهای غیر مجاز نموده است. به عنوان مصداق شرکت اریکه تجارت ویستا در تاریخ ۱۴۰۰/۰۴/۲۲ طی نامه شماره ۶۳۱/۲۹۱۹۱ (به پیوست) درخواست واردات ۵۰۰۰۰ عدد داروی رمدسیویر از منبع Kwality pharmaceutical Ltd هند را نموده است؛ که در متن نامه به موجود بودن کالا در گمرک فرودگاه امام خمینی (ره) قبل از اخذ تاییدیه های لازم از سازمان غذا و دارو اشاره شده است.

پس از بررسی های بعمل آماده از سوی اداره بازرسی فنی دارو بر روی منبع اعلام شده، اداره مذکور طی نامه شماره ۶۶۵/۵۰۰۴۵ د بتاریخ ۱۴۰۰/۰۵/۰۴ (به پیوست) گزارشی مبنی بر موارد متعدد شکایت و ریکال از داروهای مختلف تولیدی شرکت Kwality هند در سال های گذشته، من جمله داروهای سیس پلاتین، تیوپنتال، فنی تویین/ فنوباربیتال به دلایلی چون وجود رسوب، ذرات خارجی و حشره در ویال های تزریقی و تغییر رنگ و شکل دارو را به معاونت برنامه ریزی اداره کل دارو ارائه و اعلام کرد که کلیه خطوط تولید محصولات دارویی شرکت مذکور مورد تایید آن اداره نمی باشد. با توجه به عدم تایید شرکت سازنده Kwality از سوی اداره بازرسی فنی، سیاست واردات به شرکت اریکه تجارت ویستا صادر نشد ولی شرکت مذکور ادعای ورود ۴۰۰.۰۰۰ عدد از داروی رمدسیویر فاقد سیاست واردات و ثبت سفارش را به گمرک نمود که متاسفانه صحت این موضوع در بازدید کارشناسان این سازمان از گمرک تائید گردید.

همچنین در خصوص سرم های وارداتی شرکت اریکه تجارت ویستا، با توجه به نامه اعلامی از سوی وزارت بهداشت ترکیه مبنی بر وجود ریکال در سرم های از منبع Turk ilac ترکیه، سازمان غذا و دارو طی نامه شماره ۶۶۵/۲۸۳۵۷ بتاریخ ۱۴۰۰/۰۵/۲۵ (به پیوست) به معاون محترم فنی و امور گمرکی گمرک اعلام نمود که از واردات و ترخیص سرم های تزریقی از کارخانه Turk ilac جلوگیری بعمل آید. با توجه به موارد فوق، سیاست واردات سرم از منبع مذکور به شرکت اریکه تجارت ویستا صادر نشد ولی شرکت مذکور ادعای واردات سرم از منبع فوق را بدون داشتن سیاست واردات و ثبت سفارش به گمرک نموده است. متاسفانه صحت این موضوع نیز در بازدید کارشناسان این سازمان از گمرک تائید گردید. لازم به ذکر است سازمان غذا و دارو علاوه بر اعلام ممنوعیت ورود کالاهای فاقد ثبت سفارش و مجوز به گمرک، طی نامه شماره ۶۶۵/۲۸۸۹۸ بتاریخ ۱۴۰۰/۰۵/۳۰ (به پیوست) به شرکت اریکه تجارت ویستا نیز نسبت به تخلف آن شرکت جهت اقدام به ورود داروهای فاقد مجوز اداره کل دارو به گمرک و مسئولیت عواقب تکرار این اقدامات تذکر داده است.

حال سوال این است که چطور علیرغم اعلام مکرر ممنوعیت واردات داروهای فاقد ثبت سفارش و فاقد مجوز وزارت بهداشت به گمرکات و حساسیت شرایط نگهداری دارو از نظر نور و دما برای محصولات مذکور خصوصا محصولات تزریقی، معاون محترم فنی گمرک علیرغم عدم صدور مجوز و تاییدیه های لازم از وزارت بهداشت به گمرک اصرار بر ترخیص کالاهای مذکور را در رسانه های عمومی مطرح می نماید. علی ایحال این سازمان در خصوص خطر ترخیص کالاهای فاقد مجوز به گمرک محترم هشدار داده و مسئولیت ایجاد هر گونه عارضه ای را بر عهده آن گمرک محترم می داند.

بولتن نیوز در راستای تنویر افکار عمومی، تصاویر نامه‌هایی که معاون امور گمرکی به آن‌ها اشاره دارد را در ادامه منتشر می‌کند: