پایان ماه رمضان امسال چه روزی است؟

گروه دین و اندیشه: نشست تخصصی رؤیت پذیری هلال ماه شوال ۱۴۴۲ به میزبانی دانشگاه مفید با همکاری نهادهای موسسه موضوع شناسی احکام فقهی و خبرگزاری حوزه و دبیری مرتضی سعیدی نجفی به صورت مجازی،‌برگزار شد.

به گزارش بولتن نیوز به نقل از حوزه، در ابتدای این نشست سید قاسم رستمی، دبیر کمیته علمی ستاد استهلال دفتر رهبرمعظم انقلاب، عنوان کرد: وضعیت هلال روز چهارشنبه در مرکز ایران با ارتفاع از افق ۶.۴، جدایی زاویه ۸.۴ درجه، اختلاف سمت ۳.۹، ضخامت ۱۶ صدم و مکث ۳۹ دقیقه خواهد بود.

وی با بیان اینکه فاصله ماه تا زمین حدود ۴۰۴ هزار ۳۰۰ کیلومتر است و نزدیک به فاصله اوج است و رصد هلال را سخت کرده است، ادامه داد: در پیش بینی های خوش بینانه رویت با تلسکوپ تا مالزی، اندوزی، شمال استرالیا است و حد رویت با چشم نیز کشورعربستان ویمن خواهد بود اما در پیش بینی های بدبینانه تا شبه قاره هند رؤیت با تلسکوپ و رؤیت با ابزار غرب آفریقا خواهدبود.

وی افزود: در صورت داشتن شرایط رصدی مطلوب، رویت در نیمه غربی ایران با تلسکوپ های سه اینچ یا دوربین های ۸۰ میلی‌متر و در نیمه شرقی با تلسکوپ های چهار اینچ امکان پذیر خواهد بود.

رستمی بیان کرد: اگر هلال فردا شب دیده نشود یا برای افرادی که چشم غیر مسلح را ملاک میدانند ممکن است در رویت پنجشنبه، هلالی شبیه هلال شب دوم ماه را ببینند.

وی در رابطه با وضعیت این هلال در کشور گفت: از نظر ارتفاع نقاط شمال شرق با کمترین ارتفاع و از نظر مکث شمال غرب کشور با ۴۱ دقیقه وضعیت بهتری دارد.

وی اظهار کرد: در رصد هلال شوال ۱۴۲۰( ۱۳۷۸) گروه رصدی اصفهان در ساعت ۱۷:۳۸ دقیقه در کمتر از یک دقیقه هلالی رویت کردند که درلحظه غروب خورشید ۶.۴ درجه ارتفاع، جدایی ۸ درجه و با فاصله ماه از زمین ۴۰۳ هزار کیلومتر داشته است که شبیه به وضعیت امسال است.

وی با بیان اینکه شرایط جوی برای این رصد مهیا نیست و درجنوب تهران، یزد و اصفهان غبار زیادی وجود دارد، خاطر نشان کرد: گاهی ممکن است تقویم روزی را معین کند؛ اما به دلیل شرایط بحرانی هلال، امکان رویت وجود نداشته باشد.

در ادامه حجت الاسلام رحمانی، عضو مرکز مطالعات عمومی دفتر آیت‌الله‌العظمی سیستانی درخصوص مبنای فقهی ایشان در حوزه رؤیت هلال ماه شوال بیان کرد: از نظر آیت‌الله سیستانی راه‌های اثبات اول ماه چند مورد است که ملاک ایشان در این امر دیدن با چشم است؛ زیرا در روایات آمده است با دیدن هلال ماه رمضان روزه بگیرید و با دیدن هلال ماه شوال افطار کنید بنابراین دیدن با ابزار ملاک نیست.

وی افزود: آیت‌الله سیستانی محاسبات نجومی را زمانی مقبول می‌دانند که انسان بتواند از گفته رصدشناسان یقین پیدا کند؛ اما از آن جایی که رصدشناسان در پارامترهای نجومی رؤیت هلال ماه اختلاف نظر دارند به حرف آن‌ها نمی‌توان اطمینان کرد.

حجت الاسلام المسلمین رحمانی ادامه داد: طبق فتوای آیت‌الله سیستانی اگر ماه در شهری رؤیت شود در تمام شهرهای کره زمین که با آن هم افق بوده یا در غرب آن شهر قرار دارند این موضوع صدق می‌کند ضمن اینکه ایشان شب مشترک را نیز قبول ندارند.

وی در رابطه با پیش‌بینی آیت‌الله سیستانی در مورد زمان عید سعید فطر، اظهار کرد: طبق نظر ایشان پیش‌بینی می‌شود به خواست خداوند هلال ماه شوال در شب پنجشنبه سی‌ام ماه مبارک رمضان، قابل رؤیت و جمعه روز اول ماه شوال و عید فطر است؛ البته رویت هلال، شخصی است و اگر شخص با چشم خودش ببیند برایش حجت است.

سپس حجت الاسلام اصفهانی، محقق و پژوهشگر رؤیت هلال، درباره این موضوع در خارج از ایران اظهار کرد: در تمام نقاط جهان امشب امکان استهلال وجود ندارد؛ فردا در منطقه‌ای از آفریقا احتمال رؤیت با چشم وجود دارد وغروب پنجشنبه هم هلال ماه در همه نقاط جهان به راحتی دیده می‌شود.

وی در ادامه گفت: برای غروب فردا با اتحادیه طلاب آفریقا ارتباط گرفته شده تا در غربی‌ترین نقاط آفریقا استهلال را انجام دهند بنابراین احتمال می‌دهیم اگر رصدگران در آفریقا بتوانند با چشم ببینند این موضوع براساس فتوای مراجعی که قائل به شب مشترک هستند ممکن است مورد قبول واقع شود.

حجت‌الاسلام اصفهانی همچنین وضعیت رؤیت هلال ماه شوال برای ایران و اغلب کشورهای دنیا را ضعیف دانست و احتمال داد روز جمعه به عنوان عید سعید فطر اعلام شود.

حجت‌الاسلام والمسلمین موحدنژاد، دبیر علمی ستاد استهلال دفتر مقام معظم رهبری نیز در این برنامه در رابطه با فتوای ایشان در این حوزه بیان کرد: از نظر ایشان رؤیت هلال با ابزار حجیت شرعی دارد و تفاوتی با چشم غیر مسلح ندارد؛ همچنین از نظر ایشان هلال باید در منطقه‌ای که فرد ساکن است یا نزدیک آن دیده شود.

وی افزود: برخی فقها معتقدند اگر هلال قبل از ظهر دیده شود همان روز، روز اول ماه است که این نظریه از طرف مقام معظم رهبری پذیرفته نیست و اگر هم دیده شود فردا آن روز، روز اول است؛ همچنین طوق‌دار بودن ماه از نظر مقام معظم رهبری نشان‌دهنده شب دوم ماه (بنابر نظر برخی فقها) نیست. در خصوص شهادت در رؤیت نیز معمولا دو شاهد کافی است و اکثر علما در این مورد اتفاق نظر دارند.

حجت الاسلام والمسلمین موحدنژاد در مورد رویه ستاد استهلال اظهار کرد: استهلال در همه ماه‌ها قمری سال در این ستاد اتفاق می‌افتد و در تمامی موارد گزارش گروه‌های استهلال ماه به مقام معظم رهبری ارسال می‌شود و اعلام نهایی همواره طبق نظر شخص ایشان است. این نظرات هر ماه در سایت رهبری به صورت تفصیلی درج می‌شود.

وی اضافه کرد: در ماه رمضان و شوال استهلال با گستردگی بیشتری انجام می‌شود. گروه‌های استهلال، گروه های مردمی و خودجوش هستند که از طرف امام جمعه هر شهر مورد تأیید قرار می‌گیرند. هلال ماه به طور تقریبی ۳۰ الی ۴۰ دقیقه بعد از غروب آفتاب دیده می‌شود؛ اما گاهی چون برخی گروه‌ها خارج از شهر هستند تا گزارشات را ارسال کنند کمی طول می‌کشد.

حجت الاسلام والمسلمین موحدنژاد توضیح داد: اگر در جایی از کشور هلال ماه دیده شود و جایی دیده نشود نیز طبق صلاح دید مقام معظم رهبری تصمیم‌گیری می‌شود.

وی تأکید کرد: نظری که از دفتر مقام معظم رهبری اعلام می‌شود حکم حکومتی نیست، بلکه بحث فقهی بوده و اگر شخصی این نظر را مغایر با نظر مرجع تقلید خود بداند باید طبق نظر مرجع تقلیدش عمل کند، اما موضوع اقامه نماز عید را می‌توان حکم حکومتی در نظر گرفت، بنابراین اگر برخی علما نظر متفاوتی با مقام معظم رهبری داشته باشند در مورد نماز عید طبق نظر ایشان عمل می‌کنند.