گفتاری درباره ی میلاد آخرین حجت خدا امام زمان

گروه دین و اندیشه - دکتر محمد جواد گودینی (نویسنده، پژوهشگر و استاد حوزه و دانشگاه) در یادداشتی نوشت: امام عصر حجت بن الحسن العسکری(عج) آخرین پیشوای شیعیان و ذخیره ی خداوند در روزگار پایانی جهان (آخر الزمان) است که در زمانی که تنها برای خداوند بلند مرتبه آشکار و روشن است، ظهور فرخنده ی امام(عج) به انجام خواهد رسید و همان گونه که پیشوایان دین(ع) وعده فرموده اند، جهان را از دادگری پر خواهد کرد؛ پس از آنکه ظلم، تیرگی و ستمگری جهان را فراگرفته باشد.

به گزارش بولتن نیوز،  امام مهدی(عج) که با آمدنش فصلی نوین در جهان بشریت گشوده می گردد و روزگار، دنیایی آکنده از عدالت و دیگر فضیلت های اخلاقی و انسانی را بر مدار توحید و یگانه پرستی تجربه می کند، از سلاله و نسل پیامبر گرامی اسلام(ص) و از فرزندان امام علی(ع) و فاطمه ی زهرا(س) بوده و هم نام و هم کنیه ی پیامبر اکرم(ص) و احیا کننده ی ارزشهایی است که رسول خدا(ص) مردم را بدان فراخوانده و دعوت فرموده است. (كشف الغمة فی معرفة الأئمة، ج4 ص137)

امام زمان(عج) موعود امت های پیشین بوده و در ادیان الهی (بدون اختلاف در اصل مساله که جهان با خرمی و توام با یگانه پرستی و احیای ارزشهای توحیدی و تحت پرچم رهبری آسمانی به فرجام خواهد رسید) به آمدن روزی که امام(عج) در آن ظهور فرموده و با ستمگران و دجالان به مبارزه برخیزد، وعده داده شده است. آنچه در ادامه ی این مختصر بدان پرداخته می شود، نگاهی تاریخی به جریان تولد آخرین منجی جهان بشریت و احیا کننده ی ارزشهای دینی و اخلاقی حضرت مهدی(عج) است که با بهره گیری از منابع معتبر شیعی تقدیم می گردد:

امام عصر(عج) در نیمه ی شعبان سال 255 هجری در شهر سامراء دیده به جهان گشود. پدر بزرگوارش یازدهمین پیشوای شیعیان حضرت امام ابومحمد حسن بن علی عسکری(ع) بوده و مادرش نیز، نرجس یا ملیکا نام داشته است که از نوادگان شمعون (یکی از حواریون حضرت عیسی«ع») بوده است. (چهل حدیث درباره ی امام مهدی«عج»، ص8)

البته نام مادر بزرگوار حضرت مهدی(عج) را سوسن و صقیل نیز روایت کرده اند که به نظر می آید قول مشهور، همان نرجس است.

مشهورترین القاب امام زمان(عج) عبارت است از: مهدی، قائم، منتظر، صاحب الزمان، حجت، صاحب الدار و خاتم الأوصیاء. از امام عصر(عج) با عنوان صاحب الغیبة نیز یاد شده است. (فرهنگنامه ی مهدویت، ص32)

 امام زمان(عج) در شرایطی دیده به جهان گشود که جاسوسان عباسی هر گونه اقدام و تحرک امام حسن عسکری(ع) را زیر نظر داشته و می کوشیدند همه ی رفت و آمدهای حضرت(ع) را زیر نظر داشته باشند؛ چرا که می دانستند فرزند برومندش(عج) به امر خدا، بساط ستمگران و گردنکشان را برخواهد چید و زمین را از لوث وجود جباران پاک خواهد کرد. از این رو می کوشیدند به گمان خود از این رویداد قطعی جلوگیری به عمل آورده و در برابر اراده ی خداوند قهار ایستادگی نمایند؛ اما غافل از آنکه: "یُرِیدُونَ لِیُطفِئُوا نُورَ اللهِ بِأفواهِهِم وَ اللهُ مُتِمُّ نُورِهِ وَ لَو کَرِهَ الکَافِرونَ". (سوره ی صف، آیه ی 8)

از این رو، ولادت امام مهدی(عج) در پنهانی کامل انجام شد و تنها افراد بسیار قابل اعتماد از این رویداد مهم در خانه ی امام یازدهم(ع)، باخبر شده و از جریان تولد امام مهدی(عج) را در بیت امام حسن عسکری(ع) مطلع گردیدند.

حکیمه (عمه ی امام حسن عسکری«ع» و از بانوان جلیل القدر) در شب ولادت آخرین حجت الهی(عج)، در منزل برادر زاده اش امام عسکری(ع) مهمان بوده و جریان ولادت امام زمان(عج) در شب نیمه ی شعبان را این گونه روایت می کند:

ابومحمد حسن بن علی(ع) برایم پیغام فرستاد که عمه، امشب نزد ما افطار کنید؛ چرا که شب نیمه ی شعبان است و خداوند متعال در این شب، حجت خود را آشکار می فرماید و او(عج) حجت خدا در زمین است. [و در این شب، فرزندمان«عج» متولد خواهد شد].

 من گفتم: مادرش کیست؟

امام(ع) فرمود: نرجس.

عرض کردم: خداوند مرا فدای شما کند؛ اثری [از بارداری] در او نیست.

امام عسکری(ع) فرمود: سخن همان است که گفتم.

حکیمه می گوید: آمدم ... [نرجس مادر امام عصر«عج»] به من عرض کرد: ای بانوی من؛ چگونه بعد از ظهر را سپری کردید؟

من گفتم: تو بانوی من و بانوی خاندانم می باشی.

نرجس سخنم را خوش نداشت و اظهار داشت: عمه؛ این چه سخنی است که می فرمایید؟

گفتم: دخترم، خداوند متعال در این شب به تو فرزندی می بخشد که در دنیا و آخرت سرور و پیشواست.

او [نرجس] از سخن من شرمنده شد.

[حکیمه خاتون می گوید:] پس از نماز عشاء، افطار کردم و جای خوابم را پهن کرده و به خواب رفتم. 

در دل شب برای نماز [تهجد و شب زنده داری] برخاستم و پس از پایان نماز، دیدم او [نرجس؛ مادر امام زمان«عج»] خوابیده و هنوز اتفاقی نیفتاده است.

من نشستم سپس دراز کشیدم و سپس با نگرانی بیدار شدم؛ اما او هنوز در خواب بود. آنگاه برخاست و نماز خواند.

حکیمه می گوید: من بیرون رفتم تا ببینم فجر شده یا خیر. در فجر اول، نرجس هنوز در خواب بود و من دچار تردید شدم.

در آن هنگام، ابومحمد(ع) فرمود: عمه، شتاب مکن؛ امر [ولادت فرزندم امام زمان«عج»] نزدیک  است.

من نیز نشستم و سوره ی سجده و یس را خواندم و در همین حال بودم که [نرجس] با نگرانی برخاست و من نیز به سوی او با شتاب آمدم ... من سرورم [امام زمان«عج»] را حس می کردم و پارچه را از رویش برداشتم؛ دیدم به سجده افتاده است. او(عج) را به آغوش گرفتم و پاکیزه یافتم.

در آن هنگام، ابو محمد(ص) با صدایی بلند فرمود: عمه، فرزندم را نزدم بیاور.

من نیز او(عج) را نزد امام عسکری(ع) بردم.

امام(ع) دستش را بر پشتش نهاد و دو پایش را در سینه ی خود قرار داد؛ آنگاه زبانش را در دهان فرزندش(عج) قرار داد و بر دیدگان، گوش ها و مفاصلش دستِ نوازش کشید.

آنگاه امام حسن عسکری(ع) به فرزند نوزادش(عج) فرمود: ای فرزندم، سخن بگو.

امام عصر(عج) فرمود: أشهد أن لا إله إلا الله و أشهد أنَّ محمداً رسول الله. سپس بر امام امیرمومنان(ع) و دیگر ائمه ی طاهرین صلوات فرستاد تا این که به نام پدرش امام حسن عسکری(ع) رسید و آنگاه از سخن بازایستاد.

امام عسکری(ع) به عمه اش حکیمة فرمود: ای عمه، او(عج) را نزد مادرش ببر تا بر او سلام کند و سپس نزد من آور.

من نیز او(عج) را نزد مادرش بردم و بر مادرش سلام کرد. سپس او(عج) را بازگرداندم.

امام عسکری(ع) فرمود: عمه؛ هفت روز بعد نزد ما بیا.

حکیمه می گوید: صبح آن شب، آمدم با ابومحمد(ع) خداحافظی کنم و پرده را کنار زدم؛ اما سرورم(عج) را ندیدم.

گفتم: فدای شما شوم، سرورم(عج) چه کرد [او«عج» اکنون کجاست؟]

امام(ع) فرمود: او(عج) را به همان [خدایی سپردیم] که مادر موسی(ع)، موسی(ع) را سپرد.

حکیمه می گوید: در روز هفتم، [به خانه ی امام عسکری«ع»] آمدم، سلام کردم و نشستم. امام(ع) فرمود: فرزندم را نزدم آور.

من نیز او(عج) را نزد پدرش(ع) بردم و بسان روز نخست رفتار کرد. آنگاه زبانش را در دهانش قرار داد؛ گویا از آن، شیر یا عسل تغذیه می کند.

سپس امام عسکری(ع) فرمود: ای فرزندم، سخن بگو.

امام عصر(عج) نیز فرمود: أشهد أن لا إله إلا الله و أشهد أنَّ محمداً رسول الله. آنگاه بر امیر مومنان(ع) و دیگر ائمه ی طاهرین(ع) صلوات فرستاد تا این که به نام پدرش(ع) رسید.

در این هنگام، این آیات را تلاوت فرمود:

"بِسمِ اللهِ الرَّحمنِ الرَّحِیمِ وَ نُرِیدُ أن نَمُنَّ عَلَی الذینَ استُضعِفُوا فِی الأرضِ وَ نَجعَلَهُم أئمةً وَ نَجعَلَهُمُ الوارِثِینَ وَ نُمکِّنَ لَهُم فِی الأرضِ وَ نُرِیَ فِرعَونَ وَ هامانَ وَ جُنُودَهُما مِنهُم ما کانُوا یَحذَرُونَ". (سوره ی قصص، آیه ی6-5)

ترجمه:

"به نام خداوند بخشاینده ی بخشایشگر؛ اراده کرده ایم به کسانی که در زمین کوچک شمرده شده اند، منت گذاشته و آنان را وارثان زمین قرار دهیم و آنان را در زمین تمکین داده و به فرعون، هامان و سپاهیانشان آنچه را که از آن بیم دارند، نشان دهیم و آشکار نماییم".

موسی بن محمد بن قاسم بن حمزه بن موسی بن جعفر(ع) که این روایت را از حکیمه نقل کرده است، اظهار می دارد: از عقبه ی خادم نیز درباره ی این حکایت پرسش کردم و او نیز گفته ی حکیمه را تصدیق نمود. (کمال الدین و تمام النعمة، ج2 ص426- 424)

آری بدین ترتیب وعده ی رسول گرامی اسلام(ص) تحقق یافت و نهمین فرزند از نسل امام حسین(ع) دیده به جهان گشود، همان کسی که به امر خداوند قهار پس از گذر زمانی طولانی آشکار شده و قیام آسمانی اش را با امدادهای غیبی و حمایت های ویژه ی الهی آغاز کرده و ستمگران را مجازات نموده و دورانی جدید را در کره ی خاکی خواهد گشود.

ابوسعید خدری روایت کرده که پیامبر  خدا(ص) به نواده اش امام حسین بن علی(ع) چنین می فرمود: "تو امام و پیشوایی و فرزند امام و برادر امام هستی [پدر و برادرت نیز از امامان هدایت و جانشینان پیامبر«ص» به شمار می روند]. نه تن از فرزندانت نیز امامان و پیشوایان نیکوکار هستند و نهمین فرد [از فرزندانت]، قائم است". (منتخب الأثر فی الامام الثانی عشر، ج1 ص144)

سخن را با روایتی از عبید بن زرارة به پایان می بریم؛ عبید گفته از امام صادق(ع) می شنیده که می فرموده است:

" مردم پیشوای خود را از دست می دهند [و از حضور آن حضرت«عج» محروم شده و دستشان از دامن پرمهرش کوتاه خواهد شد]. او«عج» در موسم [مناسک حج] حاضر است و مردم را می بیند، اما مردم او را نمی بینند". (الکافی، ج2 ص150)

فهرست منابع:

1- قرآن کریم

2- اربلی، علی بن عیسی، کشف الغمة فی معرفة الأئمة، قم، المجمع العالمی لأهل البیت(ع) 1426ق

3- خدامراد، سلیمان، فرهنگنامه ی مهدویت، قم، بنیاد فرهنگی حضرت مهدی موعود(عج) 1388

4- صدوق، محمد بن علی بن حسین بن بابویة قمی، کمال الدین و تمام النعمة، قم، مؤسسة النشر الاسلامی 1405ق

5- کلینی، محمد بن یعقوب، الکافی، قم، دار الحدیث 1387

6- گودینی، محمد جواد، چهل حدیث درباره ی امام مهدی(عج)، قم، انتشارات تولی 1397