پروژه دو مرحله ای بودن مذاکره با ایران طرح تازه تل آویو – واشنگتن برای مهار ایران

گروه بین الملل: با توجه به انتخاب بایدن به عنوان رییس جمهور آینده ایالات متحده آمریکا، مطمئناً یکی از مسائل سیاست خارجی دولت بایدن به مانند دیگر روسای جمهور آمریکا خاورمیانه و چالش های آن خواهد بود.

به گزارش بولتن نیوز، بطوریکه اولویت های سیاست خارجی دولت بایدن مانند دولت های پیشین خود در منطقه خاورمیانه رژیم اسرائیل و تأمین امنیت آن خواهد بود. از این رو با توجه به اولویت های هدف گذاری شده تأمین امنیت اسرائیل، طراحی معمای های امنیتی در منطقه خارومیانه از یکسو و در ذیل ادامه رویکرد منطقه گرایی در سایه ائتلاف ها و اتحادهای منطقه ای آمریکا با جریان عبری – عربی از سوی دیگر، ایران به عنوان عامل بی ثبات ساز و مخل نظم منطقه ای تجویزی آمریکا در منطقه تعریف می شود.

به عبارت بهتر اینکه، واشنگتن در مسیر دستیابی به آنچه در منطقه به دنبال آن است از پروژه ایران هراسی به عنوان ابزاری اصلی در این باره بهره خواهد برد. بر مبنای همین پروژه می باشد که تل آویو به عنوان ستون اصلی و متحد راهبردی واشنگتن در راستای فعالیت های منطقه ای آمریکا در منطقه خاورمیانه به شمار می آید.

در واقع وجود همین جهت گیری های تخریبی نسبت به ایران و در جهت تضعیف موقعیت منطقه ای ایران است که واشنگتن و تل آویو در یک رابطه راهبردی و تاریخی همواره درصدد اجرای برنامه ها و پروژه هایی برای ایجاد موانع بر سر راه نقش آفرینی های تهران در عرصه مناسبات منطقه ای هستند. از این رو در ذیل همین رویکرد است که بنا بر ادعای روزنامه صهیونیستی «یدیعوت آحارونوت» خبرهایی از برگزاری جلسات غیر رسمی میان تیم وزارت خارجه و دفاع(دولت احتمالی بایدن) و مقامات اسرائیلی رسانه ای شده است. و آنچه در این باره مهم بوده و نیاز به بررسی و تحلیل دارد این است که موضوع جلسات برگزار شده غیر رسمی میان طرفین، ایران و بررسی راهای مهار آن می باشد. و مهم تر اینکه در این جلسات آنچه محور اجرایی دارد دیکته مطالبات تل آویو به واشنگتن در زمینه مهار ایران است.

نکته مهم در ارتباط با این جلسات، تلاش برای انجام مذاکره با ایران با ویژگی دو مرحله ای بودن آن می باشد. بطوریکه عمده تلاش ها در این باره بر این قرار است که مرحله اول مذاکرات را (در موضوع حصول به یک نقطه مشترک برای توقف فعالیت های موشکی ایران، توقف فعالیت های نظامی هسته ای تهران در ازای لغو آخرین تحریم های اعمال شده در سال 2018 از سوی واشنگتن) تا پایان دولت فعلی به انجام برسانند و ادامه آنچه به منظور مهار ایران و جلوگیری از دامنه فعالیت های منطقه ای آن و به تبع آن تحت تأثیر قرار دادن محور مقاومت و لبنان می باشد؛ و مرحله بعدی مذاکرات با برگزاری انتخابات ریاست جمهوری در ایران و روی کار آمدن دولت بعدی(بر سر مسائل هسته و منطقه ای با هدف اصلاح نقاط ضعف برجام)به منصه اجرا در خواهد آمد. نکته مهم در باره مرحله دوم مذاکره در پروژه مذکور، علیرغم انجام مذاکرات، پابرجا بودن تحریم ها می باشد.

در واقع دو طرف آمریکایی – اسرائیلی با اذعان به این امر که انجام تمام و کمال مذاکره در این دولت میسر نخواهد بود تلاش دارند بذر مذاکرات و فراهم سازی بسترهای حضور ایران به پای مذاکره را با اهرم تحریم و کاستن شدت دامنه آنها را در دولت فعلی بکارند و میسر سازند.

واقعیت آن است که در راستای اجرای پروژه مذکور، سیاستی راهبردی برای خلع سلاح کردن تهران را مد نظر قرار داده اند که در قالب دو مفروض قابل بررسی است.

مفروض اول اینکه، آنها با علم به این موضوع که دولت فعلی ایران به دلیل نگاه به غرب دوگانه تقابل – تعامل یا جنگ – مذاکره، را همواره مطرح می کنند از این رو مذاکره با آنها در مرحله اول می تواند آسان باشد و راه را برای مذاکرات بعدی در مرحله دوم باز کند. بنابراین تلاش دارند تا مرحله اول پروژه خود را در قالب مذاکره با دولت فعلی کلید بزنند. بطوریکه با موفقیت در مرحله اول، زمینه ها را برای انجام مذاکرات بعدی در مرحله دوم فراهم خواهند ساخت. بدان معنا که، حتی اگر دولت آینده ایران، از لحاظ دیدگاهی متفاوت از دولت فعلی باشد مذاکره مرحله به مرحله می تواند شرایط را بر دولت آتی برای انجام مذاکره (با مفروض انجام مذاکره در مرحله اول) تحمیل کند.

مفروض دوم در این باره که به مانند زنجیره پروژه دو مرحله ای مذاکره طراحی شده تل آویو و واشنگتن بهم پیوسته است، استفاده از گزینه مذاکره برای تقویت جایگاه اجتماعی دولت فعلی در میان افراد جامعه است. از این رو با انجام مذاکره در مدت زمان باقی مانده از حیات دولت مذکور در ایران و برچیدن گزینشی تحریم های مورد نظر از گذر مذاکره در مرحله اول، مقدمات روی کار آمدن دولتی نزدیک به دولت فعلی را در انتخابات ریاست جمهوری در سال اینده در ایران را فراهم کنند. بطوریکه با پیوند زدن موضوع رفع موانع و مشکلات اقتصادی و معیشتی در ایران از طریق انجام مذاکرات، فرجام مذاکرات در مرحله اول را به انجام مذاکره در مرحله دوم گره بزنند. 

بنابراین آنچه در این پروژه دو مرحله ای بودن مذاکره با ایران مورد نظر است عبارتند از تأمین منافع و امنیت تل آویو، مهار ایران در طی دو مرحله با ابزار مذاکره، و در نهایت خلع سلاح ایران از حیث تجهیزاتی در حوزه های نظامی – هسته ای و دور کردن ایران از حوزه فعالیت های منطقه ای است. به علاوه اینکه در این پروژه تل آویو و واشنگتن حساب ویژه ای بر روی جریان لیبرال در ایران برای ایجاد فشار به حاکمیت جهت انجام مذاکره باز کرده است.