شرایط سخت کنونی کشور به دوره برجام و نقاط منفی این معاهده مربوط می‌شود

گروه اقتصادی: سعید فتحی سارانی - تحلیل‌گر مسائل اقتصادی، در ادامه سلسله یادداشت‌هایی در رابطه با برجام در دوسالگی خروج آمریکا از برجام به بررسی اثر این اتفاق در مشکلات اقتصادی و تجارت خارجی پرداخته و آورده است: در سه یادداشت گذشته، تصویر واقعی از اثرات خروج آمریکا از برجام بر اقتصاد کشور ترسیم شد. هدف از این یادداشت‌ها حمله به دولت فعلی نیست بلکه ترسیم واقعیت که موجب تجربه دوباره این فرآیند تلخ نشود؛ دولت فعلی هنوز به ادامه روند چند سال گذشته در زمینه سیاست خارجی ادامه می‌دهد.

به گزارش بولتن نیوز، متن این یادداشت به شرح زیر است:

بازگشت تحریم‌ها با خروج آمریکا از برجام بر تجارت خارجی کشور اثر منفی گذاشت. کاهش فروش نفت ایران بعد از خروج آمریکا شروع شد.

هر چند تحریم‌ها بر تجارت خارجی اثر گذاشت اما چرا وضعیت تجاری کشور در سال 91 بهتر از دو سال گذشته بود؟

ایران حدود یک میلیون و دویست هزار بشکه نفت در سال 91 می‌فروخت؛ همچنین صادرات غیرنفتی در آن دوره از دو سال گذشته وضعیت بهتری داشت. دولت اوباما بعد از توافق با ایران اعتراف کرده بود که ایران در آن دوره راه بی‌اثر کردن تحریم‌ها را آموخته بود و تحریم‌ها بی‌فایده شده بودند.

در برجام تحریم‌هایی تعلیق شده بود که همگی در سال 91 وجود داشتند؛ همچنین در آن دوره، ایران در لیست مقابله‌ای گروه FATF نیز قرار داشت، پس چرا وضعیت کشور بهتر بود؟

برخی شاید پاسخ دهند که مربوط به مجریان کشور در آن دوره نسبت به حال‌حاضر هست. این پاسخ حکایت از توانایی کشور در مقابله با تحریم هست.

دولت نیز وضعیت سخت‌تر کشور و اعمال تحریم‌های شدیدتر در دو سال گذشته نسبت به سال 91 را علت تفاوت وضعیت اقتصادی کشور در این دو برهه زمانی معرفی می‌کند؛ اما این حقیقت را بیان نمی‌کند که بعد از خروج آمریکا از برجام، تحریم جدی جدیدی بر کشور اعمال نشد و هر تحریم مهمی که اعمال شد در دوره حضور آمریکا در برجام بود.

منتقدین دولت در زمان اعمال تحریم‌های جدید به دولت تذکر می‌دادند که در برابر نقض‌های متعدد برجام توسط آمریکا و تحریم‌های جدید اعتراض و شکایت کند و اقدام متقابله‌ای انجام دهد. پس اگر شرایط کشور سخت‌تر شده است باز مربوط به دوره برجام بوده است و از نقاط منفی این معاهده بود نه دستاورد.

متأسفانه دولت‌مردان از ابتدا به بزک کردن دستاوردهای مذاکره پرداختند. برای مثال در 7 سال گذشته رئیس‌جمهور بارها آزادسازی 4 میلیارد دلار در عرض شش ماه در ابتدای مذاکرات در توافقنامه ژنو را یکی از دستاوردهای دولت در زمینه سیاست‌خارجی معرفی می‌نماید؛ ولی نمی‌گوید که در همان شش ماه، حجم واردات کشور حداقل 5 برابر این 4 میلیارد دلار بوده است تا ارزش واقعی این دستاورد خیالی در عوض امتیازاتی که داده شده است مشخص نشود.

یا مدعی رشد اقتصادی 12 درصدی سال 95 شده است؛ هر چند این آمار اشتباه است و در سال‌های گذشته یادداشت‌هایی در رابطه با اشتباه بودن این آمار نوشته‌ام، ولی در همان آمار رشد اقتصادی غیرنقتی کمتر از یک درصد بوده است. پس رونقی در این سال به وجود نیامده بود.

در سه یادداشت گذشته، تصویر واقعی از اثرات خروج آمریکا از برجام بر اقتصاد کشور ترسیم شد. هدف از این یادداشت‌ها حمله به دولت فعلی نیست بلکه ترسیم واقعیت که موجب تجربه دوباره این فرآیند تلخ نشود؛ دولت فعلی هنوز به ادامه روند چند سال گذشته در زمینه سیاست خارجی ادامه می‌دهد.