گروه بین الملل: سعید فتحی سارانی تحلیل گر مسائل اقتصادی طی یادداشتی نوشت: بعد از دو سال از خروج آمریکا از این معاهده، با توجه به اظهارات ترامپ و پمپئو، به نظر می رسد دولت ترامپ متوجه شده است چه اشتباه بزرگی انجام داده است.
به گزارش بولتن نیوز، از دید برخی کارشناسان،خروج آمریکا از برجام ناشی از ناآگاهی تیم ترامپ بر این قرارداد حقوقی بود.
برجام به گونه ای بود که آمریکا بدون خروج از برجام می توانست تحریم ها را برگرداند. یعنی هم از مزایای بودن در برجام استفاده نماید و هم تمام تحریم ها را برگرداند. این فرآیند به مکانیسم ماشه معروف است.
اگر برای خواننده، این ادعا غیرقابل باور است می توانند با یک جست و جوی ساده متن برجام در اینترنت و رجوع به بند 36 و 37 برجام به صحت آن پی ببرند.
طبق این دو بند، فرض کنیم که آمریکا بدون هیچ سندی مدعی شود که ایران در حال ساخت سلاح هسته ای هست، موضوع به کمیسیون مشترک ارجاع داده می شود، اگر حتی اکثریت کمیسیون به ایران حق دهند ولی شاکی که آمریکا هست معتقد باشد موضوغ فیصله نیافته است موضوع به نشست وزرای خارجه ارجاع می شود. بعد از نتیجه نگرفتن در سطح وزیرن به یک هئیت سه نفره ارجاع داده می شود. اگر شاکی باز راضی نباشد، می تواند تعهدات خود را به طور جزئی یا کلی متوقف نماید یا به شورای امنیت سازمان ملل مراجعه کند؛ طبق این مکانیزم، آمریکا به راحتی می توانست تمامی تعهدات خود را اجرا ننماید.
شاید بیان شود که ایران هم می توانست چنین فرآیندی را پیش ببرد.
اگر ایران موضوع را به شورای امنیت در نهایت ببرد قطعنامه ای برای تداوم لغو تحریم ها را به رأی می گذارد، اگر شورای امنیتی که آمریکا در آن حق وتو دارد به قعطنامه رای مثبت ندهد قطعنامه های قبلی شورای امنیت به صورت خودکار برمی گردد. یعنی تحریم های شورای امنیت برمی گردد.
به دلیل همین مکانیسم با وجود نقض های مکرر برجام توسط دولت آمریکا در هر دو دوره اوباما و ترامپ، دولت ایران اقدام متقابلی انجام نمی داد.
همچنین پس از خروج آمریکا از برجام، رئیس جمهور بلافاصله در یک اقدام غیرقانونی اعلام کرد ایران در برجام باقی خواهد ماند و نظام را در یک عمل انجام شده قرار داد، دو سال از آن تاریخ می گذرد و فشار تحریمها نیز تشدید شده است. ولی هنوز دولت به آن متعهد هست. همچنین تصمیم داشت امتیازات جدیدی مانند اجرای کامل برنامه اقدام گروه اقدام مالی، نیز در همین شرایط به امید کمک اروپاییان بدهد.
پس این ادعای برخی چهره های سیاسی موجه، در زمان تصویب برجام که در صورت خلف وعده آمریکا، دولت از برجام خارج خواهد شد و به تصویب برجام کمک کردند ناشی از ساده انگاری آنان بود. استدلالی که در زمان تصویب لوایح مرتبط با FATF نیز انجام می دادند که خوشبختانه عملکرد اروپاییها تلنگری به آنان زد.
در یادداشت دوم به سهم خروج آمریکا از برجام در مشکلات فعلی اقتصادی خواهیم پرداخت.
شما می توانید مطالب و تصاویر خود را به آدرس زیر ارسال فرمایید.
bultannews@gmail.com