توضیحات کارگردان «پایتخت» درباره انتقادات به شخصیت بهتاش

به گزارش بولتن نیوز، قسمت دوم «شب صحبت» به تهیه کنندگی ابوالفضل صفری با موضوع تحلیل و نقد سریال «پایتخت» با اجرای محمود گبرلو و با حضور کیوان امجدیان و پژمان کریمی منتقد و سیروس مقدم کارگردان و مهدی فرجی مشاور این سریال و مدیر سابق شبکه یک سیما برگزار شد.

امجدیان در ابتدای این نشست گفت: همه ما از زاویه تحلیل با سریال برخورد می‌کنیم. ممکن است گاهی موافق یا مخالف باشیم. در «پایتخت» شخصیتی داشتیم به نام بابا پنجعلی که کارکرد‌هایی داشت و خیلی به چشم می‌آمد. از جمله احترامی که به او می‌گذاشتند. شاید در فصل ۶ نبود او باعث شده بوده موضوع احترام کمرنگ به نظر بیاید. دلیل این حذف شدن چیست. آیا تمهیدی برایش چیده اید که سریال کارکردش را پیدا کند؟
بابا پنجعلی قرار بود به عنوان روح وارد قصه شود، اما با جنس رئال سریال سازگار نبود

مقدم پاسخ داد: در فصل ۵ تقریبا می‌توانم بگویم همه و خود آقای خمسه که نقش را بازی می‌کرد به این نتیجه رسیدیم که هر چه گفته و نگفته و آشکار و پنهان است را به نمایش گذاشته است. از جمله احترام و مراقبت‌ها و نگهداری‌ها و وحدتی که او در خانواده ایجاد می‌کرد. اواخر فصل ۵ فهمیدیم دیگر حرف تازه‌ای در رابطه با این کاراکتر نیست که نگفته باشیم. آقای خمسه هم به این نتیجه رسید که چیز تازه‌ای در عرصه بازیگری نیست که او بخواهد بابا پنجعلی را با آن احیا کند. مرحوم خشایارالوند آن زمان حضور داشت و پیشنهادش این بود که روح بابا پنجعلی را وارد قصه کنیم. اتود زدیم و دیدیم با جنس سریال که رئال است ناسازگار است. قرار بود تهمیدی بیاندیشیم که بتوانیم از طریق پیرمرد کهنسال دیگری که تزریق می‌شود به قصه که مثلا برادر پنجعلی باشد خلا وجودش را پر کنیم. اما هیچ جوره نشد. من به عنوان سازنده این را به عنوان نقیصه یا خلا احساس می‌کنم و موافق هستم.

کریمی در ادامه بیان کرد: تا فصل ۵ به واقع با سریال همدل و همراه بودم. بابا پنجعلی یک خیمه بود و همدلی و احترام به وجود می‌آورد. یکی از انتقادات به فصل ۶ این است که دیگر همدلی و احترام را نمی‌بینیم. نشنیده ام و ندیده ام فردی با دایی خودش همانند رفتار بهتاش با دایی اش را داشته باشد. اینکه دست روی دایی اش بلند کند. جواب دادن‌های تند به بزرگتر‌ها و رفتارش با پدر و مادر، جا‌هایی طبیعی است، اما گاهی از مدار احترام خارج می‌شود. منکر نمی‌شوم برخی صحنه‌های نادر در سریال نشان دهنده احترام است. اما در سکانس دیگری نقی می‌خواهد فحاشی کند خانواده را بیرون می‌کند و همسر و دخترهایش صدای او را می‌شنوند.
بهتاش، چون بی تربیت است محبوب‌ترین چهره «پایتخت» نشده

مقدم پاسخ داد: بهتاش محبوب‌ترین چهره این فصل است. به خاطر اینکه بی تربیت است یا پرخاشگر است؟ نه، چون واقعی است. نمونه هایش در جامعه زیاد است. در بخشی از قسمت آخر ارسطو به او می‌گوید ۵۰۰ هزار یورو را چه می‌کنی، می‌گوید بخشی را به خانواده بدهم، چون به آن‌ها مدیون هستم. چنین شخصی با آن ادبیات خانواده برایش قابل احترام است.

فرجی نیز در خصوص بی ادب بودن شخصیت بهتاش پاسخ داد: اساس کمدی همین اغراق‌ها است. از این جهت می‌فهمیم که دارد زیاده روی می‌کند. این کارکرد کمدی است. در قسمت ما قبل آخر در هتلی که بهتاش به دستشویی می‌رود، وقتی دستمزدش را حساب می‌کند و صورتش را می‌شوید خاطراتی برایش زنده می‌شود. چند پلان درخشان از رویارویی این آدم با پدرش می‌بینیم. در آغوش گرفتن و گریه کردن هایش را می‌بینیم. این‌ها اندک صحنه‌های اغراق شده در زمینه بی حرمتی را می‌شوید و می‌برد.

وی بیان کرد: در سکانسی که بهبود اسباب و اثاثیه خانه را درب و داغان کرده است می‌گوید نمی‌توانم این‌ها را برای فهیمه بخرم. نمی‌توانم با بچه ام ارتباط برقرار کنم. نقی می‌گوید من که بودم، اما من هم این مشکل را دارم. این نشان می‌دهد این موضوع دغدغه خانوادگی آنهاست که چرا با بچه هایشان ارتباط ندارند. نقی از مسائل مالی حرف نمی‌زند. نگران مسائل خانوادگی است.
مشکل ممیزی نداشتیم و از سیاستمدران ممنونم که واکنش تند نشان ندادند

فرجی در این خصوص توضیح داد: از سیاستمدارانی که اجازه دادند سریال مسیر خود را ادامه بدهد و واکنش تند نشان ندادند تشکر می‌کنم. ما می‌دانستیم که در کلیت قصه به سلامت سیاست مداران کشور توجه شده است. ملاحظه و مشکل ممیزی نداشتیم. از آن طرف انتقاد‌هایی شد. کسی گفت نماینده‌ای که نشان دادید هیچ مشکل اخلاقی یا اصولی نداشت؟ من گفتم این برایند کلی مجلس ماست و از سلامت برخوردار است. «پایتخت» نمی‌تواند از موضوعات روز مردم به دور باشد. از فصل ۱ با موضوعات روز جامعه همراه بود.
صد‌ها برابر شوخی‌های «پایتخت» در فضای مجازی و گفتگو‌های روزمره است

مقدم نیز ادامه داد: بخشی که کمترین مشکل را با آن داشتیم همین بود. وقتی این سکانس‌ها گرفته شد در خدمت آقای فرجی و دوستان سازمان بودیم. حواسم بود چقدر مراقبت می‌کنند تا بتوانند سریال را به سلامت به آنتن برسانند. صد‌ها برابر شوخی‌های این سریال را مخاطبان در فضای مجازی و گفتگو‌های روزمره می‌شنوند. یا شوخی‌هایی درباره بنزین و گرانی ها. در بحث عفو رهبری طبیعی است وقتی یکی از زندان آزاد می‌شود و این آدم ارسطوی ما است که راجع به این پیامد با ادبیات خودش صحبت می‌کند. اگر یک سیاستمدار بخواهد صحبت کند یک شکل دیگر حرف می‌زند و یک آدم عادی شکل دیگر. این نشان دهنده صمیمیت است. خیلی حوصله و سعه صدر مدیران و سیاسیون بالاتر رفته است. همان شوخی‌هایی که خانواده در فضای مجازی دارند داریم و تحمل می‌کنند.

وی یادآور شد: یک جا‌هایی پایمان را ازگلیم دراز‌تر می‌گذاشتیم که شامل تذکر می‌شد. ما در فیلمبرداری صحنه‌ای می‌گرفتیم که آن موضوع ۴ ماه پیش نه امنیتی بود نه ملی. مثلا درباره روابط ما با یکی از کشور‌های حوزه خلیج فارس بود. گاهی چرخش‌هایی هست در روابط با کشور‌ها که روزی دوست هستیم و روزی به هم می‌زنیم. نمی‌توانسیتم این را در پخش لحاظ کنیم. این‌ها ملاحظاتی است که داشتیم. کلماتی بهتاش داشت و تندروی‌هایی داشت، اما تلاش می‌کردیم با کمترین ممیزی و سلامت روی آنتن برود.
سانسوری در «پایتخت» اتفاق نیفتاده است

این کارگردان محبوب درباره ممیزی‌ها گفت: ملاحظات در همه جای دنیا وجود دارد. کشوری نیست که همه چیز بی در و پیکر در رسانه‌ها پخش شود. سانسور به اعتقاد بنده یعنی حذف و کم و زیاد کردن صحنه‌ای و دیالوگی که با اینکار محتوا و مضمون دچار تحریف و تغییر شود و این اتفاق در «پایتخت» نیفتاده است. اما گاهی بود در فیلمبرداری سکانس‌هایی گرفتیم که در زمان پخش دارای حساسیتی بوده که بهتر بوده گفته نشود. این ملاحظات می‌شود تامین منافع ملی برای سریالی که پخش می‌شود و به سلامت رساندن کل سریال.

فرجی نیز تاکید کرد: همه جای دنیا اینطور است. بازیگران اجازه ندارند خلاف منافع ملی حرفی بزنند یا حرکتی کنند. گاهی این رفتار‌ها در برخی سریال‌ها دیده می‌شود. نیتی هم گاهی در کار است که مثلا بازیگری بیشتر دیده شود. «پایتخت» نیازی به این کار‌ها ندارد. ممکن است حواشی ایجاد شود که به اصل سریال خدشه وارد کند.
ماجرای خوردن سنگ به سر نقی برای خودم در حج اتفاق افتاده بود

وی در بخش دیگری از صحبت هایش درباره برخی انتقادات توضیح داد: به ما اشکال گرفتند که با مناسک حج شوخی کرده اید. من خودم مشرف شده ام. در عین جدیت کاملا فضای شوخی و نشاط وجود دارد. سنگ در سرخود من خورده است. در بازار‌ها پول خرج نکنید. به اعمال مذهبی بپردازید. در هیچ سخنرانی و کنفرانسی این قدر فرصت ندارید که در یک سریال در سه دقیقه بگویید.

فرجی نیز یادآور شد: در بخشی از انتقادات به بخش‌های مذهبی سریال گفتند با آب زمزم شوخی شده است. واقعیت این است که برخی مشرف که می‌شوند زمان بازگشت نصف ساکشان آب زمزم است. یک قطره از این آب می‌تواند دریایی را متبرک کند. چرا اینهمه خودتان را آزار می‌دهید که این حجم از آب را با خودتان بیاورید؟
مردم نه با شعار‌های سیاسی تند و وعده و وعید که با قصه خوب جذب می‌شوند

کارگردان سریال هم در پایان گفت: ۱۱ سال پیش از زمانی که «پایتخت» شکل گرفت با هدف سرگرمی سازی در تعطیلات نوروز بود. ماموریت اولش این بود. اساسا اعتقاد من این است؛ اول سرگرم کن و جذب کن، بعد پیام اخلاقی بده. ایجاد اوقات فراغت سالم شاداب و درست برای مردم هدف ما بوده است. «پایتخت» از اول تا الان به وظیفه اش عمل کرده است. حتما چیز جذابی دارد که سرگرم می‌شوند. مردم نه با شعار‌های سیاسی تند نه با وعده عید‌ها جذب می‌شوند، با قصه خوب جذب می‌شوند. برای بخش فوتبال شرایط سختی بود. یک گروه فیلمبرداری برود و بازی مهمی هم بود فکر کنید هماهنگ شدن این کار سخت نیست؟ لحظه واقعی است. همینجا تشکر کنم از آقای الیکایی که هماهنگی بچه‌های گروه را کردند. آقای هاشمی تهیه کننده فوتبال برتر کمک کردند این صحنه‌ها را بگیریم. اینکه بتوانی ۶ فصل را پشت هم بسازی سخت است. باید خیلی همه چیز جور باشد نقص هم اتفاق می‌افتد. اما باید سازنده برخورد کرد تا نقایص برطرف شود. «پایتخت» پشتوانه ملی به وجود آورده است که تلویزیون‌های کشور‌های دیگر له له می‌زنند چینین شرایطی برایشان به وجود بیاید.