گروه اجتماعی: محمد سجاد شیرودی - دانشجوی دکتری جامعهشناسی سیاسی – در یادداشت پیش رو به آلودگی هوا پرداخته و معتقد است در بهبود آموزش عمومی و فراهم نمودن بسترهای آموزش عمومی در جامعه، دولت باید سیاستهای تشویق آموزشهای رسمی و غیررسمی را دنبال نماید. اگر کار مقابله با آلودگی هوا به دست دانشگاهیان و غیر سیاسیون سپرده شود، رسیدن به هوای پاک دستیافتنیتر میشود.
به گزارش بولتن نیوز، متن این یادداشت که به صورت اختصاصی در اختیار خبرنگار ما قرار گرفته به شرح زیر است:
آلودگی هوا و بحران محیطزیست شهرهای بزرگ در ایران طی سالهای گذشته به یکی از دغدغههای اصلی مردم و برخی از مسئولان بدل شده است، اما باید آن را در نگاه گفتمانی موردبررسی قرار داد. یکی از ویژگیهای گفتمانها، پویایی آنهاست، علت این پویایی، ظهور و ورود نشانههای جدید به عرصه گفتمان است، این عناصر وقتی وارد گفتمان میشوند ازنظر دلالت و معنا با عناصر یا نشانههای قدیمی منازعه میکنند، این منازعه نشانهای برای این است که معنای جدیدی بیاید و بر معنای کلی گفتمان در یک مقطع خاصی تأثیر بگذارد. همانطور که میدانیم یکی از گفتمانهای مهم سالهای اخیر که در چند روز قبل شدت گرفت، «گفتمان محیطزیستی مبارزه با آلودگی هوا» بود، در این گفتمان، یک نشانه مرکزی در حال طرد شدن و محل نزاع بود، این نشانه مرکزی، «خودروهای فرسوده و آلاینده» بودند. همانطور که میبینیم افراد تصمیمگیرنده و دستگاهها برای جایگزینی این خودروها وارد مجادله شدهاند تا راهحل جدیدی برای به حاشیه رانی خودروهای آلاینده پیدا کنند.
قدرت در تحلیل گفتمان صرفاً هرم سیاسی نیست، قدرت در تاروپود جامعه و در تمام لایههای اجتماعی و گروههای اجتماعی نهفته است، قدرت صنعت خودرو در پنهان کردن تبعات مخرب و ویرانگرش نظیر آلودگی هوا، نمونهای از شگرد زبانی این مدیران صنعتی است که انسان را به حاشیه راندهاند، هزاران مصداق از مناسبات قدرت و منافع گروهی، میان گروهی و غیره که حد ندارد و انسان یکسره دربند مناسبات قدرت و منافع است. باز پاییز تمام شد، زود گذشت اما سخت، سختتر از قبل ...آسمان تیره، زمین لرزان، دلار رو به بالا و چرا مشکلات هرسال ثابت است، چرا تقریباً اخبار سال بعد را میتوان امسال هم نوشت؟ چرا شاخصها هرسال بدتر میشود؟ آسمان تیرهتر، دلار بالاتر و ... . علت یکچیز بیشتر نیست و آن این است که «جوجهها را صرفاً آخر پاییز میشماریم» صرفاً زمانی که هوا آلوده است یاد آلودگی میافتیم، زمانی که زمین میلرزد یاد زلزله، زمانی که دلار گرانتر میشود یاد دلار و ... .
راهحل چیست؟
راهحل این است که نقشهها و تصمیمات خود را در دوران خوشی هم دنبال کنیم، زمانی که هوا صاف بود هم به آلودگی فکر کنیم، زمانی که دلار آرام است به بالا رفتن آن فکر کنیم، زمانی که زلزله نیست به مقاومسازی ساختمان فکر کنیم. کشورهای موفق، نقشههای بزرگ خود را (مثلاً مقاومسازی ساختمان و ...) را خرد کرده و در کوتاهمدت کارهایی میکنند که مانند یک پازل، نقشه بزرگ را بسازد، این نقشههای کوچک را هرروز اندازه میگیرند تا به اهداف بزرگ برسند، بدیهی است که اگر این کار را بهدرستی انجام دهند دیگر بعد از سالها شناخت از زلزله، نه ترسی از زلزله وجود خواهد داشت و نه هوایی به این سیاهی. بههرحال گفتمانها عرصه نزاع و تخاصماند و این نزاعها از طریق همین نشانهها نمودار میشود، دولت یا همان اولیای امور در محیط، زیست با این نشانهها، سپرهای گفتمانی تازهای علیه مخالفان برداشتهاند، اینجا گفتمان، سلاح قدرت است، گفتمانها همیشه پویا بوده و ضد خود را درون خود میپرورانند و این تمامی ندارد.
فعالیتهای تحقیقاتی قادرند بسیاری از راهکارهای با اولویت و سرنخهای اجرایی را هویدا کنند، البته شایسته است که مطالعات علمی تحت نظر یکنهاد مرجع (نظام آماری منسجم و روزآمد بر اساس مسائل ملی محیطزیست و همچنین شاخص جهانی عملکرد زیستمحیطی) انجام شود تا احتمال سوء گیریهای متفاوت کمتر شود. محققان سه توصیۀ سیاستی را پیشنهاد میدهند که باید با آیندهنگری، نظارت جدی و سختگیرانِ بر نحوۀ اجرا با استفاده از ظرفیت مردمی و ارزیابی مستمر سیاستها و تصمیمهای مسئولان از طریق نظام پاسخگویی صریح (از طریق تبیین شاخصهای رصد کنندۀ معتبر) همراه باشد، این رویکردهای سهگانه بستههای کاری یا طرحهای مقطعی محسوب نمیشوند و باید آنها را بهمثابۀ برنامهای مستمر در کالبد سیاستهای مسئله منظور کرد، این پیشنهادها:
هماکنون هرگونه اقدام برای افزایش سطح زیست پذیری «کلانشهرها بهعنوان موجودات زنده» حکم لباسی واجب بر کالبد برهنۀ شهری است و مقابله با ناملایمات محیطزیستی دیگر مصداقی نظیر کراوات یا سیاستهای تشریفاتی ندارد! باید پذیرفت که هر چه بیشتر بر روی معلولها اعمال اثر کنیم، آنگاه نتیجهای جز افزایش و پیچیدگی علتها پدید نمیآید.
بر اساس این گفتمان به کشورهای درحالتوسعه (ازجمله ایران) پیشنهاد میشود:
دولت در جهت کاهش آلودگی هوا از یکسو، سیاستهای کنترل انتشار ریز گردها در مناطق مختلف کشور بهویژه مناطق کم پوشش را موردتوجه قرار دهد، از سوی دیگر، همکاریهای منطقهای و بینالمللی در جهت کاهش جریان ذرات ریز معلق به کشور از طریق کشورهای همسایه را دنبال نماید. دولت تلاش نماید سیاستهایی در جهت بهبود وضعیت شهرنشینی در مناطق شهری دنبال نماید. همچنین امکانات لازم در مناطق روستایی را فراهم نماید تا از این طریق، هزینههای عمومی سلامت را کاهش دهد. دولت در بهبود آموزش عمومی و فراهم نمودن بسترهای آموزش عمومی در جامعه سیاستهای تشویق آموزشهای رسمی و غیررسمی را دنبال نماید. اگر کار مقابله با آلودگی هوا به دست دانشگاهیان و غیر سیاسیون سپرده شود، رسیدن به هوای پاک دستیافتنیتر میشود.
انتهای پیام/#
شما می توانید مطالب و تصاویر خود را به آدرس زیر ارسال فرمایید.
bultannews@gmail.com