تولید دلار از ناامنی!

گروه اقتصادی: تأثیر حملات اخیر به تانکرها در خلیج‌فارس بر بازار اجاره‌ی نفت‌کش‌ها تأثیر بسزایی داشته است تا در این میان، برخی شرکت‌های حمل‌ونقل دریایی به سودهای قابل‌توجهی دست پیدا کنند. اتحادیه حمل‌ونقل بین‌المللی ملقب به BIMCO که در سال 1905 تأسیس‌شده و مرجع اصلی در حوزه کشتیرانی است، اطلاعاتی را منتشر کرده است که نشان‌دهنده افزایش نرخ اجاره‌بها کشتی‌ها در منطق خلیج‌فارس است.

به گزارش بولتن نیوز، بر اساس آماری که BIMCO ارائه داده است، نرخ نقطه‌ای اجاره‌ی کشتی‌های سوپر تانکر در مسیر خلیج‌فارس- شرق آسیا در روزهای بین 13 تا 20 ژوئن (هفته آخر خرداد) حدود 101 درصد رشد از خود نشان می‌دهد. اجاره‌بهای سوپرتانکرهایی که حدود دو میلیون بشکه نفت در این مسیر جابه‌جا می‌کنند در روز 30 خرداد به 26 هزار دلار در روز رسید درحالی‌که این رقم در ماه اردیبهشت 16 هزار دلار در روز بود.

این بدان معناست که طی چند هفته بهای اجاره نفت‌کش‌ها با افزایش که به‌طور قابل‌ملاحظه‌ای نسبت به ماه مارس رشد کرده است و همین‌طور نسبت به ماه می که اجاره‌بها به‌طور متوسط 10 هزار دلار در روز بوده است.

جهش ناگهانی نرخ اجاره‌بها بعد از حادثه دو کشتی اخیر اتفاق افتاده است که شامل آتش‌سوزی و انفجار بوده است و بازتاب خبری بیشتری نسبت به حوادث لنگرگاه فجیره داشته است. این در حالی است که اجاره‌بهای نقطه‌ای تانکرها بیرون از خلیج‌فارس نیز با شیب تندی افزایش‌یافته است اما اجاره‌بهای تانکرها با ظرفیت نیم میلیون بشکه‌ای برای بارهای تمیز (LR2) همچون نفتا یا میعانات گازی به مقصد ژاپن نرخ نسبتاً ثابتی داشته و حدود 4 درصد رشد نشان می‌دهد.

*سود حاصل از ناآرامی
فرض کنید یک نفت‌کش 2 میلیون بشکه‌ای قصد بارگیری از خلیج‌فارس به یکی از بنادر شرق آسیا را دارد؛ تا پیش از اتفاقات منطقه خلیج‌فارس، یک نفت‌کش VLCC محموله خود را به‌طور میانگین 22 روزه به شرق آسیا می‌رساند که با افزایش صورت گرفته در نرخ اجاره کشتی‌ها، هر نفت‌کش بجای دریافت 220 هزار دلار برای حمل بار، امروز 572 هزار دلار دریافت می‌کند. این بدان معناست که درآمد یک شرکت کشتیرانی از محل ناوگان خود به بیش از دو برابر افزایش‌یافته است و نشان می‌دهد شرایط امروز منطقه برای شرکت‌های کشتیرانی سود بیشتری به همراه دارد.

طبق آمار موجود، در ماه می بیش از 120 نفت‌کش VLCC از خلیج‌فارس عبور کرده است؛ اگر همین تعداد را برای ماه جاری در نظر بگیریم باید گفت درآمد شرکت‌های کشتیرانی از همین محل بیش از 60 میلیون دلار برآورد می‌شود.

از سوی دیگر، هزینه بیمه‌ها نیز با نسبت کمتر افزایش پیداکرده است؛ هر کشتی نیاز به بیمه‌های مختلفی دارد که شامل پوشش سالانه خطر جنگ به‌اضافه یک مبلغ اضافی هنگام ورود به مناطق دارای ریسک بالا می‌شود. این مبالغ اضافی بر اساس ارزش کشتی به‌صورت هفتگی محاسبه می‌شوند. تا پیش از حملات به کشتی‌ها در دریای عمان هزینه بیمه نفت‌کش‌ها بین 10 تا 12 هزار دلار بود که پس‌ازاین اتفاقات به بیش از 25 هزار دلار افزایش‌یافته است و درآمد رؤیایی را بیمه‌گذاران در پی داشته است هرچند که ریسک هم به همان میزان افزایش پیداکرده است.

*بازیگران سود حوادث
پس از حملات اخیر و با در نظر گرفتن مسائل ایمنی و امنیتی برای تانکرها، مالکان تانکرها را با یک چالش و سؤال جدی مواجه کرد که آیا تمایلی برای ادامه تجارت در خلیج‌فارس دارند یا خیر؟! کما اینکه حجم تردد تانکرها در خلیج‌فارس نشان می‌دهد که بازار شامل مهاجرت قابل‌توجه تانکرها به بیرون از خلیج از فارس نبوده است،

بنابراین اکثر مالکان، این شرایط را یک فرصت تجاری خوب در نظر گرفتند! از طرفی بزرگ‌ترین رقیب تانکرها در خلیج‌فارس نفت‌کش‌های ایرانی هستند که به علت تحریم‌های ظالمانه دسترسی برابر و عادلانه‌ای به بازار ندارند و شاید همین مدرکی قطعی باشد که مسببان این حوادث در خلیج‌فارس همان‌هایی بودند که ابتدا با تحریم، دسترسی نفت‌کش‌های ایرانی را – که بزرگ‌ترین ناوگان نفتی دنیا هستند - محدود کردند و در ادامه با ساخت سناریوهای این‌چنینی سهم خود از بازار اجاره‌ی نفت‌کش‌ها را بزرگ و بزرگ‌تر کردند.

ناوگان‌های نفتی کشورهای حوزه‌ خلیج‌فارس همچون عربستان و امارات عمدتاً نوپا هستند و در شرایط عادی توان مقابله و رقابت باسابقه 60 ساله‌ شرکت ملی نفت‌کش ایران را که سال‌ها رتبه نخست بازار حمل‌ونقل نفتی در دنیا بوده است و بارها برنده جایزه sea trade شده است، ندارند.

*محدودیت برای ایران
اما توأم شدن تحریم‌های شرکت‌های حمل نقل دریایی ایران و حوادث در اخیر خلیج‌فارس نشان می‌دهد که کمپانی‌های رقیب از هر سو در حال بهره‌برداری از این شرایط هستند؛ از یک‌سو سعی می‌کنند ایران را با تحریم‌های پی‌درپی از بازار رقابتی اجاره تانکرها دور کنند و از سوی دیگر در این حوادث اخیر ایران را مقصر جلوه دهند تا در پایان سود چند برابری بازار اجاره‌ی نفت‌کش‌ها را به جیب بزنند.

توقیف یک نفت‌کش ایرانی در مصر، توقیف نفت‌کش روسی که نفت ایران را حمل می‌کرد و درنهایت گروگان‌گیری نفت‌کش HAPPIENS 1 در بندر جده سه اتفاق مهمی است که درصدد ضربه زدن به منافع جمهوری اسلامی ایران در منطقه است. این در شرایطی است که برگ برنده ایران در دور زدن تحریم‌ها حمل‌ونقل دریایی است و دشمن به‌طور ویژه‌ای سعی دارد با کور کردن این توانمندی، کشور را در موضع ضعف قرار دهد.

برای بازار تجارت جهانی بسیار مهم است که تنگه هرمز به‌عنوان گلوگاه شاهراه انرژی قابل‌دسترسی و امن باشد و نگاه تمام بایگانان حوزه‌ نفت به وقایع این منطقه است، چراکه هر تنشی در این منطقه تأثیر به سزایی در بهای انرژی و حل آن خواهد داشت.