مشکل کاغذ مطبوعات چه زمانی پایان می‌یابد؟

به گزارش بولتن نیوز، ماجرا از جایی شروع شد که درست بعد از نمایشگاه کتاب سال گذشته (۱۳۹۷) صحبت‌هایی درباره گرانی کاغذ نشر و چاپ کتاب به میان آمد و در ادامه آن راه حل‌هایی هم ارائه شد، اما هیچ کدام از این راه حل‌ها در جهت بهبود بخشیدن به اوضاع کاغذ و گرانی آن نبوده است. دیری نپائید که گرانی کاغذ به جای برطرف شدن، به مطبوعات هم کشیده شد و بسیاری از نشریات داخلی با مشکل گرانی کاغذ و در ادامه کمبود کاغذ نشریات مواجه شدند. در این گزارش می‌خواهیم روند گرانی کاغذ مطبوعات را بررسی کرده و نتیجه گیری کنیم که آیا با شرایط موجود و اتخاذ تصمیم‌های فعلی گرانی کاغذ پایان می‌یابد؟

تنها راه حلی که در این میان در نظر گرفته شده بود تخصیص ارز نیمایی به به واردات کاغذ بود که در ادامه اعتراض تعدادی از صاحبان کارخانه‌ها را در برداشت و آنها بر این باور بودند تا اگر همین میزان ارز به صاحبین کارخانه‌های داخلی پرداخت می‌شد، می‌توانستیم در جهت حمایت از کالای داخلی و تولید کاغذ در کارخانه‌های داخلی سرمایه‌گذاری کرده و دیگر مشکل گرانی کاغذ نداشته باشیم. اما موضوع جدیدی که دیروز توسط وزارت ارشاد و وزارت صنعت، معدن و تجارت مطرح شد دپو شدن کاغذهای وارداتی در بنادر و عدم ورود آن به کشور بود به این ترتیب که کالاهای وارداتی به راحتی وارد بندرها و مناطق ویژه اقتصادی می‌شوند، اما تا زمانی که به گمرک اظهار نشده و امور قانونی آن انجام نشود وارد کشور نخواهند شد که دلیل اصلی این جریان معلق بودن قیمت ارز کاغذ بین ارز ۴۲۰۰ تومانی و نیمایی است.

** عدم تلاش برای راه‌اندازی کارخانه‌های کاغذ داخلی

این در حالی است که در ایران کارخانه‌‌هایی نظیر کارون، مازندران، پارس و ... وجود دارد و اگر شرایطی برای راه اندازی این کارخانه‌ها فراهم شود، می‌توان به ارزان شدن کاغذ امیدوار بود. در کنار اینها برخی افراد به عنوان محتکر کاغذهای وارداتی شناسایی شدند، این افراد کاغذهای وارداتی را با ارز دولتی خریداری کرده و در انبارهای خود احتکار کردند تا با قیمت بالاتر به صاحبان روزنامه‌ها بفروشند.

اما ماجرا به همین جا ختم نشد و در شرایطی که حدود یکسال بسیاری از روزنامه‌ها به دلیل گرانی کاغذ، به ناچار صفحه‌های خود را کاهش دادند و برخی نیز در آستانه تعطیلی قرار گرفتند، تمهیدی از سوی وزارت ارشاد گرفته نشد. برخی از روزنامه‌ها تعداد صفحه‌هایشان را به نصف رسانده و بر همین اساس روزهای کاری‌شان نیز کاهش پیدا کرد و در چنین شرایطی بالاطبع با کاهش میزان دستمزد هم مواجه شدند و لطمات جبران ناپذیری را متحمل شدند.

** تخصیص ارز ۴۲۰۰ تومانی برای کاغذ نشریات

از طرفی بعد از بازدید رهبر معظم انقلاب از نمایشگاه کتاب و طی درخواست ایشان درباره رفع مشکل گرانی کاغذ، امروز طی جلسه‌ای اعلام شد ارز مصوب برای واردات کاغذ نشر و مطبوعات، ۴۲۰۰ تومان باقی می‌ماند. بنا بر این گزارش، امروز «حسین انتظامی»، رئیس کارگروه ساماندهی کاغذ در جلسه‌ای که به همت معاون اول رئیس جمهور و با حضور مسؤولان همه دستگاه‌های مرتبط با کاغذ از جمله وزیر فرهنگ و رئیس بانک مرکزی و نمایندگان حوزه‌های نشر و مطبوعات تشکیل شد، پیشنهاد مشترک وزرای فرهنگ و ارشاد اسلامی و صنعت، معدن، تجارت را بررسی و با توجه به تأکیدات رهبر معظم انقلاب مبنی بر حل مساله کاغذ در حوزه فرهنگ مقرر شد ارز تخصیصی برای مصرف کاغذ نشر و مطبوعات، همچنان ۴۲۰۰ تومانی باقی بماند.

دولت در شهریور ماه سال ۱۳۹۷ در بسته ارزی خود ۲۵ قلم کالا را به عنوان کالاهای اساسی مشمول ارز دولتی ۴۲۰۰ تومانی اعلام کرد که به گفته رئیس جمهور نباید این کالاها با افزایش قیمت مواجه می‌شدند و کاغذ روزنامه هم از آن دست بود. پس از آن بود که با اعلام اسامی دریافت‌کنندگان ارز نیمایی، انتظار می‌رفت که کاغذ نشر و مطبوعات هم مشمول ارز نیمایی بشود که بر اساس اعلام امروز رئیس کارگروه ساماندهی کاغذ، ارز کاغذ نشر و مطبوعات ۴۲۰۰ تومانی باقی ماند. در این جلسه بر وظیفه نظارتی وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی در نحوه توزیع این کاغذها تاکید شد. همچنین مقرر شد کاغذهای موجود در گمرک، ظرف دو هفته ترخیص و توزیع شوند و با افرادی که با ارز دولتی کاغذ وارد کرده‌اند و آن را خارج از نظارت وزارت فرهنگ یا با نرخ آزاد توزیع و یا انبار کرده‌اند با جدیت برخورد شود.

** افزایش ظرفیت کارخانه‌های داخلی تولید کاغذ

«اسحاق جهانگیری» معاون اول رئیس جمهور نیز در جلسه‌ای ضمن تأکید بر ضرورت حل مشکلات پیش روی مطبوعات و حوزه نشر و کتاب در زمینه کاغذ،‌ گفت: به منظور حل مشکل کاغذ باید علاوه بر نظارت جدی و دقیق بر جریان واردات و توزیع کاغذ، تلاش شود تا ظرف چند ماه ظرفیت تولید کارخانه‌های داخلی به منظور مرتفع کردن نیازهای کشور در این زمینه افزایش پیدا کند. همچنینکاغذهای وارداتی انبار شده در بنادر و اماکن گمرکی ظرف دو هفته آینده به بازارهای مصرف عرضه خواهد شد.

در هفته‌های اخیر روزنامه‌هایی چون ایران، بانی فیلم، همشهری، همبستگی و بسیاری از روزنامه‌ها و نشریات داخلی به دلیل افزایش و کمبود کاغذ روزنامه‌ها و نشریات با کاهش تعداد صفحه‌ مواجه بودند و امیدواریم با روند موجود و اختصاص ارز ۴۲۰۰ تومانی شرایط مطبوعات و نشریات بهتر از گذشته شود.